Poradnik Jak znaleźć pracę? Materiały opracowano w Zachodniopomorskiej Szkole Biznesu w ramach projektu PI-Witryna Pracy 50+ innowacyjny system kojarzenia popytu i podaży na rynku pracy. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego umowa nr UDA-POKL.06.01.01-32-017/11-00.
Spis treści Wstęp 3 1. Gotowość do zmiany kluczem do sukcesu 4 Jak osiągnąć sukces?...5 2. Moje mocne strony analiza umiejętności 7 Umiejętności...8 Odkrywanie potencjału osobistego...8 Od czego zacząć?....9 Czynniki trafnego wyboru pracy... 11 3. Marketing osobisty jak zaistnieć na rynku pracy 12 Jak powinna wyglądać Twoja oferta pracy?... 14 Jak skonstruować własną ofertę pracy?... 15 4. Jak skutecznie zaprezentować siebie pracodawcy? 16 Dobre rady... 17 Zakończenie 18
Wstęp Osoby po 50 roku życia doświadczają różnorodnych utrudnień na rynku pracy. Mimo często szerokiego wachlarza kwalifikacji, umiejętności i doświadczeń zawodowych nie znajdują pracy. Jednocześnie pracodawcy mówią, że w zatrudnianiu osób po 50 roku życia zniechęca: nieumiejętność zaprezentowanie umiejętności i zalet niechęć do podwyższenia kwalifikacji mała aktywność w staraniu się o pracę. W jaki sposób wyjść naprzeciw oczekiwaniom pracodawców? Jak skutecznie zaprezentować swój potencjał zawodowy? Jak skutecznie znaleźć pracę? Twój sukces w znalezieniu pracy zależy od CIEBIE. Pracodawcy często obawiają się, że pracownicy po pięćdziesiątce mają niewiele energii i zapału do pracy. Pokaż, że nadal masz zapał oraz chcesz i potrafisz pracować. Realizacji tych celów służy poniższy poradnik.
4Poradnik 1 Gotowość do zmiany kluczem do sukcesu
Każda zmiana w życiu zawodowym niesie za sobą obawę i niepewność, zwłaszcza jeżeli dotyczy utraty pracy. Nieoczekiwane wymówienie, zawieszenie prowadzenia własnej działalności czy likwidacja zakładu pracy to niezwykle trudne i stresujące doświadczenia. Sytuacja staje się jeszcze bardziej skomplikowana, kiedy okazuje się, że ostatnie kilka czy kilkanaście lat spędziliśmy na tym samym stanowisku pracy wykonując codziennie te same obowiązki. W takich momentach często pojawiają się wątpliwości: Czy potrafię robić coś innego? Czy się jeszcze do czegoś nadaje? Czy uda mi się jeszcze znaleźć pracę? Jak znaleźć pracę? Zapoznaj się z historią pani Anny Urodziłam się 54 lata temu w niewielkiej miejscowości położonej 30 km od morza, które uwielbiam. Moi rodzice zajmowali się handlem. Oni nauczyli mnie sumienności, odpowiedzialności i pracowitości. Po ich śmierci rozpoczęłam własną działalność gospodarczą. Swój mały sklepik prowadziłam przez ostatnie 20 lat. W międzyczasie wyszłam szczęśliwie za mąż i wychowałam 3 dzieci. Kiedy od 2000 roku zaczęło powstawać coraz więcej galerii handlowych i sklepów wielkopowierzchniowych mój mały biznes zaczął chylić ku upadkowi. Dwa lata temu zamknęłam sklep. Na początku strasznie to przeżyłam i nie wyobrażałam sobie, że mogłabym robić coś innego. Dzisiaj myślę, że taka jest kolej rzeczy i chciałabym się sprawdzić w czymś zupełnie nowym, innym od tego, co robiłam przez całe swoje życie. Tylko czy ja coś potrafię robić..? ANNA LAT 54 Jak osiągnąć sukces? Realizacja marzeń na każdym etapie życia wymaga odkrycia i umiejętnego wykorzystania swojego potencjału. Rozpoznanie własnych mocnych i słabych stron, umiejętności oraz kwalifikacji dodaje pewności siebie. To, co myślimy o sobie ma ogromny wpływ na nasze życie, na to, jak się zachowujemy, jaki mamy stosunek do siebie i do innych ludzi. Cztery działania, które poprowadzą Cię do sukcesu: 1. Poznaj siebie W zakresie mocnych stron: jakie są zalety Twojej osobowości i charakteru? Jakie umiejętności i mocne strony możesz wykorzystać w pracy? www.witrynapracy.pl 5
W zakresie słabych stron: jakie są wady Twojej osobowości i charakteru? Jakiej pracy powinieneś unikać? 2. Naucz się dostrzegać i doceniać swoje umiejętności i kompetencje. 6Poradnik 3. Naucz się kontrolować swoje zachowania, by łatwiej tworzyć pozytywny efekt pierwszego wrażenia i skutecznie radzić sobie w relacjach z pracodawcą. 4. Wykorzystuj przede wszystkim swoje zasoby i mocne strony. Powodzenie w znalezieniu pracy to przede wszystkim: znajomość siebie znajomość rynku pracy umiejętność promocji własnej osoby Myślenie kreuje rzeczywistość - zatem ze swojego wieku uczyń swój atut na rynku pracy!
Moje mocne strony analiza umiejętności www.witrynapracy.pl Jak znaleźć pracę? 2 7
Umiejętności 8Poradnik Umiejętności to wszystko to, co możesz zaoferować pracodawcy. Pracodawcy nie interesuje twoja historia życia. Jeśli pyta Cię o przeszłość, to wyłącznie po to, aby móc przewidzieć Twoje przyszłe zachowania w pracy. Słowo umiejętności wielu ludzi wprowadza w popłoch. Tak naprawdę nie umiem nic to najczęściej spotykana odpowiedź. Wynika to często z braku zrozumienia tego pojęcia. Umiejętności to nie wiedza i wykształcenie! Umiejętności to praktyczny sposób wykorzystania wiedzy, osiągnięć, zainteresowań i doświadczeń. Umiejętności są efektem twoich różnych doświadczeń życiowych. Każda, nawet pozornie nieistotna umiejętność stanowi potencjalne źródło sukcesu. Pamietaj Najlepsza dla ciebie praca to ta, w trakcie której będziesz skutecznie wykorzystywać swoje umiejętności w preferowanej branży i w otoczeniu najbardziej ci sprzyjającym. Idź za głosem swoich możliwości, pasji i fascynacji. Dla pracodawcy liczą się Twoje umiejętności, czyli co potrafisz zrobić. Niezależnie od dyplomów i wiedzy, którą posiadasz. Twoim zadaniem jest udowodnić, że posiadasz umiejętności. Odkrywanie potencjału osobistego Obecny rynek pracy wymaga stałego aktualizowania swojej wiedzy i podnoszenia umiejętności. Oczekiwania pracodawców wobec kandydatów do pracy są coraz większe. Znalezienie wymarzonej pracy wymaga dużego zaangażowania w jej poszukiwanie. Znalezienie pracy to również odpowiednie zaprezentowanie swoich możliwości i umiejętności. Co najlepiej lubię robić? Co najlepiej mi wychodzi? Odpowiedzi na te pytania pozwolą ci odkryć najważniejszy element sukcesu zawodowego: Twoją energię!
Pracodawcy oczekują od swoich pracowników energii i zapału! Energia i zapał to twój napęd do działania. Ten napęd warto czerpać z zainteresowań, uzdolnień i umiejętności. Praca zgodna z zainteresowaniami, uzdolnieniami i umiejętnościami jest podstawą satysfakcji zawodowej. Od czego zacząć? Poszukiwanie pracy jest trudnym i angażującym zajęciem, wymaga znajomości rynku pracy i skutecznych metod jej poszukiwania. Potraktuj poszukiwanie pracy jak zajęcie na cały etat tylko wtedy twoja praca będzie skuteczna i efektywna. Jak znaleźć pracę? Krok 1. Jakie posiadasz umiejętności? O czym wiesz bardzo dużo? Co lubisz robić najlepiej? Pomyśl jakich umiejętności wymagały od Ciebie Twoje dotychczasowe aktywności zawodowe. Na pewno będą to umiejętności z wielu dziedzin. Nie jest istotny sposób ich zdobycia! Zastanów się także jakie masz zainteresowania, zdolności i kwalifikacje może również wykorzystasz je przy wykonywaniu pewnych prac. Pamiętaj Człowiek to archiwum wiedzy i umiejętności STWÓRZ MATRYCĘ SWOICH UMIEJĘTOŚCI I KWALIFIKACJI nie lubię, ale potrafię lubię, ale nie potrafię nie lubię i nie potrafię lubię, ale nie potrafię www.witrynapracy.pl 9
Poradnik Krok 2. Co chcesz robić? Jakie masz oczekiwania związane z pracą i jaki rodzaj pracy i stanowiska preferujesz? MATRYCA OCZEKIWAŃ WOBEC PRACY Co chcesz w pracy robić? Jakich korzyści oczekujesz z pracy? Jakie zadania i czynności wykonywać? Czego na pewno nie chcesz robić? W jakim otoczeniu chcesz pracować? Jakie stanowiska pracy Cię interesują? Krok 3. Czy posiadasz odpowiednie umiejętności i kwalifikacje do wymarzonej pracy? Czy Twoje umiejętności pasują do Twoich oczekiwań? Porównaj swoje umiejętności, kwalifikacje i zdolności z oczekiwaniami wobec pracą Moje umiejętności Moje oczekiwania Jeżeli Twoje umiejętności i oczekiwania wobec pracy są zbieżne - jesteś na dobrej drodze! Jeżeli nie pomyśl, gdzie jeszcze mógłbyś wykorzystać swoje umiejętności! 10
Pamiętaj Jeżeli Twoje umiejętności i oczekiwania wobec pracy są zbieżne jesteś na dobrej drodze! Jeżeli nie pomyśl, gdzie jeszcze mógłbyś wykorzystać swoje umiejętności! Czynniki trafnego wyboru pracy Jak znaleźć pracę? W poszukiwaniu satysfakcjonującej pracy zwróć uwagę na działania zwiększające trafność Twojego wyboru i sukcesu na rynku pracy. Działania zwiększające trafność wyboru pracy Poznaj siebie Zainteresowania Uzdolnienia Temperament Umiejętności Osobowość Stan zdrowia Wiedza Poznaj możliwości zawodowe Środowisko pracy Zadania i czynności Narzędzia pracy Możliwości za-trudnia Zarobki Poznaj ścieżki edukacyjne Możliwości zdobycia kwalifikacji / umiejętności zawodowych Możliwości przekwalifikowania Możliwości podnoszenia kwalifikacji PAMIĘTAJ Nie ma jednej skutecznej metody poszukiwania pracy, im lepiej się przygotujesz i więcej metod wykorzystasz, tym wzrastają Twoje szanse na znalezienie pracy. www.witrynapracy.pl 11
Poradnik 3 Marketing osobisty jak zaistnieć na rynku pracy 12
Poszukując pracy warto pamiętać o zasadzie: praca sama nie przyjdzie (przynajmniej zazwyczaj tak jest, tylko do nielicznych przychodzi ktoś z propozycją). Rejestrując się w Urzędzie Pracy nie licz na to, że ktoś znajdzie pracę za Ciebie. Urzędy pracy mogą w tym pomóc, ale Cię nie wyręczą. Szukanie pracy wymaga zaangażowania i tylko wtedy przynosi efekty! Praca sama nie przyjdzie Szukać pracy możesz: przy pomocy ogłoszeń zamieszczanych w internecie, prasie, witrynach sklepowych, specjalnie do tego przeznaczonych portalach, poprzez bezpośrednie wizyty u pracodawcy, korzystając z pomocy znajomych, którzy mogą Cię zarekomendować w swojej pracy albo po prostu powiadomić, kiedy usłyszą o wolnym stanowisku pracy, poprzez Urzędy Pracy i Agencje Pośrednictwa Pracy, które na swoich stronach zamieszczają oferty pracy przekazane przez pracodawców, uczestnicząc w targach i giełdach pracy, gdzie masz możliwość bezpośredniego kontaktu z pracodawcą. Zazwyczaj informacje o miejscu i terminie targów pracy są dostępne w Urzędach Pracy. Jak znaleźć pracę? Proponujemy jednak wyprzedź pracodawcę i stwórz własną ofertę! Nie warto czekać w nieskończoność, aż pojawi się interesująca Cię propozycja, albo w końcu zadzwoni telefon. Warto wykazać się działaniem i skonstruować własną ofertę pracy. Ofertę możesz zamieścić na różnych portalach internetowych dzięki temu będzie ona stale widoczna dla pracodawców, a Twoja aktywność nie ograniczy się tylko i wyłącznie do odpowiadania na oferty pracodawców. www.witrynapracy.pl 13
Poradnik Jak powinna wyglądać Twoja oferta pracy? Twój sposób zaprezentowania się pracodawcy często decyduje o Twoim zatrudnieniu! Własna oferta powinna zawierać informacje, które są ważne przede wszystkim dla pracodawcy np. posiadanie specjalistycznych uprawnień i kwalifikacji, które są związane z zakresem obowiązków na stanowisku pracy o którą się ubiegasz. Oferta powinna zawierać: Prezentację siebie, czyli kim jestem? Prezentację tego, co potrafisz robić Informację, Jakiej pracy szukasz Pamiętasz list Anny zamieszczony na początku tego poradnika? Anna miała wątpliwości Przeanalizowała jednak swoje umiejętności i dotychczasowe doświadczenie zawodowe. W efekcie powstała jej oferta pracy. Urodziłam się 54 lata temu w niewielkiej nadmorskiej miejscowości. Posiadam bogate doświadczenie zawodowe w branży spożywczo-przemysłowej, przez 20 lat prowadziłam własną działalność gospodarczą. Potrafię kierować pracą innych osób, znam specyfikę handlu detalicznego, potrafię sporządzać raporty sprzedażowe, wystawiać faktury obsługiwać kasę fiskalną, posiadam również wiedzę z zakresu księgowości i rachunkowości. Najbardziej chciałabym pracować w handlu, ale sprawdzę się również w pracy biurowej lub w pracy wymagającej dyscypliny i samodzielności. Jestem przekonana, że dobrze poradziłabym sobie jako kierownik małego sklepu. Jestem osobą sumienną, odpowiedzialną i zmotywowaną do pracy. Chętnie uczę się nowych rzeczy. Potrafię obsługiwać urządzenia biurowe. Nie boję się nowych wyzwań. Pracodawca, który mnie zatrudni będzie zadowolony, ponieważ nie boję się podejmować decyzji i brać za nie odpowiedzialności, potrafię organizować pracę i mogę nauczyć wielu umiejętności moich młodszych kolegów. W wolnym czasie lubię spacerować po plaży i jeździć na rowerze. 14
Jak skonstruować własną ofertę pracy? Przy pisaniu własnego ogłoszenia / oferty pracy wykorzystaj poniższe podpowiedzi. Ukończyłem szkołę/szkoły... Moje zainteresowania zawodowe to... Mógłbym zajmować się...... Mam duże doświadczenie w/z..... Potrafię..... Najlepiej czuję się w pracy, która daje mi.... Sprawdzam się w pracy, która wymaga..... Chciałabym kontynuować pracę na stanowisku.... Chciałabym wykorzystać swoje umiejętności takie jak..... Moim marzeniem jest...... Moją szczególnie silną/mocną stroną jest..... Moje największe osiągnięcie/osiągnięcia to.... Zasada, którą staram się kierować w życiu/pracy to.... Interesuję się....... W czasie wolnym najbardziej lubię..... Zatrudniając mnie pozyska Pan/i..... Jak znaleźć pracę? www.witrynapracy.pl 15
Poradnik 4 Jak skutecznie zaprezentować siebie pracodawcy? 16
Jak Cię widzą, tak Cię piszą to stare przysłowie niesie w sobie dużo prawdy, zwłaszcza jeżeli dotyczy rozmowy rekrutacyjnej. Sposób autoprezentacji zasadniczo wpływa na to, jak jesteś spostrzegany przez pracodawcę. Co zrobić, aby dobrze zaprezentować się na rozmowie z pracodawcą? Wielu pracodawców uważa, że sposób, w jaki zachowasz się na rozmowie świadczy o tym, jak będziesz wykonywał swoją pracę! Skup się na tym, co możesz zaoferować pracodawcy. Zawsze mów o tym, co potrafisz nigdy o tym czego nie potrafisz. Jak znaleźć pracę? Dobre rady Pamiętaj, aby na rozmowie zawsze wyglądać czysto i schludnie! Podczas rozmowy z potencjalnym pracodawcą hamuj swoje rozżalenie i gniew, nawet jeżeli w poprzednim miejscu pracy nie potraktowano Cię dobrze. Zastanów się, co wyróżnia Cię pośród innych poszukujących pracy i dlaczego to właśnie Ty powinieneś dostać tę pracę takie pytanie często pada na rozmowach. Nie zagaduj pracodawcy, Twoja odpowiedź na pytanie nie powinna trwać dłużej niż 2 minuty. Obecny rynek pracy wymusza aby być stale gotowym do podjęcia poszukiwania pracy! www.witrynapracy.pl 17
Poradnik Zakończenie Żaden pracodawca nie jest zobowiązany, aby Cię zatrudnić. Jednym z najważniejszych czynników skutecznego poszukiwania pracy jest Twoja aktywna postawa i działanie! Najistotniejsze jest poznanie swojego potencjału i możliwości wykorzystania mocnych stron. Nie trać czasu na myślenie, że pracodawca nie będzie chciał Cię zatrudnić z powodu Twojego wieku. Zastanów się, w jaki sposób możesz sprzedać swoje umiejętności i kwalifikacje na rynku pracy. Powodzenia w poszukiwaniu pracy! 18