KONCEPCJA PRACY OŚRODKA REWALIDACYJNO-WYCHOWAWCZEGO W SZKLANEJ W LATACH 2013/2014-2017/2018 "Każdy człowiek zdrowy, głuchy, niewidomy, słabo widzący, niedostosowany społecznie, inwalida ruchu ma prawo do: opieki, wychowania, pobierania nauki i życia w społeczeństwie." (preambuła Międzynarodowej Konwencji Praw Człowieka)
1. MISJA OŚRODKA UCZYMY MŁODEGO CZŁOWIEKA POCZUCIA WŁASNEJ WARTOŚCI, DBAMY O JEGO WSZECHSTRONNY ROZWÓJ, PRZYGOTOWUJEMY DO SAMODZIELNOŚCI W PODSTAWOWYCH SFERACH ŻYCIA. Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy jest nowoczesną placówką zapewniającą wysoki poziom edukacji, wychowania i opieki. Placówka obejmuje terapią edukacyjną, rewalidacją, pomocą psychologiczną, terapią indywidualną dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Poprzez odpowiedni dobór programów swoja działalnością obejmujemy dzieci z wieloraką niepełnosprawnością: niepełnosprawne intelektualnie w stopniu umiarkowanym, znacznym czy głębokim z współistniejącą niepełnosprawnością ruchową lub sensoryczną. Podejmowane działania mają na celu uzyskanie przez wychowanków autonomii rozumianej jako samodzielność oraz zaradność życiowa, mając na uwadze indywidualne możliwości i potrzeby. Ośrodek zatrudnia wykwalifikowaną kadrę pedagogiczną, przyjazną wychowankowi, otwartą na nowości, innowacje, wzbogacając warsztat pracy placówki oraz osobisty rozwój pedagoga specjalnego. W wyborze metod szczególną uwagę zwracamy na indywidualne możliwości każdego wychowanka, wyzwalając ukryty potencjał możliwości, rozwijając potrzebę samorealizacji oraz poczucie autonomii. Posiadamy nowoczesną bazę wyposażoną w specjalistyczny sprzęt dydaktyczny i rehabilitacyjny. Dysponujemy czterema samochodami służącymi dowozom wychowanków oraz wyjazdom okolicznościowym. Rodzice są partnerami Ośrodka. Systematycznie współpracujemy z rodzicami w procesie edukacyjnym, wychowawczym i zdrowotnym. Wspomagamy rodziny w wychowywaniu ich niepełnosprawnych dzieci. 2
Wspieramy rodzinę w sytuacjach trudnych, szukamy kontaktów z placówkami opieki zdrowotnej, poradniami psychologiczno- pedagogicznymi i innymi instytucjami służącymi dziecku niepełnosprawnemu i ich rodzinie. W Ośrodku respektowane są normy społeczne i moralne, wspieramy rozwój zainteresowania ludźmi, więzi społecznych, otaczającym światem oraz zjawisk w nim zachodzących. 2. HORYZONTY CZASOWE Koncepcja pracy Ośrodka obejmuje lata 2013/2014-2017/2018. 3. WIZJA OŚRODKA OŚRODEK REWALIDACYJNO- WYCHOWAWCZY JEST PLACÓWKĄ BEZPIECZNĄ, PRZYJAZNĄ, PRZYCHYLNĄ WYCHOWANKOM, RODZICOM, PRACOWNIKOM, OTWARTĄ NA WSZELKIE POTRZEBY CZŁOWIEKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO I JEGO RODZINY Placówka stwarza wychowankom korzystne warunki umożliwiające prawidłowy rozwój intelektualny, emocjonalny i fizyczny, ze szczególnym zwróceniem uwagi na możliwości intelektualne. Daje wychowankom poczucie bezpieczeństwa, spokoju. Zaspakaja potrzeby bliskości, miłości i ciepła w atmosferze, że jest potrzebne i kochane. 3
Głównymi celami placówki jest: 1. Stworzenie dzieciom i młodzieży optymalnie korzystnych warunków dla prawidłowego rozwoju umysłowego, emocjonalnego i fizycznego ze szczególnym zwróceniem uwagi na ich indywidualne możliwości. 2. Budowanie wizerunku osoby niepełnosprawnej w środowisku lokalnym. 3. Włączanie do życia w społeczeństwie w celu zmniejszenia poczucia osamotnienia, frustracji i izolacji, jakiego dzieci i młodzież często doświadczają w kontaktach ze społeczeństwem a przede wszystkim z rówieśnikami. 4. Uczenie dzieci, młodzieży radosnej zabawy, nauczanie współżycia i współdziałania z kolegami; poszanowanie wytworów pracy własnej i innych osób, kształtowanie uczuć sympatii, przywiązania i życzliwości. 5. Kształtowanie poczucia wartości własnej osoby, podnoszenie samooceny, motywowanie wychowanków do maksymalnego wykorzystania własnych możliwości. 6. Pomoc rodzinie dziecka niepełnosprawnego w opiece i wychowaniu oraz współpraca pomiędzy placówką, a rodziną wychowanka. 7. Aktywizowanie rodziców jako partnerów Ośrodka. 8. Promowanie placówki w środowisku lokalnym, prezentowanie osiągnięć uczniów i nauczycieli. 9. Systematyczne ulepszanie warunków lokalowych placówki, doposażenie Ośrodka w nowoczesny sprzęt, umożliwiający zwiększanie wachlarza zajęć edukacyjno-terapeutycznych, wprowadzanie nowych metod pracy 4
4. SYLWETKA ABSOLWENTA ABSOLWENT OŚRODKA REWALIDACYJNO-WYCHOWAWCZEGO NA MIARĘ SWOICH MOŻLIWOŚCI PSYCHOFIZYCZNYCH PRZYGOTOWANY JEST DO SAMODZIELNEGO FUNKCJONOWANIA W RODZINIE I SPOŁECZEŃSTWIE Model Absolwenta Ośrodka Rewalidacyjno- Wychowawczego. Absolwent: 1. Potrafi nawiązywać kontakty z otoczeniem i porozumiewać się w sposób werbalny lub niewerbalny. 2. Posiada maksymalną niezależność życiową w zakresie zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych. 3. Ma poczucie własnej wartości. 4. Jest świadomy swojej niepełnosprawności i wynikających z niej ograniczeń. 5. Potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę w życiu codziennym. 6. Posiada umiejętność współdziałania w grupie. 7. Aktywnie uczestniczy w życiu społecznym. 8. Jest przygotowany do uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej, zakładach pracy chronionej, zakładach aktywności zawodowej itp. 5
5. CHARAKTERYSTYKA OŚRODKA TWORZYMY WARUNKI UMOŻLIWIAJĄCE INDYWIDUALNY ROZWÓJ OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ Ośrodek Rewalidacyjno - Wychowawczy powstał w 2006 r. po przekształceniu Samorządowego Przedszkola dla Dzieci z Upośledzeniem Umysłowym. Ośrodek mieści się w budynku Szklana 1, należącym do Gminy Sierakowice, użyczonym na rzecz Ośrodka. Obiekt został zmodernizowany w 2006 i rozbudowany w 2009 roku o nowe skrzydło. Od 2013 roku na potrzeby realizacji własnych celów zaadaptowaliśmy nowy budynek mieszczący się w Szklanej 36. Jest niepubliczną, specjalistyczną placówką. Organem prowadzącym jest Fundacja Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym Uśmiech Dziecka. W roku szkolnym 2013/2014 Ośrodek liczył 36 Wychowanków, natomiast z Programu Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka i Jego Rodziny skorzystało około 100 dzieci. Doświadczenia z lat ubiegłych obrazują jednak stale rosnącą liczbę wychowanków w naszej placówce. Ośrodek czyni wszystko, aby nie doszło do sytuacji wymagających okresu oczekiwania na przyjęcie dziecka do Programu Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka i Jego Rodziny. Z powyższym placówka stara się o rozbudowę budynku Ośrodka oraz sukcesywne wzbogacanie bazy edukacyjnoterapeutycznej i rehabilitacyjnej. Placówka jest czynna od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.00. Uczęszczają do niej dzieci i młodzież realizująca obowiązek szkolny w wieku od 3 do 24 roku życia, z niepełnosprawnością sprzężoną w stopniu umiarkowanym lub znacznym i autyzmem oraz od 3 do 25 roku życia z niepełnosprawnością głęboką. Podopieczni wymagają stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, podczas realizacji wczesnego wspomagania rozwoju, obowiązkowego rocznego przygotowania 6
przedszkolnego, obowiązku szkolnego. Placówka organizuje również Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka i jego Rodziny, organizując terapię i wsparcie dla dzieci do momentu rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego (zajęcia rehabilitacyjne, terapia logopedyczna, wsparcie psychologiczne). Wszelkie działania planowane, modyfikowane i realizowane w Ośrodku są podejmowane we współpracy z rodzicami. Włączamy ich w realizację niektórych elementów programu oraz wspierając ich w pracy z własnym dzieckiem. Kadra Ośrodka zapewnia wysoki poziom pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, a także wykonywanych zadań organizacyjnych, zaś jej rozwój związany jest z jakościowym rozwojem Ośrodka i indywidualnymi potrzebami nauczycieli. Posiadają odpowiednie wykształcenie, wymagane kwalifikacje pedagogiczne do pracy z dziećmi niepełnosprawnymi oraz niezbędne umiejętności i doświadczenie. Uczestniczą w różnorodnych formach doskonalenia zawodowego i realizują zadania podnoszące jakość pracy Ośrodka. Tworzą Indywidualne Programy Edukacyjno- Terapeutyczne i Rewalidacyjno- Wychowawcze uwzględniające potrzeby wychowanków placówki. Od wielu lat opiekują się studentami z różnych uczelni, dzielą się wiedzą i doświadczeniem z rodzicami podczas lekcji otwartych oraz nabywają wiedzę i umiejętności podczas szkoleniowych Rad Pedagogicznych. Wszyscy nauczyciele i specjaliści zatrudnieni w Ośrodku współpracują przy analizie, monitorowaniu i wprowadzaniu zmian w procesach edukacyjnych. 7
6. PLAN DZIAŁAŃ OŚRODKA 6.1. BAZA SZKOŁY OŚRODEK REWALIDACYJNO- WYCHOWAWCZY JEST NOWOCZESNĄ PLACÓWKĄ ZAPEWNIAJĄCĄ WYSOKI POZIOM EDUKACJI, WYCHOWANIA I OPIEKI. Placówka dysponuje obecnie obiektami, pomieszczeniami dostosowanymi do potrzeb niepełnosprawnych wychowanków placówki, wyposażonymi w specjalistyczny sprzęt, umożliwiający prowadzenie kształcenia, terapii i rewalidacji na wysokim poziomie, zapewniającym podopiecznym wszechstronny rozwój i zapewniają realizację zadań statutowych placówki. Rosnąca z roku na rok liczba dzieci i młodzieży potrzebujących pomocy i zwracających się o pomoc do Ośrodka stawia nowe wyzwania. Ośrodek w budynku w Szklanej nr 1 dysponuje 5 salami dydaktycznymi, 2 rehabilitacyjnymi, 1 salą doświadczania świata, 1 pracownią komputerową, 1 gabinetem psychologa, 1 gabinetem logopedy, 1 kuchnią wraz z jadalnią. W budynku w Szklanej 36 dysponuje: 1 kuchnią, 2 salami dydaktycznymi, 1 gabinetem zajęć indywidualnych, 1 salą do ćwiczeń rehabilitacyjnych. Wszystkie sale wyposażone są w specjalistyczną bazę dydaktyczną i terapeutyczną, nowoczesny sprzęt rehabilitacyjny, komputerowy z dostępem do Internetu, sprzęt multimedialny. Budynek i jego otoczenie są nadzorowane przez system monitoringu wizyjnego. Przy placówce znajduje się boisko wielofunkcyjne z murawą, plac rekreacyjny oraz fitness zewnętrzny, służący zarówno rekreacyjnie, jak i do rehabilitacji wychowanków. W sąsiedztwie w pobliskiej miejscowości Sierakowice, znajdują się szkoły, instytucje, co sprzyja naturalnej integracji społeczno-środowiskowej. 8
ZADANIA 1. Zapewnienie pomieszczeń niezbędnych do realizacji zadań statutowych Ośrodka. 2. Modernizacja pomieszczeń dostosowanych do potrzeb wychowanków placówki. 3. Wzbogacenie placówki w nowoczesny sprzęt rehabilitacyjny, rekreacyjny, dydaktyczny, rewalidacyjny, multimedialny (dotyczy wszystkich sal dydaktycznych, terapeutycznych). 4. Zapewnienie wychowankom, pracownikom, rodzicom bezpieczeństwa na terenie placówki, zarówno w budynku Ośrodka, jak i jego otoczeniu. 5. Rozbudowa istniejącego budynku w Szklana 1 lub pozyskanie nowych pomieszczeń na potrzeby Ośrodka. 6.2. ZARZĄDZANIE I ORGANIZACJA KADRA PLACÓWKI ZAPEWNIA WYSOKI POZIOM PRACY DYDAKTYCZNEJ, WYCHOWAWCZEJ I OPIEKUŃCZEJ ORAZ WYKONYWANYCH ZADAŃ ORGANIZACYJNYCH. W Ośrodku prowadzone są przede wszystkim systematyczne konsultacje z nauczycielami w sprawie modyfikacji ofert edukacyjno-terapeutycznych placówki. Prowadzone są działania dające nauczycielom możliwość samorealizacji i aktywnego udziału w stwarzaniu optymalnych warunków rozwoju wszystkich wychowanków w zależności od potencjału jaki posiadają. Polityka kadrowa prowadzona przez dyrektora Ośrodka jest planowana i realizowana stosownie do działań placówki i kierunków jej rozwoju. Ośrodek zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki wszystkim przebywającym w placówce osobom: wychowankom, pracownikom, rodzicom. 9
Kierowanie placówką zapewnia efektywne zarządzanie, zgodnie z oczekiwaniami wychowanków, nauczycieli, pracowników, rodziców oraz instytucji zewnętrznych współpracujących z placówką. ZADANIA 1. Prowadzenie przez dyrektora Ośrodka polityki kadrowej odpowiadającej potrzebom placówki oraz realizowanym przez nią zadaniom. 2. Stwarzanie nauczycielom równych szans rozwoju zawodowego. 3. Nadzorowanie pracy nauczycieli przez dyrektora Ośrodka. 4. Racjonalne organizowanie zastępstw za nieobecnych nauczycieli. 5. Organizowanie kolejnych etapów awansu zawodowego. 6. Objecie opieką nauczycieli rozpoczynających pracę. 7. Docenianie sukcesów i eliminowanie niedociągnięć nauczycieli. 8. Zapewnienie spełnienia wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy w budynkach Ośrodka, otoczeniu oraz podczas organizacji zajęć. 9. Bieżące i zgodne z przepisami analizowanie efektów pracy edukacyjnoterapeutycznej, wychowawczej, opiekuńczej i rewalidacyjnej. 10. Współpraca dyrektora ośrodka z nauczycielami w zakresie zarządzania i organizacji pracy placówki. 11. Prowadzenie w Ośrodku systemu obiegu informacji. 12. Analizowanie skuteczności zarządzania i sprawności organizacyjnej Ośrodka. 10
6.3. KSZTAŁCENIE ORGANIZACJA PROCESU KSZTAŁCENIA W OŚRODKU UMOŻLIWIA PEŁNĄ REALIZACJĘ ZADAŃ PLACÓWKI, ZMIERZA DO OSIĄGNIĘCIA CELÓW EDUKACYJNO- TERAPEUTYCZNYCH I REWALIDACYJNYCH. ZAPEWNIA ROZWÓJ AUTOMOMII KAŻDEGGO WYCHOWANKA, JEGO PERSONALIZACJĘ I SOCJALIZACJĘ. W Ośrodku nauczanie powiązane jest z wychowaniem, terapią oraz rewalidacją wychowanków. Programy nauczania poszczególnych grup są tak skonstruowane, aby każdemu podopiecznemu zapewnić osiąganie systematycznych postępów na miarę indywidualnych możliwości. Organizacja procesu edukacji umożliwia realizację zadań Ośrodka oraz zmierza do osiągnięcia celów edukacyjnych i realizacji treści programowych. Jakość programów edukacyjno terapeutycznych zapewnia rozwój osiągnięć edukacyjno terapeutyczno rewalidacyjnych uczniów, osiąganie optymalnych efektów kształcenia, osiąganie sukcesów. Metody pracy z wychowankami są odpowiednio dobrane, zróżnicowane i skuteczne. Ośrodek stwarza wiele możliwości do rozwoju wychowanków, wspiera każdego z nich w procesie edukacyjno-terapeutycznym. W placówce monitoruje się sposób organizowania zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. ZADANIA: 1. Systematyczne poszerzanie oferty edukacyjno-terapeutycznej placówki, zgodnie z potrzebami wychowanków i oczekiwaniami rodziców. 2. Indywidualizacja procesu nauczania - tworzenie Indywidualnych Programów Edukacyjno- Terapeutycznych i Rewalidacyjno- Wychowawczych dla każdego 11
wychowanka, zeszytu obserwacji oraz wybór zajęć zgodnie z predyspozycjami każdego wychowanka. 3. Sporządzenie arkusza organizacyjnego Ośrodka. 4. Dostosowywanie metod pracy do możliwości i potrzeb wychowanków. 5. Monitorowanie sposobu organizacji zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. 6. Dostosowywanie planów pracy dla poszczególnych grup do możliwości i potrzeb wychowanków. 7. Wykorzystywanie innowacyjnych technik (w tym multimedialnych) w procesie dydaktycznym. 8.Systematyczne informowanie wychowanków i rodziców o osiągnięciach lub niepowodzeniach edukacyjno-terapeutycznych. 9. Wzbogacanie warsztatu pracy nauczycieli. 10.Systematyczne diagnozowanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnoterapeutycznych wychowanków. 11.Pozyskiwanie i analizowanie informacji o absolwentach. 6.4. WYCHOWANIE I OPIEKA OŚRODEK WSPIERA WSZYSTKICH WYCHOWANKÓW NA KAŻDYM ETAPIE ICH ROZWOJU, OTACZA OPIEKĄ POPRZEZ DZIAŁANIA PRFILAKTYCZNE I WYCHOWACZE. Ośrodek prowadzi systematyczne i skuteczne działania wychowawcze i profilaktyczne, wspierając rodziców zarówno w procesie kształcenia, jak i wychowania dziecka. Prowadzi działania wychowawcze i profilaktyczne, zgodnie z opracowanym Programem Wychowawczym i Programem Profilaktycznym, uwzględniając przede wszystkim potrzeby wychowawcze wychowanków, formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej, promocje 12
zdrowego stylu życia. Prowadzone działania prowadzą do respektowania przez wychowanków uniwersalnych wartości. ZADANIA: 1. Realizacja i ewaluacja programu Wychowawczego i Programu Profilaktyki. 2. Realizacja we współdziałaniu z rodzicami akceptowanego przez nich Programu Wychowawczego. 3. Planowanie i systematyczne realizowanie zadań wychowawczych i profilaktycznych. 4. Rozpoznawanie oraz pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych podopiecznych. 5. Kształtowanie pozytywnych relacji pomiędzy nauczycielami i rodzicami. 6. Przestrzeganie przez wychowanków obowiązujących w Ośrodku zasad odpowiedniego zachowania. 7. Niwelowanie we współpracy z rodzicami nieodpowiednich zachowań wśród wychowanków. 8. Organizowanie szkoleń i warsztatów dla rodziców, nauczycieli i pracowników wspomagających pracę wychowawczą dzieci. 13
7. FUNKCJONOWANIE OŚRODKA W ŚRODOWISKU LOKALNYM OŚRODEK PODEJMUJE WIELE INICJATYW NA RZECZ SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ, POZYSKUJE SOJUSZNIKÓW, ANGAŻUJE SIĘ W LICZNE DZIAŁANIA. Ośrodek dba o kształtowanie pozytywnego wizerunku w środowisku lokalnym. Gromadzi i analizuje informacje o swoich absolwentach. Rozpoznaje oczekiwania edukacyjno-terapeutyczne środowiska, stale wzbogaca, modyfikuje wachlarz zajęć. ZADANIA: 1. Badanie losów absolwentów. 2. Prowadzenie działań zmierzających do promowania Ośrodka w środowisku lokalnym: foldery, artykuły w prasie lokalnej, strona internetowa, lekcje otwarte. 3. Informowanie o celowości i skuteczności prowadzonych przez placówkę w działań. 4. Angażowanie rodziców w działalność Ośrodka. 5. Współpraca z różnymi instytucjami i organizacjami wspomagającymi Ośrodek ( GOPS. Policja, Straż Pożarna, GOK, Gminna Biblioteka Publiczna, Centrum Medyczne, szkoły, gmina itp.). 6. Organizowanie wystaw, kiermaszów, konkursów na szczeblu powiatowym, przedstawień, udział w akcjach charytatywnych w celu nawiązania współpracy z okolicznymi szkołami i ośrodkami rewalidacyjno-wychowawczymi. 14
8. FORMY EWALUACJI KONCEPCJI PRACY SZKOŁY Każdy członek społeczności Ośrodka może zgłaszać propozycje modyfikacji niniejszego dokumentu tj. KONCEPCJI: - nauczyciele na posiedzeniach Rad Pedagogicznych oraz spotkaniach z dyrektorem placówki; - rodzice podczas spotkań z dyrektorem, nauczycielami; - wychowankowie w czasie spotkań z dyrektorem, bądź bezpośrednio nauczycielom. Koncepcja przyjęta została przez Radę Pedagogiczną Ośrodka Rewalidacyjno-Wychowawczego w Szklanej, dnia 12 września 2013 r. 15