Sylabus na rok 2014-2015 (1) Nazwa przedmiotu Ginekologia i opieka ginekologiczna (2) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Położnictwa i Ratownictwa Medycznego Katedra: Położnictwa (3) Kod przedmiotu - (4) Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Położnictwo Studia I stopnia Stacjonarne/ niestacjonarne (5) Rodzaj przedmiotu Nauki w zakresie opieki specjalistycznej (6) Rok i semestr studiów III rok, V i VI sem. (7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Dr n. med. Roman Kluza (8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu Dr n. med. Roman Kluza, Dr n. med. Edyta Barnaś, (9) Cele zajęć z przedmiotu Celem zajęć jest: 1. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - Budowy i funkcji narządów płciowych męskich - Biologicznego rytmu płodności - Zaburzeń rytmu płodności - Roli i zadań położnej w opiece nad kobietą zdrowa i chorą ginekologicznie, 2. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - Rozpoznawania zaburzeń rytmu płodności, - Wykonywania zadań pielęgnacyjnych i zadań wzmacniających zdrowie reprodukcyjne. 3. Kształtowanie postawy studenta do: - Pogłębiania wiedzy z zakresu zdrowia życia płciowego i rozrodu.
- (10) Wymagania wstępne Student posiada wiedzę z zakresu biologii, anatomii i fizjologii oraz patologii chorób. Wiedza: (11) Efekty kształcenia - Przedstawia prawidłowy przebieg cyklu miesięcznego i jego zaburzenia oraz przygotowanie kobiety do samoopieki w tym zakresie( D_W35) - Przedstawia granice norm i patologii seksualnych, modele seksualności oraz charakteryzuje aktywność seksualną w różnych okresach życia człowieka (D_W36) - Charakteryzuje zaburzenia i patologie, w tym przemoc seksualną (D_W37) - Przedstawia metody diagnozowania i leczenia niepłodności (D_W38) - Omawia postępowanie diagnostyczne, lecznicze i pielęgnacyjne u kobiet ze stanami zapalnymi narządów rodnych, z chorobami przenoszonymi drogą płciową, zaburzeniami statyki narządu rodnego i wysiłkowym nieotrzymaniem moczu (D_W39) - Omawia rolę położnej w przygotowaniu pacjentki do operacji ginekologicznej (D_W40) - Przedstawia sposoby monitorowania stanu pooperacyjnego u pacjentki po operacji ginekologicznej (kontrola parametrów życiowych, profilaktyka przeciwzakrzepowa, gimnastyka ruchowa, gimnastyka oddechowa, profilaktyka przeciwbólowa) (D_W41) - Omawia zmiany zachodzące w okresie menopauzy, ich wpływ na stan zdrowia kobiety i możliwości zapobiegania (osteoporoza, choroby układu krążenia, zaburzenia metaboliczne, zaburzenia psychiczne) (D_W42) - Określa udział położnej w diagnozowaniu pacjentek ze schorzeniami ginekologicznymi (ocena ekosystemu pochwy, cytodiagnostyka, kolposkopia, badania patomorfologiczne, diagnostyka endokrynologiczna)(d_w43) - Omawia diagnostykę i metody leczenia zmian w piersiach: mammografia, sonomammografia, biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC),
rezonans magnetyczny (D_W44) - Przedstawia epidemiologię i patogenezę chorób nowotworowych narządów płciowych żeńskich i sutka (D_W45) - Omawia udział położnej w profilaktyce chorób nowotworowych (D_W46) - Zna zasady postępowania z chorą przed i po zabiegach ginekologicznych oraz w trakcie radioterapii (D_W47) - Omawia opieką nad chorą w terminalnej fazie choroby nowotworowej (D_W48) Umiejętności: - Zakłada i zmienia opatrunek na ranie operacyjnej (D_U24) - Realizuje zadania położniczej w opiece profilaktycznej, diagnostycznej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej nad kobietami w ciąży, po porodzie i w połogu wynikające z obowiązujących przepisów prawnych oraz standardów postępowania położniczego (D_U25) - Przygotowuje kobietę i jej partnera do funkcji prokreacyjnej i macierzyństwa lub ojcostwa (D_U26) - Prowadzi edukację z zakresu dostępnych metod antykoncepcji, naucza naturalnych metod regulacji poczęć (D_U 31) - Sprawuje opieką ginekologiczną nad kobietą w różnych okresach jej życia i stanie zdrowia od poczęcia do senium (D_U36) - Uczestniczy w diagnostyce i leczeniu chorób i wad narządów płciowych kobiecych oraz planuje opiekę ginekologiczną (D_U37) - Rozpoznaje choroby sutka i edukuje pacjentkę w zakresie samobadania i samoobserwacji (D_U38) - Rozpoznaje wczesne objawy nowotworowe i stany przedrakowe (D_U39) - Rozpoznaje zaburzenia statyki narządu rodnego, uczestniczy w leczeniu i profilaktyce nietrzymania moczu (D_U40)
- Rozpoznaje zaburzenia i patologie seksualne (D_U41) - Przygotowuje kobietę do zabiegów operacyjnych ginekologicznych, przeprowadzanych z zastosowaniem różnych technik (D_U42) - Przygotowuje pacjentkę po zabiegu operacyjnym do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych oraz współpracuje z rodziną chorej (D_U43) Kompetencje społeczne: - Szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece oraz okazuje zrozumienie dla różnic światopoglądowych i kulturowych (D_K01) - Systematycznie aktualizuje wiedzę zawodową i kształtuje swoje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu (D_K02) - Przestrzega wartości i powinności moralnych w opiece nad ciężarną, rodząca, położnicą i jej dzieckiem oraz kobietą zagrożoną chorobą i chorą ginekologicznie (D_K03) - Wykazuje odpowiedzialność za pacjenta i wykonywanie zadań zawodowych (D_K04) - Przestrzega praw pacjenta (D_K05) - Rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe (D_K06) - Zachowuje tajemnicę zawodową (D_K07) - Współdziała w zespole interdyscyplinarnym w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej (D_K08) - Przejawia empatię w relacji z podopieczną i jej rodziną oraz współpracownikami (D_K08) (12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin Wykłady 75, Samokształcenie 30, Zajęcia praktyczne - 120;
Praktyka zawodowa 200. (13) Treści programowe Lp. Treści merytoryczne wykładów: Czas 1 Ginekologia wieku rozwojowego. Nieprawidłowości budowy i wady rozwojowe narządów płciowych, ciała obce w narządzie rodnym, stany zapalne zewnętrznych narządów płciowych. 75 Okres dojrzałości płciowej fizjologia i patologia cyklu miesiączkowego. Przygotowanie kobiet do samoobserwacji i samoopieki. Udział położnej w przygotowaniu rodziny do pełnienia funkcji prokreacyjnej. Mechanizmy regulujące funkcje seksualne. Granice norm i patologii seksualnych. Modele seksualności człowieka. Aktywność seksualna w różnych okresach życia. Zaburzenia i patologie seksualne. Przemoc seksualna. Niepłodność kobieca postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne, techniki wspomaganego rozrodu. Niepłodność męska. Wybrane elementy andrologii. Współudział położnej w diagnozowaniu i leczeniu niepłodności małżeńskiej. Specyfika pielęgnowania w schorzeniach ginekologicznych. Profilaktyka, leczenie, pielęgnowanie, prewencja stany zapalne narządów płciowych, choroby przenoszone drogą płciową. Endometrioza. Klimakterium i senium. Rola i zadania położnej w opiece nad kobietą w różnych okresach życia. Zaburzenia statyki narządu rodnego. Wysiłkowe nietrzymanie moczu. Rola i zadania położnej w przygotowaniu psychofizycznym pacjentki do badań oraz zabiegów diagnostycznych i operacyjnych. Rola i zadania położnej w pielęgnacji po operacjach ginekologicznych. Metody operacyjne w ginekologii. Standardy postępowania w ginekologii. Badanie kliniczne w ginekologii. Metody pobierania i sposoby postępowania z materiałem do badań. Interpretacja wyników. Badanie ekosystemu pochwy. Cytodiagnostyka, kolposkopia, badanie patomorfologiczne. Diagnostyka endokrynologiczna. Badania biochemiczne. Badania serologiczne. Laparoskopia, histeroskopia, histerosalpingografia. Densytometria.Samobadanie piersi, mammografia, sonomammografia. Epidemiologia i etiopatogeneza chorób nowotworowych narządów płciowych żeńskich i sutka. Nowotwory łagodne narządów płciowych oraz sutka. Udział położnej w profilaktyce, diagnostyce i terapii nowotworów narządów płciowych żeńskich i sutka. Chemioterapia nowotworów. Opieka nad kobietą z nowotworem narządów płciowych specyfika pielęgnowania przed i po terapii. Radioterapia rodzaje, wskazania i opieka nad chorym leczonym radioterapią. Mastektomia
pielęgnowanie przed i po operacji. Grupy wsparcia. Opieka nad chorą w terminalnej fazie choroby nowotworowej. Udział położnej w terapii bólu Lp. Treści merytoryczne zajęć praktycznych: Czas 1. Prowadzenie wywiadu ginekologicznego i ocena stanu zdrowia kobiety. 120 Przygotowanie kobiety do badania ginekologicznego. Podawanie leków stosowanych w ginekologii: podawanie leków dopochwowych, udział położnej w terapii hormonalnej. Przygotowanie kobiety do operacji ginekologicznej drogą brzuszną. Przygotowanie kobiety do operacji drogą krocza. Przygotowanie kobiety do laparoskopii. Przygotowanie kobiety i asystowanie do zabiegów ginekologicznych łyżeczkowanie jamy macicy, biopsji gruczołu piersiowego. Przygotowanie kobiety i asystowanie do zabiegów diagnostycznych: pobieranie wymazu cytologicznego, kolposkopii, Udział położnej w przygotowaniu materiału do badań: labolatoryjnych, rozmazu cytologicznego i materiału do badania histopatologicznego. Całościowa i zindywidualizowana opieka pacjentką po operacji ginekologicznej. Profilaktyka powikłań pooperacyjnych. Przygotowanie dziecka do badania ginekologicznego. Całościowa i zindywidualizowana opieka nad pacjentką z zaburzeniami cyklu miesiączkowego. Całościowa i zindywidualizowana opieka nad kobietą z problemami okresu klimakterium i senium. Udział położnej w profilaktyce, leczeniu, niepłodności partnerskiej. Całościowa i zindywidualizowana opieka nad pacjentką z chorobą przenoszoną drogą płciową i stanem zapalnym narządów płciowych. Profilaktyka. Całościowa i zindywidualizowana opieka nad kobietą z endometriozą. Całościowa i zindywidualizowana opieka nad kobietą z zaburzeniami statyki narządu rodnego i wysiłkowym nietrzymaniem moczu. Poradnictwo w zakresie zdrowia życia płciowego: edukacja pacjentki w zakresie
samobadania piersi, profilaktyki nowotworów kobiecych, profilaktyki chorób przenoszonych drogą płciowa, w zakresie higieny intymnej, zdrowego stylu życia w okresie dojrzałości i w okresie klimakterium. Lp. Treści merytoryczne praktyk zawodowych: Czas 1. Prowadzenie wywiadu ginekologicznego i ocena stanu zdrowia kobiety. Przygotowanie kobiety do badania ginekologicznego. Podawanie leków 200 stosowanych w ginekologii: podawanie leków dopochwowych, udział położnej w terapii hormonalnej. Przygotowanie kobiety do operacji ginekologicznej drogą brzuszną. Przygotowanie kobiety do operacji drogą krocza. Przygotowanie kobiety do laparoskopii. Przygotowanie kobiety i asystowanie do zabiegów ginekologicznych łyżeczkowanie jamy macicy, biopsji gruczołu piersiowego. Przygotowanie kobiety i asystowanie do zabiegów diagnostycznych: pobieranie wymazu cytologicznego, kolposkopii, Przygotowanie materiału do badań: labolatoryjnych, rozmazu cytologicznego i materiału do badania histopatologicznego. Opieka nad pacjentką po operacji ginekologicznej. Udział położnej w profilaktyce powikłań pooperacyjnych. Przygotowanie dziecka do badania ginekologicznego. Opieka nad pacjentką z zaburzeniami cyklu miesiączkowego. Opieka nad kobietą z problemami okresu klimakterium i senium. Udział położnej w profilaktyce, leczeniu, niepłodności partnerskiej. Opieka nad pacjentką z chorobą przenoszoną drogą płciową i stanem zapalnym narządów płciowych. Profilaktyka. Opieka nad kobietą z endometriozą. Opieka nad kobietą z zaburzeniami statyki narządu rodnego i wysiłkowym nietrzymaniem moczu. Rola i zadania położnej w opiece nad kobietą z nowotworem gruczołu piersiowego oraz nowotworami narządów rodnych. (14) Metody dydaktyczne 1.Wykład konwersatoryjny z prezentacją multimedialną 2. Zajęcia praktyczna i praktyka zawodowa: metoda przypadku, ćwiczenia z instruktażem, próba pracy. (15) Sposób(y) i forma(y) zaliczenia 1. Wykład: student generuje/ rozpoznaje odpowiedź: test
jedno-, wielokrotnego wyboru, test uzupełniania odpowiedzi 2. Zajęcia praktyczne, praktyka zawodowa: realizacja zleconego zadania, próba pracy. (16) Metody i kryteria oceny Metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie wiedzy: student generuje/ rozpoznaje odpowiedź: test jedno-, wielokrotnego wyboru, test uzupełniania odpowiedzi Metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie umiejętności: Realizacja zleconego zadania, projekt, prezentacja Metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie kompetencji społecznych: Obserwacja przez opiekuna/ nauczyciela prowadzącego Samoocena (w tym portfolio) Egzamin końcowy 1. Składa się z 20 pytań obejmujących całość materiału (tematyka wykładów i zajęć praktycznych) 2. Za odpowiedź prawidłową student otrzymuje 1 punkt, za błędną 0 punktów. 3. Do zaliczenia konieczne jest uzyskanie minimum 12 punktów. 4. Egzamin poprawkowy ma analogiczną formę do egzaminu w pierwszym terminie. 5. Punktacja: 12-14 pkt: dst 15-17 pkt: db 18-20 pkt: bdb (17) Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Aktywność wykład 75 Liczba godzin/nakład pracy studenta samokształcenie 30 zajęcia praktyczne 120
praktyki zawodowe 200 przygotowanie do egzaminu udział w egzaminie SUMA GODZIN LICZBA PUNKTÓW ECTS (18) Język wykładowy polski (19) Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu 200 godzin (20) Literatura Literatura podstawowa: 1. Bręborowicz G.H. (red): Położnictwo i ginekologia. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2005. 2. Chazan B., Leibschang J.: Postępowanie w nagłych stanach w położnictwie i ginekologii. PZWL Warszawa, 2002. 3. Łepecka-Klusek C.: Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2003. 4. Martius G., Breckwoldt M. Pfleiderer A. Gionekologia i położnictwo. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2003. 5. Słomko Z. Drews K. Niemiec T.(red) :Profilaktyka w położnictwie, ginekologii i neonatologii. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Poznań, 2005. Literatura uzupełniająca: 1. Cardozo L., Cutner A., Wise B.: Podstawy urologii ginekologicznej. Wydawnictwo Medyczne PZWL, Warszawa 1995.
2.Caus I (red.): Podstawy Pielęgniarstwa w ginekologii i położnictwie. ŚAM, Katowice 2003. 3.Cekański A.: Wybrane zagadnienia z położnictwa i ginekologii dla położnych. Wydawnictwo Śląskiej Akademii Medycznej, Katowice1999. 3. Chazan B.: Ginekologia w praktyce lekarza rodzinnego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997. 4. Jeż W. Położnictwo i ginekologia. Repetytorium. Śląska Akademia Medyczna. Katowice 2002. 5. Klimek R.: Niepłodność uleczalna czy nie? Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 1995. 5. Klimek R. (red.): Ginekologia. PZWL, Warszawa 1982. 6. Komorowska A.(red.): Ginekologia wieku rozwojowego. PZWL, Warszawa 1991. 7. Markowska J. Ginekologia operacyjna i zachowawcza. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Wrocław 1997. 8. Mc Pherson A.: Problemy zdrowotne kobiet. Springer PWN, Warszawa 1997. 9. Mishell D.R., Brenner P.F.: Endokrynologia ginekologiczna. Α- medica press, Bielsko- Biała 1996. 10.Pisarski T.: Położnictwo i ginekologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998. 11.Pshyremgbel W., Straus G., Petri E.: Ginekologia praktyczna. PZWL Warszawa 1999. 12.Skałba P.: Endokrynologia ginekologiczna. PZWL, Warszawa 1993. 13.Słomko Z.: Ginekologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997. 14.Soszka S.(red.): Położnictwo i ginekologia. PZWL,
Warszawa 1988. Podpis koordynatora przedmiotu Podpis kierownika jednostki