odaż firmy Zakładamy, że firmy maksymalizują zyski Inne cele działalności firm: Maksymalizacja przychodów Maksymalizacja dywidendy Maksymalizacja zysków w krótkim okresie Maksymalizacja udziału w rynku Maksymalizacja zatrudnienia Minimalizacja kosztów przy zadanej produkcji daje takie same wyniki jak maksymalizacja zysków przy zadanej wielkości kosztów Firmy nie posiadają twardego ograniczenia budżetowego ale ograniczają je: Technologia (koszty) opyt Zachowanie konkurentów
Doskonała konkurencja Brak barier wejścia na rynek jest wielu konkurentów W długim okresie zyski są zerowe (mimo to firmy maksymalizują zyski) Dobra są homogeniczne na danym rynku pojedyncza firma nie ma wpływu na cenę swojego dobra i na ceny czynników produkcji (firmy są cenobiorcami) pojedyncza firma napotyka doskonale elastyczną krzywą popytu na swój produkt, mimo, że krzywa popytu rynkowego nie jest doskonale elastyczna (jest opadająca) Brak ograniczeń technologicznych pojedyncza firma może sprzedać dowolną ilość po cenie rynkowej Brak dyskryminacji cenowej
p p p e p Firma-cenobiorca Rynkowy popyt Rynkowa podaż Krzywa MC(y) wyznacza zależność między ceną a wielkością podaży firmy. Jest to krzywa podaży firmy. opyt dla firmy y rzy cenie p firma napotyka cały popyt rynkowy, ale ponosi straty (<MC) Firma nie sprzeda nic po cenie p
p p e MC Funkcja popytu, którą napotyka firma opyt dla firmy y Ograniczenia technologiczne sprawiają, że firma jest stosunkowo mała nie ma wpływu na cenę i zawsze operuje na płaskiej części funkcji popytu
Firma cenobiorca Rynek produktu Dla jednej firmy Dla całego rynku S D q D Q
Firma cenobiorca w Dla jednej firmy Rynek czynników produkcji W Dla całego rynku S S L D L
Maksymalizacja zysków Zysk ( ) = przychody (TR) koszty (TC) Wszystkie zmienne są funkcją wielkości produkcji (q) Π ( q) = TR( q) TC( q) rzychody, koszty, zysk strumienie (ale w statycznej analizie będą nas interesować tylko ich wartości) Analiza statyczna w pojedynczym okresie Ewentualnie dyskonto kolejnych okresów Analiza dynamiczna
Maksymalizacja zysków Dla optymalnej produkcji nachylenie TR równe nachyleniu TC MR = MC TC(q) TR(q) Zyski maksymalne tam, gdzie różnica między TR a TC największa 0 q 0 q* Break even (q) q
Decyzje podażowe firmy konkurencyjnej Firma maksymalizuje zysk biorąc cenę p jako daną: max y 0 Π( y) py c( y) Warunek konieczny maksymalizacji zysku to dπ( y) dy = p = MC( y) Firma wybiera takie y, przy którym cena jest równa kosztowi krańcowemu: p = MC (y) Jeśli p > MC (y) to opłaca się produkować kolejne jednostki Jeśli p < MC (y) to opłaca się zmniejszać produkcję Wniosek z warunku koniecznego: Krzywa MC(y) wyznacza zależność między ceną a wielkością podaży firmy. Jest to krzywa podaży firmy. = 0
Maksymalizacja zysku metoda Lagrangea L ( K, L, λ) = f ( K, L) λ( rk + wl TC0 ) ( K, L, λ ) f ( K, L) L = λr = MK λr = 0 K K L ( K, L, λ ) f ( K, L) = λw= ML λw= 0 L L L ( K, L, λ ) = rk + wl TC0 = 0 λ Wniosek wyniki takie same jak przy minimalizacji kosztów M r K M M = K L = λr λw M w L
Drugi warunek Do warunku koniecznego dodać musimy warunek wystarczający optymalizacji. Warunek wystarczający to: druga pochodna po funkcji zysku musi być ujemna: 2 Π 2 y = y MC( y) y ( p MC( y) ) = < 0 MC( y) y Czyli krzywa kosztu krańcowego w punkcie optymalnym musi być rosnąca. Wniosek z warunku wystarczającego: Tylko rosnąca część krzywej MC może być krzywą podaży firmy. > 0
Trzeci warunek Trzeba pamiętać, że dwa poprzednie warunki optymalizacji pozwalają nam znaleźć optymalne rozwiązania wewnętrzne, tj. takie, w których y >0. Takie rozwiązanie trzeba zawsze porównać z rozwiązaniem brzegowym y = 0, tj. sprawdzić, czy firmie w ogóle opłaca się produkować Π y = FC ( ) Firmie, która już poniosła koszty stałe (FC>0), będzie się opłacało produkować y >0 jeśli py VC(y) > 0 czyli p > VC(y)/y Wniosek z warunku brzegowego: Opłaca się produkować gdy cena jest wyższa niż AVC(y). W przeciwnym przypadku lepiej zaniechać produkcji.
p, c odaż firmy w krótkim okresie (liczba firm stała) granica opłacalności MC s (y) AC s (y) AVC s (y) p < AVC(y) y * = 0 p > AVC(y) y * > 0 Krótkookresowa krzywa podaży firmy jest wyznaczona przez MC powyżej min AVC y Firma produkuje tyle żeby (=MR)=MC
Maksymalizacja zysków 50 40 30 Utracony zysk dla q 1 <q* MC Utracony zysk dla q 2 >q* ATC AVC AR=MR= 20 10 q 1 : MR > MC q 2 : MC > MR q*: MC = MR 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 q q 1 q * q 2
Maksymalizacja zysków 50 Łączny zysk = ABCD MC 40 30 20 D C A B ATC AVC AR=MR= Łączne zyski to zysk na jednostce razy ilość jednostek 10 Zysk na jednostce to AC(q * ) = odcinek AB 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 q q 1 q * q 2
Maksymalizacja zysków C D Firma nie musi przynosić zysków: MC B A może być mniejsza niż AC(q) dla maksymalizującej ATC = MR AVC zysk wielkości q* Wtedy zysk na jednostkę ujemny (strata), gdyż <AC dla q * : MR = MC i < AC Zysk = ( AC) q * = ABCD q * q
rzerwanie produkcji w krótkim okresie Dlaczego firma miałaby produkować przynosząc stratę? Liczy, że cena wzrośnie w przyszłości Zamknięcie się i ewentualne wznowienie produkcji może być kosztowne W krótkim okresie firma musi ponosić FC tak czy siak Będzie produkować, jeśli przychody będą pokrywać koszty zmienne (bo koszty stałe i tak utopione) AVC < AC firma będzie ponosić straty, ale w krótkim okresie będzie produkować < AVC firma przestanie produkować nawet w krótkim okresie i będzie ponosić tylko koszty stałe FC
rzerwanie produkcji w krótkim okresie < AVC ( q) q = 0 AVC( q) q> 0 MC AC unkt break even unkt przerwania produkcji w SR AVC q Krótkookresowa krzywa podaży firmy MC powyżej minimum AVC
rzerwanie produkcji Krótki okres rzykład: Firma w krótkim okresie przynosi straty Koszty składają się z wynagrodzeń (VC) i odsetek kredytu (FC) rzychody wystarczają na pokrycie wynagrodzeń, ale nie na całość odsetek kredytu => w SR produkować rzychody nie wystarczają na pokrycie wynagrodzeń => nie produkować rzerwanie produkcji to nie to samo co wyjście z rynku!!! Długi okres Firma nie może produkować ponosząc stratę Jeśli ma stratę wychodzi z rynku Długookresowe optimum jak wyżej, z tym, że firma produkuje jeśli min(ac)
rzerwanie produkcji w długim okresie < AC( q) q= 0 AC( q) q> 0 MC AC AVC q Długookresowa krzywa podaży firmy MC powyżej minimum AC
Maksymalizacja zysku W krótkim okresie: K FC = const = rk Zysk jako funkcja ilości zmiennego czynnika produkcji Π ( L () = q wl rk Π L) = q wl rk Jeśli na osiach q i L, to obrazuje wszystkie kombinacje q i L, dla których zysk=const Π + rk w q = + L Firma chce się znaleźć na jak najwyższej krzywej izozysku w Krzywa izozysku: Nachylenie:
Maksymalizacja zysku Π 3 + rk Π 2 + rk Π 1 + rk q Π + rk q = + Wyższy zysk w L Π 3 Π 2 Π 1 Nachylenie Im więcej L tym zysk mniejszy Im więcej q tym zysk większy L = w
Maksymalizacja zysku Krótkookresowa funkcja produkcji (i zbiór możliwości produkcyjnych) q q = f ( K, L ) q * Π 3 Π 2 Π 1 W optimum nachylenie funkcji produkcji równe nachyleniu krzywej izozysku: w ML = L * L
Maksymalizacja zysku Optimum: M = L w Jeśli ML > w opłaca się zwiększać ilość L Jeśli ML < w opłaca się zmniejszać ilość L M L malejąca W optimum brak dalszych bodźców do zmian ilości czynnika M krańcowa wartość produktywności MR (marginal revenue product) pokazuje w jaki sposób krańcowa zmiana ilości czynnika produkcji wpływa na zmianę przychodów
Maksymalizacja zysku q Wzrost : spadek nachylenia L rośnie q rośnie wzrost stałej (zysk rośnie szybciej niż ) zysk rośnie q 2 q 1 L L 1 L 2
Maksymalizacja zysku q Wzrost w: wzrost nachylenia L spada q spada stała spada zysk spada q 1 q 2 L 2 L 1 L
Maksymalizacja zysku długi okres (wszystkie czynniki zmienne) Wzrost K: nie powoduje zmiany nachylenia L rośnie q q rośnie stała rośnie zysk rośnie, dopóki: M > r K q = f K, L 3 q f K, L 2 ( ) = ( ) q f K L 1, Krańcowa produktywność K malejąca Więc krańcowy przychód z K także malejący Dla LR MR L = M L = w MR K = M K = r Dla każdego SR poziomu K MR L = M L = w L
Co to wszystko znaczy? Jeśli firma konkurencyjna, to zatrudnia tyle każdego czynnika produkcji, żeby wartość jego krańcowej produktywności była równa jego cenie I to trzeba zapamiętać ML = w M = r K ale unikalne rozwiązanie nie zawsze istnieje
Maksymalizacja zysku q Jeśli rosnące przychody skali kłopoty, gdyż nie istnieje równowaga, w której firma jest konkurencyjna Firma zawsze chciałaby produkować: 0 (jeśli koszty przekraczają cenę dla każdego poziomu produkcji) lub nieskończoność q= f ( X) q q x x x