Bydgoszcz, dnia września 2007 r. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy Wały Jagiellońskie 12 85-950 BYDGOSZCZ 0-52 339-06-10 0-52 339-06-60 P/07/165 LBY 41005-03/07 Pan Bartosz Modrzejewski Dyrektor Wojewódzkiej Przychodni Zdrowia Psychicznego w Bydgoszczy WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy przeprowadziła w Wojewódzkiej Przychodni Zdrowia Psychicznego w Bydgoszczy, zwanej w dalszej treści Przychodnią, kontrolę w zakresie funkcjonowania opieki psychiatrycznej, ze szczególnym uwzględnieniem opieki stacjonarnej, w latach 2005 2007 (I półrocze). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawiono w protokole kontroli podpisanym w dniu 3 sierpnia 2007 r., NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Dyrektorowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie funkcjonowanie Przychodni, w tym zakres i dostępność świadczeń zdrowotnych udzielanych w ramach sprawowanej 1
ambulatoryjnej opieki psychiatrycznej, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, nie mających jednakŝe zasadniczego wpływu na kontrolowaną działalność. 1. Stan organizacyjno prawny Przychodni był zgodny z ustalonym w Statucie i podanym do rejestru zakładów opieki zdrowotnej, prowadzonego z upowaŝnienia Wojewody Kujawsko - Pomorskiego przez Kujawsko Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego w Bydgoszczy. Faktyczna organizacja Przychodni dotycząca zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych oraz stan zatrudnienia personelu działalności podstawowej odpowiadały określonym w rejestrze zoz oraz w umowach w sprawie udzielania świadczeń opieki psychiatrycznej, leczenia uzaleŝnień oraz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w poradniach Logopedycznej i Padaczki, zawieranych z Kujawsko Pomorskim Oddziałem Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia w Bydgoszczy. Zmiany w organizacji Przychodni zgłaszano do rejestru zoz w trybie określonym w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89), zwanej dalej ustawą o zoz. 2. W obowiązującym od 13 lipca 2001 r. Regulaminie Porządkowym Przychodni: nie wyodrębniono organizacyjnie Poradni Logopedycznej, co było wymagane art. 18a ust. 1a pkt 2 ustawy o zoz; nie określono, wbrew wymogowi art. 18a ust. 1a pkt 3 ustawy o zoz, warunków współdziałania z innymi zakładami opieki zdrowotnej w zakresie zapewnienia prawidłowości diagnostyki, leczenia pacjentów i ciągłości postępowania; nie uwzględniono, zgodnie z wymogiem art. 18a ust. 1a pkt 1 ustawy o zoz, udzielanego przez Przychodnię świadczenia wykonywania badań EMG; określono godziny pracy Poradni Zdrowia Psychicznego dla Dorosłych, Poradni Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i MłodzieŜy, Poradni Padaczki oraz Pracowni EEG niezgodnie z faktycznie obowiązującymi. 3. Oprogramowanie wykorzystywane do rejestracji pacjentów uniemoŝliwiało prowadzenie list oczekujących w poszczególnych poradniach na udzielenie świadczenia w sposób określony w art. 20 ust. 2 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135 ze zm.), poniewaŝ brak było moŝliwości identyfikacji osoby rejestrującej, wpisania wstępnego rozpoznania lub powodu przyjęcia, a takŝe wpisania daty i przyczyny ewentualnej rezygnacji z wizyty. Było to spowodowane brakiem sieci strukturalnej oraz odpowiedniej liczby stanowisk w rejestracji. Działania podejmowane przez Przychodnię w celu pozyskania od 2
Samorządu Województwa Kujawsko Pomorskiego środków finansowych na pełną komputeryzację jednostki nie były, jak dotąd, skuteczne. Czas oczekiwania na udzielane świadczenia zdrowotne, zgodnie z art. 21 ust. 1 powołanej wyŝej ustawy, był stale monitorowany przez powołane w tym celu Zespoły Oceny Przyjęć. Dane dotyczące liczby osób oczekujących i średniego czasu oczekiwania na świadczenie przekazywano co miesiąc do Oddziału NFZ. 4. W ocenie NIK stopień dostępności pacjentów do udzielanych przez Przychodnię świadczeń zdrowotnych oraz ich zakres były zadowalające. W Poradni Terapii UzaleŜnienia od Alkoholu i WspółuzaleŜnienia przyjmowano pacjentów na bieŝąco, w poradniach: Zdrowia Psychicznego dla Dorosłych, Logopedycznej i Padaczki średni czas oczekiwania na wizytę u specjalisty nie przekraczał w badanym okresie 23 dni (przeciętnie 10,3 dnia). Oczekiwanie na poradę psychologiczną oraz na wizytę w Poradni Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i MłodzieŜy było dłuŝsze i wynosiło średnio odpowiednio 43,2 oraz 28,1 dni. Przyczyną tego były braki kadrowe związane z niedoborem na rynku pracy specjalistów psychiatrów dzieci i młodzieŝy oraz psychologów klinicznych z II stopniem specjalizacji, względnie posiadających certyfikat psychoterapeuty. 5. Wchodzące w skład Przychodni poradnie, którym NFZ ustalił poziom referencyjny, spełniały wymagania określone dla danego poziomu w Szczegółowych materiałach informacyjnych o przedmiocie postępowania w sprawie zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej ( ) w rodzaju: opieka psychiatryczna i leczenie uzaleŝnień, stanowiących załączniki do obowiązujących w kontrolowanym okresie zarządzeń Prezesa NFZ Nr 76/2005, Nr 111/2005, Nr 25/2006, Nr 49/2006, Nr 84/2006, Nr 114/2006, Nr 8/2007. 6. W latach 2005 2007 (I półrocze) nie występowały ograniczenia w zakresie realizacji przez Przychodnię koniecznych metod terapeutycznych dla pacjentów, które byłyby spowodowane brakiem środków finansowych. Kontrakty z NFZ na udzielanie świadczeń zdrowotnych wykonano w 2005 r. w wysokości 1.531.220 zł (97,9 % wartości umowy), w 2006 r. w wysokości 1.833.650 zł (98,8 %), natomiast w I półroczu 2007 r. wykonanie wyniosło 1.088.684 zł, tj. 51,1 % kwoty zakontraktowanej. 7. Warunki lokalowe oraz stan techniczny budynku będącego siedzibą Przychodni były dostosowane do wymogów określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 213, poz. 1568). Wymagań tych nie spełniała Poradnia Terapii UzaleŜnienia od Alkoholu i 3
WspółuzaleŜnienia mieszcząca się poza siedzibą Przychodni, w lokalu wynajmowanym od Administracji Domów Miejskich ADM Spółka z o.o. w Bydgoszczy, w którym m.in. nie było dźwigu osobowego oraz toalety dostosowanej dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy postanowieniem z dnia 29 czerwca 2007 r. pozytywnie zaopiniował opracowany dla ww. lokalu i jego urządzeń program dostosowawczy, wyznaczając termin jego realizacji na dzień 31 grudnia 2008 r. Dobry stan techniczny budynku siedziby Przychodni był efektem przeprowadzenia, w okresie od listopada 2005 r. do marca 2006 r., prac remontowych obiektu i jego otoczenia obejmujących m.in. wymianę stolarki okiennej na PCV, wymianę poszycia dachowego, rynien i rur spustowych, przełoŝenie kostki brukowej, ocieplenie elewacji, wymianę posadzek, malowanie i prace adaptacyjne pomieszczeń, wymianę instalacji odgromowej, remont podjazdu dla niepełnosprawnych oraz renowację ogrodzenia. Koszt remontu wyniósł 788.774 zł, z czego 600.000 zł pokryto dotacją z Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu, a pozostałą część wyasygnowano ze środków własnych. 8. W okresie od dnia 31 stycznia 1995 r. do czasu kontroli NIK, a zatem przez ponad 12 lat eksploatacji budynku Przychodni nie zlecał Pan Dyrektor przeprowadzania obowiązkowych okresowych przeglądów stanu technicznego tego budynku, o których mowa w art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.), zwanej dalej Prawem budowlanym, tj.: kontroli polegających na sprawdzeniu co najmniej raz w roku stanu technicznego elementów budynku i instalacji naraŝonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas uŝytkowania obiektu, a takŝe instalacji gazowej oraz przewodów kominowych; kontroli polegających na sprawdzeniu co najmniej raz na 5 lat stanu technicznego i wartości uŝytkowej całego obiektu budowlanego oraz estetyki obiektu i jego otoczenia. Badanie skuteczności ochrony przeciwporaŝeniowej, pomiar oporności uziemienia piorunochronnego oraz pomiar rezystancji izolacji instalacji elektrycznej w budynku Przychodni zostały po raz pierwszy przeprowadzone w 2003 r., tj. po upływie ponad 8 lat od rozpoczęcia jego eksploatacji. Obowiązek wykonywania wymienionych badań i pomiarów co najmniej raz na 5 lat wynikał z art. 62 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego. W czasie niniejszej kontroli NIK w Przychodni przeprowadzono: roczny przegląd ogólnobudowlany, który wykazał m.in. liczne spękania i ubytki masy lastrykalnej pokrywającej wejścia do budynku i podesty; w protokole zalecono 4
natychmiastową naprawę tych uszkodzeń, uznanych przez przeprowadzającego przegląd za potencjalne zagroŝenie zdrowia pacjentów i personelu Przychodni; próbę szczelności instalacji gazowej; kontrolę stanu technicznego przewodów kominowych i prawidłowości działania podłączeń wentylacyjnych; kontrola ta wykazała brak prawidłowego ciągu w przewodach wentylacyjnych w pomieszczeniach podpiwniczenia i w części pomieszczeń na parterze budynku (takŝe w niektórych gabinetach lekarskich i pomieszczeniach sanitarnych) oraz nieprawidłowe wykonanie wylotów części przewodów wentylacyjnych; w protokole zalecono przeprowadzenie inwentaryzacji przewodów kominowych, szczegółowe ustalenie niesprawnych podłączeń wentylacyjnych i ich udroŝnienie, a takŝe odsłonięcie otworów wlotowych kratek wentylacyjnych. NIK zwraca uwagę, Ŝe w zakresie czynności pracownika zatrudnionego m.in. na stanowisku konserwatora urządzeń technicznych Przychodni nie określono obowiązków związanych z przeprowadzaniem kontroli stanu technicznego budynku i znajdujących się w nim instalacji. 9. Na wyposaŝeniu Przychodni znajdował się m.in. analogowy encefalograf 8-kanałowy, nie wykorzystywany od 2005 r. w związku z zakupieniem nowego, cyfrowego aparatu do badań EEG. W ocenie NIK nie uŝywane urządzenie naleŝałoby zagospodarować. 10. W badanym okresie do Przychodni wpłynęło ogółem 5 skarg i 8 wniosków, które rozpatrywano na bieŝąco. Spośród skarg - złoŝonych na personel Przychodni - 3 były bezzasadne, 1 częściowo zasadna i 1 uznano za zasadną. Zasadność skarg wynikała z przyczyn zawinionych przez pracowników, których pouczono i którym udzielono ustnych upomnień. 11. Gospodarka finansowa oraz działalność statutowa Przychodni była przedmiotem corocznych kontroli przeprowadzanych przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko Pomorskiego w Toruniu. Ponadto, w 2005 r., kontrolę podatkową przeprowadził w Przychodni Urząd Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy. Wszystkie zalecenia pokontrolne były realizowane. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Uaktualnienie Regulaminu Porządkowego Przychodni celem dostosowania go do wymogów przepisów ustawy o zoz; 5
2. Kontynuację starań o pozyskanie środków na komputeryzację Przychodni i docelowo dostosowanie oprogramowania słuŝącego rejestracji pacjentów do wymogów przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych; 3. Kontynuację działań prowadzących do skrócenia czasu oczekiwania na wizytę u psychologa oraz w Poradni Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i MłodzieŜy; 4. Podjęcie działań w celu wykonania zaleceń zawartych w protokołach z przeprowadzonych kontroli: przeglądu ogólnobudowlanego oraz przewodów kominowych i systemu wentylacyjnego; 5. RozwaŜenie ustalenia poprzez stosowny zapis w zakresie czynności pracownika odpowiedzialnego za terminowe zlecanie i przeprowadzanie obowiązkowych przeglądów stanu technicznego budynku Przychodni i znajdujących się w nim instalacji; 6. Podjęcie działań w celu zagospodarowania nie wykorzystywanego aparatu EEG. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Dyrektora w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie Dyrektorowi Delegatury NIK w Bydgoszczy umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 6
X:\Domek\Wybranski\Wyst\p0716503.doc Otrzymują: 1) adresat, 2) Delegatura NIK we Wrocławiu, 3) a/a. 7