Karta modułu/przedmiotu

Transkrypt

1 Karta modułu/przedmiotu Informacje ogólne o module/przedmiocie 2. Poziom : jednolite studia magisterskie 1. Kierunek studiów: Farmacja. Forma studiów: stacjonarne 4. Rok: V 5. Semestr: IX 6. Nazwa modułu/przedmiotu: Toksykologia 7. Status modułu/przedmiotu: obowiązkowy 8. Jednostka realizująca moduł/przedmiot: Katedra i Zakład Toksykologii, Sosnowiec, ul. Jagiellońska 4, , 9. Prowadzący moduł/przedmiot (imię, nazwisko, adres ): Dr hab. Danuta Wiechuła, dwiechula@sum.edu.pl 10. Cel : Celem jest zapoznanie studentów z pojęciami i mechanizmami działania toksycznego ksenobiotyków w zakresie ogólnej i szczegółowej. Studenci rozwijają zanieczyszczenia środowiska naturalnego i środowiska pracy i zwiększają świadomość zagrożeń związanych z zanieczyszczeniem. Poznają metody przeprowadzania analiz w i potrafią zinterpretować uzyskane wyniki badań. 11. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji: Posiada anatomii i fizjologii organizmu. Posługuje się odczynnikami chemicznymi, obliczeniami chemicznymi, technikami precyzyjnego ważenia, mierzenia, sporządza roztwory i mieszaniny. Zna podstawy metodyczne metod analitycznych. Potrafi uzyskać wiarygodne wyniki badań. 12. Efekty Numer efektu 0 04 Efekty Student, który zaliczył moduł/przedmiot: Zna podstawowe pojęcia związane z toksykologią. Zna procesy i mechanizmy, jakim podlega ksenonbiotyk w organizmie. Potrafi przedstawić i scharakteryzować biotransformację ksenobiotyków w organizmie oraz ocenia jej znaczenie w detoksykacji ksenobiotyków. Umie przewidzieć podstawowy profil działania toksycznego ksenobiotyku na podstawie jego budowy chemicznej. Potrafi ocenić różnice w zagadnieniach związanych z rodzajem na trucizny (toksyczność ostra, przewlekła, efekty odległe). Zna zasady postępowania w zatruciach. Zna zagadnienia związane z toksykologią szczegółową, w tym między innymi z działaniem toksycznym wybranych leków i substancji uzależniających, metali, związków nieorganicznych i organicznych, takich jak alkohole, pestycydy i tworzywa sztuczne Zna, umie scharakteryzować i ocenić zagrożenia i konsekwencje zdrowotne związane z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego (toksykologia środowiskowa) i środowiska pracy. Zna i rozumie zasady monitoringu powietrza i monitoringu biologicznego w kontroli jakości tych środowisk. Samodzielnie korzysta ze źródeł informacji dotyczących toksyczności ksenobiotyków i wytycznych do oceny i ryzyka zdrowotnego Przewiduje rodzaje, kryteria i znaczenie badań w ocenie toksyczności ksenobiotyków oraz określa wymagania dotyczące tych badań i sposób ich przeprowadzania. Interpretuje wyniki badań w zakresie oceny toksyczności ksenobiotyku Odniesienie do efektów dla programu D.W26 D.W27 D.W28 D.U19 D.U22 D.U2 D.U54 D.W0 D.W29 D.W1 D.U24 D.U5 D.U20 D.U21 D.U55

2 Potrafi pobrać odpowiednie próbki do badań toksykologicznych oraz przeprowadzić izolację trucizn z materiału biologicznego i wybrać 05 odpowiednią metodę ich oznaczenia. Przeprowadza ocenę oraz analizę zanieczyszczeń środowiska. Dokonuje oceny na podstawie normatywów higienicznych 1. Formy zajęć w odniesieniu do efektów Numer efektu wykład seminarium X X X X 0 X X 04 X X X 05 X X 14. Treści programowe Forma zajęć: Wykłady Forma zajęć dydaktycznych ćwiczenia ćwiczenia laboratoryjne praktyczne inne D.W7 D.U56 D.U57 D.U58 e-learning Liczba godzin W1 Wprowadzenie do, historia, podstawowe pojęcia 2 W2 Metabolizm ksenobiotyków procesy wchłaniania, dystrybucji i wydalania, biotransformacja 4 W Czynniki wpływające na toksyczność ksenobiotyków 2 W4 Mechanizmy działania toksycznego 2 W5 Interakcje ksenobiotyków 2 W6 Toksykometria 2 W7 Podstawy leczenia zatruć 2 W8 Toksykologia leków 2 W9 Toksykologia metali 2 W10 Toksykologia niemetali 2 W11 Toksykologia kosmetyków 2 W12 Toksyny roślinne 2 W1 Toksyny zwierzęce 2 W14 Problemy toksykologiczne związane z żywnością 2 Łącznie Forma zajęć: seminaria S1 Zajęcia organizacyjne. Analiza toksykologiczna 4 S2 Wyodrębnianie trucizn metalicznych z materiału biologicznego 1 S Toksyczne działanie benzenu oraz wybranych metali 1 S4 Wykrywanie leków w materiale biologicznym Toksyczność pochodnych kwasu barbiturowego 1 S5 Toksyczność pochodnych kwasu salicylowego 1 S6 Diagnostyka zatruć alkoholami. Toksyczne działanie alkoholu metylowego i glikolu etylenowego 1 S7 Diagnostyka zatruć alkoholami. Toksyczne działanie alkoholu etylowego 1 S8 Toksykologia przemysłowa 1 S9 Toksykologia przemysłowa biomarkery 1 S10 Toksykologia pestycydów 1 S11 Toksykologia środowiska 1 S12 Zajęcia odróbkowe 1 Łącznie Forma zajęć: ćwiczenia C1 Mineralizacja materiału biologicznego

3 C2 Oznaczanie fenolu w moczu jako wskaźnik zatrucia benzenem C Oznaczanie zawartości salicylanów w moczu C4 Oznaczanie luminalu we krwi wg Lubrana w modyfikacji Dutkiewicza i Kończalika C5 Kolokwium pisemne 4 C6 Oznaczanie zawartości metanolu w moczu w zatruciu alkoholem metylowym C7 Oznaczanie zawartości glikolu w moczu C8 Ilościowe oznaczanie kwasu 5-aminolewulinowego (ALA) w moczu jako wskaźnik na działanie ołowiu. Jakościowe oznaczanie kopro porfiryn w moczu C9 Oznaczanie amoniaku w powietrzu C10 Ocena ekspozycji na związki fosforoorganiczne na przykładzie zawartości p-aminofenolu w moczu C11 Oznaczanie wybranych wskaźników jakości wody (zawartości chlorków, zawartości wapnia, zasadowości ogólnej) C12 Kolokwium pisemne 4 C1 Egzamin praktyczny 4 C14 Zajęcia odróbkowe Łącznie 45 Łączna liczba godzin z przedmiotu Metody Wykład Wykład informacyjny, wykład multimedialny Seminaria Seminarium, dyskusja dydaktyczna 15.. Ćwiczenia Ćwiczenia laboratoryjne, pokaz 16. Sposoby weryfikacji efektów i sposoby oceny Numer efektu Sposoby weryfikacji Warunki zaliczenia 0 04 Przeprowadzenie badań Egzamin praktyczny 05 Przeprowadzenie badań Egzamin praktyczny 17. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności Przeciętna liczba godzin na zrealizowanie aktywności udział w wykładach Godziny kontaktowe udział w seminariach z nauczycielem udział w ćwiczeniach akademickim: udział w konsultacjach łącznie Błąd przy wykonaniu oznaczeń do 5% Błąd przy wykonaniu oznaczeń do 5% 15 x 2h=0h 15 x 1h=15h 15 x h=45h 1 x 5h=5h 96h

4 przygotowanie do seminariów 15 x h=45h Samodzielna praca przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego z ćwiczeń 2 x 5h=10h studenta: przygotowanie do egzaminu pisemnego z przedmiotu 1 x 40h=40h łącznie 95 Łącznie 191 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu Sumaryczne wskaźniki charakteryzujące przedmiot Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze 2 praktycznym 19. Literatura Podstawowa 1. Wiechuła D. (red.), Materiały do zajęć z. Część I i II. SUM Katowice Seńczuk W. (red.), Toksykologia współczesna. Podręcznik dla studentów farmacji. PZWL Warszawa Brandys J. (red.), Toksykologia. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków Pach J., Zarys klinicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków Piotrowski J. (red.), Podstawy, kompendium dla studentów szkół wyższych. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne Warszawa Uzupełniająca 1. Bogdanik T., Toksykologia kliniczna. PZWL Warszawa, Marek K. (red.) Choroby zawodowe. PZWL Warszawa 20.. Zarzycki R., Stelmachowski M., Imbierowicz M. Wprowadzenie do inżynierii i ochrony środowiska część 1. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne Inne przydatne informacje o module/przedmiocie Liczebność grup Materiały do zajęć 20.. Miejsce odbywania się zajęć Miejsce i godzina konsultacji Inne 21. Formy oceny szczegóły Efekt Na ocenę 2 Na ocenę Na ocenę 4 Na ocenę 5 0 Nie opanował podstawowej wiedzy ogólnej Nie opanował wiedzy szczegółowej W stopniu dostatecznym zakresu ogólnej Dostatecznie zakresu niektórych substancji toksycznych Zna niektóre zagadnienia Dobrze opanował wiedzę zakresu ogólnej. Potrafi w stopniu dobrym wytłumaczyć reakcje organizmu w aspekcie trucizny Dobrze opanował wiedzę zakresu większości wymaganych substancji toksycznych Zna zagadnienia Bardzo dobrze zakresu ogólnej. Potrafi wyczerpująco wytłumaczyć reakcje organizmu w aspekcie Bardzo dobrze zakresu wszystkich wymaganych substancji toksycznych Bardzo dobrze zna wszystkie zagadnienia

5 04 05 i pracy Nie potrafi prawidłowo wykonać ćwiczenia i sformułować wniosków Nie potrafi prawidłowo wykonać ćwiczenia i ocenić. i pracy Posiada dostateczną Wymaga pomocy i wyjaśnień w trakcie wykonywania ćwiczeń i/lub formułowania właściwych wniosków Posiada dostateczną Wymaga pomocy i wyjaśnień w trakcie wykonywania ćwiczeń i/lub oceny i pracy. Potrafi wykorzystywać zgromadzone informacje w celu oceny Posiada dobrą wiedzę Starannie wykonuje badania laboratoryjne. Formułuje właściwe wnioski z uzyskanych wyników badań Posiada dobrą wiedzę Starannie wykonuje badania laboratoryjne. Potrafi ocenić na podstawie normatywów higienicznych i pracy. Potrafi bardzo dobrze wykorzystywać zgromadzone informacje w celu oceny Posiada bardzo dobrą Zna rodzaje badań i sposób ich przeprowadzenia. Z dużą precyzją wykonuje badania laboratoryjne. Samodzielnie formułuje właściwe wnioski z uzyskanych wyników badań Posiada bardzo dobrą Z dużą precyzją wykonuje badania laboratoryjne. Samodzielnie dokonuje oceny na podstawie normatywów higienicznych * ocena celująca wiedza i umiejętności wykraczają poza wymagania określone dla oceny 5 bardzo dobry