PROJEKT PODSTAWY PROGRAMOWEJ DLA SZKOŁY BALETOWEJ

PROJEKT PODSTAWY PROGRAMOWEJ DLA SZKOŁY BALETOWEJ ZAWÓD - ARTYSTA BALETU Symbol cyfrowy - 1

EFEKTY KSZTAŁCENIA PO ZAKOŃCZENIU NAUKI W SZKOLE BALETOWEJ Uczeń: - posługuje się różnymi technikami tańca (taniec klasyczny, taniec współczesny, taniec ludowy, taniec charakterystyczny, taniec dawny); - posiada koordynację i pamięć muzyczno-ruchową; - zna różne sposoby realizacji rytmu muzycznego; - twórczo kreuje dzieło taneczne; - świadomie posługuje się językiem tańca, - zna historię rozwoju sztuki tańca w Polsce i na świecie oraz kanon dzieł tanecznych; - zna dorobek wybitnych tancerzy, choreografów i teoretyków tańca; - potrafi analizować dzieła taneczne; - zna literaturę muzyczną ze szczególnym uwzględnieniem dzieł baletowych; - posiada podstawową wiedzę z zakresu muzyki: zna jej rodzaje, formy, style i kierunki w rozwoju historycznym; - potrafi wykonać charakteryzację stosowaną w pracy zawodowej; - wykorzystuje wiedzę z zakresu przedmiotów teoretycznych i łączy ją z działaniami praktycznymi; - samodzielnie wyszukuje, selekcjonuje i ocenia informacje z zakresu przedmiotów teoretycznych, wykorzystując również nowoczesną technologię informacyjną i komunikacyjną; - zna i przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w zawodzie tancerza; - posiada niezbędne kwalifikacje do występów publicznych; - publicznie prezentuje przygotowany program artystyczny (solo, w duecie lub w zespole). 2

TREŚCI NAUCZANIA I. PODSTAWY PROGRAMOWE DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW AUDYCJE MUZYCZNE 4 HISTORIA TAŃCA 5 MODUŁY ZAJĘĆ UZUPEŁNIAJĄCYCH PARTNEROWANIE 9 RYTMIKA 10 TANIEC DAWNY 12 TANIEC KLASYCZNY 14 TANIEC LUDOWY I CHARAKTERYSTYCZNY 16 TANIEC WSPÓŁCZESNY 18 UMUZYKALNIENIE 20 ZAJĘCIA TANECZNE 21 ZASADY CHARAKTERYZACJI 22 3

AUDYCJE MUZYCZNE CELE KSZTAŁCENIA WYMAGANIA OGÓLNE: 1. Wiadomości o muzyce Uczeń poznaje wiedzę z zakresu historii i teorii muzyki oraz z literatury muzycznej różnych epok historycznych. Zbiera informacje o muzyce, jej twórcach i innych zagadnieniach z nią związanych. 2. Tworzenie wypowiedzi Uczeń wypowiada się pisemnie i ustnie na temat historii muzyki, wybranych kompozytorów i ich twórczości. Dostrzega związki muzyki z wydarzeniami historycznymi i społecznymi oraz z innymi dziedzinami sztuki. Prezentuje i uzasadnia swoje opinie artystyczne. 3. Analiza i interpretacja tekstów kultury Uczeń wykorzystuje zdobytą wiedzę do analizy i opisu dzieł muzycznych. Czyta i interpretuje teksty o muzyce. Zna repertuar muzyczny, zwłaszcza dzieła baletowe. Przedstawia i argumentuje wypowiedzi o poznanych dziełach muzycznych. 4. Przygotowanie do pracy zawodowej Uczeń zdobywa wiedzę i umiejętności muzyczne. Kształtuje cechy osobowości, które pozwolą mu w przyszłości funkcjonować w społeczeństwie i realizować cele artystyczne. CELE KSZTAŁCENA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE: 1. Wiadomości o muzyce - posługuje się terminami i pojęciami muzycznymi określającymi elementy dzieła muzycznego rodzaje melodii, rytmu, harmonii, kolorystyki, artykulacji, agogiki i dynamiki; - rozpoznaje rodzaje faktury muzycznej (np. homofoniczna - polifoniczna; instrumentalna - wokalna); - rozróżnia podstawowe elementy budowy formalnej utworu muzycznego (np. motyw, fraza, zdanie); - określa i charakteryzuje podstawowe zasady kształtowania formy (okresowość i ewolucyjność); - charakteryzuje zasady budowy utworu oraz rozróżnia podstawowe formy i gatunki muzyczne; - charakteryzuje wybrane rodzaje muzyki klasycznej, ludowej, jazzowej i rozrywkowej; - rozróżnia i klasyfikuje na podstawie źródeł dźwięku instrumenty muzyczne oraz rodzaje zespołów wykonawczych; - poprawnie charakteryzuje poszczególne okresy w historii muzyki i wymienia kompozytorów reprezentatywnych dla danej epoki, ze szczególnym uwzględnieniem twórców muzyki baletowej. 4

2. Tworzenie wypowiedzi - wypowiada się o muzyce stosuje terminologię muzyczną, charakteryzuje poszczególne epoki w historii muzyki, omawia wysłuchane utwory; - dostrzega i określa związki muzyki z wydarzeniami historycznymi i zjawiskami społecznymi, kulturą danej epoki oraz z innymi dziedzinami sztuki (tańcem, literaturą, malarstwem, filmem). 3. Analiza i interpretacja tekstów kultury - analizuje słuchowo warstwę muzyczną dzieł baletowych i utworów muzycznych opracowanych choreograficznie; - ocenia i wartościuje muzykę oraz jej wykonanie, uzasadniając swoje opinie, - dostrzega wartości muzyki, ocenia różne kierunki muzyki jazzowej i rozrywkowej; - wypowiada swoje opinie na temat muzyki i jej wykonań, uzasadniając swoje poglądy; - charakteryzuje różne kierunki muzyki jazzowej i rozrywkowej; - wykorzystuje źródła informacji o muzyce (słowniki, encyklopedie i leksykony muzyczne, monografie kompozytorów, podręczniki dla szkolnictwa muzycznego, Internet); - przygotowuje prezentacje multimedialne wybranych zagadnień muzycznych. 4. Przygotowanie do pracy zawodowej - przestrzega zasad kultury, etyki i prawa autorskiego; - szanuje dziedzictwo kulturowe swojego i innych narodów; - organizuje swoją pracę; - potrafi siebie zaprezentować; - współpracuje z partnerami w zespole w ramach przydzielonych zadań. HISTORIA TAŃCA CELE KSZTAŁCENIA WYMAGANIA OGÓLNE: 1. Wiadomości o tańcu Uczeń posługuje się pojęciami, terminami oraz faktami z zakresu teorii, historii i estetyki tańca, umożliwiającmi rozumienie dzieł tanecznych w przekroju historycznym oraz tekstów o tańcu; samodzielnie poszukuje informacji o tańcu i jego dziejach. 2. Tworzenie wypowiedzi Uczeń formułuje przejrzystą i logiczną wypowiedź pisemną i ustną, prezentując i uzasadniając swoje opinie o dziele tanecznym, jego twórcy i dziejach, kulturze tanecznej, związkach tańca z innymi dziedzinami sztuki, wydarzeniami historycznymi i społecznymi. 5

3. Analiza i interpretacja tekstów kultury Uczeń wykorzystuje swoją wiedzę do opisu i analizy dzieła tanecznego w oparciu o materiał ikonograficzny i filmowy. Określa cechy dzieła, interpretuje wnioski wynikające z analizy i uzasadnia własne stanowisko. CELE KSZTAŁCENA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE: 1. Wiadomości o tańcu - stosuje terminy i pojęcia z dziedziny teorii, estetyki i historii tańca oraz: technik tańca, technik wspomagających taniec, formy dzieła tanecznego, procesu powstawania dzieła i kanonów estetycznych obowiązujących w sztuce tańca; - zna strukturę organizacyjną i zasady funkcjonowania teatru jako miejsca działalności artystycznej choreografa, tancerza i pedagoga tańca; - charakteryzuje warsztat pracy tancerza, choreografa i pedagoga tańca; - charakteryzuje dzieła i widowiska taneczne charakterystyczne dla poszczególnych epok, - charakteryzuje epoki, style i kierunki tańca z uwzględnieniem chronologii i kręgu kulturowego: kultura pierwotna, starożytność, średniowiecze, renesans, barok, klasycyzm, romantyzm, II połowa XIX wieku, współczesność (wiek XXI); - charakteryzuje dokonania wybranych polskich i światowych zespołów baletowych XX i XXI wieku; - zna i potrafi przedstawić historię polskiego szkolnictwa baletowego; - charakteryzuje szkoły tańca klasycznego (francuska, włoska, rosyjska, duńska, amerykańska, angielska); - potrafi wymienić polskie i zagraniczne konkursy i festiwale taneczne XX i XXI wieku; - charakteryzuje polskie tańce narodowe: krakowiaka, mazura, oberka, poloneza oraz kujawiaka w aspekcie historycznym i artystycznym; - charakteryzuje kulturę ludową wybranych regionów Polski (Kaszuby, Kurpie, Wielkopolska, Śląsk, Podhale) ze szczególnym zwróceniem uwagi na elementy tańca i obrzędy; - charakteryzuje sylwetkę i dorobek artystyczny wybranych polskich choreografów (Conrad Drzewiecki, Witold Gruca, Janina Jarzynówna Sobczak, Krzysztof Pastor, Feliks Parnell, Henryk Tomaszewski, Roman Turczynowicz, Emil Wesołowski, Ewa Wycichowska, Piotr Zajlich) i tancerzy (Barbara Bittnerówna, Alicja Boniuszko, Ewa Głowacka, Olga Sawicka, Stanisław Szymański, Wojciech Wiesiołłowski, Leon Wójcikowski); - charakteryzuje sylwetkę i dorobek artystyczny wybranych choreografów zagranicznych (Alvin Ailey, Karole Armitage, Frederick Ashton, George Balanchine, Pina Bausch, Maurice Bèjart, Auguste Bournonville, Carolyn Carlson, John Cranko, Birgit Cullberg, Merce Cunningham, Mats Ek, Michaił Fokin, William Forsythe, Martha Graham, Jurij Grigorowicz, Bill T. Jones, Kurt Jooss, Anne Teresa de 6

Keersmaeker, Jiři Kylian, Jose Limon, Hans van Manen, Maguy Marin, Leonid Miasin, John Neumeier, Alvin Nicolais, Bronisława Niżyńska, Wacław Niżyński, Jean-Georges Noverre, Marius Petipa, Jules Perrot, Roland Petit, Angelin Preljocaj, Jerome Robbins, Heinz Spoerli, Filippo Taglioni, Sasha Waltz, Mary Wigman, Ninette de Valois, Wim Vandekeybus) i tancerzy (Alicia Alonso, Michaił Barysznikow, Jorge Donn, Isadora Duncan, Margot Fonteyn, Carla Fracci, Sylvie Guilliem, Marcia Haydee, Władimir Małachow, Rudolf Nurejew, Maja Plisiecka, Galina Ułanowa, Swietłana Zacharowa); - charakteryzuje twórczość wybranych teoretyków tańca i ruchu oraz pedagogów (Pierre Beauchamp, Carlo Blassis, Enrico Cecchetti, Emil Jaques-Dalcroze, François Delsarte, Michaił Fokin, Martha Graham, Doris Humphrey, Rudolf von Laban, Jean-Georges Noverre, Agryppina Waganowa); - charakteryzuje sylwetkę i dorobek artystyczny choreografów i tancerzy reprezentatywnych dla współczesnej kultury tanecznej w Polsce i na świecie; - omawia współczesne zjawiska artystyczne w dziedzinie sztuki tańca. 2. Tworzenie wypowiedzi - prezentuje poglądy na temat kultury tanecznej i dokonań w dziedzinie tańca; - porównuje dzieła taneczne, epoki, style, kierunki oraz sposoby interpretacji dzieł tanecznych; - utożsamia taniec lub widowisko taneczne z twórcą, epoką, stylem lub kierunkiem tańca; - dostrzega i opisuje podobieństwa i różnice epok, stylów i kierunków tańca; - dostrzega i opisuje podobieństwa i różnice widoczne w sposobie interpretacji tych samych dzieł przez różnych tancerzy i / lub choreografów; - krytycznie ocenia dzieła taneczne, epoki, style i kierunki; - charakteryzuje osiągnięcia artystyczne tancerzy i sposoby interpretacji dzieł tanecznych; - omawia związki pomiędzy zjawiskami artystycznymi w dziedzinie tańca i wydarzeniami społeczno politycznymi oraz kulturalnymi ; - formułuje opinie: a) dokonując syntezy różnych zjawisk kultury tanecznej, b) wskazując dzieła, twórców i wykonawców, znaczących dla poszczególnych epok, stylów, kierunków i szkół tańca, c) opierając swój wybór na właściwie dobranych przykładach. 3. Analiza i interpretacja tekstów kultury - opisuje i analizuje techniki tańca oraz kanony estetyczne dzieł tanecznych w kontekście epoki, stylu i kierunku tańca; - opisuje i analizuje sposoby interpretacji dzieł tanecznych przez choreografów i tancerzy; - analizuje rozwój tańca w ujęciu chronologicznym i geograficznym (fakty, cechy epoki, reprezentatywne style, kierunki i szkoły); 7

- analizuje dzieło taneczne - jego formę i treść (np. kompozycję czasowo przestrzenną, wątki fabularne, główne postacie, symbolikę, związki z epoką); - analizuje związki tańca z innymi dziedzinami sztuki poprzez interpretację różnych elementów, np. wątku fabularnego zaczerpniętego z literatury, tła dźwiękowego, elementów scenografii oraz wykorzystanych środków multimedialnych; - opisuje i analizuje uwarunkowania społeczne i historyczno kulturalne sztuki tańca ze szczególnym uwzględnieniem: a) form tanecznych typowych dla różnych grup społecznych, b) wpływu wydarzeń historycznych na powstawanie nowych kierunków, form tanecznych i repertuaru scenicznego, c) związków kultury tanecznej z wydarzeniami politycznymi. Wyróżnione teksty kultury wykaz dzieł tanecznych koniecznych do realizacji 1. Sylfida (Pierre Lacotte wg. Filippo Taglioni lubauguste Bournonville) 2. Giselle (Jean Coralli i Jules Perrot, Mats Ek) 3. Jezioro łabędzie (Marius Petipa i Lew Iwanow, Mats Ek) 4. Dziadek do orzechów (Wasilij Wajnonen) 5. Śpiąca królewna (Marius Petipa, Mats Ek) 6. Coppelia (Ninette de Valois wg. Lwa Iwanowa i Enrico Cecchetti`ego lub Roland Petit) 7. Bajaderka (Marius Petipa) 8. Don Kichot (Aleksander Gorski lub Michaił Barysznikow) 9. Napoli (Auguste Bournonville) 10. Córka źle strzeżona (Frederick Asthon lub Heinz Spoerli) 11. Sylfidy (Michaił Fokin) 12. Duch róży (Michaił Fokin) 13. Pietruszka (Michaił Fokin) 14. Popołudnie fauna (Wacław Niżyński) 15. Święto wiosny (Wacław Niżyński, Maurice Bèjart) 16. Trójkątny kapelusz (Leonid Miasin) 17. Wesele (Bronisława Niżyńska, Jiři Kylian lub Angelin Preljocaj) 18. Zielony stół (Kurt Jooss) 19. Romeo i Julia (Leonid Ławrowski, John Cranko) 20. Serenade (George Balanchine) 21. Agon (George Balanchine) 22. El Penitente (Martha Graham) 23. Niobe (Janina Jarzynówna-Sobczak) 24. Krzesany (Conrad Drzewiecki) 25. Walka karnawału z postem (Ewa Wycichowska) 26. Menażeria cesarzowej Filissy (Henryk Tomaszewski) 27. Kopciuszek (Maguy Marin) 28. Bolero (Maurice Bèjart) 29. Dama kameliowa (John Neumeier) 8

30. Notre-Dame de Paris lub Carmen (Roland Petit) 31. Revelation (Alvin Ailey) 32. West Side Story (Jerome Robbins) 33. Channels / Insert (Merce Cunningham) 34. Cafe Müeller (Pina Bausch) 35. Dydona i Eneasz (Sasha Waltz) 36. Dzieło taneczne z post modernizmu lub innego kierunku awangardowego (do wyboru). MODUŁY ZAJĘĆ UZUPEŁNIAJĄCYCH PARTNEROWANIE CELE KSZTAŁCENIA WYMAGANIA OGÓLNE: 1. Wiedza Uczeń zdobywa wiedzę dotyczącą sposobów tańczenia w duecie oraz w grupie, umożliwiającą prawidłowe wykonanie elementów i póz charakterystycznych dla różnych technik tańca. Stosuje terminologię z zakresu przemiotu. 2. Umiejętności Uczeń wykonuje elementy łączone w kombinacje i etiudy taneczne oraz pozy charakterystyczne dla tańca w duecie i w grupie; uwzględnia: różne techniki, współpracę z partnerem oraz poruszanie się w przestrzeni. 3. Kreacja dzieła tanecznego Uczeń wykorzystuje nabytą wiedzę do scenicznej prezentacji tańca w duecie i w grupie; nadaje mu artystyczny kształt poprzez właściwą i charakterystyczną dla różnych technik tańca interpretację muzyczno ruchową. CELE KSZTAŁCENA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE: 1. Wiedza - określa czynności partnerki i partnera w duecie lub w grupie; - wymienia poszczególne elementy partnerowania; - posługuje się terminologią w zakresie partnerowania, właściwą dla danej techniki tańca; - opisuje sposoby wykonywania poszczególnych elementów partnerowania w duecie lub w grupie. 9

2. Umiejętności - wykonuje elementy łączone w kombinacje i etiudy taneczne: a) dwiema rękami za talię, b) dwiema rękami za ręce, c) jedną ręka w talii, a drugą za rękę, d) jedną ręką za rękę, a drugą na bark; - wykonuje kroki (pas) łączące i pomocnicze; - wykonuje zwroty, obroty i piruety w technice tańca klasycznego lub w innej technice tańca; - wykonuje oprowadzenia w pozach odpowiednich do różnych technik tańca; - wykonuje uniesienia, podnoszenia i przenoszenia; - wykonuje padające pozy i położenia; - wykonuje w partnerowaniu elementy małego, średniego i dużego allegro w technice tańca klasycznego lub w innej technice tańca; 3. Kreacja dzieła tanecznego - prezentuje taniec w duecie lub w grupie; - prezentuje układ choreograficzny, zachowując styl epoki, charakter muzyki i właściwą interpretację choreografii; - jest gotowy do podjęcia pracy w zawodzie oraz do dalszego kreatywnego rozwoju swoich umiejętności technicznych i wyrazowych. RYTMIKA CELE KSZTAŁCENIA WYMAGANIA OGÓLNE: 1. Pojęcia i terminy muzyczne Uczeń zna podstawowe zasady muzyki i notacji muzycznej. Posługuje się podstawowym zasobem pojęć i terminów muzycznych. 2. Kształcenie słuchu Uczeń umiejętnie operuje głosem, dokonuje analizy słuchowej, odtwarza tematy, motywy melodycznorytmiczne i kształci pamięć muzyczną. 3. Aparat ruchowy, estetyka ruchu Uczeń doskonali koordynację słuchowo-ruchową i transformuje poszczególne elementy dzieła muzycznego na język ciała. 4. Aktywność twórcza i wyobraźnia muzyczna 10

Uczeń kreuje i odtwarza muzykę (indywidualnie i zbiorowo) głosem, ruchem i grą na instrumentach muzycznych. Korzysta z literatury muzycznej i materiałów zawartych w Internecie. 5. Praca zespołowa Uczeń współpracuje z grupą i odpowiada za wspólnie podejmowane działania. CELE KSZTAŁCENA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE: 1. Pojęcia i terminy muzyczne - rozróżnia wartości rytmiczne nut i pauz; - stosuje zasady notacji muzycznej (pięciolinia, klucz wiolinowy, znaki chromatyczne, nazwy solmizacyjne i literowe nut); - posługuje się pojęciami muzycznymi (akcent, miara, takt, kreska taktowa, oznaczenia metryczne), - posługuje się pojęciami i oznaczeniami muzycznymi dotyczącymi wybranych elementów dzieła muzycznego, takich jak: rytm, melodia, harmonia, agogika, dynamika, artykulacja, faktura, barwa, forma (AB, ABA, rondo, kanon; - rozróżnia takty proste i złożone; - rozpoznaje regularny i nieregularny podział wartości rytmicznych; - wykonuje struktury rytmiczne (ćwierćnutowo - ósemkowe, ósemkowo -szesnastkowe); - realizuje tematy rytmiczne z przedtaktem; - rozumie zasady tworzenia rytmów uzupełniających, - realizuje tematy oraz łańcuch tematów rytmicznych; - realizuje różne formy polirytmii i polimetrii.2 2. Kształcenie słuchu - stosuje zasady prawidłowego oddechu w mowie i śpiewie; - śpiewa z prawidłową dykcją i intonacją; - realizuje głosem zapis nutowy z użyciem nazw solmizacyjnych i literowych; - śpiewa i gra na instrumencie proste struktury melodyczno-rytmiczne; - rozpoznaje podstawowe struktury muzyczne (gamę, trójdźwięk); - potrafi zapisać tematy rytmiczne; - potrafi śpiewać piosenki jednogłosowe i kanony; - gra na instrumentach. 3. Aparat ruchowy, estetyka ruchu - świadomie operuje własnym ciałem; - tworzy ruch zgodnie z frazą muzyczną; 11

- posiada koordynację słuchowo-ruchową oraz orientację w przestrzeni; - transformuje poszczególne elementy dzieła muzycznego na język ciała, dbając o estetykę ruchu i precyzję wykonawczą; - łączy umiejętność koncentracji z podzielnością uwagi, szybkością reakcji i samokontrolą. 4. Aktywność twórcza i wyobraźnia muzyczna - improwizuje rytmy i motywy melodyczno-rytmiczne; - tworzy własne etiudy muzyczno-ruchowe w oparciu o zagadnienia realizowane na lekcjach, - wyraża stany emocjonalne i pojęcia za pomocą ruchu i efektu dźwiękowego; - wykorzystuje rytm wypowiadanego słowa w działaniach muzyczno-ruchowych; - interpretuje ruchem muzykę - indywidualnie lub grupowo; - wykonuje kompozycje przestrzenno-ruchowe; - wykazuje kreatywność w realizacji zadań indywidualnych i grupowych. 5. Praca zespołowa - odnosi się z szacunkiem do siebie i innych; - reaguje właściwie na sytuacje społeczne; - konsekwentnie dąży do celu; - potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; - współpracuje z partnerami w zespole; - tworzy relacje z zespołem oparte na zaufaniu i dzieleniu się wiedzą; TANIEC DAWNY CELE KSZTAŁCENIA WYMAGANIA OGÓLNE: 1. Wiadomości Uczeń posiada wiedzę z zakresu: stylu i charakteru tańców dawnych, muzyki dawnej, obyczajowości, estetyki i kultury dawnych epok. Zna twórczość teoretyczną i choreograficzną mistrzów tańca z różnych epok, systemy notacji tańców dawnych oraz terminologię tańca dawnego. 2. Umiejętności Uczeń wykonuje dawne tańce do muzyki z epoki: w odpowiednim dla nich stylu i charakterze, solo i w zespole, w kostiumie historycznym; posługuje się rekwizytem właściwym dla danego stylu i epoki. Dysponuje koordynacją ruchów, właściwą dla tańca dawnego oraz precyzyjnie porusza się w przestrzeni. 12

3. Kreacja dzieła tanecznego Uczeń: interpretuje dawny taniec do muzyki charakterystycznej dla danej epoki i stylu. Kreuje charaktery postaci za pomocą retoryki gestu, ekspresji ciała i maski; odpowiedzialnie współtworzy dzieło taneczne w zespole i w przestrzeni. 4. Przygotowanie do pracy w zespole Uczeń jest przygotowany do pracy w zespole realizującym m.in. repertuar tańca dawnego oraz do współpracy z zespołem muzyki dawnej. CELE KSZTAŁCENA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE: 1. Wiadomości - rozróżnia style taneczne, rozpoznaje formy i kierunki tańca w poszczególnych epokach historycznych od XVI do XIX wieku; - definiuje formy taneczne występujące w różnych epokach; - objaśnia kroki, figury i terminologię taneczną w poszczególnych tańcach dawnych; - dobiera utwory muzyczne do określonych stylów i form tanecznych; - charakteryzuje twórczość teoretyczną i choreograficzną mistrzów tańca z różnych epok; - zna systemy notacji tańców dawnych; - definiuje kanony estetyki w poszczególnych epokach; - identyfikuje kostium charakterystyczny dla każdego stylu tańca; - opisuje obyczaje i wzorce zachowań w epokach dawnych; - stosuje terminologię z zakresu tańca dawnego. 2. Umiejętności - wykonuje wybrane tańce dawne od XVI do XIX wieku; - stosuje właściwy styl dla każdej formy tanecznej; - dobiera charakter ruchu i postaci do konkretnej formy tanecznej; - wykonuje tańce solo i w grupie; - posiada koordynację ruchu właściwą dla tańca dawnego; - porządkuje przestrzeń taneczną w sposób świadomy i precyzyjny; - łączy formy taneczne z odpowiednią dla nich muzyką; - posługuje się kostiumem historycznym i rekwizytem, właściwym dla danego stylu tańca. 3. Kreacja dzieła tanecznego - interpretuje dzieło taneczne z poszczególnych epok, stylów i kierunków - od XVI do XIX wieku; - kreuje charakter postaci za pomocą retoryki gestu, ekspresji ciała i maski oraz w choreografiach z repertuaru tańca dawnego; - aktywnie współtworzy dzieło taneczne w zespole; 13

- świadomie planuje przestrzeń taneczną; - prezentuje ekspresję taneczną, wykorzystując afekty stosowane w muzyce dawnej. 4. Przygotowanie do pracy w zespole - potrafi przygotować prezentację sceniczną różnych form tanecznych w poszczególnych epokach, stylach i kierunkach od XVI do XIX wieku; - tworzy kreatywną interpretację choreografii z repertuaru tańców dawnych; - aktywnie realizuje choreografię zespołową; - jest otwarty na poznawanie nowych form i technik tanecznych; - kompetentnie i twórczo współpracuje z zespołem muzyki dawnej; - świadomie i pewnie prezentuje swoje emploi. TANIEC KLASYCZNY CELE KSZTAŁCENIA WYMAGANIA OGÓLNE: 1. Wiedza z zakresu tańca klasycznego 2. Kształcenie umiejętności 3. Kreacja formy tańca klasycznego pozwalająca na zaprezentowanie wartości estetycznych i osobowości ucznia 4. Przygotowanie ucznia do podjęcia pracy zawodowej CELE KSZTAŁCENA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE: 1. Wiedza z zakresu tańca klasycznego - posługuje się terminologią dziedziny tańca klasycznego, jej zapisem i wymową; - zna zasady wykonywanych ćwiczeń; - dostrzega związek anatomicznej budowy ciała z jakością wykonywanego ruchu tanecznego; - potrafi określić strukturę lekcji tańca klasycznego; - rozpoznaje różnorodność i specyfikę stylu znanych szkół baletowych; - analizuje związek muzyki z ruchem; - rozpoznaje dzieła światowej literatury baletowej; - analizuje taniec poprzez określenie różnych cech ruchu; - potrafi ocenić pracę innych; - charakteryzuje formy baletowe pod względem technicznym i artystycznym. 14

2. Kształcenie umiejętności - prezentuje prawidłową postawę ciała w ćwiczeniach tańca klasycznego przy drążku i na środku sali; - stosuje prawidłowe pozycje rąk i nóg oraz położenia ciała (épaulement, pozy); - kontroluje wymagane ustawienie en dehor podczas wykonywanych ćwiczeń; - potraf zachować równowagę na dwóch i jednej nodze; - wykonuje: a) wszelkiego rodzaju pliés, b) wszystkie rodzaje battements, c) wszystkie formy ronds de jambe, d) złożoną formę adagio, e) ćwiczenia z zastosowaniem półpalców, f) różnorodne zwroty i obroty ( np. pirouettes, tours), g) różne rodzaje fouettés, h) klasyczne łączniki taneczne (np. pas de bourrées, glissades, pas couru, pas tombé, pas chassé, pas de basque, flic-flack itp.), i) różne formy allegro( małe, średnie i duże) w kombinacjach ćwiczeń, j) technikę tańca na pointach dotyczy grupy dziewcząt; - operuje koordynacją muzyczno-ruchową, swobodą wykonawczą, płynnością i elegancją; - wykonuje ćwiczenia w tempie właściwym dla zawodowego tancerza; - umiejętnie i świadomie wykorzystuje własny potencjał cielesny; - koryguje samodzielnie swoje błędy wykonawcze. 3. Kreacja formy tańca klasycznego pozwalająca na zaprezentowanie wartości estetycznych i osobowości ucznia - interpretuje w swobodny sposób fragmenty repertuaru baletowego, będącego częścią składową kombinacji;, - obserwuje pracę innych grup wykonawczych podczas ćwiczeń; - stosuje świadomie niuanse tańca klasycznego; - nadaje swoim ruchom wyrazistość, ekspresję i indywidualny rys; - angażuje się w projekty artystyczne szkoły; - rozwija własne zdolności artystyczne i umiejętności interpretacyjne; - jest świadomy korelacji świata muzyki i tańca. 4. Przygotowanie ucznia do podjęcia pracy zawodowej - charakteryzuje się odpornością psychiczną, pasją, wytrwałością i dyscypliną zawodową; - wykazuje poczucie zdrowej ambicji i motywacji do stałego doskonalenia swoich umiejętności zawodowych; - akceptuje wkład intensywnego wysiłku fizycznego w pracy zawodowej; - kreatywnie realizuje postawione przed nim zadania artystyczne; - sprawnie zapamiętuje wykonywane układy taneczne; - odważnie prezentuje swoje umiejętności w tańcu solowym, duetach i zespołach; 15

- potrafi panować nad tremą; - uzewnętrznia radość z dokonań artystycznych poprzez zaangażowanie i entuzjazm w pracy; - organizuje swoją pracę zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny zawodu tancerza; - współpracuje w sposób odpowiedzialny z zespołem twórców i wykonawców. TANIEC LUDOWY I CHARAKTERYSTYCZNY CELE KSZTAŁCENIA WYMAGANIA OGÓLNE: 1. Wiadomości Uczeń posiada wiedzę teoretyczną na temat polskich tańców narodowych, tańców góralskich i wybranych tańców innych narodów. Wiedza ta umożliwia mu wykonanie elementów i figur tanecznych w formie właściwej dla danego stylu tanecznego, a także na wyeksponowanie charakteru tych tańców i muzyki; uczeń stosuje terminologię z zakresu przedmiotu. 2. Umiejętności Uczeń wykonuje kroki i figury taneczne polskich tańców narodowych, tańców góralskich i wybranych tańców innych narodów w formie właściwej dla danego stylu i charakteru tych tańców. Współpracuje z partnerem i w zespole oraz sprawnie porusza się w przestrzeni charakterystycznej i typowej dla poszczególnych tańców. 3. Kreacja dzieła tanecznego Uczeń stosuje wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne do scenicznej kreacji polskich tańców narodowych, tańców góralskich i wybranych tańców innych narodów, nadając im artystyczny kształt poprzez właściwą dla danego stylu tańca interpretację muzyczno ruchową. 4. Przygotowanie ucznia do podjęcia pracy zawodowej Uczeń posiada zdolności do indywidualnego i zespołowego wykonywania powierzonych zadań, potrafi zorganizować własny warsztatu pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny zawodu tancerza ; świadomie rozwija swój kunszt artystyczny i zawodowy, szanuje dziedzictwo kulturowe swojego i innych narodów. CELE KSZTAŁCENA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE: 1. Wiadomości - opisuje cechy charakterystyczne tańców: poloneza, krakowiaka, kujawiaka, oberka, mazura, tańców góralskich i wybranych tańców rosyjskich, węgierskich i hiszpańskich; - wymienia i opisuje elementy, figury i typowe cechy przestrzenno ruchowe dla poloneza, krakowiaka, kujawiaka, oberka, mazura, tańców góralskich i wybranych tańców rosyjskich, węgierskich i hiszpańskich; 16

- omawia warunki geograficzne i aspekty społeczne mające wpływ na formę i styl poloneza, krakowiaka, kujawiaka, oberka, mazura, tańców góralskich i wybranych tańców rosyjskich, węgierskich i hiszpańskich; - opisuje stroje i określa ich wpływ na formę i styl tańców: poloneza, krakowiaka, kujawiaka, oberka, mazura, tańców góralskich i wybranych tańców rosyjskich, węgierskich i hiszpańskich; - rozpoznaje struktury muzyczne, charakterystyczne dla poloneza, krakowiaka, kujawiaka, oberka, mazura, tańców góralskich i wybranych tańców rosyjskich, węgierskich i hiszpańskich; - posługuje się terminologią z zakresu przedmiotu. 2. Umiejętności - wykonuje elementy i figury tańców: poloneza, krakowiaka, kujawiaka, oberka, mazura, tańców góralskich i wybranych tańców rosyjskich, węgierskich i hiszpańskich - w formie właściwej dla danego stylu tańca; - wykonuje typowe elementy i figury taneczne z uwzględnieniem form przestrzennych; - tańczy solo, w duecie i w zespole; - eksponuje w tańcu struktury rytmiczne i charakter muzyki. 3. Kreacja dzieła tanecznego - wykonuje etiudy taneczne lub układy tańców: poloneza, krakowiaka, kujawiaka, oberka, mazura, tańców góralskich i wybranych tańców rosyjskich, węgierskich i hiszpańskich -w formie właściwej dla danego stylu tańca; - wykonuje etiudy taneczne lub układy tańców: poloneza, krakowiaka, kujawiaka, oberka, mazura, tańców góralskich i wybranych tańców rosyjskich, węgierskich i hiszpańskich z uwzględnieniem specyficznego rodzaju ekspresji dla danego stylu tańca; - stosuje w etiudach lub układach tanecznych właściwą dla poloneza, krakowiaka, kujawiaka, oberka, mazura, tańców góralskich i wybranych tańców rosyjskich, węgierskich i hiszpańskich interpretację muzyczno ruchową. 4. Przygotowanie ucznia do podjęcia pracy w zawodzie tancerza - wykazuje gotowość do doskonalenia swoich umiejętności przez cały czas aktywności zawodowej; - odznacza się odpowiedzialnością i dyscypliną zawodową; - posiada pamięć muzyczno ruchową; - organizuje swój warsztat pracy zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny zawodu tancerza; - szanuje dziedzictwo kulturowe swojego i innych narodów. 17

TANIEC WSPÓŁCZESNY CELE KSZTAŁCENIA WYMAGANIA OGÓLNE: 1. Wiedza 2. Umiejętności 3. Osobowość artystyczna 4. Przygotowanie do pracy zawodowej CELE KSZTAŁCENA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE: 1. Wiedza - rozróżnia style i techniki tańca współczesnego; - opisuje systematyki technik tańca współczesnego; - posługuje się terminologią z zakresu tańca współczesnego; - dostrzega związki i zależności pomiędzy teoretycznymi i praktycznymi elementami tańca współczesnego; - definiuje różne estetyki tańca: od klasycznych szkół (modern dance, jazz), poprzez różnorodność prądów tańca współczesnego po hip-hop i inne nowe formy tańca; - percypuje obecność tańca współczesnego obok tańca klasycznego, folkloru międzynarodowego i innych form tańca; - postrzega podstawowe różnice między tańcem współczesnym i klasycznym oraz między innymi technikami i formami tańca - w aspekcie ciała znajdującego się w ruchu tanecznym; - wykorzystuje wiedzę z zakresu kultury choreograficznej i innych dziedzin sztuki. 2. Umiejętności - posługuje się zasadami z technik tańca współczesnego; - wykorzystuje i łączy w działaniach praktycznych wiedzę z zakresu tańca współczesnego i innych technik tanecznych; - wykorzystuje wiedzę z anatomii i fizjologii; - dostrzega (w przerabianym materiale) i opisuje zależności zachodzące pomiędzy czasem, przestrzenią i energią; - prawidłowo i świadomie: a) wykonuje ustawienie ciała oraz pozycje rąk i nóg, b) wykonuje ćwiczenia i zadania ruchowe w płaszczyznach na różnych poziomach w przestrzeni, c) pokonuje przestrzeń i potrafi ją dzielić z innymi w wykonywanych sekwencjach ruchowych, d) operuje w ruchu oddechem, energią i jej przepływem oraz ciężarem ciała, e) używa siły grawitacji i współdziała w kontakcie z podłogą w zadanych sekwencjach ruchowych, f) operuje pojęciem impulsu i reakcją na niego, g) stosuje ruch z centrum ciała, 18

h) stosuje zasadę łączenia i izolowania ruchu, i) potrafi utrzymać się w pionie i poza nim, j) różnicuje dynamikę ruchu, k) dostrzega i realizuje związki między muzyką a ruchem, l) wykorzystuje podobieństwo i oddziaływanie na siebie technik tańca współczesnego oraz innych technik i form tańca, m) doskonali swoją sprawność fizyczną i ruchową, n) rozwija swoje zdolności artystyczne i interpretacyjne; - uczestniczy w realizacji wybranych fragmentów z repertuaru tańca współczesnego; - prezentuje rezultaty swoich działań artystycznych; - ocenia jakość wykonywanych zadań; - stosuje zasady bezpieczeństwa i higieny pracy tancerza. 3. Osobowość artystyczna - prezentuje świadomy i twórczy stosunek do zadań tanecznych, uwzględniając specyfikę zawodu tancerza; - wykorzystuje efektywnie wyobraźnię, intuicję, emocje, zdolność twórczego myślenia i twórczej pracy w trakcie rozwiązywania zadań ruchowych; - interpretuje powierzone mu zadania ruchowe, nadając im indywidualny wyraz artystyczny; - wykazuje kreatywność poprzez podejmowanie zadań improwizacyjnych; - odznacza się dużą elastycznością stylistyczną w realizowanych zadaniach; - jest otwarty na odkrywanie i poznawanie nowości w swoim zawodzie. 4. Przygotowanie do pracy zawodowej - ocenia jakość techniczna i artystyczną wykonywanych zadań; - jest świadomy doskonalenia umiejętności zawodowych, rozumie konieczność permanentnego kształcenia; - integruje się z zespołem; - szanuje siebie i innych; - przestrzega zasad kultury i etyki; - przestrzega przepisów prawa autorskiego; - stosuje zasady bezpieczeństwa i higieny pracy tancerza; - potrafi radzić sobie ze stresem; - organizuje właściwie swoją pracę; - wykazuje poczucie zdrowej ambicji i motywację do działań; - wykorzystuje technologię informacyjną i komunikacyjną; - akceptuje w swojej pracy duży i intensywny wysiłek ; - jest przygotowany do prezentacji swojej sztuki na scenie i estradzie (w kontakcie z publicznością); - potrafi zaakceptować stałą ocenę swoich postępów pod względem technicznym i artystycznym, w atmosferze odczuwalnej konkurencji; - zna realia w obszarze swojego zawodu. UMUZYKALNIENIE 19

CELE KSZTAŁCENIA WYMAGANIA OGÓLNE: 1. Wiedza muzyczna Uczeń zna zasady muzyki i notacji muzycznej. Posługuje się pojęciami i terminami muzycznymi umożliwiającym samodzielną i zespołową aktywność wykonawczą. 2. Kształcenie słuchu Uczeń umiejętnie operuje głosem, dokonuje analizy słuchowej, odtwarza i tworzy tematy melodycznorytmiczne, kształci pamięć muzyczną. 3. Aktywność twórcza i wyobraźnia muzyczna Uczeń kreuje i odtwarza wypowiedzi muzyczne, wykorzystując głos, ruch oraz grę na instrumentach muzycznych. Korzysta z literatury muzycznej oraz źródeł internetowych. 4. Muzykowanie zespołowe Uczeń współpracuje w grupie i potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania. CELE KSZTAŁCENA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE: 1. Wiedza muzyczna - potrafi odczytać i stosować w praktyce podstawowy zapis notacji muzycznej, korzysta z programów służących do nagrywania i przetwarzania dźwięku; - rozróżnia wartości rytmiczne nut i pauz oraz struktury rytmiczne; - wykazuje się znajomością terminologii w odniesieniu do elementów dzieła muzycznego; - zna zasady tworzenia podstawowych form muzycznych (A, AB, ABA, ronda i kanonu); - odczytuje rytmy zbudowane z ćwierćnut i ósemek; - opisuje cechy charakterystyczne i realizuje podstawowe rytmy polskich tańców narodowych; - realizuje polirytmie i różne rodzaje polimetrii; - realizuje różnorodne tematy rytmiczne. 2. Kształcenie słuchu - stosuje zasady prawidłowego oddechu w mowie i śpiewie; - śpiewa z prawidłową dykcją i intonacją; - realizuje głosem zapis nutowy z użyciem nazw solmizacyjnych i literowych; - śpiewa i gra na instrumentach proste struktury melodyczno-rytmiczne; - rozróżnia gamy oraz tematy rytmiczne i melodyczno-rytmiczne; - realizuje rytmy charakterystyczne dla polskich tańców narodowych. 20

3. Aktywność twórcza i wyobraźnia muzyczna - śpiewa ze słuchu i przy pomocy nut pieśni, piosenki jednogłosowe, kanony bez akompaniamentu i z akompaniamentem; - gra na instrumentach proste melodie; - tworzy wokalne i instrumentalne wypowiedzi dźwiękowe o różnych funkcjach (np. akompaniament instrumentalny do piosenek, ilustracje muzyczne do treści literackich i plastycznych, własne melodie); - improwizuje głosem, na instrumentach, gestodźwiękami - samodzielnie lub pod kierunkiem nauczyciela (np. melodie do podanego tekstu); - wykorzystuje rytm słowa w melorecytacjach i działaniach aktorskich; - wykonuje prezentacje multimedialne przygotowanych zagadnień muzycznych. 4. Muzykowanie zespołowe - ponosi odpowiedzialność za podejmowane działania; - współpracuje z partnerami w zespole; - buduje relacje oparte na zaufaniu i dzieleniu się wiedzą. ZAJĘCIA TANECZNE CELE KSZTAŁCENIA WYMAGANIA OGÓLNE: 1. Elementy ruchowe i taneczne Uczeń poznaje podstawowe elementy ruchowe i taneczne oraz sposoby realizacji ruchem rytmu muzycznego. 2. Koordynacja muzyczno-ruchowa i równowaga ciała Uczeń rozwija poczucie równowagi ciała i koordynację muzyczno-ruchową. 3. Zabawy muzyczno-ruchowe Uczeń opanował zasady poruszania się w przestrzeni, potrafi tańczyć w duecie i w grupie. CELE KSZTAŁCENA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE: 1. Elementy ruchowe i taneczne 21

- wykonuje proste elementy taneczne z różnych technik tańca; - wykonuje proste elementy taneczne w formie małej kompozycji ruchu; - nadaje swoim ruchom ekspresję; - rozróżnia charakter muzyki. 2. Koordynacja muzyczno-ruchowa i równowaga ciała - stosuje koordynację wzrokowo-ruchową; - potrafi utrzymać równowagę; - wykonuje ćwiczenia wymagające aktywności różnych części ciała; - wykazuje poczucie rytmu i swobodę ruchu. 3. Zabawy muzyczno-ruchowe - uczestniczy w zabawach zbiorowych; - tańczy w parze i grupie; - porusza się w określonej przestrzeni; - realizuje ruchem różne struktury rytmiczne. ZASADY CHARAKTERYZACJI CELE KSZTAŁCENIA WYMAGANIA OGÓLNE: 1. Wiedza Uczeń posiada wiedzę teoretyczną umożliwiającą wykonanie makijażu scenicznego i charakterystycznego dla danej postaci, zgodnej z epoką, rodzajem choreografii oraz wymogami sceny, filmu i fotografii. 2. Umiejętności Uczeń potrafi wykonać charakteryzację sceniczną. 3. Kreacja postaci scenicznej Uczeń rozwija wyobraźnię, kreatywne myślenie i działanie oraz kształci umiejętności korelacji charakteryzacji z innymi dziedzinami sztuki. CELE KSZTAŁCENA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE: 22

1. Wiedza - charakteryzuje style makijażu, fryzur i kostiumów na przestrzeni wieków; - rozróżnia techniki charakteryzacji; - potrafi odróżnić charakteryzację w teatrze, filmie, telewizji i fotografii; - zna zasady operowania światłocieniem, kontrastem barwnym, walorowym i zjawiskami złudzeń optycznych, potrzebnych do wykonania profesjonalnej charakteryzacji; - potrafi określić kształt i mimikę twarzy. 2. Umiejętności - wykorzystuje poznaną wiedzę w praktyce; - dobiera odpowiednie akcesoria do wykonania charakteryzacji; - potrafi wykonać charakteryzację sceniczną; - stosuje zdobytą wiedzę w kreowaniu postaci scenicznych, biorąc pod uwagę wymogi choreografii, teatru, filmu i fotografii; - wykorzystuje w charakteryzacji zjawiska: złudzeń optycznych, światłocienia, kontrastu barwnego i walorowego; - przestrzega zasad higieny osobistej i warsztatu pracy. 3. Kreacja postaci scenicznej - tworzy samodzielny projekt charakteryzacji; - poszukuje nowych środków wyrazu; - korzysta z różnorodnych źródeł informacji w celu rozwijania i pogłębiania wiedzy o charakteryzacji; - podejmuje działania mające na celu wzbogacenie własnego wizerunku scenicznego; - współpracuje w zespole w ramach przydzielonych zadań; - buduje relacje oparte na zaufaniu. 23