regulamin zajęć prowadzonych w Samodzielnej Pracowni Neurotoksykologii i Diagnostyki Środowiskowej A. opis przedmiotu, zawierający efekty kształcenia Opis przedmiotu kształcenia Nazwa modułu/przedmiotu: Toksykologia Wydział: Nauk o Zdrowiu Kierunek studiów: Ratownictwo Medyczne Poziom studiów I stopnia Forma studiów Rok studiów: Semestr studiów: Typ przedmiotu Rodzaj przedmiotu Język wykładowy: Forma kształcenia: Wykład 15 Seminarium 15 Ćwiczenia 15 inne samokształcenie 15 Razem 60 stacjonarne II III obowiązkowy podstawowy polski Godziny: cele kształcenia: Przekazywanie wiadomości z wybranych zagadnień z zakresu toksykologii ogólnej i szczegółowej, poznanie mechanizmów wchłaniania, wydalania i przemian ksenobiotyków w organizmie, zrozumienie zagrożeń oraz zasad rozpoznawania i postępowania w zatruciach, zastosowanie odtrutek swoistych. Po ukończeniu modułu student zna przebieg i diagnostykę zatruć gazami, produktami spożywczymi, chemią gospodarczą, cyjankami, alkoholami, lekami, metalami ciężkimi i ich pochodnymi, związkami organicznymi, środkami odurzającymi i narkotykami, BŚT, toksynami roślinnymi i zwierzęcymi. Potrafi wdrożyć postępowanie ratownicze w ww. zatruciach. Numer efektu kształcenia Numer efektu kształcenia kierunkowego Student, który zaliczy moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: K_W01 K_W02 wyjaśnia procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie człowieka w wyniku kontaktu z toksyną K_W02 K_W03 zna mechanizmy rozwoju i objawy zatruć różnymi typami toksyn oraz zna zaburzenia prowadzące do powstania stanu zagrożenia życia i zdrowia K_W03 K_W05 przedstawia podstawy podejmowania medycznych czynności ratunkowych w zatruciach różnymi typami toksyn K_W04 K_W06 wskazuje zasady i skutki postępowania adekwatnego do rozpoznanego zatrucia K_W05 K_W13 zna terminologię toksykologiczną i posiada podstawową wiedzę z zakresu toksykologii K_U01 K_U04 ocenia stan pacjenta po zatruciu, określa rodzaj zatrucia i formułuje diagnozę ratowniczą K_U02 K_U10 obsługuje sprzęt medyczny wykorzystywany w podstawowych czynnościach ratowniczych w zatruciach K_U03 K_U16 prowadzi wymaganą przepisami dokumentację medyczną związaną z zabezpieczeniem prób do badań toksykologicznych K_U04 K_U19 obsługuje komputer i sprzęt audiowizualny jako środek pomocniczy w prowadzeniu prelekcji o zagrożeniach toksykologicznych
K_U05 K_U20 prowadzi krótkie szkolenia z zakresu zapobiegania zatruciom i postępowania ratowniczego w zatruciach K_U06 K_U21 korzysta z fachowej literatury oraz baz danych dotyczących toksyn, leków i środków odurzających i interpretuje uzyskane informacje K_K01 K_K01 wykazuje potrzebę doskonalenia umiejętności praktycznych w zakresie postępowania ratowniczego w zatruciach B. program zajęć i wykaz zalecanej literatury Program wykładów: 1. Podstawowe definicje toksykologiczne. Przyczyny i podział zatruć. Pogrupowanie substancji określanych jako trucizny. Wpływ czynników fizykochemicznych i biologicznych na działanie trucizn. 2. Diagnostyka zatruć. Zmiany w podstawowych wskaźnikach diagnostycznych organizmu w przebiegu zatruć. 3. Zatrucia środkami chemii gospodarczej i produktami spożywczymi: przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie. 4. Zatrucia narkotykami, środkami odurzającymi, lekami: przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem czynności. 5. Zatrucia truciznami roślinnymi i zwierzęcymi: przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem Program ćwiczeń: 1. Wpływ postaci fizykochemicznych trucizn na ich działanie (np. płynna, stała, gazowa forma, drogi wnikania). Wpływ czynników środowiskowych na zatrucia (np. warunki pogodowe, temperatura, dzień/noc, pora roku, udział diety, wrażliwość rasowa, wiek, płeć, masa ciała) 2. Ogólne zasady postępowania w ostrych zatruciach (Ocena stanu chorego, rozpoznanie zatrucia, najczęstsze objawy w przebiegu ostrych zatruć, dekontaminacja, metody przyspieszonej eliminacji wchłoniętych trucizn, ogólne zasady leczenia przez ZRM pacjentów zatrutych) 3. Ostry zespół cholinergiczny, ostry zespół antycholinergiczny 4. Hipotermia w wyniku zatruć, hipertermia w wyniku zatruć 5. Powinowactwo trucizn do układów (neurotoksyny, hemolizyny itp.). 6. Zatrucia jadami gadów i płazów - przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem 7. Zatrucia jadami owadów i pająków - przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem czynności ratunkowych 8. Zatrucia herbicydami (parakwat, Dikwat Gliofosat, Chlorofenoksykwasy, pochodne mocznika) przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem 9. Zatrucia insektycydami (chlorowcopodobne, fosfoorganiczne, karbaminianowe) - przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem 10. Zatrucia pestycydami - przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem 11. Zatrucia metalami i ich solami - przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem (Sole żelaza, sole litu, rtęć, ołów) 12. Alkohol etylowy, izopropylowy i propylowy, alkohol metylowy, glikol etylenowy 13. Rozpuszczalniki organiczne ( aceton, dioksan, eter etylenowy, tetrachlorek węgla, toluen, trichloroetylen, fenol, chloroform i pochodne) 14. Narkotyki (krokodyl, kwas γ-aminomasłowy, kokaina, LSD, amfetamina, kanabinoidy, opioidy, fencyklidyna) 15. Leki (antydepresanty, środki przeciwbólowe i przeciwzapalne, blokery wapniowe, beta-blokery, glikozydy, antybiotyki, pochodne kumaryny, metyloksantyn) Program seminarium: 1. Środki bojowe - przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem czynności ratunkowych (np. : Soman, Sarin, gaz musztardowy ) 2. Nomenklatura podwórkowa środków odurzających (alkoholi, narkotyków, innych), dopalacze
3. Zatrucia przemysłowe pyłami, kwasami, zasadami, zatrucia gazami przemysłowymi (chlor, amoniak, wodorotlenek amonowy tetraetylenek ołowiu) 4. Gazy środowiskowe (metan, siarkowodór, tlenek węgla) 5. Arszenik, cyjanek, nitryle 6. Azotany i azotyny nieorganiczne 7. Zatrucia produktami ropopochodnymi - przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem 8. Zatrucia żywnością pierwotne i wtórne (w trakcie obróbki i produkcji), skażenia bakteryjne i enzymatyczne (jady trupi, kiełbasiany, ryby, zatrucia wtórne produktami pochodzenia zwierzęcego, okresy karencji i pozostałości substancji chemicznych, żywność skażona grzybami, produkty od chorych zwierząt. 9. Zatrucia środkami czystości - przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem 10. Zatrucia produktami żywnościowymi warunkowo trującymi np.: fasola, przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem 11. Zatrucia grzybami - przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem czynności ratunkowych. (muchomor sromotnikowy, zasłoniak rudy, pestrzenica kasztanowata) 12. Zatrucia toksynami mikroorganizmów - przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem czynności ratunkowych (sinice, bakterie, pleśnie, tężec, wąglik, botulina, aflatoksyna) 13. Zatrucia roślinami halucynogennymi - przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem Substancje halucynogenne w roślinach nietypowych, (halucynogeny konopi i maku, kath) 14. Zatrucia roślinami domowymi - przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem 15. Zatrucia truciznami roślinnymi (polnymi), nie otoczenia domowego, np.: wilcza jagoda - przyczyny objawy, diagnostyka, leczenie i postępowanie z uwzględnieniem Samokształcenie kierowane: 1. Ksenobiotyki i ksenoestrogeny występowanie, działanie 2. Polichlorowane bifenyle, dioksyny. 3. Toksyny naturalne w pożywieniu 4. Środki konserwujące w żywności 5. Mykotoksyny wpływ na zdrowie 6. Zaburzenia układowe pod wpływem trucizn 7. Najczęściej występujące zatrucia na terenie Polski 8. Zagrożenia toksynami w Afryce 9. Zagrożenia toksynami w Azji 10. Zagrożenia toksynami w Australii 11. Zagrożenia toksynami w Ameryce Południowej 12. Zagrożenia toksynami w Ameryce Północnej 13. Zagrożenia toksynami w Europie (nie występującymi w Polsce) 14. Długoletnie konsekwencje zatrucia i leczenia, choroba posurowicza 15. Zatrucia wśród młodzieży (narkotyki, leki, alkohol, substancje z niewiadomego pochodzenia, DNP) Literatura podstawowa i uzupełniająca, inne pomoce dydaktyczne: 1. Toksykologia współczesna, pod red. W. Seńczuka, PZWL, Warszawa 2006. 2. Toksykologia wybrane zagadnienia, pod red. J. Brandysa, wyd. UJ 1999. 3. Vademecum zatruć, Robert H. Dreisbach, Wiliam O. Robertson, PZWL, Warszawa 1995. 4. Ostre zatrucia. Kompendium prewencji, diagnostyki i terapii. Cz. I. Zatrucia gazami. Inst. Med. Pracy, Łódź 1996. 5. Marek Siemiński Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Wydawnictwo Naukowe PWN 2010 6. Podstawy toksykologii: kompendium dla studentów szkół wyższych: praca zbiorowa / pod red. Jerzego K. Piotrowskiego ; aut Ewa Bem [i wsp.] Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2008. C. forma uczestnictwa w zajęciach
Zajęcia odbywają się w formie i wymiarze godzin przewidzianym programem studiów, zgodnie z planem (w terminach, miejscach i blokach) ustalonym przez opiekuna roku. Zajęcia są obowiązkowe. Usprawiedliwienie nieobecności Student powinien przedłożyć osobie prowadzącej ćwiczenia na pierwszych zajęciach po ustaniu przyczyny nieobecności. Zajęcia, na których student był nieobecny z powodów usprawiedliwionych, muszą być odrobione (tematyka zajęć musi zostać zdana) jeśli przekraczają 10% nieobecności. Formę i termin odrobienia poszczególnych tematów zajęć ustala prowadzący i podaje studentowi najpóźniej do końca zajęć dydaktycznych. Prawo do odrabiania ćwiczeń mają Studenci, którzy: nie uzyskali zaliczenia zajęć, z przyczyn usprawiedliwionych nie byli obecni na zajęciach, mają do odrobienia maksymalnie 2 zajęcia. D. sposób bieżącej kontroli wyników nauczania Metody dydaktyczne wykorzystywane na zajęciach: dyskusja dydaktyczna nad tematyką obejmującą program nauczania symulacja z dyskusją dydaktyczną analiza danych w oparciu o materiały źródłowe, przygotowanie (m.in. w oparciu o internetowe bazy danych) i prezentacja konspektu z wykorzystaniem technik multimedialnych E. warunki, tryb i terminarz zaliczenia Warunkiem zaliczenia poszczególnych form przedmiotu jest obecność i zaliczenie wszystkich cykli tematycznych: o uzyskanie pozytywnej oceny ze wszystkich cykli tematycznych o aktywny udział w zajęciach, przygotowanie prezentacji multimedialnej, udział w dyskusji o poprawne wykonanie wszystkich przewidzianych programem zadań (z uwzględnieniem Regulaminu Studiów UM...Student może opuścić w ciągu roku akademickiego do 10% zajęć obowiązkowych z danego przedmiotu bez usprawiedliwienia i bez konieczności ich odrabiania ). o oddanie kompletnego sprzętu komputerowego, materiałów i pomocy dydaktycznych i pozostawienie porządku na miejscu pracy. o odpowiedni ubiór na zajęciach. Jeżeli na dane zajęcia wymagany jest specjalny ubiór (fartuch, płaskie obuwie, związane włosy itp.) wymagania zostaną podane studentom na zajęciach z tygodniowym wyprzedzeniem. Jeśli dany przedmiot jest prowadzony jedynie w formie wykładów, warunkiem zaliczenia wykładów jest wówczas obecność i zaliczenie wszystkich cykli tematycznych w formie testu sprawdzającego bądź egzaminu zgodnie z planem studiów. Gdy oprócz wykładów prowadzone są zajęcia w innej formie, wówczas zaliczenie przedmiotu następuje po uzyskaniu pozytywnej oceny ze wszystkich cykli tematycznych. Zaliczenie wykładu odbywa się w formie testu sprawdzającego (w formie ustnej lub pisemnej) bądź egzaminu zgodnie z planem studiów. Na zaliczenie przedmiotu składają się następujące elementy: Zaliczenie na ocenę pozytywną wiadomości z każdego tematu zajęć w każdej z przewidzianych form kształcenia. Przygotowanie pracy samokształceniowej i przedstawienie jej na zajęciach. Obecność na wszystkich zajęciach obowiązkowych, przygotowanie do każdych zajęć oraz aktywny udział w zajęciach. Przygotowanie prezentacji multimedialnej na zajęcia seminaryjne i symulacji na zajęcia ćwiczeniowe. Sprawdziany zdawane są w godzinach zajęć: w formie ustnej, pisemnej lub testowej (kolokwia) na ostatnich zajęciach danego cyklu, z materiału teoretycznego i praktycznego dotyczącego całego cyklu. Zdane kolokwium - zalicza cykl, poprawa sprawdzianu (drugi termin) w następnym tygodniu,
trzeci termin dla tych którzy pomimo dwukrotnego zdawania sprawdzianu nie uzyskali oceny pozytywnej odbędzie się w ostatnim tygodniu zajęć w danym semestrze lub w terminie ustalonym w porozumieniu z studentami F. sposób i tryb ogłaszania wyników z prac pisemnych, kolokwium zaliczeniowego oraz egzaminu Wyniki prac pisemnych, wyniki sprawdzianów, egzaminów, kartkówek podawane są na najbliższych zajęciach, drogą elektroniczną bądź ogłaszane na tablicy ogłoszeń Pracowni. G. zasada ustalania oceny łącznej z przedmiotu Ocena z kursu jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych uzyskanych w ciągu całego cyklu zajęć uzyskanych na wszystkich formach kształcenia. H. forma zaliczenia oraz zakres materiału Zaliczenie bez oceny. Zakres materiału obowiązujący do zaliczenia jest tożsamy z tematyką poszczególnych zajęć. I. terminy i miejsce konsultacji Samodzielna Pracownia Neurotoksykologii i Diagnostyki Środowiskowej Ul. Bartla 5, pok. 301 dr hab. Ireneusz Całkosiński, prof. nadzw. wtorek 14.00-16.00 mgr inż. Justyna Bazan wtorek 8.00-10.00 mgr inż. Katarzyna Dudziak wtorek 12.00-14.00 lek. stom. Łukasz Pałka wtorek 10.00-12.00 w sprawach nie objętych powyższym regulaminem obowiązują zasady zawarte w aktualnym Regulaminie Studiów w Uniwersytecie Medycznym.