Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Systemy podatkowe Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 18 października 2018 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Copywrite Błażej Goraj 2010 (b@goraj.com) WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL 1
Plan spotkania Wykład: Modele podatkowe w różnych systemach gospodarczych Rodzaje i znaczenie podatków, systemy podatkowe i ich wpływ na gospodarkę. Warsztaty: Idealny system podatkowy 2
Zasadność istnienia podatków Na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki., Benjamin Franklin, 1789 r. Czy lubimy płacić podatki? Po co płacimy podatki? https://pixabay.com/pl/znak-zapytania-pytanie-odpowiedzi-1019993/ 3
Znaczenie systemów podatkowych dla gospodarki Podatki zapewniają największą grupę dochodów współczesnych gospodarek. Funkcje podatków: funkcja fiskalna podatki umożliwiają pozyskanie środków pieniężnych, które są niezbędne do sfinansowania dóbr i usług publicznych funkcja redystrybucyjna polega na podziale środków publicznych uzyskanych z podatków między obywatelami i innymi podmiotami publicznoprawnymi funkcja stymulująca dzięki zastosowaniu ulg, zwolnień czy obniżonych stawek podatkowych możliwe jest wywoływanie określonych działań lub procesów gospodarczych 4
Dochody podatkowe wybranych państw w 2016 r. jako % wydatków ogółem i % PKB 70% 65% 60% 50% 58% 53% 51% 50% 40% 30% 20% 27% 24% 29% 21% 27% 10% 0% Unia Europejska Niemcy Francja Polska Wielka Brytania jako % wydatków publicznych jako % PKB Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostat. 5
Jakie podatki płacimy w Polsce? https://pixabay.com/pl/znak-zapytania-pytanie-odpowiedzi-1019820/ 6
Przedmiotowy podział podatków: Klasyfikacja podatków konsumpcyjne: podatek od towarów i usług (VAT), podatek akcyzowy, podatek od gier, dochodowe: podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT), podatek dochodowy od osób prawnych (CIT), przychodowe: podatek rolny, podatek leśny, majątkowe: podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych, podatek od spadków i darowizn, podatek od czynności cywilnoprawnych, inne: podatek od produkcji okrętowej, podatek tonażowy, podatek od wydobycia niektórych kopalin, podatek od niektórych instytucji finansowych. 7
Czym tak naprawdę jest podatek? https://pixabay.com/pl/znak-zapytania-pytanie-pomoc-2314109/ 8
Czym tak naprawdę jest podatek? Jest nakładany przez państwo lub podmiot publicznoprawny (np. jednostkę samorządu terytorialnego) na mocy przepisów prawnych. Jest płacony w pieniądzu. Jest przymusowy. https://commons.wikimedia.org/wiki/file:pieni%c4%85dz_10_z%c5%82_pln.jpg 9
Elementy konstrukcyjne podatku warunkujące jego funkcjonowanie 10
Przedmiot opodatkowania czyli co podlega opodatkowaniu? Przedmiot opodatkowania to: rzecz, zjawisko, zdarzenie, lub stan faktyczny czy prawny powodujący powstanie obowiązku podatkowego. 11
Podmiot opodatkowania czyli kto jest opodatkowany? Podmiot czynny strona ustalająca i pobierająca podatek Podmiot bierny strona, na której ciąży obowiązek podatkowy (podatnik, płatnik) 12
Podstawa opodatkowania czyli w jaki sposób naliczany jest podatek? Podstawa opodatkowania to ujęcie przedmiotu opodatkowania w sposób: liczbowy (np. w tonach, sztukach, metrach), wartościowy (np. od wartości dochodu, przychodu czy obrotu). https://pixabay.com/pl/ta%c5%9bmy-%c5%9brodka-miara-zwijana-pomiaru-1056224/ http://gazetaolsztynska.pl/421219,nowe-500-za-700.html https://pixabay.com/pl/waga-poziomej-zwa%c5%bcy%c4%87-stary-kg-2541653/ 13
Stawki podatkowe czyli według jakiej reguły jest naliczany podatek? Stawka kwotowa liczba jednostek pieniężnych, jaką należy zapłacić od danej podstawy opodatkowania, np. 1 zł za 1 m 2 Stawka procentowa wskazuje jaka część podstawy opodatkowania ma być przekazana do właściwego budżetu, np. 23% x cena netto 14
ZADANIE Rząd poszukuje dodatkowego źródła dochodów budżetowych. Zadaniem każdej z grup posłów jest przedstawienie projektu zupełnie nowego podatku. Podatek musi być scharakteryzowany według elementów konstrukcyjnych podatku: Przedmiot opodatkowania co jest opodatkowane? Podmiot opodatkowania kto płaci? Podstawa opodatkowania w jaki sposób? Stawki podatkowe jakie są stosowane? Czas na wykonanie zadania: 25 minut. Prezentacja prac. 15
Bardzo dziękuję Wam za uwagę! 16
Bibliografia 1. Cieślukowski, M., Kańduła, S., Kijek, I., 2012, Polski system podatkowy. Materiały do ćwiczeń i wykładów, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań. 2. Juja, T., 2011, Finanse publiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań. 3. Eurostat, http://ec.europa.eu/eurostat/data/database. 4. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. 2009 nr 157 poz. 1240. 5. Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, Dz.U. 2003 nr 203 poz. 1966. 17