Andrzej Bąkowski Adwokat Lucjan Gluza ( ) Palestra 30/4(340), 1-4

Podobne dokumenty
H a lina S o b c z y ń ska 3

HTML/OA.jsp?page=/dm/oracle/apps/xxext/rep/xxre

z dnia 1 marca 2019 r. zarządza się co następuje:

O bjaśn ien ia. do in form acji o przeb iegu w yk on an ia plan u finansow ego za I -sze półrocze 2018r.

) ' 'L. ' "...? / > OŚWIADCZENIE M AJĄTKOW E ' -Aji,Aj ' radnego gm iny

Rozporządzenie. Zarządzenie

O ŚW IADCZENIE M AJĄTK O W E

p. a y o o L f,.! r \ ' V. ' ' l s>, ; :... BIULETYN

O ŚW IADCZENIE M AJĄTK O W E

... WE... - środki pieniężne zgromadzone w walucie o b cej:...

o d ro z m ia r u /p o w y ż e j 1 0 c m d ł c m śr e d n ic y 5 a ) o ś r e d n ic y 2,5 5 c m 5 b ) o śr e d n ic y 5 c m 1 0 c m 8

Stanisław Cichosz, Tadeusz Szawłowski Ustanowienie odrębnej własności lokali. Palestra 2/3-4(7), 84-88

OPORNIKI DEKADOWE Typ DR-16

(m iejsce zatrudnienia, stanow isko lub funkcja)

r iowia'tu,1o^dfcy, zijrvądzt^4c^j człon k a organ u za rzą d za ją cego p ow iatow ą osob ą praw n ą o ra z osob y

C Z E R W I E C

Władysław Żywicki Adwokatura w cyfrach. Palestra 2/5-6(8), 11-18

OŚWIADCZENIE MAJĄTKOWE

OŚWIADCZENIE MAJĄTKOWE

Zarządzenie NR 2237/2018 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE. z dnia 30 października 2018 r. w sprawie zmian w budżecie miasta Katowice na 2018 rok


OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - roboty budowlane


UMOWA ZLECENIA. M inisterstw em Pracy i Polityki Społecznej w W arszaw ie przy ul. Now ogrodzkiej 1/3/5

promującego zdrowy i bezpieczny styl życia.

w sprawie: zmiany uchwały budżetowej na 2014 rok.

WNIOSEK O PONOWNE USTALENIE PRAWA DO RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

IN ST Y T U T TECHNOLOGII E LEK T R O N O W E

Ja, niżej podpisany(a),...przem ysław Zbigniew K arw aszew ski...

STATUT. Wojskowej Specjalistycznej Przychodni Lekarskiej w Rzeszowie. Samodzielnego Publicznego Z akładu O pieki Zdrowotnej

ZARZĄDZENIE NR 63/2018 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 28 września 2018 r.

STATUT STOW. OGNISKO PRZE MYSŁOWO HANDLOWE" Nakładem Wzajemnej Pomocy P. T P. na Ślqsku. Drukarnia Towarz. Domu Narodowego (P. Mitręga) w Cieszynie.

Stanisław Cichosz Pytania i odpowiedzi prawne. Palestra 17/2(182), 32-36

o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw1*

RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH. W niosek. R zecznika Praw O byw atelskich

Echa Przeszłości 11,

Gdyńskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa


Agnieszka Celm er - nazwisko rodowe Piekańska Ja, niżej podpisany(a),... (im iona i nazwisko oraz nazwisko rodowe)

PROJEKT DOCELOWEJ ORGANIZACJI RUCHU DLA ZADANIA: PRZEBUDOWA UL PIASTÓW ŚLĄSKICH (OD UL. DZIERŻONIA DO UL. KOPALNIANEJ) W MYSŁOWICACH

UkłA&a;... p c d p i s. ^ :?!

Uchwały Wydziału Wykonawczego Naczelnej Rady Adwokackiej. Palestra 3/10(22),

Orzecznictwo Wyższej Komisji Dyscyplinarnej. Palestra 8/3(75), 72-75

Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach adwokackich. Palestra 8/6(78), 78-81

Stanisław Garlicki Dziekański wymiar kary. Palestra 8/2(74), 1-5

Dziennik Urzędowy. Województwa B iałostockiego. Uchwały rad. Porozumienia. Uchwała N r I I /10/94 Rady Gminy w Gródku. z dnia 8 lipca 1994 r.

Rada M iejska w tljłsfhj" 1 województwo mazowieckie wpłynęło dnia

Ja, niżej podpisanyfa), «* o (Imiona I nazwisko oraz nazwfcsko rodowy ' O. (mtysce zatrudnienia, stanowisko lub funkcja)

P r o j e k t P l a n u f i n a n s o w e g o n a r o k

Gra Polskie Parki Narodowe. Witamy Zapraszamy do wzięcia udziału w grze. Życzymy dobrej zabawy

V. Nazwiskowe karty informacyjne : VI. Fotografie

ZARZĄDZENIE NR 2240/2018 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE. z dnia 6 listopada 2018 r. w sprawie zmian w budżecie miasta Katowice na 2018 rok

R O Z D Z IA Ł 1. P R Z E S T R Z E N IE I F O R M Y...

Rzecznik Przedsiębiorców na horyzoncie?

Uchwały Wydziału Wykonawczego Naczelnej Rady Adwokackiej. Palestra 1/1, 94-98

O ś w ia d c z e n ie o s ta n ie m a ją tk o w y m

OŚWIADCZENIE MAJĄTKÓW

Palestra 4/2(26), 47-50

Władysław Żywicki Gospodarka finansowa Warszawskiej Izby Adwokackiej. Palestra 15/10(166), 55-59

ZARZĄDZENIE NR 147/2019 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE. z dnia 8 lutego 2019 r. w sprawie zmian w budżecie miasta Katowice na 2019 rok

ZARZĄDZENIE NR 72/2019 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 29 sierpnia 2019 r.

CONNECT, STARTUP, PROMOTE YOUR IDEA

ZARZĄDZENIE NR 10/2018 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE. z dnia 28 listopada 2018 r. w sprawie zmian w budżecie miasta Katowice na 2018 rok

Janusz Szwaja Zmiana skapitalizowanej renty. Palestra 8/10(82), 14-20

ZARZĄDZENIE NR 2/2018 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE. z dnia 23 listopada 2018 r. w sprawie zmian w planie finansowym na 2018 rok

O ŚW IADCZENIE M AJĄTKOW E

WIADCZENIE MAJĄTKOWE

Zawód: monter instalacji i urządzeń sanitarnych I. Etap teoretyczny (część pisemna i ustna) egzaminu obejmuje: Z ak res w iadomoś ci i umieję tnoś ci

Uchwa y Wydzia u Wykonawczego Naczelnej Rady Adwokackiej. Palestra 8/6(78), 70-76

Adam Chrupczalski PODSTAW Y MATEMATYKI DLA KANDYDATÓW ZE W SCH ODU NA STU DIA PEDAGOGICZNE


OŚWIADCZENIE MAJĄTKOWE CZĘŚĆ A

zmieniające rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych

Kada Miejska w Lipsk- 35J S! 3 SSS3M <. f f > Dziennik 1'slaw Poz. 2020

Mirosław Nesterowicz Odpowiedzialność cywilna hoteli za pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności, rzeczy mające wartość naukową lub artystyczną

Uchwały Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej. Palestra 10/12(108),

Regulamin aplikacji adwokackiej oraz kształcenia i egzaminu aplikantów adwokackich. Palestra 7/7-8(67-68),

Zawód: stolarz meblowy I. Etap teoretyczny (część pisemna i ustna) egzaminu obejmuje: Z ak res wi ad omoś c i i u mi ej ę tn oś c i wł aś c i wyc h d

Katedra Teorii Literatury Uniwersytetu Warszawskiego. Biuletyn Polonistyczny 8/22-23,

Zdzisław Krzemiński Aplikacja adwokacka w świetle nowych przepisów. Palestra 8/2(74), 6-11

Zarz dzanie promocj. Planowanie mediów. (c) Maciej Wasiak Razem slajdów: 69

N a l e W y u n i k a ć d ł u g o t r w a ł e g o k o n t a k t u p o l a k i e r o w a n y c h p o w i e r z c h n i z w y s o k i m i t e m p e r a

KARTOTEKA TESTU I SCHEMAT PUNKTOWANIA T E S T U D O JR Z A Ł O Ś C I S Z K O L N E J U M IE M W IE L E

ZARZĄDZENIE NR 43/2019 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 24 maja 2019 r.

2. Środki finansowe na pomoc zdrowotną dla nauczycieli określane są na każdy rok w planach finansow ych szkoły

Cena prenumeraty rocznej - 516»- z ł

Lech Grabowski Zawód, a nie zawód. Palestra 9/11(95), 87-91

W W Y D A N I E S P E C J A L N E S z a n o w n i P a ń s t w o! Spis t reści: y d arz e ni a c z e rw c ow e w 3 P oz nani u, r. Z

Palestra 13/5(137), 63-69

Ł Ę Ę ż ń ć ż ń ż ć Ą ć ń ż Ę ń ć ż ń ż ć ć ż ńć ż ć ć ć ń Ę Ł ż ż ń ż ż ć ż

O ŚW IA D C ZENIE MAJĄTKÓW

PRZYCHODY ZE SPRZED. TOWARÓW I PRODUKTÓW

Andrzej Rembieli±ski Odpowiedzialno µ za wypadki samochodowe w nowym kodeksie cywilnym. Palestra 8/10(82), 20-31

3M 3LM 3S 3LS 3P 3LP 3LP F


(21) Numer zgłoszenia:

O ŚW IA D C ZEN IE M AJĄTKÓW ^

Uchwała N r... Rady Gminy Mielec z dnia... w sprawie zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Mielec

Albert Meszorer Niezależność uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia społecznego od zgłoszenia pracownika do ubezpieczenia

А С Т Л U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S KSZIALLLNIL POLOM S14 c m ; CUDZOZIEMCÓW. tinŕbaru Janouaka ( W a r s z a w a )

Transkrypt:

Andrzej Bąkowski Adwokat Lucjan Gluza (1919-1986) Palestra 30/4(340), 1-4 1986

palestra 4 1986 miesięcznik ORGAN NACZELNEJ,RADY ADWOKACKIEJ W YDAW NICTW O PRA W N IC ZE ROK XXX 340 K W IE C IE Ń 1386 R. A d w o k at L u cjan G luza (19191986) W dn iu 30.1.1986 r. zm arł w W a rszaw ie adw. L u cjan G luza, członek Z espołu A dw okackiego N r 3 w W arszaw ie, były w icedziekan R ady A d w okackiej w W a r szaw ie w la tac h 19671969, członek N aczelnej Rady A dw okackiej, były P rezes W yższej K om isji D yscyplinarnej, R zecznik dyscyplinarny N RA i Członek P re z y d iu m tejże NRA. D la bardzo w ielu kolegów ze śro d o w isk a adw okackiego śm ierć ta b y ła c a ł ko w ity m zaskoczeniem i szokiem. P rz ec ież jeszcze k ilk a n aście d n i p rzed tem w i dzieli koledzy mec. G luzę w g m ach u Sądów, w bufecie sądow ym, trad y c y jn y m

2 Andrzej BąkotosJcl Nr 4 (340) m iejscu spotkań, ja k zawsze opanow anego, spokojnego, zrów now ażonego, rozm aw iającego o codziennych trudnych spraw ach adw okatury i zaw odu adw okackiego. Tylko bardzo nieliczni mogli podejrzew ać bo nigdy n a ten tem at nie rozm aw iał że w alczy on z nieubłaganą chorobą, że życie jego dobiega końca. W nekrologu od rodziny Zm arłego Kolegi L ucjana G luzy um ieszczono w sp a niałe sform ułow anie: odszedł dzielnie, n ie pokonany przez cierpienie! D la piszącego te w spom nienia pośm iertne słowa od najbliższych są w ykładnią autentyczną postaw y życiowej Zmarłego, człowieka dzielnego po kres ludzkiej egzystencji. A dw okat L ucjan G luza urodził się 15.X.1919 r. w Skarżysku-K am iennej. W okresie oku p acji był żołnierzem ZWZAK. Z tego okresu żołnierskiego, b o h a terskiego, ale i w pew nym sensie typowego dla młodego P olaka la t w ojny, zachow ała się o n im żyw a pam ięć w śród ludzi jego pokolenia. W roku 1943, aresztow any przez gestapo, przeszedł gehennę obozów koncentracyjnych w O św ięcim iu, B uchenw aldzie i Flossenbiirgu. W yzwolenie przyszło w raz z arm ią am erykańską w r. 1945. Po zakończeniu w ojny nadszedł czas pracy i w ytężonej nauki n a W ydziale UW w latach 19471952, uwieńczonej ukończeniem studiów ze stopniem m agistra praw a. Kolega G luza m ieszkał w W arszawie, tu założył rodzinę i tu rozpoczął aplikację adw okacką, k tórą odbył w latach 19541956 i zakończył pom yślnie zdanym egzam inem adw okackim. N astąpił teraz w życiu adw. Gluzy okres wytężonej pracy w adw okaturze, w zawodzie adw okackim, który bardzo ukochał i który nadał sens i rangę jego życiu. Z ostaje członkiem Zespołu Adwokackiego N r 3 w W arszawie, jest jego w ieloletnim kierow nikiem. Zdobywa sobie klientelę dzięki dużej pracowitości, am bicji zawodowej i talentow i adw okackiem u. W ielkiej, rozległej praktyki nigdy nie szukał. Był, jak zdecydow ana większość ludzi naszego środow iska przede w szystkim adw okatem kratkow ym, pracującym d la zw ykłej, przeciętnej klienteli i zdobyw ającym radość i poczucie w łasnej w artości w zw ykłej codziennej, zabieganej p racy adw okackiej..dewizą życiową śp. L ucjana zarówno w pracy zawodowej jak i wcześniej rozpoczętej pracy sam orządow ej stało się zawołanie, że adw okatura to w ielka rzecz, że to nie tylko zawód, ale i pow ażna m isja życiowa. N ie traktow ał obrony wdów i sierot z przym rużeniem oka. On tak w łaśnie chciał widzieć adw okaturę, pow ołanie adw okata i jego pracę dla społecznego dobra. Był niew ątpliw ie adw o katem szczególnie czułym i w rażliw ym n a krzyw dę człowieka, dobijającym się spraw iedliw ości w każdym procesie, i tym dużym, i tym m ałym, bez prób czynienia dystynkcji m iędzy nim i, albowiem w każdym z nich tkw i bolesny ludzki d ram a t czy choćby problem życiowy. T aka postaw a u łatw iła Mu szybkie w ejście w gąszćz skom plikow anych spraw sam orządowych, gdzie był rów nie w rażliw ym działaczem. Był znakom itym Kolegą, niezw ykle uprzejm ym, w ręcz kurtuazyjnym, tak na sali sądowej jak i poza nią. W pam ięci naszej pozostaje jego elegancka co się zowie m ęska sylw etka, głęboki głos, sposób m ów ienia z charakterystycznie rozkładanym i akcentam i, którym i pogłębiał efekt w ypowiedzi. Zadzierzgnąłem m ocne więzy koleżeńskie ze śp. Lucjanem w dziedzinie pracy sam orządow ej, obu nam tak bliskiej i cennej. Sam orząd adw okacki i idea adwok atu ry jako rzeczywistego partn era organów w ym iaru spraw iedliw ości to pasja p raw ie całego życia śp. Lucjana, a n a pew no jego ostatnich 25 lat. N ie wolno m i być hagiografem, on by tego absolutnie n ie zniósł, był nazbyt

N r 4 (340) A dw okat Lucjan Gluza 3 szczery, bezpośredni i skrom ny. Jednakże określenie w ybitny działacz sam o rządow y do tej postaci ściśle przylega. I wtedy, gdy był w icedziekanem W arszaw skiej Rady A dw okackiej, i później, gdy pełnił funkcję P rezesa W yższej K om isji Dyscyplinarnej, i ostatnio n a stanow isku Rzecznika dyscyplinarnego NRA słow em wszędzie, n a każdej z tych placówek, pow oływ any ja k dobrze o ty m w iem y w drodze dem okratycznych, koleżeńskich wyborów, adw okat L ucjan G luza spraw dzał się znakomicie. W nosił swój w kład do sam orządu adw okackiego, gdy form ułow ał regulam in pracy rzeczników dyscyplinarnych, gdy kierow ał tym ja k że trudnym i odpow iedzialnym działem sam orządu adwokackiego. Nigdy sw oim w spółpracow nikom nie narzucał ani n aw et nie sugerow ał rozw iązań, n ie k ręp o w ał poczynań przed kom isjam i, a później przed sądam i dyscyplinarnym i czy Sądem Najwyższym. K iedyś przed w ielu laty zdarzyło mi się ludzka to przecież rzecz że chciałem znać przed w ystąpieniem w skom plikow anej spraw ie przed S ądem N a j wyższym pogląd szefa n a projektow any sposób w ystąpienia. I uzyskałem od mec. Gluzy taką charakterystyczną odpowiedź: Działaj tak, jak ci nakazuje sum ienie adw okackie i w yrobienie (może w yczulenie). My nie jesteśm y p ro k u ra toram i, ale kolegami, którzy oskarżają w praw dzie w im ieniu praw a, ale k ie ru ją się dobrem adw okatury i jednocześnie nie zapom inają o zasadach koleżeństw a. To była - dyrektyw a dla spraw iedliw ego, wyważonego, ojcow skiego w y stąp ienia. W iemy, jak łatw o jest oskarżyć, potępić, a jednocześnie, ja k tru d n o w ym ierzyć spraw iedliw ość! A dw okat Lucjan G luza pracę rzecznika rozum iał jako szczególnie delikatną m aterię, jako obronę podstaw owych w artości adw okackich, obronę czystości i p iękn a zaw odu adwokackiego. W jego odczuciu a i naszym rów nież każdy w n o szony akt oskarżenia przeciwko koledze adw okatow i to była jakaś cząstkow a przegrana zaw odu adwokackiego. Nigdy w noszeniu aktu oskarżenia n ie tow arzyszyła satysfakcja; czyniliśm y to z żalem, że znów ktoś zaw iódł adw okaturę. Taki styl pracy, swobodny, szczery, daleki od szablonu w ytw arzał szczególną bliskość między nam i i konieczność odpow iadania zaufaniem za zaufanie, którym nas darzył w e w szystkich naszych działaniach. W iedzieliśmy przy tym, że zaw sze możemy liczyć n a jego w ysoką lojalność i pomoc. O statnio przez kilk a lat spotykaliśm y się ze śp. Lucjanem w nieco inny sposób. On w kolejnej kadencji był Rzecznikiem dyscyplinarnym NRA, natom iast ja z woli moich kolegów w yborców sądziłem w Wyższym Sądzie D yscyplinarnym, ale zawsze była to płaszczyzna spotkania i działania dla istotnego d obra adw okatury, pojm ow anej jako szczególnego rodzaju służba społeczna. Adw. Lucjan Gluza m iał tę piękną um iejętność bycia jednocześnie człow iekiem góry sam orządowej i szeregowym adw okatem. Była to um iejętność jak gdyby przyrodzona, w ynikająca z właściwości charakteru, a nie w ystudiow ana i obliczona n a popularność. On w iedział, że rzeczyw ista popularność rodzi się w środow isku adw okackim z dobrze spełnionej pracy sam orządowej i ze skrom ności. I ta k ą popularnością niew ątpliw ie się cieszył. A dw okatura obdarzyła go swym najwyższym odznaczeniem Złotą O dznaką A dw okatura P R L, Państw o zaś uhonorowało Złotym Krzyżem Zasługi i K rzyżem K aw alerskim O drodzenia Polski. Ale on, doceniając w pełni te zasłużone oznaki uznania, cenił sobie najbardziej zaufanie kolegów, szeregowych adw okatów, ich szacunek i sym patię oraz lojalną w spółpracę. A dw okat L ucjan G luza zm arł n a posterunku w yznaczonym m u przez adw okaturę, cicho, godnie i dzielnie, ja k żył, n a m iarę żołnierza akow skiego podziem ia,

4 Mirosław Nesterowlcz Nr 4 (340) którym był podczas hitlerow skiej okupacji, jak adw okat do końca i całkow icie oddany sw em u pow ołaniu korporacyjnem u. O takich ja k adw. G luza mówi się nad grobem : adw okatura polska poniosła bolesną stratę. Z e nie są to słow a w ynikające z prostej konw encji bólu i żalu z odejścia d o brego kolegi, ale przede w szystkim w ybitnego działacza sam orządow ego św iad czyły rzesze adwokackie, które w bardzo m roźny dzień pogrzebu pochyliły się nad tym grobem, świadczy o tym znakom ite w ystąpienie pośm iertne o śp. L ucjanie wygłoszone przez w icedziekana W arszawskiej Rady A dw okackiej adw. A ndrzeja Rościszewskiego, św iadczą w reszcie serdeczne słow a o Z m arłym K oledze kiero w n ik a Zespołu A dwokackiego N r 3 adw. W acław a Sudziarskiego. Odejście z naszych szeregów adw okata Lucjana Gluzy stworzyło w ielką lukę. N aszą rzeczą jest zew rzeć fro n t i iść naprzód w pracy ku now ym przeznaczeniom. adw. A ndrzej B ąkow ski MIROSŁAW NESTEROWICZ ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA HOTELI ZA PIENIĄDZE. PAPIERY WARTOŚCIOWE. KOSZTOWNOŚCI. RZECZY MAJACE WARTOŚĆ NAUKOWA LUB ARTYSTYCZNA A u to r, w ska zu ją c na ogólne p o d sta w y o d pow iedzialności h o teli i p o d o b n ych za k ła d ó w w k o d e k sie c y w iln y m, om aw ia tą o d p o w iedzialność w o d n iesieniu do u tra ty lu b u szko d zen ia p ien ią d zy, papierów w a rto ścio w ych, ko szto w n o ści, rzeczy m a ją cych w a rto ść n a u k o w ą lub a rty sty c zn ą, a n a lizu je ponadto m ożliw ość w yłączenia te j odpow iedzialności oraz zagadnienia odszkodow aw cze. I. Odpowiedzialność cyw ilna hoteli za rzeczy w niesione przez gości hotelowych je st wzmożona, bo o p arta n a zasadzie ryzyka, co oznacza odpow iedzialność n ie zależną od w iny utrzym ującego hotel lub osób w hotelu zatrudnionych. Motywy ta k surow ej odpowiedzialności, ukształtow anej już w p raw ie rzym skim 1 i stanow iącej potem wzór dla większości X IX - i XX-wiecznych ustaw odaw stw cywilnych, w tym także polskiego kodeksu zobowiązań z 1933 r., są zrozum iałe. Od wieków istn iała konieczność daleko idącej ochrony m ienia podróżnych, n ad którym u trzy m ujący hotel jest obowiązany spraw ow ać pieczę w sposób m niej lub bardziej bezpośredni. Gość hotelowy m a praw o oczekiwać, że jego m ienie w niesione do hotelu będzie należycie chronione przed kradzieżą, zniszczeniem, uszkodzeniem czy zagubieniem. Ma także praw o m ieć pełne zaufanie do zakładu, w którym się zatrzym uje. Sam nie m a możności ciągłej i w yłącznej pieczy nad swym i rzeczami ani też nie może ich oddać na przechow anie, gdyż są m u potrzebne do codziennego użytku. N atom iast stały kontakt z m ieniem gościa m a służba hotelow a, u trzy m ująca porządek w pokojach i innych pomieszczeniach. Z drugiej strony hotel, którego działalność m a ch arak ter zaw odowy i zarobkowy, pow inien ponosić ryzyko * ł P o r. R. Taubenschlag, w. Kozubski: H isto ria i in sty tu c je rzy m sk ieg o p raw a p ry w atn eg o, w yd. IV, K rak ó w 1947, s. 238; K. Kolańczyk: P ra w o rzym sk ie, w yd. II, W arszaw a 1976, s. 417418, s. 441.