Raport o korkach w 7 największych miastach Polski Warszawa, Łódź, Wrocław, Kraków, Katowice, Poznań, Gdańsk Warszawa, 13 stycznia 2011 r.
Raport 1. Wydatki miast na transport 2. Czas to pieniądz strategie transportowe miast 3. Miasta w korkach organizacja ruchu 3.1 Korkometr i wąskie gardła 3.2 Koszt korków 3.3 Zadowolenie mieszkańców 4. Podsumowanie ranking miast 2
Wydatki miast na transport Średnia wydatków, lata 2007-2010 Największa pozycja budżetowa w miastach to wydatki na transport (średnio 21 proc.) Duże różnice pomiędzy miastami w relatywnych poziomach wydatków oraz w podziale wydatków na drogi i transport zbiorowy Kluczową kwestią jest efektywność wydatków, gdyż nie jest sztuką wydać jak najwięcej pieniędzy podatników 3
Czas to pieniądz Transport służy ludziom, którzy muszą się przemieszczać z punktu A do punktu B w ściśle określonym czasie. Parametr czasu powinien być wymieniony explicite w każdej strategii transportowej, tak aby można było zweryfikować jej rezultaty. 4
Korkometr - metodologia badania Badanie występowania korków oparto na rzeczywistych pomiarach prędkości przejazdu poszczególnymi odcinkami dróg, wyznaczanych na podstawie danych o pozycjach GPS z ponad 70 tysięcy pojazdów w czasie rzeczywistym Obliczenia bazują na danych zebranych w systemie Targeo Traffic, w październiku 2010 Korkometr (KKM) jest wskaźnikiem opracowanym na potrzeby porównawczych badań ruchu drogowego pokazującym względne opóźnienie w stosunku do przejazdu bez utrudnień. Na podstawie wartości Korkometru dla poszczególnych odcinków dróg wytypowano odcinki sieci drogowej, które przez powodowane opóźnienia mogą stanowić wąskie gardła w miejskim systemie komunikacyjnym. Na każdym z wytypowanych odcinków obliczono niezależnie opóźnienia w szczycie porannym i popołudniowym. Miasto Warszawa Poznań Gdańsk Łódź Kraków Wrocław Katowice SUMA 7 miast Cała POLSKA Liczba segmentów (odcinki między skrzyżowaniami) Łączna długość segmentów (km) 10 879 1 366 3 810 613 3 431 592 3 089 491 2 703 431 2 358 364 2 024 367 28 294 4 224 297 251 102 063 źródło: Targeo.pl 5
Warszawa stolica korków
Warszawa stolica korków 16 14 12 10 8 6 4 2 0 00:00-06:00 06:00-06:30 06:30-07:00 07:00-07:30 07:30-08:00 08:00-08:30 08:30-09:00 09:00-09:30 09:30-10:00 10:00-11:00 11:00-12:00 12:00-13:00 13:00-14:00 14:00-14:30 14:30-15:00 15:00-15:30 15:30-16:00 16:00-16:30 16:30-17:00 17:00-17:30 17:30-18:00 18:00-18:30 18:30-19:00 19:00-20:00 20:00-21:00 21:00-23:59 7 Szczyt poranny: czas trwania: od 7:30 do 9:30 do 15 min. dłuższy przejazd na odcinku 10 km Szczyt popołudniowy: czas trwania: od 15:00 do 18:00 do 13 min. dłuższy przejazd na odcinku 10 km Miesięczny czas spędzony w korkach podczas dojazdów do miejsca pracy podczas szczytów komunikacyjnych (w godz.) Długość trasy dojazdu Szczyt poranny Szczyt popołudniowy Łącznie 5 km 02:38 10 km 04:55 15 km 06:17 02:03 04:41 04:26 09:21 05:25 11:42 źródło: Targeo.pl
Warszawa miejsca permanentnych zatorów Legenda Na czerwono zaznaczono odcinki na których w czasie szczytu porannego i popołudniowego średnia prędkość przez przynajmniej 1,5 godziny utrzymuje się poniżej 10km/h źródło: Targeo.pl Warszawa wąskie gardła 8
Warszawa szczyt poranny, średnie prędkości 9
Warszawa szczyt popołudniowy, średnie prędkości 10
Katowice jedyne miasto bez wąskich gardeł
Katowice jedyne miasto bez wąskich gardeł 16 14 12 10 8 6 4 2 0 00:00-06:00 06:00-06:30 06:30-07:00 07:00-07:30 07:30-08:00 08:00-08:30 08:30-09:00 09:00-09:30 09:30-10:00 10:00-11:00 11:00-12:00 12:00-13:00 13:00-14:00 14:00-14:30 14:30-15:00 15:00-15:30 15:30-16:00 16:00-16:30 16:30-17:00 17:00-17:30 17:30-18:00 18:00-18:30 18:30-19:00 19:00-20:00 20:00-21:00 21:00-23:59 12 Szczyt poranny: czas trwania: od 7:30 do 9:30 do 4 min. dłuższy przejazd na odcinku 10 km Szczyt popołudniowy: czas trwania: od 15:00 do 18:00 do 5 min. dłuższy przejazd na odcinku 10 km źródło: Targeo.pl Miesięczny czas spędzony w korkach podczas dojazdów do miejsca pracy podczas szczytów komunikacyjnych (w godz.) Długość trasy dojazdu Szczyt poranny Szczyt popołudniowy Łącznie 5 km 00:55 10 km 01:26 15 km 01:30 00:50 01:45 01:47 03:13 01:43 03:13 źródło: Targeo.pl
Katowice jedyne miasto bez wąskich gardeł Legenda Na czerwono zaznaczono odcinki na których w czasie szczytu porannego i popołudniowego średnia prędkość przez przynajmniej 1,5 godziny nie przekracza 10km/h źródło: Targeo.pl Żaden z zaznaczonych na mapie na czerwono odcinków nie spełnia kryterium minimalnej długości 500 m. Najdłuższy ma ok. 300 m. Katowice są więc jedynym badanym miastem bez wąskich gardeł. 13
Katowice szczyt poranny, średnie prędkości źródło: Targeo.pl 14
Katowice szczyt popołudniowy, średnie prędkości źródło: Targeo.pl 15
7 największych polskich miast - zestawienie Miasto Korkometr Średni czas przejazdu 10km Średnia prędkość (km/h) z uwzględnieniem tranzytu Katowice 24% 8 min 63,1 Łódź 39% 12 min 38,1 Poznań 55% 17 min 43,9 Gdańsk 60% 19 min 43,7 Wrocław 71% 24 min 33,5 Warszawa 74% 25 min 37,7 Kraków 87% 28 min 41,1 Korkometr wyrażony procentowo pokazuje o ile z powodu korków wydłuży się przejazd statystyczną trasą w godzinach szczytu Średni czas przejazdu pokazuje ile czasu zajmie w godzinach szczytu pokonanie statystycznego odcinka trasy o długości 10 km Średnia prędkość na całej sieci drogowej objętej badaniem pokazuje średnią prędkość na całym obszarze miasta, z uwzględnieniem obwodnic i ruchu tranzytowego 16
Koszt korków równy nakładom na naukę w budżecie państwa Status quo Koszt korków dla pracujących (tys. PLN) Koszt korków dla gospodarki (tys. PLN) miesięcznie rocznie miesięcznie rocznie Katowice 8,929 107,152 7,551 90,607 Łódź 27,991 335,887 23,396 280,757 Gdańsk 29,754 357,054 25,536 306,431 Poznań 35,750 429,003 30,681 368,168 Kraków 45,987 551,844 39,024 468,286 Wrocław 38,628 463,530 33,104 397,246 Warszawa 164,175 1,970,106 145,197 1,742,364 RAZEM (A) 351,215 4,214,575 304,488 3,653,858 á la Katowice Koszt korków dla pracujących (tys. PLN) Koszt korków dla gospodarki (tys. PLN) miesięcznie rocznie miesięcznie rocznie Katowice 8,929 107,152 7,551 Łódź 18,251 219,007 15,255 Gdańsk 15,273 183,275 13,108 Poznań 17,468 209,614 14,991 Kraków 15,571 186,852 13,213 Wrocław 16,867 202,401 14,455 Warszawa 56,481 677,773 49,952 RAZEM (B) 148,839 1,786,074 128,524 90,607 183,061 157,290 179,890 158,560 173,458 599,423 1,542,289 Pracujący w 7 miastach tracą w korkach co najmniej 4,2 mld PLN rocznie, czyli średnio na kierowcę 3 tys. PLN rocznie. Gospodarka traci na korkach co najmniej 3,7 mld PLN rocznie Korki w miastach są i będą, ale mogą być mniejsze, np. takie jak w Katowicach co spowodowałoby oszczędności dla kierowców na poziomie 2,4 mld PLN rocznie a dla gospodarki na poziomie 2,1 mld rocznie Mniejsze korki generowałyby 645 mln PLN podatków rocznie w porównaniu z 560 mln PLN rocznie pozyskiwanych obecnie. Większe dochody podatkowe budżetu o 85 mln PLN rocznie oznaczają 500 mln PLN przez 5 lat. RÓŻNICA (A-B) 202,376 2,428,501 175,964 2,111,569 17
Badanie satysfakcji mieszkańców 18
Badanie satysfakcji mieszkańców 19
Zadowolenie mieszkańców z transportu w miastach Miasto Zadowolenie z transportu publicznego Zadowolenie z transportu indywidualnego Kraków 3.43 1.75 Poznań 3.37 1.74 Gdańsk 3.32 1.80 Warszawa 3.29 1.68 Wrocław 3.19 1.75 Katowice 3.09 1.77 Łódź 2.91 1.73 Miasto Zadowolenie z organizacji transportu i ruchu Poznań 3.43 Warszawa 3.37 Kraków 3.32 Katowice 3.29 Gdańsk 3.19 Wrocław 3.09 Łódź 2.91 Łączna ocena zadowolenia mieszkańców z organizacji transportu jest słaba ze średnią na poziomie 2,94 (w skali ocen od 1 do 5) Zadowolenie mieszkańców z transportu publicznego jest dużo wyższe niż z transportu indywidualnego 3,23 w porównaniu z 1,74 (w skali ocen od 1 do 5) Mieszkańcy najbardziej narzekają: - w transporcie zbiorowym na: tłok, ceny biletów, punktualność i czystość - w transporcie indywidualnym na: brak miejsc parkingowych i płynność świateł Zadowolenie z organizacji transportu i ruchu 20
Jak usprawnić transport w miastach? Wykorzystać rezerwy proste! Przykład 3 z 13 propozycji raportu: 1. Wykonywanie i publikacja niezależnych nych od zarządów dróg miejskich, czy przewoźników analiz natężenia ruchu, w tym automatyczne zliczanie pojazdów na pętlach indukcyjnych i pasażerów komunikacji zbiorowej za pomocą odpowiednich urządzeń. Pozwoli to na weryfikację wskaźników strategii transportowych dla miast i optymalizację obiegów taboru. 2. Usprawnienie koordynacji miejskich spółek transportowych (np. autobusowych i tramwajowych) i wzrost efektywności wykorzystania taboru, w tym ukrócenia praktyki dublowania tras, wykorzystanie torowisk jako bus-pasów, łączenie przystanków tramwajowych i autobusowych. 3. Wprowadzenie zmian prawnych umożliwiających wyznaczenie na skrzyżowaniach tzw. yellow-box,, czyli obszaru gdzie wjazd pojazdów bez możliwości zjazdu ze skrzyżowania byłby zakazany. Obecnie prawo nie przewiduje takiego znaku, choć policja może i powinna karać bez tego. Blokowanie skrzyżowań w miastach jest cechą permanentną ruchu drogowego. 21
Ranking (1) Na naszą ostateczną ocenę miały wpływ 4 zestawienia: korkometr, koszty, satysfakcja mieszkańców i jakość strategii transportowej Nie braliśmy pod uwagę środków finansowych wydawanych przez miasta na drogi i komunikację zbiorową, gdyż liczą się ę efekty a nie ilość wydanych pieniędzy Poza jednym wyjątkiem, żadne z miast nie zajmowało permanentnie miejsca w czołówce Zdecydowanym liderem są Katowice, które wygrały w 3 z 4 zestawień, a pozostałe miasta wypadają znacznie słabiej, w tym najgorzej Wrocław i Warszawa Nasz raport i ranking pokazuje jak wiele jest do zrobienia i to szybko, żeby miasta i cała gospodarka nie utknęły za chwilę ę w gigantycznych korkach 22
Ranking (2) 23
Europejska lekcja zarządzania transportem Pełna dostępność danych i opracowań eksperckich dotyczących transportu Zmiany w transporcie planują eksperci (socjologowie, urbaniści, ekonomiści) nie drogowcy Czas musi być miernikiem efektywności transportu Bez planowania przestrzennego nie da się planować transportu Edukacja i egzekucja w zakresie przestrzegania prawa drogowego Czytelność systemu transportowego łatwość zrozumienia przez użytkownika Wielokryterialna analiza wąskich gardeł oraz propozycje udrożnienia zatorów Dostępność informacji o transporcie w mieście w czasie rzeczywistym Stały dialog społeczny na temat organizacji transportu i nowych potrzeb mieszkańców. 24
Kontakt Rafał Antczak Wiceprezes Deloitte Tel.: +48 22 511 00 43 rantczak@deloittece.com Rafał Mikołajczak Prezes Indigo Sp. z o.o. Tel.: +48 22 45 89 777 Rafal.Mikolajczak@indigo.pl Dr Michał Beim Politechnika w Kaiserslautern Tel.: +49 631 205 38 13 Michal.Beim@imove-kl.de 25
Nazwa Deloitte odnosi się do jednej lub kilku jednostek Deloitte Touche Tohmatsu Limited, prywatnego podmiotu prawa brytyjskiego z ograniczoną odpowiedzialnością i jego firm członkowskich, które stanowią oddzielne i niezależne ne podmioty prawne. Dokładny opis struktury prawnej Deloitte Touche Tohmatsu Limited oraz jego firm członkowskich można znaleźć na stronie www.deloitte.com/pl/onas Member of Deloitte Touche Tohmatsu 2011 Deloitte Polska