Czytam i piszę 4 podręcznik z ćwiczeniami dla klasy drugiej
ZAINTERESOWANIA Gdzie słychać muzykę? Był rok 1810, zbliżała się wiosna. W Żelazowej Woli pani Justyna i pan Mikołaj Szopenowie oraz mała Ludwika cieszyli się z narodzin Fryderyka. Wkrótce cała rodzina przeniosła się do Warszawy. Czteroletni Frycek rozpoczął naukę gry na fortepianie pod okiem siostry. Robił zadziwiające postępy. Potem uczyła go mama, a w wieku sześciu lat chłopiec zaczął pobierać lekcje u nauczyciela muzyki. Frycek wsłuchiwał się w dźwięki otoczenia interesowało go wszystko, co ciekawie brzmiało. W wieku 7 lat skomponował swój pierwszy utwór poloneza B-dur. Gdy miał 8 lat, dał swój pierwszy publiczny koncert w Warszawie. Wszystkich słuchaczy wprawił w zachwyt.
W wieku 20 lat Fryderyk Szopen wyjechał z kraju. Podróżował po całej Europie. Komponował, koncertował. Był wirtuozem gry na fortepianie. Zdobył wielką popularność. Niestety, stan jego zdrowia zaczął się pogarszać. Umarł w Paryżu w wieku 39 lat. Jego grób na paryskim cmentarzu jest często odwiedzany przez turystów. Fryderyk Szopen to najsłynniejszy polski kompozytor. W wielu polskich miastach są ulice jego imienia oraz pomniki. Piękny pomnik znajduje się w parku Łazienkowskim w Warszawie. Utwory Szopena grają pianiści na całym świecie. Co 5 lat w Polsce odbywa się słynny międzynarodowy konkurs pianistyczny, na którym wykonuje się kompozycje Szopena.
Posłuchajmy mistrza Bogacenie słownictwa. Nazwy tańców Fryderyka Szopena 1. Dopasuj podpisy z naklejek do fotografii. A to ciekawe! Tato Fryderyka był Francuzem. Jego nazwisko pisze się na dwa sposoby: po polsku Szopen lub po francusku Chopin (czytamy: Szopen). 22 ZAINTERESOWANIA
2. Zaznacz prawidłowe zakończenia zdań. Fryderyk Szopen urodził się w Paryżu Warszawie Żelazowej Woli Grał na skrzypcach trąbce fortepianie Jest najsławniejszym polskim pisarzem kompozytorem Pierwszy utwór skomponował w wieku 16 lat 7 lat Zmarł w wieku 39 lat w Paryżu Krakowie malarzem 8 lat Warszawie 3. Wklej do zeszytu portret Szopena i podpisz go. Przepisz do zeszytu zdania utworzone w poprzednim ćwiczeniu. 4. Uzupełnij objaśnienia wyrazami z pętli. kompozytor wirtuoz pianista muzyk grający na pianinie lub fortepianie muzyk, który perfekcyjnie gra na instrumencie, mistrz instrumentu twórca utworu muzycznego Gdzie słychać muzykę? C 23
5. Podkreśl w poniższym tekście nazwy tańców polskich. W czasach Fryderyka Szopena w polskich domach często rozbrzmiewała muzyka taneczna. Popularne były polskie tańce skoczny mazur i poważny polonez. W wielu utworach Szopena słychać rytmy tych tańców. 6. Na płytach CD zapisano nazwy kilku utworów Szopena. Podkreśl nazwy tych utworów, które kojarzą się z polskimi tańcami narodowymi. Fryderyk Chopin KONCERT FORTEPIANOW Fryderyk Chopin Fryderyk Chopin Mazurek a-moll Walc Des-dur Etiuda c-moll Chopin Polonez es-moll Pieśń Życzenie Polonez A-dur Sonata c-moll Polonez As-dur Mazurek C-dur A to ciekawe! Utwory z muzycznym oznaczeniem dur (na przykład A-dur) mają zwykle wesoły nastój. Natomiast utwory z oznaczeniem moll (na przykład c-moll), brzmią raczej smutno. 24 pianino, skrzypce, trąbka ZAINTERESOWANIA
Co może być muzyką? Wyrazy dźwiękonaśladowcze Muzyka W złoty gąszcz wleciał chrząszcz, buczy. Słowik śpiewać się uczy. W stawie ochoczo żaby rechoczą, nad nimi komar bzyka I oto jest właśnie muzyka. Ludmiła Marjańska 1. Opowiedz, jaką muzykę słychać na łące. 2. Znajdź na ilustracji zwierzęta, o których mowa w wierszu. Dopasuj do nich odpowiednie naklejki z ich odgłosami. 3. Korzystając z wiersza, napisz, jak muzykują te zwierzęta. ':±0i_e/ a] S ł]oµ(i]k]. Ż]a bµy. K]o+m]a/r. C h/r}]ą/ ]c/z]. Gdzie słychać muzykę? 25
4. Jakie odgłosy wydają te zwierzęta? Dopasuj naklejki. 5. Napisz odpowiednie nazwy zwierząt. szczeka kwacze beczy muczy miauczy gdacze pieje rży 26 C ZAINTERESOWANIA
6. Pokoloruj nutki z wyrazami, które kojarzą się z odgłosami. śpi szumi myśli puka warczy trzeszczy szeleści czyta spaceruje mruczy skrzypi patrzy skacze jęczy zgrzyta leży piszczy gwiżdże dzwoni 7. Zastanów się, jaki dźwięk mogą wydawać te przedmioty. Przepisz wyrazy z poprzedniego ćwiczenia lub dopisz własne propozycje. okno +s:t u k]a], t r}_e?7 c/z y budzik kran gazeta klucz Gdzie słychać muzykę? 27
Jaką muzykę można usłyszeć w mieście? 8. Ułóż zdania z rozsypanki wyrazowej. Napisz je w zeszycie. policjant samochód na sygnale szczeka opon na skrzyżowaniu karetka zatrzymał się gwiżdże pies jedzie głośno z piskiem 9. Ten wiersz ułożył twój rówieśnik Janek Czarnota. Ułóż swoją zwrotkę i napisz ją w zeszycie. Kiedy jest muzyka? Może gdy zegar tyka? Może gdy mucha bzyka? Ale zawsze muzyka umyka. Może gdy kot miauczy, gdy pies szczeka? Albo wesoło płynie rzeka? Gdy się wsłuchasz w leśną ciszę, śpiew ptaków możesz usłyszeć. Może gdy woda kapie z kranu? Albo gdy słychać szum oceanu. 28 chrząszcz, gwiżdże, skrzypi, zgrzyta ZAINTERESOWANIA
Muzyka ukryta w słowach Pisownia wyrazów z utratą dźwięczności Gdzie mieszka muzyka? Gdzie mieszka muzyka? W wesołych strumykach, w zielonych skrzydełkach polnego konika. Gdzie mieszka muzyka? W piosence słowika, na dachu, po którym deszcz tańczy walczyka. Gdzie mieszka muzyka? W klawiszach i smykach, i strunach, i w dłoni, co strun tych dotyka. Gdzie jeszcze? A w wierszu. Gdzie jeszcze? A w słowie. W prześlicznej, rytmicznej, melodyjnej mowie. Ewa Stadtmüller 1. W jakich miejscach autorka wiersza znajduje muzykę? 2. Gdzie jeszcze można usłyszeć muzykę? 3. Jak inaczej można by zatytułować ten wiersz? Gdzie słychać muzykę? 29
4. Przeczytaj uważnie i wyraźnie pary wyrazów, aby można było usłyszeć różnicę w wymowie. czy trzy Czech trzech wiecznie wietrznie 5. Przeczytaj głośno wyrazy. Jaką literą kończą się te wyrazy, a jaką głoskę słyszysz? Ostatni wyraz w każdym rzędzie nie pasuje do pozostałych. Wyjaśnij dlaczego. grzyb chleb krab drób słup wóz pokaz majonez obóz adres paw staw lew śpiew brew szef owad okład obiad sad skrzat Ojej! Słychać co innego, niż jest napisane! 6. Podpisz obrazki g^r} y^b g^r} y^b0y 30 C ZAINTERESOWANIA
7. Pola z wyrazami, które brzmią tak samo, pokoloruj tym samym kolorem. Znaczenie niektórych wyrazów znajdziesz w wycinankach. Bug może Bóg kod buk A Jerzyk jeżyk hełm jerzyk kot Chełm bród brud morze 8. Doklej obrazki tak, aby oba można było podpisać jednym wyrazem. z]a m_e k] Gdzie słychać muzykę? 12 chleb, drób, obóz 31
SPIS TREŚCI ZAINTERESOWANIA Jak się bawić w teatr?... 2 Jak wygląda teatr? Bogacenie słownictwa. Uzupełnianie zdań wyrazami: do, od, dla, na, po, w, przed... 4 Gdy idziemy do teatru... Odczytywanie informacji z plakatów i biletów. Różne formy wyrazów... 7 Jaki może być teatr? Pisownia tytułów spektakli teatralnych... 11 Kto pracuje w teatrze? Nazwy zawodów. Końcówka -uje w nazwach czynności... 14 Jak przygotować przedstawienie? Planowanie i porządkowanie czynności... 17 Gdzie słychać muzykę?... 20 Posłuchajmy mistrza Fryderyka Szopena Bogacenie słownictwa. Nazwy tańców... 22 Co może być muzyką? Wyrazy dźwiękonaśladowcze... 25 Muzyka ukryta w słowach Pisownia wyrazów z utratą dźwięczności... 29 Po co istnieją muzea?... 32 Jakie muzea możemy zwiedzać? Nazwy i cechy przedmiotów... 34 Jak zwiedzać muzeum? Rozwijanie zdań pojedynczych... 39 Idziemy na wystawę Różne formy wyrazów... 44 Jak czytać obrazy? Tworzenie zdań pytających... 47 Sprawdź, czy umiesz... 50 TAJEMNICE ZDROWIA Co kryje nasz organizm?... 52 Jak zbudowany jest człowiek? Bogacenie słownictwa... 54 Obserwuję swój organizm Odczytywanie informacji z tabeli... 56 Jak udzielać pierwszej pomocy? Numery alarmowe. Formułowanie zwięzłych informacji. 59 Dbamy o zdrowie... 64 Co służy zdrowiu? Nie tylko witaminy... 66 Jak dbać o zęby? Wyrazy z ę oraz en... 70 Czy katar można złapać? Zmiana form wyrazów w zdaniach. Wyrazy z rz... 72 Idziemy do lekarza Opowiadanie na podstawie historyjki obrazkowej. Zdania złożone... 75 Nie prowokuj choroby! Układanie planu wydarzeń. Wyrazy z ch... 78 Sprawdź, czy umiesz... 83 OZNACZENIA zadanie do wykonania w zeszycie naklejki zadanie z trudnością ortograficzną materiały do wycięcia praca ze słowniczkiem materiały z teczki