MOŻLIWOŚCI SEKTORA LEŚNO-DRZEWNEGO W ROZWOJU REGIONALNYM

Transkrypt

1 MOŻLIWOŚCI SEKTORA LEŚNO-DRZEWNEGO W ROZWOJU REGIONALNYM Dr inż. Anna Żornaczuk-Łuba Zastępca dyrektora Departamentu Leśnictwa i Ochrony Przyrody Ministerstwo Środowiska Polanica Zdrój 23 maja 2014 r.

2 Struktura prezentacji rola Ministra Środowiska charakterystyka zasobów leśnych i drzewnych lasy państwowe i prywatne sektor leśno-drzewny

3 Minister Środowiska Kieruje działami administracji rządowej gospodarka wodna i środowisko (zgodnie z Ustawą o działach administracji rządowej) ochrony i kształtowania środowiska oraz racjonalnego wykorzystywania jego zasobów, ochrony przyrody, w tym w parkach narodowych i krajobrazowych, rezerwatach przyrody, oraz ochrony gatunków roślin i zwierząt, prawem chronionych lasów, zwierzyny i innych tworów przyrody geologii, gospodarki zasobami naturalnymi, leśnictwa, ochrony lasów i gruntów leśnych, łowiectwa. 3

4 Nadzór Ministra Środowiska CENTRALNE ORGANY ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ Główny Inspektor Ochrony Środowiska Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej Prezes Państwowej Agencji Atomistyki Prezes Wyższego Urzędu Górniczego JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE Biuro Nasiennictwa Leśnego Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe" INSTYTUTY BADAWCZE (6) PARKI NARODOWE (23) SZKOŁY LEŚNE (11) 4

5 Leśnictwo Departament Leśnictwa i Ochrony Przyrody 1. Wydział Gospodarki Leśnej realizuje zadania związane z nadzorem Ministra nad PGL Lasy Państwowe i Biurem Nasiennictwa Leśnego. Prowadzi sprawy z zakresu leśnictwa i gospodarki leśnej w lasach Skarbu Państwa oraz lasach innej własności. 2. Wydział Nieruchomości, Prawodawstwa Leśnego i Szkół Leśnych realizuje zadania związane z gospodarowaniem nieruchomościami Skarbu Państwa w zarządzie PGL LP, zmianą przeznaczenia gruntów leśnych na cele nieleśne, wykonuje zadania związane z nadzorem Ministra nad szkołami leśnymi (11 jednostek) oraz koordynuje procedurę legislacyjną DLP w zakresie leśnictwa. 3. Zespół ds. Międzynarodowych w Leśnictwie realizuje zadania związane ze współpracą z organizacjami międzynarodowymi zajmującymi się leśnictwem. 4. Zespół ds. Łowiectwa realizuje zadania związane z prowadzeniem gospodarki łowieckiej w kraju oraz sprawuje nadzór nad Polskim Związkiem Łowieckim. 5

6 Ochrona przyrody Departament Leśnictwa i Ochrony Przyrody 1. Wydział Parków Narodowych realizuje zadania Ministra związane z nadzorem nad parkami narodowymi (23 państwowe osoby prawne). 2. Wydział ds. Konwencji prowadzi sprawy związane z realizacją zobowiązań powstałych na skutek uczestnictwa Polski w konwencjach i porozumieniach międzynarodowych (CBD, CITES i inne). 3. Wydział Ochrony Środowiska koordynuje realizację zadań i kreuje politykę w zakresie obszarów Natura 2000 oraz wykonuje zadania Ministra w zakresie nadzoru nad Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska. 4. Zespół ds. Organizmów Genetycznie Zmodyfikowanych realizuje zadania związane ze stworzeniem warunków do prowadzenia działalności, której przedmiotem są organizmy genetycznie zmodyfikowane. 6

7 Podstawy prawne ustawa o lasach z 1991 roku ustawa o leśnym materiale rozmnożeniowym z 2001 roku ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z 1995 roku ustawa o ochronie przyrody z 2004 roku 7

8 Polityka leśna państwa Zatwierdzona w 1997 r. przez Radę Ministrów Nadrzędny cel: wyznaczenie kompleksu działań zmierzających do zachowania trwałości i wielofunkcyjności lasów, ich wszechstronnej użyteczności, ochrona oraz rola w kształtowaniu środowiska przyrodniczego. 8

9 Polityka leśna państwa Wdrażanie Polityki leśnej państwa należy do obowiązków Ministra Środowiska, w szczególności poprzez: - kształtowanie warunków dla realizacji wszystkich funkcji lasów, - stały nadzór nad stanem lasów i gospodarką leśną, lasami w parkach narodowych, - przygotowywanie programów wynikających z tej polityki. 9

10 Zasoby leśne Lesistość Polski 29,3% Lesistość Europy Lesistość Polski wg województw ( r. GUS) 10

11 Zasoby drzewne Wielkość zasobów drzewnych szacuje się na 2,4 mld m 3 11

12 Powierzchnia leśna i zasoby drzewne w Lasach Państwowych W 2011 r. w Polsce zalesiono łącznie 5277 ha gruntów w tym 542 ha w zarządzie PGL LP 12

13 Struktura własnościowa lasów Powierzchnia lasów w 2012 r. wyniosła 9,2 mln ha 13

14 PGL LASY PAŃSTWOWE Lasy Państwowe to państwowa jednostka organizacyjna reprezentująca Skarb Państwa w zakresie zarządzanego mienia Model zarządzania w Lasach Państwowych: Dyrektor Generalny LP kieruje całą organizacją, organem doradczym dyrektora jest Kolegium Lasów Państwowych Regionalne Dyrekcje LP (17) do ich zadań należy przede wszystkim nadzór nad podległymi jednostkami, koordynacja działań na swoim terytorium. Nadleśnictwa (430) Prowadzą gospodarkę leśną na podstawie planu urządzenia lasu. Kierujący jednostką nadleśniczy odpowiada za stan lasu na swoim terenie. Nadleśnictwa dzielą się na leśnictwa 14

15 Lasy prywatne w Polsce Lasy niestanowiące własności Skarbu Państwa: 1,8 mln ha, ok. 20% ogólnej powierzchni lasów, 1,7 mln ha - lasy prywatne, 1,6 mln ha - własność osób fizycznych, 67 tys. ha - wspólnot gruntowych, 5 tys. ha spółdzielni, przeciętna zasobność w lasach prywatnych jest o ok. 22% niższa niż w PGL LP. Lasy prywatne: są bardzo rozdrobnione, zwykle fragment gospodarstwa rolnego, często podzielone na kilka działek, nie stanowią znaczącego źródła dochodów. 15

16 Lasy prywatne w Polsce W maju 2011 r. zarejestrowano Polski Związek Zrzeszeń Leśnych. 13 stowarzyszeń właścicieli lasów prywatnych Nadzór nad lasami niestanowiącymi własności SP pełni starosta, który może powierzyć go nadleśniczemu LP Lasy Państwowe pełnią nadzór na 66% ww. lasów 16

17 Sektor leśno-drzewny Lasy i drewno strategiczny zasób naturalny odnawialny i ekologiczny surowiec (od pozyskania po utylizację) źródło biomasy na cele energetyczne kreator licznych zielonych miejsc pracy i stymulator wzrostu konkurencyjności terenów wiejskich 17

18 Sektor drzewny* (2011): 3% PKB Sektor drzewny w gospodarce Polski 9% produkcji sprzedanej** 14% zatrudnionych** 9% wartości eksportu 4% wartości importu * przemysły: drzewny, celulozowo-papierniczy, meblarski ** w przetwórstwie przemysłowym Źródło: GUS 18

19 Wartość dodana w sektorze leśno-drzewnych Leśnictwo (z pozyskiwaniem drewna) 4,1 Sektor drzewny 23,5 w tym przemysły: drzewny cel.-pap. meblarski 6,0 8,6 8,9 27,6 Wartość dodana brutto w mld zł, 2010 Źródło: GUS ~ 60% rolnictwa ~ 70% przemysłu spożywczego ~ 250% przemysłu tworzyw sztucznych ~ 280% przemysłu chemicznego 19

20 Energia odnawialna Energia wodna Energia wiatrowa 2,1% 3,7% Energia pozostała 8,6% 0,2% 85,4 % Energia z biomasy Energia geotermalna Energia odnawialna: UE zalecenia dot. zużycia: 7,5% w % w 2020 głównie z biomasy drzewnej Polska: 6,8% w 2010 OGÓŁEM (2010): 6,9 mln ton oleju ekwiwalentnego (toe) w tym: z biomasy 5,9 mln toe Źródło: GUS 20

21 Zużycie: 2010: 14,5 * - 16,5 mln m 3** Rynek biomasy drzewnej na cele energetyczne 59% gospodarstwa domowe* 26% energetyka zawodowa* 15% energetyka przemysłowa* Zużycie do 2015 o 10-25% (do 18 mln m 3 )** Źródła biomasy drzewnej w 2015: drewno z lasu pozostałości produkcyjne drewno poużytkowe drewno z plantacji drzew szybkorosnących Szacunek ITD: 36% 38% 25% 1% Źródło: *Agencja Rozwoju Energetyki, **Instytut Technologii Drewna 21

22 Odpady w sektorze drzewnym W polskim sektorze drzewnym mało odpadów i wzrost recyklingu Praktycznie wszystkie pozostałości produkcyjne z przerobu drewna są zagospodarowane: 47% na cele przemysłowe 50% na cele energetyczne 3% na inne cele Źródło: GUS 22

23 Leśnictwo i sektor drzewny ważnym kreatorem miejsc pracy Zatrudnienie w leśnictwie: ponad 46 tys. osób (2010 r.) ponad 24 tys. osób w PGL LP ok. 70% - w podmiotach gospodarczych na wsi Dla rynku pracy: istotna funkcja produkcyjna lasów mnożnik zatrudnienia: 1 miejsce pracy w leśnictwie => 7-10 miejsc pracy w sektorze drzewnym 23

24 Miejsca pracy w sektorze drzewnym: Zatrudnienie w sektorze drzewnym (2011r.) w 67 tys. firm: ok. 309 tys. osób = 14% zatrudnienia w przemyśle przetwórczym Drugie miejsce pod względem liczby zatrudnionych 92% firm < 10 osób Leśnictwo i sektor drzewny ważnym kreatorem miejsc pracy Zatrudnienie w sektorze drzewnym - wyraźnie zróżnicowane regionalnie; najwięcej - w Wielkopolsce 50% miejsc pracy całego sektora drzewnego - w meblarstwie Od miejsc pracy w leśnictwie i sektorze drzewnym uzależnione jest ok. 2 mln osób 24

25 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ ul. Wawelska 52/ Warszawa