RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ

Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ Przedszkole Bolesław Bolesław Kuratorium Oświaty w Krakowie

Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w przedszkolu przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania przedszkola w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci. 2. Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się 3. Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Dzieci są aktywne. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego. 9. Rodzice są partnerami przedszkola. 10. Wykorzystywane są zasoby przedszkola i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez przedszkole wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009r. wraz ze zmianami z dnia 10.05.2013r. Przedszkole może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Przedszkole Bolesław 2/52

Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 27-01-2014-05-02-2014 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Ewa Sznajder, Ewa Przyjemska-Kondziołka. Badaniem objęto 11 dzieci (wywiad grupowy), 38 rodziców (ankieta - 31 i wywiad grupowy - 7) i 6 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy).przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły,grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. Przedszkole Bolesław 3/52

Obraz przedszkola W Przedszkolu w Bolesławiu funkcjonują 4 grupy, do których uczęszcza 100 dzieci. Organem prowadzącym jest Urząd Gminy w Bolesławiu. Przedszkole mieści się w samodzielnym, dobrze utrzymanym budynku, położonym w bezpiecznym miejscu. Wokół niego jest duży ogród do zabawy. Dzieci mają do dyspozycji estetycznie urządzone i dobrze wyposażone sale, przy których znajdują się ubikacje z łazienkami. Przedszkole ma oddzielną szatnię, pomieszczenia socjalne, administracyjne oraz kuchnię i jadalnię. Koncepcja pracy Przedszkola zakłada zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa, wszechstronnego rozwoju, przygotowanie ich do podjęcia nauki w szkole, wyrównywanie szans, rozwijanie zainteresowań, uczenie samodzielności, kształtowanie postaw moralnych. Jest znana, akceptowana i realizowana przy współpracy z rodzicami, którzy angażują się w wiele działań i przedsięwzięć, służą pomocą. Przedszkole współpracuje z rodzicami i uwzględniania potrzeby środowiska lokalnego. Wprowadziło nowatorskie rozwiązania dydaktyczne i organizacyjne służące rozwojowi dzieci. Podejmuje działania adekwatne do potrzeb. Wprowadziło program adaptacyjny dla dzieci i rodziców, realizuje szereg różnorodnych programów, projektów i prowadzi różne akcje edukacyjne i społeczne. Stworzono każdemu dziecku możliwość osiągnięcia sukcesu. Dzieci zachęcane są do udziału w konkursach, przedstawieniach, uroczystościach, zawodach sportowych. Przedszkole jest organizatorem olimpiady sportowej dla dzieci ze wszystkich przedszkoli w gminie. Dzieci aktywnie uczestniczą w różnych działaniach na rzecz środowiska lokalnego. Przedszkole dba o bezpieczeństwo fizyczne i emocjonalne dzieci. Opracowano i wprowadzono zasady bezpiecznego pobytu w Przedszkolu. Uczy dzieci bezpiecznych zachowań. Rozpoznaje potrzeby i możliwości dzieci oraz ich sytuację społeczną. Wsparcie otrzymywane w Przedszkolu odpowiada potrzebom dzieci i rodziców. Nie występuje zjawisko dyskryminacji. Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy oraz wzajemną komunikację. Pomagają sobie w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. W planowaniu pracy dydaktyczno-wychowawczej wykorzystują wnioski z różnych analiz, badań, a także z prowadzonej ewaluacji wewnętrznej. Promują w środowisku lokalnym wartość wychowania przedszkolnego. Przedszkole jest pozytywnie postrzegane w środowisku lokalnym. Rodzice są partnerami Przedszkola, współdecydują w jego sprawach i wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju dzieci, które są realizowane. Przedszkole ściśle i systematycznie współpracuje z licznymi organizacjami i instytucjami lokalnego środowiska. Zarządzanie Przedszkolem służy jego rozwojowi. Dyrektor skutecznie pozyskuje środki zewnętrzne dla Przedszkola od sponsorów, rodziców oraz władz samorządowych. Przedszkole współpracuje z licznymi organizacjami pozarządowymi, instytucjami edukacyjnymi, gospodarczymi, które wspierają jego działalność w wielu obszarach. Przedszkole Bolesław 4/52

Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 18 Przedszkole Bolesław Przedszkole Bolesław Główna Kod pocztowy 32-329 Urząd pocztowy Bolesław Telefon 0326424017 Fax 0326424017 Www Regon 27150508100000 Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 100 Oddziały 4 Nauczyciele pełnozatrudnieni 6.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 3.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 1.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 25 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy publiczna Dzieci lub młodzież brak specyfiki 16.67 MAŁOPOLSKIE olkuski Bolesław gmina wiejska Przedszkole Bolesław 5/52

Poziom spełniania wymagań państwa Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci Przedszkole działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe dzieci, specyfikę pracy przedszkola oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego (D) B Koncepcja pracy przedszkola jest znana rodzicom i przez nich akceptowana. (D) Koncepcja pracy przedszkola jest modyfikowana we współpracy z rodzicami. (B) Koncepcja pracy przedszkola jest realizowana we współpracy z rodzicami. (B) Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są podporządkowane indywidualnym potrzebom edukacyjnym i rozwojowym oraz możliwościom psychofizycznym dzieci. Stosowane metody pracy są dostosowane do potrzeb dzieci i grupy przedszkolnej (D) Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są planowane, monitorowane i doskonalone. Wnioski z monitorowania są wykorzystywane w planowaniu i realizowaniu tego procesu. (D) Wdrażane wnioski z monitorowania procesu wspomagania rozwoju i edukacji dzieci podnoszą efektywność tego procesu. (B) B W przedszkolu stosuje się nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi dzieci. (B) Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Podstawa programowa wychowania przedszkolnego jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. (D) W przedszkolu monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego dziecka, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci przyczyniają się do rozwijania ich umiejętności i zainteresowań. Modyfikowane w przedszkolu programy wychowania przedszkolnego uwzględniają wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci oraz rozwój ich zainteresowań. (B) Dzieci są aktywne B B Dzieci są zaangażowane w zajęcia prowadzone w przedszkolu i chętnie w nich uczestniczą. (D) Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają dzieci do podejmowania różnorodnych aktywności. (D) Dzieci są wdrażane do samodzielności. (D) Dzieci inicjują i realizują działania na rzecz własnego rozwoju. (B) Dzieci uczestniczą w działaniach na rzecz społeczności lokalnej. (B) Respektowane są normy społeczne. Relacje między wszystkimi członkami przedszkolnej społeczności są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Dzieci w przedszkolu czują się bezpiecznie. (D) B Dzieci wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje. (D) Podejmuje się działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. (D) W przedszkolu kształtuje się postawę odpowiedzialności dzieci za działania własne i działania podejmowane w grupie. (D) Podejmowane działania wychowawcze są monitorowane i modyfikowane w razie potrzeb. (D) W przedszkolu, wspólnie z rodzicami, analizuje się podejmowane działania wychowawcze, w tym mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Ocenia się ich skuteczność oraz modyfikuje w razie potrzeb. (B) Przedszkole Bolesław 6/52

Dzieci wykazują się odpowiedzialnością w działaniu i relacjach społecznych. (B) Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W przedszkolu rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną każdego dziecka. (D) Informacje z przeprowadzonego rozpoznania są wykorzystywane w realizacji działań edukacyjnych. Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci niepełnosprawnych oraz zajęcia specjalistyczne są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego dziecka. (D) Przedszkole współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc dzieciom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną. (D) W przedszkolu są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność przedszkola. (D) W opinii rodziców wsparcie otrzymywane w przedszkolu odpowiada potrzebom ich dzieci. (B) Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych Nauczyciele pracują zespołowo i wspólnie planują przebieg procesów edukacyjnych i analizują efekty swojej pracy. (D) B Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy. (B) Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. (B) Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego Przedszkole prezentuje i upowszechnia informacje o ofercie zajęć prowadzonych w przedszkolu oraz podejmowanych działaniach. Przedszkole informuje środowisko lokalne o celowości i skuteczności podejmowanych przez przedszkole działań. (D) B Przedszkole promuje w środowisku lokalnym wartość wychowania przedszkolnego. (B) Przedszkole jest pozytywnie postrzegane w środowisku lokalnym. (B) Rodzice są partnerami przedszkola B Przedszkole pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy. (D) W przedszkolu współpracuje się z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci. (D) Rodzice współdecydują w sprawach przedszkola i uczestniczą w podejmowanych działaniach. (D) Rodzice wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju dzieci i przedszkola. (B) Przedszkole realizuje inicjatywy rodziców. (B) Wykorzystywane są zasoby przedszkola i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju B Prowadzi się rozpoznanie potrzeb i zasobów przedszkola oraz środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmuje się inicjatywy na rzecz ich wzajemnego rozwoju. (D) Przedszkole w sposób systematyczny i celowy, z uwzględnieniem specyfiki jego działania, współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym. (D) Współpraca przedszkola ze środowiskiem lokalnym wpływa na ich wzajemny rozwój. (B) Współpraca przedszkola z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym wpływa korzystnie na rozwój dzieci. (B) Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych W przedszkolu analizuje się wyniki badań zewnętrznych i wewnętrznych dotyczących wspomagania rozwoju i edukacji dzieci. (D) Nauczyciele planują i podejmują działania wychowawcze i edukacyjne z uwzględnieniem wyników ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Działania prowadzone przez przedszkole są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) B W przedszkolu wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych. (B) Przedszkole Bolesław 7/52

W przedszkolu prowadzi się badania wewnętrzne, odpowiednio do potrzeb przedszkola, w tym badania osiągnięć dzieci, które zakończyły wychowanie przedszkolne. (B) Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi B Zarządzanie przedszkolem zapewnia warunki do rozwoju dzieci. (D) Zarządzanie przedszkolem sprzyja indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli oraz doskonaleniu zawodowemu. (D) Ewaluacja wewnętrzna jest przeprowadzana wspólnie z nauczycielami. (D) W procesie zarządzania, w oparciu o wnioski wynikające z nadzoru pedagogicznego, podejmuje się działania służące rozwojowi przedszkola. (D) Zarządzanie przedszkolem prowadzi do podejmowania nowatorskich działań, innowacji i eksperymentów. (B) Zarządzanie przedszkolem sprzyja udziałowi nauczycieli i innych pracowników przedszkola oraz rodziców w procesie podejmowania decyzji dotyczących przedszkola. (B) Dyrektor podejmuje skuteczne działania zapewniające przedszkolu wspomaganie zewnętrzne odpowiednio do jego potrzeb. (B) Przedszkole Bolesław 8/52

Wnioski 1. Koncepcja pracy Przedszkola jest przygotowywana, modyfikowana i realizowana we współpracy z rodzicami. 2. Planowanie, monitorowanie i doskonalenie procesów wspomagania rozwoju i edukacji dzieci wpływa na podnoszenie jakości pracy Przedszkola. 3. Analizowanie osiągnięć dzieci z uwzględnieniem ich możliwości rozwojowych prowadzi do podejmowania różnorodnych i spójnych działań przyczyniających się do rozwoju umiejętności i zainteresowań dzieci. 4. Przedszkole aktywnie uczestniczy w różnych działaniach na rzecz środowiska lokalnego. 5. Działania podejmowane we współpracy z rodzicami w celu eliminowania zagrożeń oraz wzmacniania właściwych zachowań sprawiają, że Przedszkole jest miejscem bezpiecznym. 6. Relacje między wszystkimi członkami społeczności przedszkolnej oparte są na zasadach partnerstwa, życzliwości, szacunku. 7. Przedszkole, we współpracy z instytucjami i osobami wspierającymi, organizuje działania edukacyjne i opiekuńcze adekwatne do rozpoznanych potrzeb. 8. Dzięki prowadzonym działaniom profilaktycznym nie występuje zjawisko dyskryminacji. 9. Nauczyciele pracują zespołowo, pomagają sobie w realizacji działań, ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. 10. Przedszkole upowszechnia informacje o swojej działalności oraz efektach pracy. Promuje w środowisku lokalnym wartość wychowania przedszkolnego. 11. Rodzice współdecydują w sprawach Przedszkola i wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju dzieci, które są realizowane. 12. Do planowania pracy dydaktyczno- wychowawczej wykorzystywane są wyniki badań zewnętrznych i wewnętrznych oraz informacje o losach absolwentów Przedszkola. 13. Zarządzanie Przedszkolem przyczynia się do inspirowania nauczycieli do podejmowania działań nowatorskich oraz podnoszenia jakości jego pracy. Przedszkole Bolesław 9/52

Wyniki ewaluacji Wymaganie: Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci Edukacja jako działanie celowe wymaga koncepcji, czyli przyjęcia teoretycznych założeń, określenia celów i wyznaczenia sposobów ich realizacji. Istotne jest, aby jej podstawowe elementy składowe były znane, akceptowane przez nauczycieli i rodziców oraz zgodne z potrzebami rozwojowymi dziecka, specyfiką przedszkola, a także zidentyfikowanymi potrzebami środowiska. Poziom spełnienia wymagania: B Obowiązująca w Przedszkolu koncepcja pracy uwzględnia potrzeby rozwojowe dzieci oraz oczekiwania środowiska lokalnego. Rodzice znają i akceptują jej założenia, biorą udział w tworzeniu i modyfikowaniu koncepcji. Jest realizowana przy współpracy z rodzicami, którzy angażują się w wiele działań i przedsięwzięć, służą pomocą. Obszar badania: Przedszkole działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe dzieci, specyfikę pracy przedszkola oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego Zdaniem nauczycieli i Dyrektora najważniejsze założenia koncepcji pracy Przedszkola to: zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa, wszechstronnego rozwoju, przygotowanie ich do podjęcia nauki w szkole, wyrównywanie szans, rozwijanie zainteresowań, uczenie samodzielności, kształtowanie postaw moralnych. Ponadto współpraca z rodzicami i uwzględnianie potrzeb środowiska lokalnego. Koncepcja pracy uwzględnia potrzeby rozwojowe dzieci (m. in. poprzez organizację zajęć dodatkowych), specyfikę pracy Przedszkola, jak również oczekiwania środowiska lokalnego (pierwszeństwo w przyjmowaniu dzieci rodziców pracujących na terenie gminy, nauczanie religii różnych wyznań, udział dzieci w uroczystościach gminnych i korzystanie z oferty lokalnych instytucji oraz organizowanie imprez o zasięgu gminnym). Przedszkole Bolesław 10/52

Obszar badania: Koncepcja pracy przedszkola jest znana rodzicom i przez nich akceptowana. Dyrektor zadeklarował, że zapoznaje rodziców z koncepcją pracy Przedszkola na zebraniach ogólnych, grupowych oraz w czasie rozmów indywidualnych. Zdaniem Dyrektora rodzice zgłaszali uwagi dotyczące bezpieczeństwa oraz organizacji zajęć dodatkowych. Rodzice znają i akceptują główne założenia koncepcji pracy. Obszar badania: Koncepcja pracy przedszkola jest modyfikowana we współpracy z rodzicami. Rodzice uczestniczą w przygotowaniu i modyfikacji koncepcji pracy poprzez zgłaszanie uwag, opinii i propozycji w czasie zebrań, rozmów indywidualnych z nauczycielami i Dyrektorem oraz poprzez skrzynkę kontaktową. Ich sugestie są podstawą dokonywania modyfikacji. Z inicjatywy rodziców wprowadzono np. zajęcia logopedyczne, pogadanki na temat zdrowia i higieny. Obszar badania: Koncepcja pracy przedszkola jest realizowana we współpracy z rodzicami. Rodzice aktywnie angażują się w organizację różnych przedsięwzięć, np. imprez, uroczystości, kiermaszy świątecznych, festynów (pomoc finansowa, organizacyjna, rzeczowa). Rada rodziców pozyskuje środki finansowe na zakup materiałów dydaktycznych, remonty, naprawy. Rodzice decydują o zajęciach dodatkowych w Przedszkolu, brali udział w konkursie internetowym "Magiczne miejsce". Rodzice posiadający odpowiednie kwalifikacje prowadzą pogadanki i szkolenia z zakresu profilaktyki zdrowotnej, biorą udział w zajęciach jako przedstawiciele różnych zawodów, a rodzic - logopeda prowadził zajęcia z dziećmi. Rodzice informowani są o wymaganiach wobec dzieci, wspólnie określane są mocne i słabe strony dzieci, ich potrzeby i zdolności oraz kierunki postępowania.. Przedszkole Bolesław 11/52

Wymaganie: Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Zajęcia prowadzone w przedszkolu wynikają z rozpoznanych indywidualnych potrzeb dzieci i służą ich wszechstronnemu rozwojowi angażując je w ten proces. Nauczyciele systematycznie doskonalą przebieg zajęć opierając się na wnioskach z monitorowania osiągnięć dzieci i ewaluacji własnej pracy. Jakości zajęć służą nowatorskie działania nauczycieli, oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej. Poziom spełnienia wymagania: B Nauczyciele podejmują różnorodne i atrakcyjne działania celem wsparcia indywidualnych potrzeb edukacyjnych, rozwojowych oraz możliwości psychofizycznych dzieci. Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są wspólnie przez nauczycieli i Dyrekcję planowane, monitorowane i doskonalone. Wnioski z monitorowania są wdrażane i podnoszą jakość pracy Przedszkola. Nauczyciele stosują różne nowatorskie rozwiązania (metody pracy) dostosowane do potrzeb dzieci i grupy przedszkolnej. Obszar badania: Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są podporządkowane indywidualnym potrzebom edukacyjnym i rozwojowym oraz możliwościom psychofizycznym dzieci. Stosowane metody pracy są dostosowane do potrzeb dzieci i grupy przedszkolnej Nauczyciele wymienili wiele przykładów dostosowania metod pracy do indywidualnych potrzeb i możliwości rozwojowych dzieci (rys. 1o). Rozpoznają oni potrzeby, zdolności i możliwości dzieci poprzez obserwacje ich zachowań podczas zajęć i zabaw, diagnozy pedagogiczne, analizy prac, a także z rozmów z dziećmi i ich rodzicami. W celu wsparcia indywidualnych potrzeb prowadzone są zajęcia rewalidacyjne, logopedyczne, ćwiczenia grafomotoryczne, orientacji przestrzennej, integracji sensorycznej, udzielana jest pomoc psychologiczno-pedagogiczna. W ramowym rozkładzie dnia przewidziany jest czas na aktywność i wyciszenie oraz odpoczynek. W opinii rodziców nauczyciele pracują z dziećmi zgodnie z ich potrzebami i możliwościami (rys. 1j). Zdecydowana większość rodziców uważa, że często otrzymują zindywidualizowane informacje o tym, jak ich dziecko funkcjonuje w Przedszkolu (rys. 2j). W opinii rodziców warunki lokalowe odpowiadają potrzebom dzieci. Sale są duże, czyste, a przy każdej znajdują się toalety. Podoba im się, że jest oddzielna duża jadalnia, meble dostosowane są do wzrostu dzieci, a Przedszkole posiada duży ogród do zabaw na świeżym powietrzu. Zaobserwowano ponadto, że Przedszkole jest dobrze wyposażone w zabawki, gry i pomoce, w salach wydzielone są miejsca do zabawy i nauki (stoliki i krzesełka), przy wejściu jest duża szatnia. Dzieci twierdzą, że lubią wykonywać zadania, rysować, bawić się, porządkować i opiekować się roślinkami. Nieliczne dzieci nie lubią brać udziału w występach. Na większości obserwowanych zajęć nauczyciele dawali dzieciom zadania o różnym poziomie trudności, a na wszystkich zajęciach dzieci otrzymały zadania wymagające od nich różnych form aktywności. Dzieciom podobały się te zajęcia. Przedszkole Bolesław 12/52

Rys. 1j Rys. 2j Przedszkole Bolesław 13/52

Rys.1o Przedszkole Bolesław 14/52

Obszar badania: Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są planowane, monitorowane i doskonalone. Wnioski z monitorowania są wykorzystywane w planowaniu i realizowaniu tego procesu. Nauczyciele i Dyrektor zadeklarowali, że wspólnie planują procesy edukacyjne - opracowują roczny plan pracy, wybierają programy i podręczniki, ustalają stałe cykle tematyczne, harmonogramy imprez, uroczystości i konkursów. Planowanie odbywa się podczas zebrań rady pedagogicznej, ale również w czasie rozmów i spotkań indywidualnych. Monitorowanie procesów edukacyjnych odbywa się poprzez obserwacje zachowań dzieci podczas zajęć, zabaw, udziału w konkursach, zawodach, uroczystościach, diagnozy, analizy wyników i wytworów dzieci, rozmowy z rodzicami, omawianie problemów wychowawczych, podczas ewaluacji wewnętrznej. Wyniki i wnioski z monitorowania przedstawiane i analizowane są za zebraniach rady pedagogicznej. Wykorzystywane są do oceny dostosowania programu do możliwości dzieci, planowania pracy, organizowania pracy z dziećmi zdolnymi i mającymi trudności (zespoły wyrównujące szanse), indywidualizacji nauczania, podejmowania działań innowacyjnych, wzbogacania bazy dydaktycznej, doskonalenia nauczycieli, modyfikacji działań w celu doskonalenia pracy. Monitorując procesy edukacyjne Dyrektor szuka głównie odpowiedzi na pytania: Jakie są potrzeby dzieci? Czy wprowadzony system wartości (kodeks przedszkolaka) jest adekwatny do pracy w danej grupie? Jak budowane jest poczucie wartości dzieci? Jak wygląda współpraca z rodzicami? Czy prawidłowo realizowana jest podstawa programowa? Jaki jest poziom gotowości szkolnej dzieci? Obszar badania: Wdrażane wnioski z monitorowania procesu wspomagania rozwoju i edukacji dzieci podnoszą efektywność tego procesu. Nauczyciele i Dyrektor twierdzą, że rezultatem działań podjętych na podstawie wniosków z monitorowania jest wzrost poziomu umiejętności dzieci w różnych obszarach. Nastąpiła poprawa sprawności narządów artykulacyjnych, wzrost samodzielności, umiejętności ruchowych dzieci, rozwój słuchu muzycznego, umiejętności poznawczych i wykonywania ćwiczeń, rozwój zdolności grafomotorycznych i artystycznych, a także zwiększenie liczby wycieczek oraz większa integracja. Obszar badania: W przedszkolu stosuje się nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi dzieci. Zdaniem nauczycieli, Dyrektora i partnerów w Przedszkolu wprowadzono nowatorskie rozwiązania dydaktyczne i organizacyjne służące rozwojowi dzieci. Wskazują przykłady podejmowanych działań, które są adekwatne do potrzeb: program adaptacyjny dla dzieci i rodziców, różnorodne programy, projekty i akcje edukacyjne i społeczne - "Pan Języczek", "Bezpieczny Przedszkolak", "Bezpieczne Przedszkole", "Nie pal przy mnie stokrotnie proszę", "Kubusiowi Przyjaciele Natury" -współorganizacja Urodzin Kubusia Puchatka, konkurs na Kubusiową Rymowankę i stworzenie Kroniki urodzinowej Kubusia Puchatka, konkurs fotograficzny "Magiczne miejsce"- zaangażowanie dużej społeczności,, Aquafresh, Dym szkodzi zdrowiu - konkurs internetowy "Drugie życie śmieci", zbiórka książek dla szpitala, kiermasz taniej książki, organizowanie Gminnego Konkursu Piosenki Przedszkolnej, Gminnej Olimpiady Przedszkolnej Mali sportowcy", zbieranie nakrętek, udział w zajęciach ceramicznych w Dworku w Krzykawce. Nauczyciele wymieniali także różnorodne metody (Kinezjologii edukacyjnej - Paula Dennisona i ruchu rozwijającego W. Sherborne, myśl pedagogiczna Marii Montessori, metoda J.G. Thulin, metoda aktywna z chustą animacyjną). Respondenci uznają je za Przedszkole Bolesław 15/52

innowacyjne, gdyż pobudzają u dzieci ciekawość świata, wyobraźnię, zachęcają do aktywności, wzbogacają podstawę programową, poszerzają ofertę pracy Przedszkola, rozwijają sferę emocjonalną, zdolności i zainteresowania dzieci, wykorzystują technologię internetową, podnoszą jakość pracy, odbywają się we współpracy z rodzicami i innymi instytucjami. Ich zdaniem zaspokajają u dzieci potrzebę odkrywania i poznawania świata, ciekawości i aktywności, poczucia własnej wartości, odnoszenia sukcesów. Uczą współpracy w grupie, zdrowej rywalizacji, pozwalają nabywać nowe umiejętności. Wszyscy nauczyciele zadeklarowali, że w ostatnich dwóch latach wprowadzili w swojej pracy nowatorskie rozwiązania. Podczas obserwowanych zajęć wystąpiły wymieniane przez nauczycieli elementy nowatorskie. Wymaganie: Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania dzieci do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego dzieci uczęszczające do przedszkola nabywają kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz pozyskania wiedzy o indywidualnych potrzebach rozwojowych i możliwościach każdego dziecka. Poziom spełnienia wymagania: B Nauczyciele realizują podstawę programową wychowania przedszkolnego z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. Monitorują i analizują osiągnięcia dzieci, uwzględniając ich możliwości rozwojowe, formułują i wdrażają wnioski z tych analiz. Prowadzone różnorodne i spójne działania przyczyniają się do rozwoju umiejętności i zainteresowań dzieci. Obszar badania: Podstawa programowa wychowania przedszkolnego jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. Nauczyciele wykorzystują w swojej pracy zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej - właściwe proporcje zagospodarowania czasu, prowadzenie obserwacji pedagogicznych w celu poznania możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci, wprowadzanie elementów edukacji zdrowotnej, współpraca z rodzicami w trosce o jednolite oddziaływanie wychowawcze, poznanie podstawy programowej pierwszego etapu edukacji szkolnej. Było to widoczne na wszystkich obserwowanych zajęciach. W rozmowach nauczyciele wskazywali, które elementy i podczas jakich działań wykorzystane były w czasie obserwowanych zajęć. Przedszkole Bolesław 16/52

Obszar badania: W przedszkolu monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego dziecka, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. Nauczyciele w różny sposób monitorują osiągnięcia dzieci wynikające z realizacji podstawy programowej (rys. 1o). Prowadzone są także analizy osiągnięć dzieci. Wnioski z tych analiz nauczyciele wykorzystują do zadawania pytań, motywowania dzieci do wypowiadania się, wykorzystywania różnych technik badawczych, zbierania informacji zwrotnych od dzieci, jak również przekazywania im informacji, stwarzania dzieciom możliwości zadawania pytań, sprawdzania, w jaki sposób wykonują zadania i czy właściwie zrozumiały omawiane kwestie, posługiwania się indywidualną dokumentacją każdego dziecka, planowania pracy wyrównawczej z dziećmi. Wnioski zostały wdrożone poprzez modyfikację metod i form pracy, organizację różnorodnych konkursów i przedstawień, olimpiady sportowej, zajęć artystycznych, wyrównawczych. Wykorzystane zostały również w celu doskonalenia systemu motywowania dzieci do wykonywania zadań dających im poczucie odnoszenia sukcesu oraz współpracy z rodzicami w zakresie wychowania. W czasie obserwacji zajęć nauczyciele monitorowali osiągnięcia dzieci, najczęściej poprzez sprawdzanie, czy zrozumiały polecenia i omawiane kwestie, w jaki sposób wykonują zadania oraz poprzez zadawanie im pytań. Rys.1o Przedszkole Bolesław 17/52

Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci przyczyniają się do rozwijania ich umiejętności i zainteresowań. Modyfikowane w przedszkolu programy wychowania przedszkolnego uwzględniają wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci oraz rozwój ich zainteresowań. Zdaniem Dyrektora i nauczycieli działania podjęte w wyniku wdrażania wniosków przyczyniły się do rozwoju umiejętności dzieci opisanych w podstawie programowej. Stworzono każdemu dziecku możliwość osiągnięcia sukcesu. Dzieci zachęcane są do udział w różnorodnych konkursach, przedstawieniach, uroczystościach, zawodach sportowych. Modyfikacja metod pracy zaspokaja potrzebę aktywizacji dzieci poprzez odkrywanie, badanie i eksperymentowanie, ruch, zabawę, rozwijanie i pobudzanie ich wyobraźni, kształtowanie zmysłów przewidywania i kojarzenia. Wyzwalana jest inicjatywa dziecka, wzmacniana ciekawość poznawcza i inspiracja do dalszych poszukiwań. Zdaniem rodziców Przedszkole pomaga rozwijać zainteresowania dzieci (rys. 1j). Rys. 1j Przedszkole Bolesław 18/52

Wymaganie: Dzieci są aktywne Aktywność dzieci powinna wiązać się z różnorodnymi działaniami warunkującymi uczenie się i pozwalającymi na rozwijanie samodzielności. Ważnym elementem pracy przedszkola jest wspieranie dzieci w podejmowanych przez nie własnych inicjatywach wpływających na ich rozwój oraz rozwój środowiska. Rezultatem pracy przedszkola jest ciekawy świata, kreatywny wychowanek, gotowy zadawać pytania i poszukiwać odpowiedzi. Poziom spełnienia wymagania: B Dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach prowadzonych w Przedszkolu i lubią te zajęcia. Dzięki różnorodnym działaniom aktywizującym zaangażowane są w nie wszystkie dzieci. Zachęcane są one i wdrażane do samodzielności, inicjują i podejmują działania z własnej inicjatywy. Aktywnie uczestniczą w różnych działaniach na rzecz środowiska lokalnego. Obszar badania: Dzieci są zaangażowane w zajęcia prowadzone w przedszkolu i chętnie w nich uczestniczą. W opinii rodziców dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach z oferty podstawowej Przedszkola (rys. 1j), jak również dodatkowych (rys. 2j). Podobną opinię wyrazili przedstawiciele partnerów i pracownicy niepedagogiczni. Ich zdaniem dzieci tęsknią za Przedszkolem i "swoimi paniami", gdy mają przerwę w uczęszczaniu, bardzo miło je wspominają. Lubią zajęcia w Przedszkolu, są nimi zainteresowane, a szczególnie podobają im się zabawy w ogrodzie. Chętnie uczestniczą w zajęciach dodatkowych (zajęcia taneczne i język angielski). Dzieci bardzo pozytywnie oceniały obserwowane zajęcia, wszystkie im się podobały, a zwłaszcza elementy ruchowe, plastyczne, zajęcia dydaktyczne oraz nagradzanie. W czasie tych zajęć zaangażowane były wszystkie dzieci. Przedszkole Bolesław 19/52

Rys. 1j Rys. 2j Obszar badania: Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają dzieci do podejmowania różnorodnych aktywności. Nauczyciele i Dyrektor zadeklarowali, iż podejmowane są różnorodne działania w celu aktywizowania dzieci - zachęcanie, nagradzanie, chwalenie, stosowanie aktywnych metod pracy (metody Labana, ruchu rozwijającego W. Sherbone, Dennisona, Dobrego Startu, M. Montessori). Nauczyciele informowali, że prowadzą zajęcia badawcze (samodzielne doświadczenia dzieci), aktywność muzyczno-ruchową, organizują galerie prac dzieci, kąciki tematyczne, wykorzystują inicjatywy dzieci. Przygotowują dzieci do udziału w konkursach, występach, zawodach sportowych, akcjach. Wymieniali różne sposoby angażowania się dzieci: aktywny udział w zajęciach, odpowiadanie na pytania, podawanie przykładów ze swojego otoczenia, pomaganie w przygotowaniu materiałów i porządkowanie ich, wykonywanie poleceń oraz własne inicjatywy dzieci. Takie sposoby angażowania widoczne były na obserwowanych zajęciach i sprawiały, że wszystkie dzieci były aktywne. W Przedszkolu prowadzone są bezpłatnie zajęcia dodatkowe z religii dwóch wyznań, języka angielskiego (korzystają wszystkie 5 i 6-latki oraz ok. 20 dzieci młodszych), zajęcia muzyczno-taneczne (uczęszcza około 50% dzieci). W opinii rodziców dzieci bardzo chętnie uczestniczą w zajęciach prowadzonych w Przedszkolu. Z rozmowy z dziećmi wynika, że organizowane zajęcia i zabawy są przez nich lubiane. Przedszkole Bolesław 20/52

Obszar badania: Dzieci są wdrażane do samodzielności. Nauczyciele i Dyrektor wymienili różnorodne sposoby, które stosują w celu zachęcania dzieci do samodzielności, m. in. pochwały, nagradzanie, przykłady dobrych wzorców, wspieranie, zabawy, dobór odpowiednich pomocy dydaktycznych. Rozmówcy zwrócili uwagę, że bardzo pomocny w tym zakresie jest program adaptacyjny realizowany w ostatnim tygodniu sierpnia, adresowany do rodziców i dzieci mających zacząć uczęszczać do Przedszkola. Dzieci zachęcane są do samodzielności podczas korzystania z łazienki i toalety, spożywania posiłków, rozbierania i ubierania się, porządkowania, wykonywania zadań. W opinii partnerów Przedszkole skutecznie uczy dzieci samodzielności, a także pracy zespołowej, co widoczne jest, gdy rozpoczynają naukę w szkole. Dzieci wymieniały wiele czynności, które potrafią wykonać samodzielnie. Na wszystkich obserwowanych zajęciach nauczycielki przez cały czas zachęcały dzieci do samodzielnego wykonywania zadań. Nie na wszystkich zajęciach dzieci same mogły wybierać zabawy. Obszar badania: Dzieci inicjują i realizują działania na rzecz własnego rozwoju. Zdaniem nauczycieli, Dyrektora i pracowników niepedagogicznych dzieci podejmują wiele działań z własnej inicjatywy - organizują zabawy tematyczne w małych grupach, bawią się w kącikach tematycznych,inicjują zajęcia ruchowe, prace plastyczne, opiekują się roślinami i zwierzątkami w sali, dekorują sale, proponują wyjścia i wycieczki, wybierają technikę wykonania pracy plastycznej, pomagają w porządkowaniu sali, wybierają rodzaje zabaw w ogrodzie. Przedszkole umożliwia dzieciom podejmowanie działań z własnej inicjatywy poprzez wzbogacanie bazy dydaktycznej i materiałów oraz stały dostęp dzieci do nich, organizowanie kącików tematycznych, zakup zabawek i sprzętu do ogrodu. Na terenie Przedszkola widoczne są prace dzieci oraz dyplomy zdobyte w różnych konkursach. Na większości obserwowanych zajęć dzieci podejmowały działania z własnej inicjatywy dotyczące zabawy, rodzaju i sposobu wykonania pracy plastycznej. Obszar badania: Dzieci uczestniczą w działaniach na rzecz społeczności lokalnej. Dzieci uczestniczą w różnych działaniach na rzecz środowiska lokalnego. Występują podczas Święta Gminy, w czasie WOŚP, biorą udział w olimpiadzie sportowej, w imprezach organizowanych w bibliotece ("Tydzień czytania", akcja "Cała Polska czyta dzieciom"), w zajęciach plastycznych, muzycznych, konkursach i wystawach w Centrum Kultury w Bolesławiu, zajęciach ceramicznych w Dworku w Krzykawie, występy (np. jasełka) w kościołach, w świetlicy socjoterapeutycznej. Angażują się w akcje organizowane przez SANEPiD, inne akcje charytatywne i społeczne ("Góra grosza", "Kubusiowi przyjaciele natury", zbiórka książek dla szpitala na oddział dziecięcy).. Przedszkole Bolesław 21/52

Wymaganie: Respektowane są normy społeczne. Przedszkola powinny kształtować postawy zgodne z wartościami i normami społeczeństwa demokratycznego. Poznawanie zasad i rozumienie ich znaczenia dla funkcjonowania społeczności przedszkolnej i społeczeństwa stanowi element rozwoju. Świadomość tego, jak ważne jest przestrzeganie wspólnie ustalonych reguł, decyduje o sukcesie grup. Ważnym zadaniem przedszkola jest tworzenie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, a także klimatu sprzyjającego rozwojowi dzieci. Poziom spełnienia wymagania: B Przedszkole dba o bezpieczeństwo fizyczne i emocjonalne dzieci. Opracowano i wprowadzono zasady bezpiecznego pobytu w Przedszkolu. Dzieci uczone są właściwych zachowań oraz odpowiedzialności za działania własne i realizowane w grupie. We współpracy z rodzicami podejmowane są odpowiednie działania w celu eliminowania zagrożeń oraz wzmacniania właściwych zachowań. Relacje między wszystkimi członkami społeczności przedszkolnej oparte są na zasadach partnerstwa, życzliwości, szacunku. Dzieci wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje, postępują zgodnie z ogólnie przyjętymi normami społecznymi. Systematycznie prowadzony jest monitoring działań wychowawczych oraz ich ocena, a w razie potrzeby dokonywana jest modyfikacja. Obszar badania: Relacje między wszystkimi członkami przedszkolnej społeczności są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Dzieci w przedszkolu czują się bezpiecznie. Zdaniem wszystkich respondentów w Przedszkolu dba się o bezpieczeństwo dzieci. Dyrektor, nauczyciele i wszyscy pracownicy zapewniają bezpieczeństwo poprzez ciągłe sprawowanie opieki nad nimi i obserwacje ich zachowań, eliminowanie zagrożeń, kontrole urządzeń i sprzętu, przeglądy techniczne budynku, uczenie dzieci bezpiecznych zachowań i odpowiedzialności za siebie i kolegów, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Wnioski i zalecenia z kontroli i przeglądów są realizowane. Nauczyciele swoim postępowaniem (życzliwość, spokój, uśmiech) tworzą atmosferę bezpieczeństwa emocjonalnego. Dzieci zapoznawane są z zasadami obowiązującymi w Przedszkolu, wprowadzono Kodeks Przedszkolaka, opracowano "Zasady bezpieczeństwa podczas pobytu dziecka w przedszkolu. Dzieci uczone są odpowiednich zachowań podczas codziennych zajęć, w czasie rozmów indywidualnych, spotkań z przedstawicielami policji i straży miejskiej. Relacje między rodzicami a nauczycielami, Dyrekcją i innymi pracownikami opierają się na zasadach podmiotowości, partnerstwa, życzliwości, współpracy, szacunku, oceniane są przez respondentów jako bardzo dobre. Przedszkole zaspokaja potrzeby i oczekiwania rodziców, którzy angażują się w jego działalność. Dzieci w relacjach między sobą są koleżeńskie, życzliwe, tolerancyjne, wspierają się i pomagają sobie. Nauczyciele wykazują się troską i cierpliwością w stosunku do dzieci, które słuchają ich poleceń, a w trudnych sytuacjach zwracają się o pomoc. W opinii rodziców dzieci czują się w Przedszkolu bezpiecznie (rys. 1j). Pomieszczenia, w których przebywają są duże, odpowiednie do liczby dzieci, meble dostosowane są do ich wzrostu. Przy salach znajdują się toalety. Zabawki i pomoce dydaktyczne są właściwie rozmieszczone. Przedszkole posiada oddzielną jadalnię, szatnię tuż przy wejściu oraz duży ogród. Teren Przedszkola jest ogrodzony i zadbany. Podczas obserwowanych zajęć nie Przedszkole Bolesław 22/52

pojawiły się zachowania agresywne wśród dzieci, a nauczyciele dbali o ich bezpieczeństwo fizyczne i emocjonalne. Zdaniem rozmówców niewłaściwe zachowania czasami zdarzają się podczas zabaw w ogrodzie, ale wszyscy sprawujący opiekę szybko reagują (zwracanie dziecku uwagi, tłumaczenie, rozwiązywanie konfliktów). Rys. 1j Obszar badania: Dzieci wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje. Rodzice zadeklarowali, że ich dzieci w Przedszkolu są jasno informowane o tym, jakich zasad postępowania należy przestrzegać. Zdaniem pracowników niepedagogicznych zachowują się zgodnie z obowiązującymi zasadami - sprzątają po zabawie, kulturalnie zachowują się podczas posiłków, używają zwrotów grzecznościowych, potrafią cicho się zachowywać, gdy najmłodsze dzieci śpią oraz właściwie na placu zabaw. Reagują na uwagi i stosują się do nich. W rozmowie dzieci potrafiły powiedzieć, jak powinien zachowywać się przedszkolak, czego im nie wolno robić, dlaczego należy być grzecznym. Na obserwowanych zajęciach wszystkie dzieci wspólnie się bawiły, pomagały sobie, potrafiły wysłuchać instrukcji do zadania lub zabawy i wyciszyć się. Nie pojawiły się zachowania niezgodne z ogólnie przyjętymi normami społecznymi. Przedszkole Bolesław 23/52

Rys. 1j Obszar badania: Podejmuje się działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Nauczyciele reagują na niepożądane zachowania dzieci, stosując upomnienia, pogadanki, kary (odsunięcie od zabawy, znaczki w postaci chmurek, smutnych buziek), rozmowy z rodzicami. Wprowadzają również zabawy relaksacyjne. Na bieżąco omawiane są zasady zachowania. Pożądane zachowania wzmacniają poprzez nagradzanie (znaczki, gadżety, dyplomy), chwalenie przy całej grupie i rodzicach. Takie działania widoczne były w czasie obserwowanych zajęć. W te działania włączani są także pracownicy niepedagogiczni. Problemy rozwiązywane są we współpracy z rodzicami. Obszar badania: W przedszkolu kształtuje się postawę odpowiedzialności dzieci za działania własne i działania podejmowane w grupie. Wszyscy nauczyciele zadeklarowali, że stwarzają dzieciom możliwość dokonania wyboru zabawy i sposobu pracy. Również dzieci poinformowały, że mogą wybierać zabawy, w które chcą się bawić. W czasie obserwowanych zajęć nauczyciele stwarzali dzieciom możliwości dokonywania wyboru i podejmowania decyzji. W Przedszkolu uczy się dzieci, jakich zasad należy przestrzegać poprzez wprowadzanie odpowiednich zabaw i zajęć tematycznych, omawianie konkretnych zachowań, wskazywanie dobrych wzorców, kształtowanie pozytywnych relacji między wszystkimi członkami społeczności przedszkolnej, na przykładach z literatury dziecięcej, podczas rozmów okolicznościowych i spotkań profilaktycznych ze specjalistami (np. policjantem, strażnikiem miejskim, strażakiem, lekarzem). Przedszkole Bolesław 24/52

Obszar badania: Podejmowane działania wychowawcze są monitorowane i modyfikowane w razie potrzeb. Zdaniem Dyrektora i nauczycieli zaistniała potrzeba modyfikacji działań wychowawczych, szczególnie w zakresie zacieśnienia współpracy z rodzicami i opracowania wspólnej strategii postępowania w stosunku do dzieci, przekazywania rodzicom informacji, wspieranie ich w kontaktach z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, a także w systemie motywowania dzieci do zajęć. Ponadto w zakresie zwiększenia bezpieczeństwa dzieci, zwłaszcza podczas pobytu na placu zabaw i podczas wyjść. Wprowadzono zeszyty kontaktów z rodzicami, zajęcia otwarte dla rodziców, zmodyfikowano system nagród, wprowadzono procedury dotyczące zasad bezpieczeństwa w czasie pobytu dzieci w Przedszkolu. Monitoring działań wychowawczych prowadzony jest poprzez codzienną obserwację pracy Przedszkola, na podstawie sprawozdań z pracy półrocznej i rocznej, rozmów indywidualnych, informacji na zebraniach rady pedagogicznej. Obszar badania: W przedszkolu, wspólnie z rodzicami, analizuje się podejmowane działania wychowawcze, w tym mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Ocenia się ich skuteczność oraz modyfikuje w razie potrzeb. Rodzice włączani są do analizy, oceny i modyfikacji działań wychowawczych mających na celu eliminowanie zagrożeń i wzmacnianie właściwych zachowań w czasie spotkań grupowych i rozmów indywidualnych. Zdaniem Dyrektora rozmowy indywidualne z rodzicami pozwoliły na pełniejsze poznanie dziecka, zrozumienie jego zachowania i ustalenie wspólnego działania. W wyniku wspólnej pracy z rodzicami zmodyfikowano program wychowawczy, wprowadzono ujednolicony system nagradzania i karania dzieci. Rodzice na bieżąco informowani są o skuteczności działań wychowawczych, biorą udział w rozwiązywaniu problemów. Uważają, że jest dobry przepływ informacji między nimi a nauczycielami. Obszar badania: Dzieci wykazują się odpowiedzialnością w działaniu i relacjach społecznych. Dzieci poinformowały, że opiekują się kwiatkiem w sali, a także pomagają koleżankom i kolegom w zabawie i różnych zadaniach. Podczas obserwowanych zajęć wykazały się samodzielnością w wyborze koleżanek i kolegów do zabawy (tabela 1), sposobu odpoczywania, pracy (tabela 2), podczas zabawy. Typ pytania: Pytanie jednokrotnego wyboru Treść pytania: Dzieci są samodzielne w doborze koleżanek/kolegów do zabawy (8348) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 zdecydowanie tak 6 100 2 raczej tak 0 0 3 raczej nie 0 0 4 zdecydowanie nie 0 0 Brak odpowiedzi 0 0 Razem 6 100 Przedszkole Bolesław 25/52

Typ pytania: Pytanie jednokrotnego wyboru Treść pytania: Dzieci są samodzielne w wyborze sposobu w jaki będą pracowały (8347) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.2 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 zdecydowanie tak 3 50 2 raczej tak 3 50 3 raczej nie 0 0 4 zdecydowanie nie 0 0 Brak odpowiedzi 0 0 Razem 6 100 Wymaganie: Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W przedszkolu każde dziecko powinno mieć szansę na wszechstronny rozwój. W tym celu przedszkole podejmuje różnorodne działania, uwzględniające możliwości i potrzeby dzieci. Powinny być one oparte na diagnozie, prowadzone wspólnie z instytucjami wspierającymi dzieci, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ważnym celem tych działań przeciwdziałanie dyskryminacji. Poziom spełnienia wymagania: Przedszkole rozpoznaje potrzeby i możliwości dzieci oraz ich sytuację społeczną. Informacje i wnioski z przeprowadzonego rozpoznania służą organizacji działań edukacyjnych i opiekuńczych. W tym celu Przedszkole współpracuje z poradnią psychologiczno - pedagogiczną oraz innymi instytucjami i osobami wspierającymi w zakresie poradnictwa i pomocy. Wsparcie otrzymywane w Przedszkolu odpowiada potrzebom dzieci. Nie występuje zjawisko dyskryminacji. Przedszkole Bolesław 26/52

Obszar badania: W przedszkolu rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną każdego dziecka. Potrzeby i możliwości dzieci rozpoznawane są poprzez obserwacje, diagnozy, wywiady z rodzicami oraz w czasie ewaluacji pracy nauczycieli. Jako najważniejsze potrzeby wskazano: poczucie bezpieczeństwa, uznania, przynależności, akceptacji i sukcesu. Dzieci wymagają wsparcia z powodu zdiagnozowanych wad wymowy i motoryki, trudności adaptacyjnych, wychowawczych oraz z powodów społecznych. Otrzymały odpowiednie wsparcie. W opinii rodziców nauczyciele rozmawiają z nimi o możliwościach i potrzebach dzieci (rys.1j). Rys. 1j Obszar badania: Informacje z przeprowadzonego rozpoznania są wykorzystywane w realizacji działań edukacyjnych. Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci niepełnosprawnych oraz zajęcia specjalistyczne są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego dziecka. Wnioski z rozpoznania potrzeb i możliwości dzieci wykorzystywane są w celu dostosowania wymagań, doboru metod i sposobów pracy, organizacji konkursów, zajęć dodatkowych, modyfikacji systemu motywacji i nagradzania. Wyniki tego rozpoznania wpłynęły na sposób pracy z dziećmi. W Przedszkolu prowadzi się zajęcia dla dzieci o rozpoznanych specjalnych potrzebach. Są to: zajęcia rewalidacyjne i specjalistyczne adekwatne do potrzeb dzieci, zajęcia logopedyczne, wyrównawcze, ćwiczenia sprawności manualnej, słuchu fonematycznego, koordynacji wzrokowo ruchowej, oddechowe, grafomotoryczne. Dzieci zachęcane są do udziału w konkursach, zawodach sportowych. W celu lepszej adaptacji dziecka rodzic może uczestniczyć w zajęciach, jak również w dodatkowych zajęciach adaptacyjnych odbywających się w ostatnim tygodniu sierpnia. W zakresie wspomagania dzieci Przedszkole współpracuje z instytucjami wspierającymi, np. z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, GOPS -em, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. Rodzice mają poczucie, że w Przedszkolu pracuje się z dziećmi w sposób uwzględniający ich indywidualne możliwości i potrzeby. Przedszkole Bolesław 27/52

Większość z nich zadeklarowała, że nie brakuje zajęć dostosowanych do potrzeb dzieci (rys. 1o). Rodzice uważają, że problemy dzieci są zauważane i rozwiązywane. Nauczyciele na zajęciach prowadzili działania wynikające z wcześniejszego rozpoznania potrzeb dzieci. Rys.1o Obszar badania: Przedszkole współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc dzieciom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną. Przedszkole współpracuje z wieloma instytucjami wspierającymi w zakresie poradnictwa i pomocy dzieciom - poradnią psychologiczno-pedagogiczna, logopedą, neurologopedą, GOPS - em, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, kuratorem sądowym. Z pomocy w/w instytucji Przedszkole korzysta przy udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, diagnozowaniu dzieci, organizacji zajęć wyrównawczych, a także organizowaniu pomocy finansowej i społecznej dla rodzin dzieci. Nauczyciele uczestniczą w szkoleniach i warsztatach organizowanych przez te instytucje. W opinii nauczycieli współpraca ta jest adekwatna do potrzeb. Przedszkole Bolesław 28/52

Obszar badania: W przedszkolu są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność przedszkola. W opinii Dyrektora i nauczycieli w Przedszkolu nie dostrzega się żadnych przypadków dyskryminacji, prowadzone są w tym zakresie działania profilaktyczne głównie związane z występowaniem wielowyznaniowości i niepełnosprawności. Podobnego zadania są rodzice (rys.1o). Rodzice uważają, że nie brakuje działań w tym zakresie. Rys.1o Obszar badania: W opinii rodziców wsparcie otrzymywane w przedszkolu odpowiada potrzebom ich dzieci. Rodzice uważają, że nauczyciele w Przedszkolu dają dzieciom do zrozumienia, iż wierzą w ich możliwości (rys. 1j), a dzieci mogą liczyć na wsparcie w pokonywaniu trudności (rys. 2j). Przedszkole Bolesław 29/52

Rys. 1j Rys. 2j Wymaganie: Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych O sukcesie współczesnych społeczeństw decyduje zdolność do współpracy. Aby jej uczyć, nauczyciele powinni działać zespołowo, organizując procesy edukacyjne, rozwiązując problemy, prowadząc ewaluację, ucząc się od siebie nawzajem. Służy to podniesieniu jakości procesu rozwoju dzieci oraz rozwojowi zawodowemu nauczycieli. Poziom spełnienia wymagania: B Nauczyciele pracują zespołowo. Wspólnie planują przebieg procesów edukacyjnych, realizują zaplanowane działania i analizują efekty tych działań oraz swojej pracy. Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy oraz wzajemną komunikację. Nauczyciele pomagają sobie w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. Przedszkole Bolesław 30/52

Obszar badania: Nauczyciele pracują zespołowo i wspólnie planują przebieg procesów edukacyjnych i analizują efekty swojej pracy. W Przedszkolu nauczyciele współdziałają ze sobą i pomagają sobie podczas planowania, realizowania i analizowania procesów edukacyjnych i opiekuńczych. Nauczyciele tworzą różne zespoły do zadań stałych i doraźnych, które są adekwatne do potrzeb. Współpracują między innymi przy analizie i tworzeniu zadań z zakresu wspomagania rozwoju i edukacji dzieci, przy wyborze programu oraz podczas realizacji podstawy programowej, tworzeniu planu pracy i organizacji zajęć oraz działań w zakresie wyrównywania szans edukacyjnych dzieci. Wymieniają się materiałami, pomocami, dzielą się wiedzą i doświadczeniem. Skutecznie współdziałają w rozwiązywaniu pojawiających się problemów wychowawczych, dydaktycznych i organizacyjnych oraz współpracują ze sobą w ewaluacji wewnętrznej. Analizują wyniki obserwacji, wyciągają wnioski, które efektywnie wpływają na rozwój Przedszkola. Obszar badania: Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy. W opinii nauczycieli i Dyrektora istnieje skuteczne współdziałanie w udzielaniu sobie wsparcia zarówno w pracy z dzieckiem, jak i w sprawach organizacyjnych. Respondenci wymienili problemy, które dzięki wspólnej i efektywnej pracy całego zespołu nauczycielskiego udało się w Przedszkolu rozwiązać. Efektem wzajemnej współpracy nauczycieli jest m.in. rozwiązanie problemów wychowawczych dzieci, udzielanie wsparcia dzieciom z rodzin w trudnej sytuacji społecznej, organizowanie olimpiady sportowej i pozyskanie środków na nagrody dla dzieci oraz na bieżące remonty. Obszar badania: Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. Dyrektor i wszyscy nauczyciele poinformowali, że w różny sposób pomagają sobie podczas ewaluacji własnej pracy. Współpracują ze sobą, zarówno na poziomie grup, jak i całego Przedszkola. Wspólnie planują zajęcia, obserwują i diagnozują potrzeby dzieci, uzgadniają, które pomysły wykorzystać, prowadzą zajęcia koleżeńskie, dzielą się zdobytą wiedzą, wspierają się przy organizacji imprez, przedstawień, konkursów. Nauczyciele podczas ewaluacji swojej pracy szukają odpowiedzi na pytania dotyczące mocnych i słabych stron ich pracy, efektów pracy dydaktycznej i wychowawczej, skuteczności stosowanych metod. Zbierają również informacje na temat potrzeb i oczekiwań dzieci. Wiele działań, które zostały w Przedszkolu wdrożone, wynikało z wniosków z ewaluacji własnej pracy, m.in.: zacieśnienie współpracy, modyfikacja metod i form pracy, wymiana doświadczeń, spostrzeżeń, dzielenie się wiedzą, pomocami dydaktycznymi. Przedszkole Bolesław 31/52

Wymaganie: Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego Priorytetem przedszkola funkcjonującego w społeczeństwie wiedzy powinno być propagowanie wychowania przedszkolnego, tworzącego warunki do uczenia się przez całe życie. Przedszkole buduje klimat, dzięki któremu zarówno rodzice jak i środowisko lokalne rozumieją tę potrzebę. Poziom spełnienia wymagania: B Przedszkole upowszechnia informacje o swojej działalności oraz efektach pracy. Promuje w środowisku lokalnym wartość wychowania przedszkolnego i jest pozytywnie postrzegane. Oferta Przedszkola zaspokaja potrzeby rodziców i lokalnego środowiska. Obszar badania: Przedszkole prezentuje i upowszechnia informacje o ofercie zajęć prowadzonych w przedszkolu oraz podejmowanych działaniach. Przedszkole informuje środowisko lokalne o celowości i skuteczności podejmowanych przez przedszkole działań. Informacje o pracy Przedszkola, jego koncepcji, podejmowanych działaniach oraz ich efektach przekazywane są rodzicom, organowi prowadzącemu, partnerom oraz w lokalnym środowisku. Upowszechniane są informacje o konkursach, uroczystościach, ważnych wydarzeniach i sukcesach dzieci poprzez artykuły w lokalnej prasie, na tablicach ogłoszeń, eksponowanie dyplomów i medali w Przedszkolu oraz podczas spotkań, zebrań ogólnych i grupowych oraz rozmów indywidualnych. Główne założenia koncepcji pracy opisane w dokumentach zakładają, że Przedszkole jest bezpieczne, przyjazne dzieciom, rodzicom i pracownikom, ukierunkowane na wszechstronny rozwój dzieci, ich potrzeby, umożliwia wyrównywanie szans edukacyjnych, przygotowuje dzieci do podjęcia nauki w szkole, stwarza warunki do rozwoju zainteresowań, do nabywania umiejętności, uczy samodzielności, kształtuje postawy moralne, przeciwdziała izolacji i nietolerancji, angażuje rodziców w życie przedszkola, uwzględnia potrzeby środowiska lokalnego, w miarę możliwości poszerza bazę dydaktyczną, wyposażenie, dba o estetykę. Obszar badania: Przedszkole promuje w środowisku lokalnym wartość wychowania przedszkolnego. Prowadzone są działania pokazujące lokalnemu środowisku korzyści wynikających z uczęszczania dzieci do Przedszkola. Dzieci prezentują się szerszej publiczności podczas występów w Przedszkolu oraz na gminnych uroczystościach, biorą udział imprezach i działaniach organizowanych przez bibliotekę i Centrum Kultury, są widoczne na terenie miejscowości (np. marsz przedszkolaków przebranych za postaci z bajek). Przedszkole organizuje gminną olimpiadę dla przedszkolaków "Mali sportowcy" na boisku Orlik. Prace plastyczne dzieci prezentowane są na wystawach w ośrodku zdrowia, w aptece. Informacje przekazywane są także za pośrednictwem prasy i telewizji lokalnej. Zdaniem Dyrektora Przedszkole dociera ze swoją ofertą do rodzin, które nie posyłały dzieci do Przedszkola, informuje rodziców o obowiązku wychowania przedszkolnego. W ostatnich latach jednak liczba chętnych dzieci jest większa niż liczba miejsc w Przedszkolu, w związku z czym Przedszkole Bolesław 32/52

Dyrektor powołuje komisję rekrutacyjną. W opinii rodziców nauczyciele i Dyrekcja rozmawiają z nimi o korzyściach wynikających z uczęszczania dzieci do Przedszkola (rys. 1j). Rys. 1j Obszar badania: Przedszkole jest pozytywnie postrzegane w środowisku lokalnym. Partnerzy, z którymi współpracuje Przedszkole, oraz inni przedstawiciele lokalnego środowiska są zapoznawani z jego koncepcją pracy podczas rozmów okolicznościowych, spotkań, uroczystości. Respondenci znają główne założenia koncepcji pracy Przedszkola. Uważają, że są one słuszne, zgodne z założeniami MEN oraz zaspokajają potrzeby rodziców i lokalnego środowiska. Przedszkole jest pozytywnie postrzegane w środowisku lokalnym.. Przedszkole Bolesław 33/52

Wymaganie: Rodzice są partnerami przedszkola W efektywnych przedszkolach tworzy się partnerstwo z rodzicami, przede wszystkim dla wsparcia rozwoju dzieci. Ważnym celem organizowanych przez przedszkole działań powinno być włączanie rodziców w proces edukacyjny i współdecydowanie o istotnych aspektach pracy przedszkola. Poziom spełnienia wymagania: B Przedszkole pozyskuje od rodziców opinie na temat swojej pracy. Nauczyciele współpracują z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci. Rodzice współdecydują w sprawach Przedszkola i wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju dzieci i Przedszkola, a ich inicjatywy są realizowane. Obszar badania: Przedszkole pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy. Przedszkole pozyskuje opinie rodziców na temat swojej pracy poprzez ankiety, informacje w skrzynce kontaktowej funkcjonującej w Przedszkolu, analizę wniosków rodziców ze spotkań ogólnych i klasowych. Informacji dostarczają także rozmowy indywidualne z rodzicami, rozmowy podczas uroczystości szkolnych i kontakty telefoniczne. Zdaniem rodziców ich opinie mają wpływ na funkcjonowanie Przedszkola (rys. 1j). Pozyskiwane informacje wykorzystuje się do różnych działań, co ilustruje rys. 1w. Opinie rodziców mają wpływ na sferę organizacyjną Przedszkola, głównie wybór zajęć pozalekcyjnych, wycieczek, korzystania z oferty teatrzyków i występów organizowanych przez podmioty zewnętrzne. Rodzice pozyskują również fundusze, które przeznaczają na doposażenie Przedszkola i drobne remonty. Przedszkole Bolesław 34/52

Rys. 1j Rys.1w Przedszkole Bolesław 35/52

Obszar badania: W przedszkolu współpracuje się z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci. Rodzice i nauczyciele podejmują współpracę adekwatną do potrzeb uczniów. Rodzice uważają, iż nauczyciele wskazują im możliwości rozwoju dzieci (rys. 1j), służą radą i wsparciem, gdy zajdzie taka potrzeba, wskazują kierunki działań, na bieżąco informują o problemach. Przedszkole prowadzi zajęcia adaptacyjne dla dzieci oraz zajęcia otwarte dla rodziców. Rodzice wspomagają Przedszkole, pomagając między innymi w organizacji uroczystości, wyjazdów, wycieczek, konkursów, a także w akcjach charytatywnych. Wspólnie z nauczycielami podejmują indywidualne ustalenia w odniesieniu do swoich dzieci, wspierające ich rozwój. Wszelkie podejmowane we współpracy z rodzicami działania wpływają na rozwój dzieci, przyczyniają się do integracji społeczności przedszkolnej, kształtują pożądane postawy. Rys. 1j Obszar badania: Rodzice współdecydują w sprawach przedszkola i uczestniczą w podejmowanych działaniach. Większość ankietowanych rodziców uczestniczy w podejmowaniu decyzji dotyczących Przedszkola (rys. 1j) i ma wpływ na to co się w nim dzieje (rys. 2j). Mają wpływ głównie na decyzje dotyczące kwestii wychowawczych i organizacyjnych, np. na wybór zajęć dodatkowych, organizację dyżurów wakacyjnych i zajęć otwartych oraz organizację teatrzyków w Przedszkolu. Rada rodziców podejmowała szereg decyzji wynikających z jej uprawień i kompetencji, uczestniczy w działaniach wynikających z powziętych decyzji, przekazując innym rodzicom informacje na ten temat ( rys.1 w). Przedszkole Bolesław 36/52

Rys. 1j Rys. 2j Rys.1w Przedszkole Bolesław 37/52

Obszar badania: Rodzice wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju dzieci i przedszkola. Wszyscy nauczyciele zadeklarowali, że rodzice zgłaszają pomysły dotyczące działalności Przedszkola (rys. 2j). Podobnego zdania jest Dyrektor oraz rodzice uczestniczący w wywiadzie. Natomiast większość ankietowanych rodziców poinformowała, że nie zgłaszali takich propozycji (rys.1j). Swoje pomysły mogą zgłaszać na zebraniach ogólnych, grupowych, podczas nieformalnych rozmów z nauczycielami i Dyrektorem oraz pisemnie do "skrzynki kontaktowej". Z inicjatywy rodziców wprowadzono zajęcia logopedyczne oraz pogadanki na temat zdrowia, zorganizowano spotkanie z przedstawicielem innej kultury, zwiększono liczbę teatrzyków wystawianych w Przedszkolu przez podmioty zewnętrzne. Rys. 1j Rys. 2j Obszar badania: Przedszkole realizuje inicjatywy rodziców. Większość rodziców jest zdania, że ich propozycje zostały zrealizowane (rys. 1j), tak samo uważają Dyrektor i nauczyciele (rys. 2j). Z inicjatywy rodziców wprowadzono zajęcia logopedyczne oraz pogadanki na temat zdrowia, zorganizowano spotkanie z przedstawicielem innej kultury, zwiększono liczbę teatrzyków wystawianych w Przedszkolu przez podmioty zewnętrzne, wprowadzono język angielski, zajęcia taneczne. Zbierane są również fundusze przeznaczone na zakup mebli, zabawek oraz drobne remonty. Przedszkole Bolesław 38/52

Rys. 1j Rys. 2j Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby przedszkola i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju Rola przedszkola w wielu środowiskach nie sprowadza się do jedynie do funkcji sprawowania opieki i uczenia dzieci w wieku przedszkolnym. Przedszkole może się stawać instytucją wpływającą na rozwój potencjału środowiska, w którym działa. Korzystanie przez nie z zasobów znajdujących się w najbliższym środowisku służy tworzeniu lub wzbogacaniu warunków podstawowej działalności przedszkola. Poziom spełnienia wymagania: B Przedszkole ściśle współpracuje z licznymi organizacjami i instytucjami lokalnego środowiska. Prowadzi rozpoznanie potrzeb środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmuje inicjatywy na rzecz wzajemnego rozwoju. Działania zaspakajające te potrzeby prowadzone są w sposób cykliczny i systematyczny. Wspierają wzajemny rozwój, a w szczególności skierowane są na rozwój dzieci. Przedszkole Bolesław 39/52

Obszar badania: Prowadzi się rozpoznanie potrzeb i zasobów przedszkola oraz środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmuje się inicjatywy na rzecz ich wzajemnego rozwoju. Najistotniejsze potrzeby lokalnej społeczności, to: zapewnienie dzieciom miejsca w Przedszkolu, przygotowanie ich do podjęcia nauki w szkole, poszerzenie oferty edukacyjnej Przedszkola o elementy nowatorskie i innowacyjne, zacieśnienie współpracy z instytucjami wspomagającymi w celu wzbogacenia oferty edukacyjnej, stałe wzbogacanie bazy o nowoczesne pomoce dydaktyczne, podtrzymywanie tradycji i patriotyzmu lokalnego, integracja ze środowiskiem lokalnym, ochrona środowiska. Potrzeby te zaspakajane są poprzez: zapewnienie dzieciom fachowej opieki podczas pobytu rodziców w pracy, organizację i udział w imprezach środowiskowych, uroczystościach patriotycznych, udział w imprezach stwarzających możliwość prezentacji osiągnięć (artystycznych, sportowych) dzieci w środowisku, udział w akcjach charytatywnych i ekologicznych, pomocy socjalnej dla potrzebujących rodzin. Działania podejmowane przez Przedszkole są adekwatne do potrzeb środowiska. Obszar badania: Przedszkole w sposób systematyczny i celowy, z uwzględnieniem specyfiki jego działania, współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym. Działania podejmowane przez Przedszkole, przy współpracy z organizacjami i instytucjami funkcjonującymi w środowisku lokalnym, są zgodnie z planem pracy, celowe i powtarzają się cyklicznie. Przedszkole systematycznie współpracuje z licznymi instytucjami edukacyjnymi, gospodarczymi, które wspierają jego działalność w wielu obszarach. Organizuje imprezy środowiskowe, spotkania z ciekawymi ludźmi, systematycznie wspiera dzieci w ich rozwoju poprzez organizację zajęć dodatkowych, profilaktycznych, wyjazdów, wycieczek, realizację projektów edukacyjnych. Zaspokaja podstawowe potrzeby socjalne uczniów. Imprezy o charakterze patriotycznym, religijnym i akcje ekologiczne są na stałe wpisane w działalność wychowawczo-dydaktyczną Przedszkola. Działania realizowane przez Przedszkole we współpracy z podmiotami środowiska lokalnego, które partnerzy Przedszkola wskazali jako najważniejsze, przedstawia tabela 1. Przedszkole Bolesław 40/52

Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie działania dydaktyczne, wychowawcze lub organizacyjne realizowane były przez przedszkole we współpracy z podmiotami środowiska lokalnego w tym lub poprzednim roku szkolnym? (8097) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 półkolonie letnie razem z GOPSEM 2 realizacja programu "Mały ratowniczek" - szkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy na terenie P organizowane przez uczniów ze szkoły razem z nauczycielami 3 bajkowa parada - współpraca z biblioteką 4 quiz wiedzy o bohaterach wierszy Tuwima - koło teatralne ze SP występuje na terenie Przedszkola dla dzieci 5 dzień rodziny przy wspólpracy OSP 6 program dożywiania - pomoc dla dzieci w dożywianiu przez GOPS 7 zajęcia popołudniowe w placówce wsparcia w GOPS Obszar badania: Współpraca przedszkola ze środowiskiem lokalnym wpływa na ich wzajemny rozwój. Działania podejmowane przez Przedszkole oraz instytucje lokalnego środowiska wpływają na ich wzajemny rozwój. Przedszkole dzięki współpracy uzyskuje wiele korzyści: poszerzenie oferty edukacyjnej i uatrakcyjnienie zajęć dydaktycznych, wsparcie merytoryczne i metodyczne dla nauczycieli, specjalistyczne wsparcie dla uczniów i rodziców, możliwość prezentacji osiągnięć dzieci, wsparcie finansowe (wzbogacenie bazy i wyposażenia). Działania te przyczyniają się do promocji Przedszkola i zwiększają jego szanse rozwoju. Przedszkole wspomagane jest w zakresie zapewnienia pomocy socjalnej, organizacji działań profilaktycznych, imprez i uroczystości środowiskowych. Dzieci mają możliwość kulturalnego i artystycznego rozwoju, integracji z innymi przedszkolami i Szkołą Podstawową w Bolesławiu, kształtowania postaw społecznych, poznania kultury i tradycji swojego regionu, jak również innych krajów (dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem "Polska Sahara"). Środowisko odnosi również wymierne korzyści ze współpracy z Przedszkolem. Następuje integracja środowiska, uroczystości środowiskowe są uatrakcyjniane poprzez występy dzieci. Przedszkole prowadzi akcje o charakterze ekologicznym i charytatywnym. Przedszkole Bolesław 41/52

Obszar badania: Współpraca przedszkola z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym wpływa korzystnie na rozwój dzieci. Współpraca Przedszkola z organizacjami i instytucjami środowiska lokalnego pozytywnie wpływa na rozwój dzieci. Dzieci uczestniczą w życiu społecznym, kształtują postawy patriotyczne, obywatelskie, ekologiczne. Mają okazję poznać dorobek kulturalny regionu, ciekawych ludzi i ich zawody, zaprezentować swoje osiągnięcia w środowisku. W opinii rodziców, dzięki tej współpracy dzieci mogą między innymi nabywać wiedzę, rozwijać umiejętności plastyczne, muzyczne i aktorskie, poznawać inne instytucje działające w miejscowości. Łatwiej asymilują się z otoczeniem zewnętrznym, stają się bardziej otwarte i śmiałe, pewne siebie, zwiększa się u nich poczucie wartości. Łatwiej nawiązują kontakty, stają się jednocześnie wyczulone na zagrożenia, szybciej adaptują się w szkole, integrują ze środowiskiem lokalnym.. Wymaganie: Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół i placówek oświatowych są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych przedszkolach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: B Nauczyciele, mając na względzie wspomaganie rozwoju i edukacji dzieci oraz doskonalenie warsztatu pracy, analizują wyniki badań zewnętrznych oraz prowadzonych badań wewnętrznych, które są monitorowane a w razie potrzeby modyfikowane. W planowaniu pracy dydaktyczno-wychowawczej wykorzystują wnioski z tych analiz, a także wnioski z prowadzonej ewaluacji wewnętrznej. Przedszkole posiada informacje o losach dzieci, które zakończyły wychowanie przedszkolne i wykorzystuje tę wiedzę do dalszej pracy. Przedszkole Bolesław 42/52

Obszar badania: W przedszkolu analizuje się wyniki badań zewnętrznych i wewnętrznych dotyczących wspomagania rozwoju i edukacji dzieci. Dyrektor i nauczyciele poinformowali, że do planowania pracy wychowawczo-dydaktycznej wykorzystują informacje z badań wewnętrznych i zewnętrznych takich jak: obserwacje dzieci, informacje przekazane przez rodziców w rozmowach indywidualnych oraz w kartach informacyjnych, diagnozy dojrzałości szkolnej dzieci 5 i 6-letnich, analizy prac i wytworów dzieci, monitoring wybranych obszarów pracy i wyniki ewaluacji wewnętrznej. Respondenci zadeklarowali, że wszyscy nauczyciele analizują ogólnopolskie badania dotyczące wspomagania rozwoju dzieci i są to np. Program Ministerstwa Zdrowia monitorujący stan zdrowia jamy ustnej populacji polskiej w latach 2010-2012, wad wymowy, pomoc dzieciom z ryzykiem dysleksji. Przedszkole prowadzi również wewnętrzne badania dotyczące wspomagania rozwoju i edukacji dzieci. W tym celu nauczyciele śledzą losy absolwentów, analizują kroniki Przedszkola, prezentacje dokonań dzieci (występy artystyczne, konkursy). Analizuje się wyniki prowadzonych obserwacji pedagogicznych, diagnoz, badań, sondażu wewnętrznego dotyczącego adaptacji dzieci, badań ankietowych rodziców oraz ewaluacji wewnętrznej. Nauczyciele analizują również wyniki badań ogólnopolskich, między innymi korzystają z różnorodnych publikacji w czasopismach Edukacja i Bliżej przedszkola oraz na stronach ORE, np. Diagnoza przedszkolna i wspomaganie dzieci w osiąganiu gotowości do nauki w szkole, Skala Gotowości Edukacyjnej Pięciolatków (SGE-5), Warunki edukacji przedszkolnej 2012 po pierwszym roku obowiązkowej nauki dzieci pięcioletnich, Wspomaganie rozwoju dzieci w wieku od 5 do 7 lat a ich gotowość do radzenia sobie z wyzwaniami szkoły". Obszar badania: Nauczyciele planują i podejmują działania wychowawcze i edukacyjne z uwzględnieniem wyników ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Działania prowadzone przez przedszkole są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane Wszyscy nauczyciele wykorzystują wnioski z prowadzonej w Przedszkolu ewaluacji wewnętrznej do planowania działań wychowawczych i edukacyjnych. Ustalono stałe dni "zajęć otwartych" oraz zorganizowano dla dzieci i rodziców warsztaty udzielania pierwszej pomocy. Zwiększono liczbę spotkań dla rodziców, dzięki czemu na bieżąco są informowani o sprawach dotyczących organizacji pracy Przedszkola i realizacji procesu edukacyjnego. Nauczyciele prowadzą rozmowy indywidualne z rodzicami, informują ich o postępach dzieci, ustalają kierunki dalszej pracy i włączają w działania służące wspieraniu osiągnięć rozwojowych dzieci i łagodzeniu trudności. Współpracują z rodzicami w zakresie organizacji przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym. Wydłużono czas pobytu dzieci na świeżym powietrzu (zabawy w ogrodzie i spacery). Nauczyciele w większym stopniu wykorzystują pomoce dydaktyczne, sprzęt sportowy i muzyczny. Opracowali program pracy z dzieckiem zdolnym. Realizacja wymienionych działań jest w Przedszkolu monitorowana i analizowana w trybie sprawowanego wewnętrznego nadzoru pedagogicznego. Przedszkole Bolesław 43/52

Obszar badania: W przedszkolu wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych. Nauczyciele korzystają z różnych badań edukacyjnych, jak pokazuje rys.1w. Wyniki tych badań wykorzystywane są przez nich do codziennej pracy z dziećmi, przygotowania ich do dalszej edukacji, do wspomagania rodziców, opracowywania programów i planów miesięcznych oraz samodoskonalenia. Z prowadzonych badań wewnętrznych i zewnętrznych dotyczących wspomagania rozwoju i edukacji dzieci korzystają wszyscy nauczyciele. Rys.1w Obszar badania: W przedszkolu prowadzi się badania wewnętrzne, odpowiednio do potrzeb przedszkola, w tym badania osiągnięć dzieci, które zakończyły wychowanie przedszkolne. Nauczyciele posiadają informacje o losach dzieci, które uczęszczały do Przedszkola, z bieżących obserwacji i rozmów, od Dyrektora i nauczycieli Szkoły Podstawowej w Bolesławiu i Gimnazjum w Bolesławiu, od rodziców, z lokalnych mediów, z rozmów z absolwentami, którzy odwiedzają Przedszkole lub przyprowadzają do niego swoje dzieci. Przedszkole posiada zeszyt absolwentów, w którym gromadzone są informacje (wycinki z gazet, zdjęcia) o sukcesach i osiągnięciach dzieci, które uczęszczały do niego. Wnioski wynikające z zebranych informacji wykorzystuje do planowania zmian edukacyjnych, podnoszenia jakości własnej pracy i pracy Przedszkola. Sukcesy wychowanków służą promocji Przedszkola, motywowania innych przedszkolaków do rozwijania zainteresowań i swoich talentów. Informacje są również wykorzystywane do wzbogacania oferty oraz służą rodzicom dzieci 5 i 6 - letnich, którzy stoją przed decyzją wyboru szkoły. Motywują nauczycieli do podejmowania działań mających na celu rozwijanie zdolności artystycznych dzieci. Wiedza o tym, jak Przedszkole Bolesław 44/52

absolwenci radzą sobie w szkole, jest potwierdzeniem, iż wdrożone przez Przedszkole działania przynoszą pożądane efekty. Wymaganie: Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi Kluczowym elementem decydującym o jakości każdej organizacji jest zarządzanie, które służy jej rozwojowi. Skuteczne zarządzanie przedszkolem powinno koncentrować się na stworzeniu optymalnych warunków do rozwoju wychowanków, do indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli, ich doskonalenia zawodowego. Wnioski z prowadzonej zespołowo ewaluacji wewnętrznej i nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez dyrektora powinny umożliwiać podejmowanie decyzji służących rozwojowi przedszkola. Poziom spełnienia wymagania: B Realizacja działań wynikających z wniosków ze sprawowanego przez Dyrektora nadzoru pedagogicznego, z zespołowo prowadzonej ewaluacji wewnętrznej oraz udział nauczycieli, pracowników niepedagogicznych i rodziców w procesie podejmowania decyzji przyczynia się do podnoszenia jakości pracy Przedszkola. Inspirowanie nauczycieli do podejmowania nowych działań prowadzi do realizacji działań nowatorskich. Przedszkole w swojej pracy jest wspierane przez wiele podmiotów zewnętrznych. Rodzice współuczestniczą w podejmowaniu decyzji dotyczących funkcjonowania Przedszkola. Obszar badania: Zarządzanie przedszkolem zapewnia warunki do rozwoju dzieci. Przedszkole zapewnia odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie do realizacji podstawy programowej i przyjętych programów wychowania przedszkolnego. Oprócz grupowych sal dydaktycznych, przy których znajdują się łazienki, dzieci mają do dyspozycji oddzielną jadalnię oraz duży ogród i plac zabaw wyposażony w różnorodne urządzenia do rozwijania dużej motoryki. Przedszkole posiada okazały zasób pomocy dydaktycznych, plansz, pacynek, zabawek, sprzętu sportowego, instrumentów muzycznych i strojów wykorzystywanych przez dzieci w trakcie imprez i uroczystości przedszkolnych. W estetycznie urządzonych salach dydaktycznych są różnorodne kąciki zainteresowań. W Przedszkolu jest również duża szatnia, kuchnia i zaplecze kuchenne. Działania Dyrektora zmierzające do wzbogacenia zasobów lokalowych i wyposażenia dydaktycznego są skuteczne, a podejmowane są według istniejącego planu, który jest modyfikowany w miarę potrzeb. Przedszkole Bolesław 45/52

Obszar badania: Zarządzanie przedszkolem sprzyja indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli oraz doskonaleniu zawodowemu. Nauczyciele biorą powszechny udział w pracy zespołowej i różnorodnych formach doskonalenia zawodowego, tak zewnętrznych jak i wewnętrznych. Są to między innymi: kursy, szkolenia, warsztaty, seminaria i konferencje. Dyrektor zapewnił nauczycielom warunki do pracy indywidualnej i zespołowej oraz doskonalenia zawodowego. Nauczyciele korzystają z pomocy dydaktycznych i strojów do przedstawień oraz zasobów bibliotecznych. Mają możliwość indywidualnego przygotowania się do zajęć, skorzystania z drukarki i ksero. Dyrektor zachęca nauczycieli do efektywnej pracy indywidualnej i zespołowej, do współdecydowania w sprawach wzbogacania wyposażenia dydaktycznego. Zachęca do udziału w kursach zewnętrznych, konferencjach, korzystania z literatury fachowej oraz z doświadczeń koleżanek. Dyrektor zauważa sukcesy nauczycieli, chwali ich za osiągnięcia i nagradza, przyznając dodatki motywacyjne, nagrodę dyrektora oraz typuje do nagrody wójta. Obszar badania: Ewaluacja wewnętrzna jest przeprowadzana wspólnie z nauczycielami. Ewaluacja wewnętrzna jest przeprowadzana w sposób planowy i systemowy, wspólnie ze wszystkimi nauczycielami. Zakres ewaluacji wewnętrznej wynika z wniosków z nadzoru pedagogicznego. Dyrektor przedstawia plan ewaluacji. Nauczyciele opracowują harmonogram, narzędzia badawcze, gromadzą i analizują dane i na ich podstawie formułują wnioski, oceniają efektywność swojej pracy oraz proponują nowe zadania i nowatorskie rozwiązania. Nauczyciele znają zakres obecnie prowadzonej ewaluacji wewnętrznej. Angażują się w jej przebieg, gdyż dążą do podniesienia jakości pracy Przedszkola. Pozyskane opinie o swojej pracy wykorzystują do doskonalenia i ulepszania form promocji placówki. W celu zaangażowania nauczycieli do ewaluacji wewnętrznej, Dyrektor wskazuje im cel badań i ich wpływ na podniesienie efektywności pracy Przedszkola. Obszar badania: W procesie zarządzania, w oparciu o wnioski wynikające z nadzoru pedagogicznego, podejmuje się działania służące rozwojowi przedszkola. W zarządzaniu Przedszkolem Dyrektor wykorzystuje wnioski z nadzoru pedagogicznego i na ich podstawie wprowadza użyteczne zmiany w jego funkcjonowaniu. Rozszerzono między innymi współpracę ze środowiskiem lokalnym, wzbogacono formy promocji Przedszkola, poszerzono i uatrakcyjniono formy współpracy z rodzicami. Wprowadzono skrzynkę pytań anonimowych oraz badanie ankietowe rodziców pod kątem ich oczekiwań. Zwiększono ilość ćwiczeń z motoryki małej i koordynacji wzrokowo - ruchowej. Wdrażane są metody wspierające rozwój motoryki małej i koordynacji wzrokowo - ruchowo - słuchowej M. Bogdanowicz oraz system edukacji przez ruch D. Dziamskiej. Wprowadzono stałe dni, w których prowadzone są zajęcia otwarte dla rodziców, oraz dyżury wakacyjne. Wnioski wypływające z nadzoru pedagogicznego mają przełożenie na konkretne działania. Przedszkole Bolesław 46/52

Obszar badania: Zarządzanie przedszkolem prowadzi do podejmowania nowatorskich działań, innowacji i eksperymentów. Zdaniem nauczycieli i Dyrektora wszyscy nauczyciele w swojej pracy stosują rozwiązania nowatorskie. Rozwiązania nowatorskie i innowacyjne stosowane w Przedszkolu przedstawia tabela nr 1. Respondenci dodali, że w ramach poszukiwania nowatorskich metod współpracy ze środowiskiem zorganizowano festyn rodzinny, uruchomiono zajęcia otwarte dla rodziców. Zdaniem wszystkich nauczycieli Dyrektor daje im możliwość kreatywnego działania i jest otwarty na propozycje pracowników. Dyrektor wspiera nauczycieli wykazujących inicjatywę w zakresie stosowania nowatorstwa poprzez: pochwały, nagrody, dodatki motywacyjne, wyróżnienia oraz zachęca do udziału w szkoleniach i warsztatach, które w miarę możliwości finansuje. Wprowadza przyjazną i partnerską atmosferę, traktuje nauczycieli na zasadzie partnerstwa. Prenumeruje i udostępnia nauczycielom fachową literaturę, książki i materiały dydaktyczne, inspiruje do samodoskonalenia się. Działania Dyrektora zmierzające do zapewnienia w Przedszkolu warunków do podejmowania różnorodnych działań nowatorskich są skuteczne. Przedszkole Bolesław 47/52

Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie działania nowatorskie i innowacyjne zostały podjęte w tym lub poprzednim roku szkolnym? (8111) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 Bohater tygodnia. nowatorska forma współpracy z rodzicami, realizowana w grupie pszczółek, roczny program współpracy oparty na wspólnej relacji nauczyciel rodzic dziecko, wprowadzenie rocznego programu 2 Program adaptacyjny. przeznaczony dla dzieci nowoprzyjętych. 3 Pan Języczek - duża żaba nad sadzawką napotkała żuka - roczny program logopedyczny realizowany w grupie Pszczółek ze współpracą ze Szkołą Podstawową i rodzicami 4 realizacja ogólnopolskich programów Kubusiowy Przyjaciel Natury 5 Bezpieczny Przedszkolak - 3 letni cykl zajęć 6 Warsztaty ceramiczne Pory roku. cykl 4 spotkań, realizowanych w Staropolskim Dworku w Krzykawce, zajęcia biblioteczne 7 Gminna Olimpiada sportowa na Orliku 8 Program - Nie pal przy mnie stokrotnie proszę" 9 program edukacyjny Dym szkodzi zdrowiu przy współpracy z sanepidem 10 Nowatorski cykl zajęć Tydzień zdrowego przedszkolaka 11 Konkurs ogólnopolski Magiczne miejsce 12 Konkursy internetowe Drugie życie śmieci, Bliżej przedszkola 13 Akcja Książka dla szpitala, zbiórka książek na oddział dziecięcy 14 dwa razy w roku kiermasz taniej książki, we współpracy z wydawnictwem Przedszkole Bolesław 48/52

Obszar badania: Zarządzanie przedszkolem sprzyja udziałowi nauczycieli i innych pracowników przedszkola oraz rodziców w procesie podejmowania decyzji dotyczących przedszkola. Zarządzanie Przedszkolem umożliwia uczniom, rodzicom i pracownikom udział w podejmowaniu decyzji dotyczących jego funkcjonowania. Wszyscy mają możliwość wyrażenia opinii. Dyrektor zachęca nauczycieli do współdecydowania o sprawach Przedszkola i włącza ich w proces planowania, realizowania i analizowania prowadzonych działań. Wiele spraw dydaktyczno-wychowawczych i organizacyjnych jest przedmiotem wspólnych rozmów i ustaleń. Pracownicy niepedagogiczni mają wpływ na podejmowanie decyzji dotyczących spraw higieniczno-sanitarnych oraz żywieniowych. Zarządzanie Przedszkolem sprzyja udziałowi rodziców w procesie podejmowania decyzji. Są zapraszani do przedstawiania swoich propozycji i uwag w zakresie spraw dydaktycznych, organizacyjnych, materialnych w trakcie zebrań ogólnych, grupowych i spotkań indywidualnych oraz za pośrednictwem skrzynki kontaktowej. Mieli znaczący wpływ na organizację w Przedszkolu: imprez i przedsięwzięć z udziałem dzieci i rodziców, zajęć dodatkowych, logopedycznych oraz pogadanek na temat zdrowia prowadzonych przez uprawnionych rodziców. Obszar badania: Dyrektor podejmuje skuteczne działania zapewniające przedszkolu wspomaganie zewnętrzne odpowiednio do jego potrzeb. Dyrektor skutecznie pozyskuje środki zewnętrzne dla Przedszkola (rys. 1j) od sponsorów, rodziców, przyjaciół Przedszkola oraz władz samorządowych. Przedszkole współpracuje z licznymi organizacjami pozarządowymi, instytucjami edukacyjnymi, gospodarczymi, które wspierają jego działalność w wielu obszarach (rys1o). Dyrektor nawiązuje kontakty, rozpoznaje oferty szkoleniowe instytucji edukacyjnych. Szuka wsparcia w zakresie finansowania działalności Przedszkola, poprawy standardu bazy i wyposażenia dydaktycznego, organizacji imprez i przedsięwzięć edukacyjnych adresowanych do wychowanków, nauczycieli i rodziców. Przedszkole Bolesław 49/52

Rys. 1j Przedszkole Bolesław 50/52

Rys.1o Przedszkole Bolesław 51/52