Wykład I. Interwencje rządowe na rynku

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wykład I. Interwencje rządowe na rynku"

Damian Chmiel
6 lat temu
Przeglądów:

1 Wykład I Interwencje rządowe na rynku

2 O czym będzie mowa? odatki Od ilości Od wartości Od zysku Ryczałtowy ubsydia Ograniczenia ilościowe Cła rzykłady: afera hazardowa, WR UE

3 odatek jednostkowy (np. akcyza) nałożony na gałąź przemysłu (doskonała konkurencja) 2 = 1 + t 1 d t 1 s 2 1 q

4 odatki i subsydia ilościowe odatek jednostkowy ubsydium jednostkowe d * t (podatek) s * s (subsydium) s d ' * * ' d > * > s; d = s + t ' < *; d = s = ' s > * > d; s = d + s ' > *; d = s = '

5 Wpływ podatku na dobrobyt społeczny d * s A B F C E ' * B+ wpływy dla rządu z opodatkowania C+E bezpowrotna strata społeczna z tytułu opodatkowania A nadwyżka konsumenta po opodatkowaniu B strata nadwyżki konsumenta po opodatkowaniu na rzecz rządu C bezpowrotna strata nadwyżki konsumenta F nadwyżka producenta po opodatkowaniu strata nadwyżki producenta po opodatkowaniu na rzecz rządu E bezpowrotna strata nadwyżki producenta

6 Czy zatem podatki jednostkowe są złe? Każdy podatek zaburza wyjściową równowagę rynkową rzutując na dobrobyt odatki mogą być jedynym sposobem zapewnienia pewnych dóbr publicznych (pytanie więc, jaki podatek będzie najmniej kosztowny) odatkowo, podatki mogą w istocie korygować bodźce ekonomiczne w stronę większej efektywności (przykład: ef. zew.)

7 Wpływ subsydium na dobrobyt społeczny s * d A B C G E F * ' B+C++E+G wydatki rządu na subsydium A+B nadwyżka konsumenta przed wprowadzeniem subsydium +E przyrost nadwyżki konsumenta po wprowadzeniu subsydium F+ nadwyżka producenta przed wprowadzeniem subsydium B+C przyrost nadwyżki producenta po wprowadzeniu subsydium

8 Wpływ elastyczności na rozłożenie ciężaru opodatkowania t 0 0 t

9 odatek jednostkowy w monopolu 1 0 MC + t t = AR MC MR 1 0

10 Efekt cenowy wprowadzenia podatku Wzrost ceny w monopolu wywołany wprowadzeniem podatku zależy od elastyczności popytu rzyrost ceny w monopolu może być zarówno większy, jak i mniejszy od podatku. (a na rynku doskonale konkurencyjnym wprowadzenie podatku nie może spowodować wzrostu ceny w wyższym stopniu niż stawka podatku) Zyski monopolisty spadają wraz z wprowadzeniem podatku.

11 odatek od wartości (ad valorem), VAT d = s (1+ )

12 rzykład: afera hazardowa nowa dopłata ma być neutralna finansowo dla firm hazardowych, których rola miałaby sprowadzać się jedynie do pobierania 10- procentowej dopłaty i odprowadzania jej do karbu aństwa (mało prawdopodobne) Media podają, też że zrezygnowanie z dopłat mogłoby kosztować budżet 500 mln (wynik prostego mnożenia)

13 Czy istotnie strata? Hazard już źródłem dochodów budżetu odatek od Gier, CIT oraz IT od wygranych Jak uczy doświadczenie, popyt jest względnie elastyczny (m.in. substytucja nielegalnym hazardem) Więc łączne wpływy mogą spaść!

14 odatek od zysku i ryczałtowy rzedsiębiorca zachowuje określony % zysku lub zysk modulo stała Tak czy siak zatem opłaca mu się maksymalizować zysk przed opodatkowaniem Brak nieefektywności! (To w ujęciu statycznym. W dynamicznym osłabną zachęty do zakładania firmy i inwestowania)

15 Cena minimalna i maksymalna nadwyżka min * * max niedobór d * s s * d jeśli min > * to s > d rynek znajduje się w nierównowadze jeśli max < * to s < d rynek znajduje się w nierównowadze

16 Cena minimalna i skupywanie nadwyżki przez rząd s 0 A B C=-A-B =A+B+ G=-B--E E=-E-B E 1 0 2

17 Ograniczenie ilościowe ' ' * ' *

18 Ograniczenie ilościowe dobrowolne A B C C = - A - B = A - C E = - B - C 1 0

19 Ograniczenie ilościowe (rząd dopłaca producentom za ograniczenia ilościowe) A C B C = -A - B = A-C +C+B+ G= -C-B- E = - B C 1 0

20 Cła, ograniczenia ilościowe w imporcie Na rynku wolnokonkurencyjnym cena krajowa na produkt ustala się na poziomie ceny światowej W. 0 W A B C Import Zakaz importu C=- A-B-C = A E=- B -C 0

21 Cła rośnie spada (krajowi)=a C = - A - B - C G = E = -B - C * w A B C

22 utting it all together: Common Agricultural olicy ochłania ok. 40% budżetu EU (ok. 50 mld euro) Najważniejsze elementy: Cła importowe Kwoty importowe (m.in. dla byłych kolonii) Ceny gwarantowane/skup interwencyjny opłaty bezpośrednie Kwoty (mleczne, winne, etc.)

23 (zgubne) skutki ubsydia i podtrzymywanie ceny prowadzą do nadprodukcji, którą UE musi skupować W roku 2007 UE składowała ton zbóż, ryżu, cukru i produktów mlecznych oraz hektolitrów wina i innych alkoholi Wysokie ceny żywności kosztują typową rodzinę ok euro rocznie

24 (zgubne) skutki c.d. Zła alokacja zasobów: produkcja lnu w Hiszpanii i ortugalii Oszustwa: makiety drzewek oliwnych we Włoszech Chiński czosnek sprzedawany jako czosnek dziki (Allium ampeloprasum)

Podobne dokumenty

Wykład II. Interwencje rządowe na rynku

Wykład II. Interwencje rządowe na rynku Wykład II Interwencje rządowe na rynku O czym będzie mowa? odatki Od ilości Od wartości Od zysku Ryczałtowy ubsydia Ograniczenia ilościowe Cła rzykłady: afera hazardowa, WR UE odatek jednostkowy (np. akcyza)