KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 19.11.2010 K(2010)8231 Dotyczy: pomocy państwa N 432/2010 Polska Pomoc na ratowanie Zakładów Mięsnych Mysłowice Mysław Sp. z o.o. Szanowny Panie Ministrze! I. PROCEDURA (1) W dniu 6 października Polska zgłosiła pomoc na ratowanie Zakładów Mięsnych Mysłowice Mysław Sp. z o.o. (zwanych dalej Z.M. Mysław Sp. z o.o. lub spółką ) oraz uzupełniła zgłoszenie dodatkowymi informacjami przesłanymi pocztą elektroniczną w dniu 27 października i 2 listopada 2010 r. II. OPIS 1. Beneficjent (2) Beneficjent pomocy ma siedzibę w regionie centralnym śląskim, który jest regionem kwalifikującym się do pomocy regionalnej na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE. Spółka prowadzi działalność w zakresie przetwórstwa mięsa i produkcji mięs wędzonych, kiełbas, wyrobów delikatesowych, wysokiej jakości wyrobów z mięs wędzonych i wyrobów dla sektora gastronomicznego. (3) Według polskich władz beneficjent pomocy jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i ma dwóch udziałowców: ABAKUS Sp. z o.o. (również spółka Jego Ekscelencja Pan Radosław SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. J. Ch. Szucha 23 00-580 Warszawa POLSKA Commission européenne, B-1049 Bruxelles Belgique Europese Commissie, B-1049 Brussel België Telefon: 00-32-(0)2-299.11.11.
z ograniczoną odpowiedzialnością; 40,89 % udziałów i 67,5 % praw głosu), która eksportuje nieprzetworzone mięso z indyka i wyroby drobiowe pochodzące z zakładów w Polsce i innych państw członkowskich, oraz AJPI Sp. z o.o. (również spółka z ograniczoną odpowiedzialnością; 59 % udziałów i 32,2% praw głosu), która prowadzi działalność w zakresie rozbioru mięsa na potrzeby spółek Z.M. Mysław Sp. z o.o. i ABAKUS Sp. z o.o. Spółki te są własnością osoby fizycznej, pani Anny Pilśniak. W dniu 15 czerwca 2010 r. ogłoszono upadłość AJPI Sp. z o.o. i obecnie zarządza nią syndyk. (4) Ponieważ na koniec 2009 r. Z.M. Mysław Sp. z o.o. zatrudniała 362 osoby, jest uznawana za duże przedsiębiorstwo 1. (5) Spółka od 1994 r. zajmuje się przetwórstwem mięsa i produkcją wyrobów mięsnych i prowadzi sprzedaż swoich wyrobów głównie w Polsce (99,82% sprzedaży, a tylko pozostałe 0,18% sprzedaży jest realizowane w innych Państwach Członkowkich UE i EOG). 2. Środek pomocy (6) Zgłoszony środek pomocy ma formę pożyczki w wysokości 3 700 000 PLN (ok. 1 mln EUR). Po zatwierdzeniu pomocy przez Komisję pożyczka ma zostać udzielona spółce przez Agencję Rozwoju Przemysłu S.A. ze środków publicznych i wypłacona w jednej transzy. Pożyczka ma zostać spłacona w ciągu sześciu miesięcy od jej zatwierdzenia przez Komisję. Oprocentowanie pożyczki jest o jeden punkt procentowy wyższe niż podstawowa stopa referencyjna ustalona przez Komisję dla Polski zgodnie z metodą Komisji stosowaną do obliczania stóp referencyjnych i obowiązującą w dniu zgłoszenia (4,49 %) 2. (7) Polskie władze poinformowały Komisję, że Z.M Mysław Sp. z o.o. ani grupa, do której spółka należy, nie otrzymały wcześniej pomocy na ratowanie lub restrukturyzację w rozumieniu wytycznych w sprawie pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw 3 (zwanych dalej wytycznymi ). (8) Według polskich władz Z.M. Mysław Sp. z o.o. jest przedsiębiorstwem zagrożonym w rozumieniu rozdziału 2.1 wytycznych. 1 2 3 Zalecenie Komisji dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (Dz.U. L 124 z 20.5.2003). Komunikat Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (Dz.U. C 14 z 19.1.2008, s. 6); zwany dalej komunikatem dotyczącym stóp referencyjnych i dyskontowych ; zob. również przypis 1 do tabeli Marża kredytów w punktach bazowych na stronie 3 komunikatu. Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, Dz.U. C 244 z 1.10.2004, s. 2. Komunikat Komisji dotyczący przedłużenia okresu ważności Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, Dz.U. C 156 z 9.7.2009, s. 3. 2
(9) W szczególności polskie władze podkreślają, że do końca 2009 r. spółka utraciła 63 % kapitału początkowego (z 9 403 700 PLN w 2007 r. do 3 464 700 na koniec 2009 r.) oraz że utraciła 36 % kapitału w okresie ostatnich dwunastu miesięcy (z 5 420 200 PLN do 3 464 700 PLN na koniec 2009 r.). Prognoza na 2010 r. przewiduje kapitał ujemny w wysokości 270 000 PLN. (10) Według polskich władz udziałowcy beneficjenta odnośnego środka pomocy nie są w stanie powstrzymać strat Z.M. Mysław Sp. z o.o. W istocie AJPI Sp. z o.o. odnotowała znaczące straty w dwóch ostatnich latach, a jej własny kapitał zmniejszył się z 47 mln PLN na koniec 2007 r. do 6 mln PLN na koniec 2009 r. W czerwcu 2010 r. spółka ogłosiła upadłość. Jeśli chodzi o drugiego udziałowca, ABAKUS Sp. z o.o., jej działalność handlowa przynosi znikomy dodatni wynik finansowy przed odliczeniem podatków i amortyzacji (34 754 PLN w 2008 r. i 248 116 w 2009 r.), lecz przez dwa ostatnie lata z rzędu spółka ta odnotowuje straty netto 4 (strata netto 1,36 ml PLN w 2008 r. i strata netto 0,159 ml w 2009 r.). Tym samym, zdaniem władz Polskich, spółka ta nie jest w stanie pomóc Z.M. Mysław Sp. z o.o. wyjść z trudnej sytuacji, w jakiej się znajduje. III. OCENA Istnienie pomocy państwa (11) Artykuł 107 ust. 1 TFUE stanowi, że wszelka pomoc udzielana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, a także wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym. (12) Pożyczka na rzecz Z.M. Mysław Sp. z o.o. zostanie udzielona przez Agencję Rozwoju Przemysłu S.A. ze środków Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorców. (13) Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. jest przedsiębiorstwem publicznym, zorganizowanym jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, kontrolowanym przez Skarb Państwa 5. (14) Fundusz Restrukturyzacji Przedsiębiorców jest bezpośrednio finansowany z budżetu Państwa i jest publicznym systemem środków pomocowych na ratowanie i restrukturyzacje przedsiębiorstw. Fundusz jest zorganizowany jako fundusz obrotowy: przychody ze sprzedaży zrestrukturyzowanych przedsiębiorstw oraz 4 5 Straty netto są sumą zysków/strat z działalności operacyjnej, przychodów finansowych, kosztów finansowych i podatku dochodowego; straty w tym przypadku są rezultatem niskich zysków z działalności operacyjnej a wysokich kosztów finansowych. Właścicielem wszystkich akcji jest Skarb Państwa, a prawa do głosowania na walnym zgromadzeniu wykonywane są przez Ministra Skarbu Państwa. 3
dochody z tytułu odsetek od udzielonych pożyczek na ratowanie zasilają Fundusz z przeznaczeniem na przyszłe inwestycje. (15) Decyzja w sprawie przyznania pomocy na ratowanie lub restrukturyzację ze środków Funduszu jest podejmowana bezpośrednio przez Ministra Skarbu; Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. jest wyłącznie egzekutorem tych decyzji. (16) Dlatego pożyczka udzielana jest z zasobów państwowych i decyzję o udzieleniu pożyczki można przypisać państwu. (17) Udzielenie pożyczki przynosi korzyść Z.M. Mysław Sp. z o.o., ponieważ zapewnia spółce dostęp do kredytu, którego przedsiębiorstwo nie byłoby w stanie uzyskać z innego źródła na podobnych warunkach ze względu na trudną sytuację finansową, w jakiej się znajduje. Pożyczka przyznawana jest wyłącznie spółce Z.M. Mysław Sp. z o.o., dlatego korzyść ma również charakter selektywny. (18) Ponadto, z uwagi na fakt, że produkowane przez spółkę przetworzone mięso i wyroby mięsne stanowią przedmiot wymiany handlowej między państwami członkowskimi, wspomniany środek jest w stanie poprawić konkurencyjną pozycję beneficjenta w stosunku do jego konkurentów na rynku wewnętrznym. Środek ten zatem zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji i wpływa na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi. (19) W związku z powyższym Komisja uznaje, że przedmiotowa pożyczka na rzecz Z.M. Mysław Sp. z o.o. stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. (20) Komisja może uznać pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa za zgodną z rynkiem wewnętrznym w myśl art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, jeżeli spełnia ona kryteria określone w wytycznych dotyczące zasad kwalifikacji przedsiębiorstw do przyznania pomocy i zgodności pomocy z rynkiem wewnętrznym. Kwalifikowalność do przyznania pomocy na ratowanie (21) Zgodnie z pkt 12 lit. a) i pkt 14 wytycznych do pomocy na ratowanie kwalifikują się wyłącznie przedsiębiorstwa zagrożone. (22) Zgodnie z pkt 9 wytycznych Komisja uważa przedsiębiorstwo za zagrożone, jeżeli ani przy pomocy środków własnych, ani środków, które mogłoby uzyskać od właścicieli/akcjonariuszy lub wierzycieli, nie jest ono w stanie powstrzymać strat, które bez zewnętrznej interwencji władz publicznych prawie na pewno doprowadzą to przedsiębiorstwo do zniknięcia z rynku w perspektywie krótko- lub średnioterminowej. (23) Zgodnie z pkt 10 przedsiębiorstwo jest uznane za zagrożone w następujących okolicznościach: a) w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jeżeli ponad połowa jej zarejestrowanego kapitału została utracona, w tym ponad jedna czwarta tego kapitału w okresie poprzedzających 12 miesięcy, lub 4
b) w przypadku spółki, której przynajmniej niektórzy członkowie są w sposób nieograniczony odpowiedzialni za długi spółki, jeżeli ponad połowa jej kapitału według sprawozdania finansowego została utracona, w tym ponad jedna czwarta w okresie poprzedzających 12 miesięcy, lub c) niezależnie od rodzaju spółki, jeżeli spełnia ona kryteria w prawie krajowym w zakresie podlegania zbiorowej procedurze upadłościowej. (24) Beneficjent pomocy jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i spełnia warunki określone w pkt 10 lit. a) wytycznych. W istocie spółka utraciła ponad połowę kapitału własnego (zob. pkt 9 powyżej) oraz w ciągu ostatnich 12 miesięcy utraciła 36 % zarejestrowanego kapitału. (25) Dlatego Z.M. Mysław Sp. z o.o. kwalifikuje się jako przedsiębiorstwo zagrożone zgodnie z warunkami określonymi w pkt 10 wytycznych. (26) Zgodnie z pkt 12 wytycznych nowo utworzone przedsiębiorstwa nie kwalifikują się do pomocy na ratowanie. W rozumieniu wytycznych przedsiębiorstwo uznaje się za nowo utworzone w okresie pierwszych 3 lat po rozpoczęciu działalności w danej dziedzinie. (27) Spółka Z.M. Mysław Sp. z o.o. została utworzona w 1994 r. i od tego czasu zajmuje się wytwarzaniem wyrobów mięsnych. Nie może zatem być uznana za przedsiębiorstwo nowo utworzone. (28) Zgodnie z pkt 13 wytycznych przedsiębiorstwo należące do większej grupy kapitałowej nie kwalifikuje się w normalnych warunkach do pomocy na ratowanie i restrukturyzację, z wyjątkiem sytuacji, w której można wykazać, że trudności przedsiębiorstwa wynikają z jego indywidualnej sytuacji i nie są wynikiem arbitralnego rozłożenia kosztów w ramach grupy oraz że trudności te są zbyt poważne, by mogły zostać przezwyciężone przez samą grupę. (29) ABAKUS Sp. z o.o., jedyny udziałowiec beneficjenta pomocy, który nie ogłosił upadłości, odnotowuje znikomy dodatni wynik finansowy w swojej działalności handlowej przed odliczeniem podatków i amortyzacji. Jednak przez ostatnie dwa lata jego zysk netto (po odliczeniu podatków i amortyzacji) był ujemny, a jego ograniczony kapitał własny nie pozwala mu na zapewnienie przepływów pieniężnych niezbędnych do utrzymania działalności Z.M. Mysław Sp. z o.o. przez 6 miesięcy (zob. pkt 10 powyżej). (30) W związku z powyższym Komisja stwierdza, że Z.M. Mysław Sp. z o.o. jest przedsiębiorstwem zagrożonym i kwalifikuje się do pomocy na ratowanie. Zgodność pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa z rynkiem wewnętrznym (31) Pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa musi spełniać warunki określone w pkt 25 wytycznych, by mogła zostać uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym. (32) Zgodnie z pkt 25 lit. a) wytycznych pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa musi zasadniczo polegać na wsparciu płynności finansowej w postaci pożyczek lub 5
gwarancji. Pożyczka lub gwarancja musi zostać przyznana przy zastosowaniu stopy procentowej co najmniej porównywalnej do stóp stosowanych przy pożyczkach lub gwarancjach dla przedsiębiorstw w dobrej sytuacji. Przypis 1 do tabeli Marża kredytów w punktach bazowych w komunikacie dotyczącym stóp referencyjnych i dyskontowych stanowi, że w sprawach dotyczących pomocy na ratowanie stosuje się jednoroczną stopę IBOR powiększoną o przynajmniej 100 punktów bazowych. (33) W niniejszej sprawie pożyczka zostanie udzielona przy jednorocznej stopie IBOR powiększonej o 100 punktów bazowych (zob. pkt 6 powyżej), jest zatem zgodna z warunkami określonymi w komunikacie dotyczącym stóp referencyjnych i dyskontowych. Pomoc na ratowanie Z.M. Mysław Sp. z o.o. jest zatem zgodna z pkt 25 lit. a) wytycznych. (34) Zgodnie z pkt 25 lit. b) wytycznych pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa musi być uzasadniona poważnymi trudnościami społecznymi i nie może powodować efektów ubocznych wpływających na pozostałe państwa członkowskie. (35) Poważne trudności społeczne: W niniejszej sprawie zdaniem polskich władz zakończenie działalności przez spółkę doprowadziłoby do zwolnienia 362 pracowników zatrudnionych w firmie pod koniec 2009r. Komisja uznaje, iż miałoby to negatywny wpływ na bezrobocie w regionie. (36) W związku z powyższym Komisja stwierdza, ze pomoc jest uzasadniona poważnymi trudnościami społecznymi. (37) Efekty uboczne: Uwzględniając stosunkowo niewielką kwotę pomocy, bardzo niski udział rynkowy spółki na rynkach innych Państw Członkowskich UE i EOG oraz ograniczony udział w rynku krajowym (poniżej 10 % na określonym rynku produktowym), Komisja stwierdza, że pomoc nie będzie powodować efektów ubocznych wpływających na pozostałe państwa członkowskie. (38) Na podstawie powyższych uwag można stwierdzić, że pomoc jest zgodna z pkt. 25 lit. b) wytycznych. (39) Punkt 25 lit. c) wytycznych stanowi, że przyznając pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa, przedmiotowe państwo członkowskie musi zobowiązać się do przekazania Komisji, nie później niż sześć miesięcy po zezwoleniu na zastosowanie pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa, planu restrukturyzacji, planu likwidacji lub dowodu, że pożyczka została całkowicie zwrócona lub że gwarancja wygasła. W tym przypadku pożyczka jest ograniczona do sześciu miesięcy, a władze polskie zobowiązały się przedstawić Komisji plan restrukturyzacji, plan likwidacji lub dowód całkowitej spłaty pożyczki nie później niż sześć miesięcy od dnia zatwierdzenia pomocy. Pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa jest zatem zgodna z pkt 25 lit. c) wytycznych. (40) Zgodnie z pkt. 25 lit. d) wytycznych pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa musi być ograniczona do kwoty potrzebnej do utrzymania działalności przedsiębiorstwa w okresie, na który pomoc została zatwierdzona. Potrzebna kwota powinna zostać obliczona na podstawie potrzeb w zakresie płynności przedsiębiorstwa wynikających 6
ze strat. Aby określić tę kwotę Komisja uwzględni wynik zastosowania wzoru zamieszczonego w załączniku do wytycznych. W omawianym przypadku wzór przedstawia się następująco: -3 765 011,22 + 3 356 638,05 + [-13 078 406,45 (- 19 460 902,42)]/2= -3 857 977,54 PLN 6. Maksymalna dopuszczalna kwota pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa wynikająca z zastosowania wzoru zamieszczonego w załączniku do wytycznych wynosi więc 3 857 977,54 PLN. Ponieważ zgłoszona pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa w kwocie 3 700 000 PLN jest poniżej progu wynikającego z wzoru, Komisja stwierdza, że kwota pomocy nie przekracza potrzeb spółki w zakresie płynności w okresie ratowania. W związku z tym kwota pomocy jest zgodna z pkt 25 lit. d) wytycznych. (41) Zgodnie z pkt. 25 lit. e) wytycznych pomoc musi być udzielona zgodnie z zasadą pierwszy i ostatni raz, określoną w pkt. 72 i nast. wytycznych. Polskie władze potwierdziły, że Z.M. Mysław Sp. z o.o. nie otrzymały w przeszłości pomocy na ratowanie ani pomocy na restrukturyzację (zob. pkt 7 powyżej). Zgłoszona pomoc jest zatem zgodna z pkt 25 lit. e) wytycznych. IV. WNIOSEK (42) W świetle powyższego Komisja uznaje, że pomoc na ratowanie dla spółki Z.M. Mysław Sp. z o.o. jest zgodna z rynkiem wewnętrznym w myśl postanowień art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE na mocy wytycznych w sprawie pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw. V. DECYZJA (43) Komisja uznaje, na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, że pomoc państwa polegająca na pożyczce w wysokości 3 700 000 PLN na rzecz Z.M. Mysław Sp. z o.o. jest zgodna z rynkiem wewnętrznym. (44) Polskie władze zobowiązały się, że najpóźniej sześć miesięcy po przyjęciu przez Komisję pozytywnej decyzji dotyczącej pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa przedstawią plan restrukturyzacji, plan likwidacji lub dowód całkowitej spłaty pożyczki. 6 Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w załączniku do wytycznych wzór można zastosować tylko w przypadku, gdy wynik jest kwotą ujemną, ponieważ stanowi on oszacowanie ujemnych przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej przedsiębiorstwa w roku poprzedzającym wniosek o pomoc. Pomoc ma zatem na celu rekompensatę tych ujemnych przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej odnotowanych przez spółkę. 7
W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje, które nie powinny być przekazywane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku w tym względzie, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie osobom trzecim i publikację pełnej treści niniejszego pisma w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/community_law/state_aids/state_aids_texts_pl.htm Wniosek taki należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Rejestru pomocy państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: European Commission Directorate-General for Competition Directorate for State Aid State Aid Greffe B - 1049 Brussels Nr faksu: +32 2 296 12 42 We wszelkiej korespondencji proszę podawać nazwę i numer sprawy. Z wyrazami szacunku, W imieniu Komisji Joaquín ALMUNIA Wiceprzewodniczący 8