METODYKA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Autor: Tomasz Frołowicz
LEKCJA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO TYPY I RODZAJE LEKCJI PEDAGOGICZNE CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA I CZYNNOŚCI UCZNIÓW Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie, jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma ułożyć. Jędrzej Śniadecki
Zasada celowości lekcji Przebieg lekcję wychowania fizycznego musi być dostosowany do celów (zadań), które w jej trakcie próbujemy osiągnąć (zrealizować). Typy lekcji (klasyfikacja ze względu na dominujące czynności dydaktyczne): - nauczająca, - doskonaląca, - utrwalająca, - sprawdzająca, - lub kombinacja typów podstawowych. Lekcje różnego typu mogą mieć odmienny tok (przebieg).
Zasada celowości lekcji Przebieg lekcję wychowania fizycznego musi być dostosowany do celów (zadań), które w jej trakcie próbujemy osiągnąć (zrealizować). Rodzaj lekcji (klasyfikacja ze względu na doświadczenie kulturowe ucznia treści kształcenia): w związku z dominującym przekazem kulturowym, np.: - lekcje zdrowia, - lekcja rekreacji, - lekcje sportu, - lekcje urody (tańca), w związku z dominującą formą aktywności fizycznej, np.: - lekcje samooceny sprawności, - lekcja gier sportowych, - lekcje atletyki terenowej, - lekcje gimnastyki, - lekcje pływania. Lekcje różnego rodzaju mogą mieć odmienny tok (przebieg).
WZORY KULTURY FIZYCZNEJ Tomasz Frołowicz Wzory zdrowotne (w szerokim rozumieniu) regulują zabiegi prowadzące do pomnażania, ochrony i ratowania zdrowia. Wzory rekreacyjne normują wypoczynek (głównie aktywny), a także inne przejawy wypełniania czasu wolnego społecznie aprobowanymi czynnościami będącymi źródłem zabawy, radości i przeżycia przygody. Wzory estetyczne regulują działania związane z oceną ciała w kategoriach piękna, w odniesieniu do budowy, zdobienia i ruchu. Wzory sportowe regulują aktywność człowieka podejmowaną w celu rywalizowania z innymi ludźmi w sprawności posługiwania się swoim ciałem przy zachowaniu, jako warunku koniecznego dla zaistnienia sportowej rywalizacji, norm uczciwości.
Treści lekcji zdrowia: kontrola i samokontrola sprawności i aktywności fizycznej oraz postawy ciała, higiena osobista i otoczenia, higiena osobista w okresie dojrzewania, higiena osobista w rodzinie, zabawy i gry lekkoatletyczne i gimnastyczne, podstawowe umiejętności gimnastyczne i lekkoatletyczne, ćwiczenia kształtujące, umiejętności utylitarne, wpływ wysiłku na organizm, bezpieczna zabawa, bezpieczna aktywność fizyczna, pierwsza pomoc w różnych sytuacjach życiowych, relaksacja i ćw. oddech., rytm dobowy, sen, zdrowy styl życia, a w szczególności trening zdrowotny, oraz krytyczne wykorzystanie technologii zdrowotnych.
Treści lekcji rekreacji: zabawy i gry ruchowe, mini-gry sportowe, gry rekreacyjne, uproszczone gry sportowe, zabawy zimą, wypoczynek zimą, gry rekreacyjne, gry sportowe, ergonomia pracy oraz wypoczynek w kontekście pracy. Treści lekcji sportu: zabawy i gry ruchowe z wyeksponowaną rywalizacją, zawody sportowe, czysta gra jako standard konieczny i jako powinność etyczna, idea olimpijska, krytyczny odbiór sportu. Treści lekcji tańca (urody): ruch w rytmie i przy muzyce, zabawy ze śpiewem i przy muzyce, taniec regionalny, ćwiczenia kształtujące przy muzyce, taniec towarzyski, gimnastyka artystyczna, aerobik i fitness, uroda: budowa ciała i ruch.
Pedagogiczne czynności nauczyciela WF (wg Stanisława Strzyżewskiego): czynności przygotowawcze, czynności motywacyjne, czynności informacyjne, czynności naprowadzające, czynności kontrolne, czynności korygujące, czynności zabezpieczające, Czynności nauczyciela WF są podstawowy elementem jego działania pedagogicznego. Tylko te czynności nauczyciela mają sens (wartość), które wspierają aktywność uczniów i są źródłem wartościowego doświadczenia kulturowego.
Pedagogiczne czynności nauczyciela WF: czynności przygotowawcze: prowadzą do zapewnienia optymalnych warunków realizacji celów, np. umożliwiają przygotowanie środków dydaktycznych lub przygotowanie miejsca ćwiczeń; czynności motywacyjne: prowadzą do wzmożonego zainteresowania i zwiększonej gotowości uczniów do podjęcia działania, np. wywołują identyfikację uczniów z celami określanymi przez nauczyciela; czynności informacyjne: prowadzą do uzupełnienia informacji przydatnych w trakcie zachowania się w sytuacjach standardowych (odtwórczych) bądź w trakcie uczenia się czynności ruchowych, np. umożliwiają zapamiętanie przepisów gry, bądź wyobrażenie przebiegu uczonej czynności ruchowej; czynności naprowadzające: prowadzą do rozwoju wiadomości lub umiejętności w sytuacjach problemowych (twórczych), np. ułatwiają uczniowi odkrycie prawidłowości dotyczących funkcjonowania organizmu;
Pedagogiczne czynności nauczyciela WF: czynności kontrolne: prowadzą do porównania rzeczywistego efektu z zamiarami, dostarczając informacji o przebiegu aktywności uczniów i jej skutkach, np. pozwalają sformułować ocenę ucznia; czynności korygujące: prowadzą do identyfikacji błędów popełnianych przez uczniów oraz umożliwiają ich poprawę, np. umożliwiają określenie ćwiczeń pomocniczych; czynności zabezpieczające: prowadzą do spełnienia zasad bezpieczeństwa w trakcie aktywności fizycznej, np. umożliwiają stosowanie asekuracji.
0 min. Tok lekcji 10-15 min. Funkcje (szczegółowe zadania) części wstępnej: czynności organizacyjne związane z rozpoczęciem lekcji, wywołanie gotowości do udziału w zajęciach, rozgrzewka, przygotowanie do udziału w realizacji pozostałych zadań (celów) lekcji, realizacja zadań (celów) lekcji, w szczególności: rozwijanie umiejętności utylitarnych, rozwijanie umiejętności zdrowotnych, rozwijanie umiejętności współdziałania, rozwijanie wiedzy. 35-40 min. 45 min.
0 min. Tok lekcji 10-15 min. Funkcje (szczegółowe zadania) części głównej: realizacja zadań (celów) lekcji, w szczególności: nauczanie, doskonalenie i utrwalanie czynności ruchowych, kształtowanie i diagnozowanie zdolności motorycznych, rozwijanie umiejętności utylitarnych, rozwijanie umiejętności zdrowotnych, rozwijanie umiejętności sportowych, rozwijanie umiejętności współdziałania, rozwijanie wiedzy, kontrola lub ocena osiągnięć edukacyjnych uczniów (wiedzy, umiejętności lub aktywności). 35-40 min. 45 min.
0 min. Tok lekcji 10-15 min. 35-40 min. 45 min. Funkcje (szczegółowe zadania) części końcowej: realizacja zadań (celów) lekcji, w szczególności: rozwijanie umiejętności utylitarnych, rozwijanie umiejętności zdrowotnych, rozwijanie umiejętności współdziałania, rozwijanie wiedzy. kontrola lub ocena osiągnięć edukacyjnych uczniów (wiedzy, umiejętności lub aktywności). uspokojenie fizyczne i psychiczne uczniów, podsumowanie lekcji, ocena osiągnięć edukacyjnych i aktywności uczniów, zapowiedź kolejnych zajęć, czynności organizacyjne związane z zakończeniem lekcji.
Koniec