STAN I UWARUNKOWANIA ROZWOJU ZAKŁAD ADÓW LASÓW W PAŃSTWOWYCH Janusz Kocel Instytut Badawczy Leśnictwa w Sękocinie S Starym
Zakłady ady Lasów w Państwowych uj retrospektywne ujęcie W dniu 31 grudnia 1991 r. (przed wejściem w Ŝycie ustawy o lasach) funkcjonowało o w Organizacji Gospodarczej Lasy Państwowe łącznie 58 jednostek produkcyjnych,, w tym: - 13 OśrodkO rodków w Transportu Leśnego - 9 Zespołów w Składnic Lasów w Państwowych - 14 Zakład adów w Transportu i Spedycji Drewna Lasów Państwowych - 1 Zakład ad Transportu i Handlu - 1 Zakład ad Produkcji i Spedycji Drewna - 15 OśrodkO rodków w Remontowo-Budowlanych - 5 Gospodarstw Rybackich
Podstawy prawne funkcjonowania zakład adów w Lasów w Państwowych - Ustawa o lasach z dnia 28 września 1991 r. - Statut Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe - Zasady gospodarki finansowej w PGL LP
Teoretyczne podstawy funkcjonowania zakład adów w Lasów w Państwowych Teoria kosztów w transakcyjnych Jeśli firmie opłaca się zrezygnować z pewnych transakcji rynkowych i zastąpi pić je transakcjami zawartymi wewnątrz firmy, to moŝe e się ono rozrastać (w jego obrębie będąwykonywane czynności i wytwarzane produkty, które uprzednio były nabywane na rynku). Jeśli jednak koszty transakcji zawartych na rynku są niŝsze od kosztów w koordynacji wewnętrznej, to opłaca się zlecać wykonanie takich transakcji na zewnątrz (firma może dążyćdo zmniejszenia swej wielkości (np. poprzez redukcję zatrudnienia, sprzedaż części aktywów).
Metodyczne podstawy oceny funkcjonowania zakład adów w Lasów w Państwowych Wszechstronną ocenę działalno alności zakład adów w Lasów Państwowych przeprowadzono w 2009 r. i objęł ęła a ona 18 z 19 zakład adów Ocenę oparto na konstrukcji typowego biznes planu Do oceny ekonomiczno-finansowej zakład adów wykorzystano pięć modeli oceny finansowej Ocenę zamierzeń kierownictwa zakład adów oparto na analizie SWOT (analizie szans i zagroŝeń oraz silnych i słabych s stron zakładu) adu) Kryteriami klasyfikacji zakład adów w Lasów w Państwowych były: y: 1) nadwyŝkowo kowość finansowa zakład adów w Lasów Państwowych; aby zakłady ady mogły y funkcjonować w strukturach organizacyjnych Lasów w Państwowych powinny wypracowywać zysk, albo co najmniej nie przynosić strat 2) stopień realizacji działalno alności niezbędnej do funkcjonowania Lasów w Państwowych w zakresie gospodarki leśnej lub działalno alności poza gospodarką leśną
Klasyfikacja zakład adów w Lasów w Państwowych o zasięgu regionalnym I grupa zakład adów - to zakłady ady o najtrudniejszej sytuacji ekonomiczno-finansowej, których funkcjonowanie w strukturze organizacyjnej Lasów Państwowych zaleŝeć będzie wyłą łącznie od osiąganych zysków. Do grupy tej zaliczono ZPD LP Lębork L oraz OTL Świebodzin. ZPD LP Lębork L - sytuacja ekonomiczna jest odzwierciedleniem sytuacji w branŝy, gdzie w wyniku złej koniunktury gospodarczej nastąpi piło o pogorszenie płynności finansowej. OTL Świebodzin - zła a sytuacja ekonomiczno-finansowa spowodowana została a przejęciem (będącego od lat na deficycie) Gospodarstwa Rybackiego w śarach oraz (równie wnieŝ deficytowego) tartaku.
Klasyfikacja zakład adów w Lasów w Państwowych o zasięgu regionalnym c.d. II grupa zakład adów - to grupa wymagająca podjęcia obecnie pilnych działań strategicznych poprawiających ich sytuację ekonomiczno-finansow finansową. Są to zespoły y składnic Lasów w Państwowych (ZSLP Białogard, ZSLP Miastko, ZSLP Starogard Szczeciński, ZSLP Radom, ZSLP Ostrów w Wlkp.) oraz jeden zakład ad o porównywalnej działalno alności, tj. ZTiSLP GiŜycko (RDLP Białystok). W analizowanym okresie najlepsze wyniki finansowe osiągn gnął ZTiSLP Świerklaniec (RDLP Katowice). Dalsze utrzymywanie i rozwój j zespołów w składnic Lasach Państwowych uzaleŝnione jest od lokalizacji składnicy oraz jej wyposaŝenia w utwardzone place umoŝliwiaj liwiające okresowe magazynowania nadmiaru surowca drzewnego przez jednostki organizacyjne LP.
Klasyfikacja zakład adów w Lasów w Państwowych o zasięgu regionalnym c.d. III grupa zakład adów to zakłady ady spełniaj niające pierwsze kryterium, a więc c charakteryzujące ce się znaczną nadwyŝkowo kowością finansową. W strukturze organizacyjnej Lasów w Państwowych pozostały y obecnie jedynie dwa gospodarstwa rybackie - GR Niemodlin i GR Krogulna. Gospodarstwa te, profesjonalnie zarządzane przez doświadczonych menedŝer erów, wykorzystują wszelkie moŝliwe atuty produkcyjne, krajobrazowe, przyrodnicze, ochrony przeciwpowodziowej itd.
Klasyfikacja zakład adów w Lasów w Państwowych o zasięgu regionalnym c.d. IV grupa zakład adów to zakłady ady Lasów w Państwowych, których działalno alność jest niezbędna do realizacji zadań Lasów w Państwowych w zakresie gospodarki leśnej nej (Nie podlegają przepisom ustawy o zamówieniach publicznych - mogą zapewnić nadleśnictwom nictwom szybki dostęp p do usług, ug, szczególnie w likwidacji skutków w klęsk Ŝywiołowych). owych). NaleŜą do niej trzy zakłady: ady: OTL Gorzów w Wlkp. oraz ZUL Bystrzyca Kłodzka i ZUL Wrocław (o podobnym profilu działalno alności do ośrodko rodków transportu leśnego) OTL Gorzów w Wlkp. - dalszy rozwój j zapewniają takie atuty jak: prowadzenie działalno alności na terenach o duŝej lesistości, bliskość granicy z Niemcami, duŝa a liczba przedsiębiorstw przerabiających drewno z mocną pozycją na rynku ZUL Bystrzyca Kłodzka K i ZUL Wrocław - działaj ają na terenach o duŝym zagroŝeniu klęskami Ŝywiołowymi. owymi. SąS strategicznymi usługodawcami ugodawcami dla jednostek organizacyjnych Lasów w Państwowych w zakresie: a) budowy, odbudowy i modernizacji dróg g leśnych, b) budowy zbiorników w małej retencji i zabudowy potoków, budowy przepustów, c) pozyskania i zrywki drewna specjalistycznym sprzętem zapewniającym szybkie wykonanie prac na wypadek klęsk Ŝywiołowych owych oraz spedycję i transport drewna.
Klasyfikacja zakład adów w Lasów w Państwowych o zasięgu regionalnym c.d. V grupa zakład adów to cztery zakłady ady LP o zasięgu regionalnym, których działalno alność wykonywana poza gospodarką leśną jest niezbędna do wsparcia realizacji zadań Lasów w Państwowych. NaleŜą do nich: dwa zakłady ady usługowo ugowo produkcyjne (ZUP LP Łódź oraz ZPUH LP Olsztyn) oraz dwa ośrodki o szkoleniowo-wypoczynkowe wypoczynkowe (LOS Puszczykowo oraz OEE i IE LP Jedlnia). ZUP LP Łódź dzięki prowadzonej działalno alności handlowej i usługowej ugowej powinien zaspokajać kompleksowe potrzeby nadleśnictw nictw w zakresie zaopatrzenia w środki i produkty niezbędne do prowadzenia gospodarki leśnej w środkowym regionie kraju. ZPUH LP Olsztyn jest zakładem adem Lasów w Państwowym o wyróŝniaj niającej się dywersyfikacji prowadzonej działalno alności usługowej ugowej i handlowej. Zakład ad prowadzi kompleksowe zaopatrzenie jednostek organizacyjnych LP z terenu całej Polski, a w szczególno lności jednostek regionu północnop nocno- wschodniego. Dwa ośrodki o szkoleniowo-wypoczynkowe wypoczynkowe zabezpieczają przede wszystkim potrzeby jednostek organizacyjnych Lasów w Państwowych (DGLP, RDLP, nadleśnictw nictw i innych jednostek). Stopień wykorzystania potencjalnych moŝliwo liwości, w zamian za zapewnienie duŝej dyspozycyjności, ci, powinien leŝeć w gestii kierownictwa Lasów w Państwowych. Ponadto, kierownictwo tych ośrodko rodków w powinno podejmować wszelkie moŝliwe działania ania poprawiające efektywność ekonomiczną.
Wnioski Zakłady ady Lasów w Państwowych o zasięgu regionalnym powinny usprawniać funkcjonowanie Lasów w Państwowych, a takŝe e być dobrym narzędziem pozwalającym unikać niekorzystnych sytuacji związanych, zanych, m.in. z: - długotrwałością procesu wyłaniania usługodawc ugodawców, w, - moŝliwo liwością wystąpienia dyktatów w cenowych, - małą dyspozycyjności cią usługodawc ugodawców w w przypadkach szczególnych (np. w likwidowaniu skutków w klęsk Ŝywiołowych). owych). Zakłady ady Lasów w Państwowych powinny poszukiwać nowych obszarów w generujących dodatkowe źródła dochodów w dla PGL LP. W tym celu naleŝałoby opracować program nowych pól p l aktywności zakład adów w Lasów w Państwowych. NadwyŜkowo kowość finansowa oraz stopnień realizacji działalno alności niezbędnej do funkcjonowania Lasów Państwowych powinny być podstawowymi kryteriami oceny zakład adów w Lasów w Państwowych.
Dziękuję za uwagę