Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu / modułu Kod przedmiotu / modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej przedmiot Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil Forma studiów Gramatyka opisowa języka niemieckiego MJK1 Wydział Filologiczny Instytut Filologii Germańskiej filologia studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki stacjonarna Rok i semestr studiów rok I, semestr 1 i 2; rok II, semestr 3 i 4 Rodzaj przedmiotu Koordynator Imię i nazwisko osoby prowadzącej / osób prowadzących obowiązkowy * - zgodnie z ustaleniami na wydziale Prof. UR dr hab. Joanna Golonka Prof. UR dr hab. Joanna Golonka, dr Małgorzata Sieradzka, dr Anna Jaremkiewicz-Kwiatkowska, dr Joanna Kania 1.2.Formy zajęć dydaktycznych, wymiar godzin i punktów ECTS Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. Inne ( jakie?) Liczba pkt ECTS 60 120 15 1.3. Sposób realizacji zajęć zajęcia w formie tradycyjnej zajęcia realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość 1.4. Forma zaliczenia przedmiotu / modułu ( z toku) ( egzamin, zaliczenie z oceną, zaliczenie bez oceny) Zaliczenie, zaliczenie z oceną, egzamin po 2 i 4 semestrze. 2.WYMAGANIA WSTĘPNE Podstawowa znajomość języka niemieckiego i praktyczne opanowanie gramatyki tego języka w stopniu określonym dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. 3. CELE, EFEKTY KSZTAŁCENIA, TREŚCI PROGRAMOWE I STOSOWANE METODY DYDAKTYCZNE 3.1. Cele przedmiotu / modułu C1 Student nabywa wiedzę na temat morfologii współczesnego języka niemieckiego. C2 C3 Student zna podział słownictwa na części mowy. Student zna kategorie fleksyjne odmiennych części mowy. 1
C4 C5 Student zna i rozumie struktury zdaniowe i frazowe w języku niemieckim. Student potrafi wykonać analizę składniową (w formie diagramów) niemieckich zdań prostych i złożonych wg modelu gramatyki dependencyjnej. 3.2 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU / MODUŁU EK ( efekt kształcenia) EK_01 EK_02 EK_03 EK_04 EK_05 EK_06 Treść efektu kształcenia zdefiniowanego dla przedmiotu (modułu) Student zna podstawową terminologię filologiczną właściwa dla danej specjalności źródła oraz zastosowanie w pokrewnych dyscyplinach naukowych ma uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą terminologię używaną w obrębie właściwej specjalności, rozumie jej źródła oraz zastosowanie w pokrewnych dyscyplinach naukowych. wykazuje się odpowiednią do poziomu studiów pierwszego stopnia teoretyczną i praktyczną znajomością języka niemieckiego zgodnie z wymogami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze w zakresie języka, literatury i kultury krajów studiowanej specjalności, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności i rozumie perspektywy dalszego rozwoju potrafi zaplanować, z uwzględnieniem priorytetów, działania mające na celu uzyskanie realizacji stawianych sobie zadań. Odniesienie do efektów kierunkowych (KEK) K_W02 K_W04 K_ U01 K_U07 K_K01 K_K06 3.3 TREŚCI PROGRAMOWE (wypełnia koordynator) A. Problematyka wykładu Treści merytoryczne Podstawowe pojęcia z zakresu językoznawstwa. Języki jego struktury jako przedmiot badań gramatyki. Procesy morfologiczne: fleksja i słowotwórstwo. Morfologia jako nauka o wyrazach, ich klasach, budowie, kategoriach fleksyjnych i ich funkcjach. Podział słownictwa na klasy wyrazów (części mowy). Czasownik klasyfikacja, słowotwórstwo, odmiennie i nieodmienne formy czasowników, przegląd kategorii fleksyjnych (czasy, strony, tryby). Rzeczowniki klasyfikacja, słowotwórstwo, rodzaj gramatyczny rzeczownika, deklinacja. Klasy określników (Determinative). Rodzajniki i reguły ich użycia. Przymiotnik definicja, klasyfikacja, deklinacja, słowotwórstwo. Zaimki definicja, klasy zaimków, funkcje. Partykuły definicja, rodzaje (klasy) partykuł. Przysłówek definicja i klasy semantyczne. Przyimki, spójniki i pozostałe klasy partykuł. Składnia obszar zainteresowań, podstawowe pojęcia składni dependencyjnej, klasyfikacja czasowników wg kryterium łączliwości, kategoria walencji czasownika, zdaniotwórcza funkcja czasownika, ogólne schematy dependencyjne tzw. kompleksów czasownikowych (niem. Verbalkomplexe, z 2
dwoma i trzema formami czasownikowymi) i zdań. Części zdania zależne od czasownika, podział na uzupełnienia (Ergänzungen) i wolne człony walencyjnie niezwiązane (przyłączenia, niem. Angaben). Klasy uzupełnień, schematy budowy zdań. Klasy wolnych członów walencyjnie niezwiązanych. Przydawki typy, budowa i struktury dependencyjne. Zdania współrzędnie złożone i inne konstrukcje współrzędne; zdania podrzędnie złożone typy wg funkcji składniowych i budowy, korelaty zdań podrzędnie złożonych. Funkcje składniowe elementu es. Walencja. B. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych, konwersatoryjnych, laboratoryjnych, zajęć praktycznych Treści merytoryczne Procesy morfologiczne: fleksja i słowotwórstwo. Podział słownictwa na klasy wyrazów (części mowy). Klasyfikacja czasowników. Podstawy słowotwórstwa czasowników. Odmienne i nieodmienne formy czasowników. Przegląd kategorii fleksyjnych czasownika. Czasy gramatyczne. Kategoria strony. Kategoria trybu. Tryb przypuszczający Konjunktiv I i II. Mowa zależna. Czasowniki modalne cechy morfologiczne, znaczenia i zastososowanie. Czasowniki funkcyjne i tzw. Funktionsverbgefüge. Grupy czasowników wg kryterium znaczenia. Walencja czasowników. Rzeczowniki: definicja, podział wg kryterium semantycznego, słowotwórstwo. Rodzaj gramatyczny rzeczownika i kategoria liczby. Pluralia i singularia tantum. System przypadków. Klasy rzeczowników wg kryterium deklinacji. Klasy określników (Determinative). Rodzajniki i reguły ich użycia. Przymiotnik definicja, deklinacja, słowotwórstwo. Zaimki definicja, klasy zaimków, funkcje. Partykuły definicja, rodzaje (klasy) partykuł. Przysłówek definicja i klasy semantyczne. Przyimki, spójniki i pozostałe klasy partykuł. Składnia obszar zainteresowań, podstawowe pojęcia składni dependencyjnej, klasyfikacja czasowników wg kryterium łączliwości, kategoria walencji czasownika, zdaniotwórcza funkcja czasownika, ogólne schematy dependencyjne tzw. kompleksów czasownikowych (niem. Verbalkomplexe, z dwoma i trzema formami czasownikowymi) i zdań;. Części zdania zależne od czasownika, podział na uzupełnienia (Ergänzungen) i wolne człony walencyjnie niezwiązane (przyłączenia, niem. Angaben). Klasy uzupełnień, schematy budowy zdań; diagramy zdań o specyficznej strukturze, np. w stronie biernej. Klasy wolnych członów walencyjnie niezwiązanych (przyłączeń, niem. Angaben). Przydawki typy, budowa i struktury dependencyjne. Zdania współrzędnie złożone i inne konstrukcje współrzędne. Zdania podrzędnie złożone typy wg funkcji składniowych i budowy, korelaty zdań podrzędnie złożonych. Funkcje składniowe elementu es ; walencja treści. 3.4 METODY DYDAKTYCZNE 3
Wykład: wykład problemowy / wykład z prezentacją multimedialną. Ćwiczenia: dyskusja na forum, praca w grupach, wykonywanie ćwiczeń gramatycznych. 4 METODY I KRYTERIA OCENY 4.1 Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol efektu Metody oceny efektów kształcenia (np.: kolokwium, egzamin ustny, egzamin pisemny, projekt, sprawozdanie, obserwacja w trakcie zajęć) EK_ 01 Kolokwium, egzamin pisemny. ćw., w. EK_ 02 Kolokwium, obserwacja w trakcie zajęć. ćw. EK_ 03 Kolokwium, egzamin pisemny, obserwacja w trakcie ćw., w. zajęć. EK_04 Obserwacja w trakcie zajęć. ćw. EK_05 Kolokwium, egzamin pisemny, obserwacja w trakcie ćw. zajęć. EK_06 Egzamin pisemny, obserwacja w trakcie zajęć. ćw. Forma zajęć dydaktycznych (w., ćw, ) 4.2 Warunki zaliczenia przedmiotu (kryteria oceniania) Po semestrach 1, 2, 3, 4 zaliczenie z oceną na podstawie kolokwiów, prac pisemnych. Zdobycie min. 60% z przewidzianych prac zaliczeniowych uprawnia do otrzymania pozytywnej oceny z przedmiotu. Po 2 i 4 semestrze egzamin pisemny. 5. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Aktywność Liczba godzin/nakład pracy studenta godziny zajęć wg planu z nauczycielem 180 przygotowanie do zajęć 100 udział w konsultacjach 12 czas na napisanie referatu / eseju - przygotowanie do egzaminu 80 udział w egzaminie 8 inne: - SUMA GODZIN 380 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS 15 6. PRAKTYKI ZAWODOWE W RAMACH PRZEDMIOTU/ MODUŁU WYMIAR GODZINOWY --------------------------------------------------- --------------------------------------------------- ZASADY I FORMY ODBYWANIA PRAKTYK 4
7. LITERATURA Literatura podstawowa: Golonka, Joanna (2012): Beschreibende Grammatik des Deutschen für polnische Studenten - Morphologie und Syntax. Rzeszów: Wydawnictwo UR. Helbig, Gerhard / Buscha, Joachim (2003): Deutsche Grammatik. Ein Handbuch für den Ausländerunterricht. Berlin u.a.: Langenscheidt. Literatura uzupełniająca: Berdychowska, Zofia (1996): Polsko-niemiecka terminologia gramatyczna. Kraków: Universitas. Czochralski, Jan (1990): Gramatyka niemiecka dla Polaków. Warszawa: Wiedza Powszechna. DUDEN (2009): Die Grammatik. (Duden Bd. 4). Mannheim, Zürich: Dudenverlag. Engel, Ulrich (2002): Kurze Grammatik der deutschen Sprache. Monachium: Iudicium Verlag. Engel, Ulrich (2009): Deutsche Grammatik Neubearbeitung. Monachium: Iudicium Verlag. Engel, Ulrich (2009): Syntax der deutschen Gegenwartssprache. Berlin: Schmidt. Engel, Ulrich et al. (1999): Deutsch-polnische kontrastive Grammatik. Heidelberg: Julius Groos Verlag. Helbig, Gerhard / Buscha, Joachim (2000): Übungsgrammatik Deutsch. Berlin u.a.: Langenscheidt. Łuszczyk, Stanisław /Szulc, Aleksander / Wawrzyniak, Zdzisław (1991): Gramatyka języka niemieckiego. Warszawa: Wydawn. Szkolne i Pedagogiczne. Rytel-Schwarz, Danuta / Jurasz, Alina / Cirko, Lesław / Engel, Ulrich (2012): Deutschpolnische kontrastive Grammatik. Bd. 4: Die unflektierbaren Wörter. Hildesheim u.a.: Olms. Najnowsze publikacje o charakterze naukowym oraz materiały z prasy bieżącej i zasobów internetowych, zgodne z treściami merytorycznymi przedmiotu Akceptacja Kierownika Jednostki lub osoby upoważnionej 5