Dieta a moda mgr inż. Karolina Krawczyk-Borowiec
Zdrowie to stan pełnego dobrostanu fizycznego, psychicznego i społecznego a nie tylko brak choroby lub kalectwa. WHO
Na zdrowie mają wpływ: styl życia 50% środowisko 20% czynniki genetyczne 20% opieka zdrowotna - 10% WHO
RACJONALNE ŻYWIENIE DIETA ZBILANSOWANA ZESTAW RÓŻNYCH PRODUKTÓW ŻYWNOŚCIOWYCH: zapewniający dostarczenie ustrojowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych w ilościach i proporcjach odpowiednich do wieku, stanu fizjologicznego, rodzaju pracy, itp., właściwie przyrządzony pod względem smakowym, spożywany regularnie o określonych porach dnia.
PODSTAWOWE BŁĘDY ŻYWIENIOWE SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO Nadmierne pobranie energii otyłość. Zbyt wysoki udział energii z tłuszczów (w tym z kwasów tłuszczowych nasyconych). Zbyt wysokie spożycie cholesterolu. Niskie spożycie witamin i błonnika.
CHOROBY NA TLE WADLIWEGO ŻYWIENIA Miażdżyca Zawały mięśnia sercowego Udary mózgu Niektóre choroby przewodu pokarmowego Choroby nowotworowe Osteoporoza Cukrzyca Otyłość
Choroby cywilizacyjne to przewlekłe, długotrwałe procesy poprzedzone fazą bezobjawową, które stale i w sposób postępujący upośledzają sprawność organizmu
UWAGA!!! ok. 20% nowotworów ma uwarunkowania genetyczne i inne wewnątrzustrojowe, ok. 30% jest spowodowane paleniem tytoniu. Czynniki żywieniowe są przyczyną aż 35% nowotworów, a więc zwiększają ryzyko zachorowania w podobnym stopniu jak palenie tytoniu.
Przyczyny chorób nowotworowych: zmiany w stylu życia, mała aktywność fizyczna, brak czasu na przyrządzanie pełnowartościowych posiłków, stres
Wielu ludzi ma nieprawidłową cywilizacyjną problem dietą. i z nadwagą Nadwaga poważnym stała problemem spowodowaną się chorobą medycznym w państwach wysoko rozwiniętych. Ostatnio natomiast pojawia się także pozytywny trend: moda na zdrowe odżywianie i zdrowy styl życia w ogóle. Powstaje mnóstwo sklepów oferujących pozbawioną chemii. zdrową ekologiczną żywność jakichkolwiek sztucznych dodatków i tzw.
Wielu wysoko ludzi nie akceptuje przetworzonej taniej, żywności z supermarketów. Są gotowi zapłacić znacznie wyższą cenę za ekologicznie wyhodowaną marchewkę. Zdrowe przekąski, jak np. wafle ryżowe czy pieczywo chrupkie zyskały dużą popularność. Można kupić wiele książek kucharskich i poradników o zdrowej diecie. W wielu krajach ekologicznie wyhodowana żywność jest specjalnie oznaczona, aby ułatwić klientowi wybór zdrowego produktu.
Moda na zdrowe odżywianie najszybciej rozpowszechnia się wśród młodych ludzi prowadzących aktywny tryb życia. Być może ma to związek z faktem, że chcielibyśmy jak młodość najdłużej i urodę, osiągnięcia tego znaczenie. Zdrowa bezpośredni a wpływ dieta zachować ma dla celu kluczowe dieta ma na też nasze samopoczucie a także wygląd naszej cery. Rośnie świadomość co do wpływu żywienia na nasze zdrowie. Wiemy już, że dużo tłuszczu i węglowodanów w diecie to problemy z sercem, za dużo soli powoduje nadciśnienie itd.
To w ciągu ostatnich kilku lat rozpowszechnił się pogląd, że dla zdrowia korzystne jest picie 2 litrów płynów dziennie. Coraz popularniejsze staje się gotowanie na parze, które nie pozbawiają pokarmów zawartych w nich składników odżywczych. Pojawiają się w organiczny, sposób warzywa tzn. i owoce bez wyhodowane zastosowania oprysków, sztucznych nawozów itp. Popularne także stały się wszelkiego rodzaju suplementy diety, które uzupełniają niedobory składników odżywczych w organizmie (choć dla zdrowego stylu życia witaminy w tabletkach nie są optymalnym rozwiązaniem te naturalnego pochodzenia są łatwiej przyswajane przez organizm).
10 zasad zdrowego odżywiania 1. Dużo napojów Codziennie powinno się wypijać co najmniej 2 litry płynów. Najlepiej nadają się: woda mineralna, herbaty ziołowe i niesłodzone soki owocowe. 2. Zredukowanie ilości spożywanych tłuszczy Zaleca się zmniejszenie ilości spożywanych tłuszczy. Dziennie nie powinno się przekraczać granicy 60 gram tłuszczy. Wskazane jest spożywanie niskotłuszczowych produktów, takich jak n. p. chude mięsa i ryby, ziemniaki, ryż, makaron, warzywa i owoce. 3. Zredukowanie ilości spożywanych mięs Spożywanie mięsa trzy cztery razy w tygodniu w zupełności wystarczy aby pokryć zapotrzebowanie na żelazo. Zaleca się przyrządzanie chudych mięs, takich jak mięso z kurczaka czy indyka.
10 zasad zdrowego odżywiania C.D. 4. Dużo warzyw i owoców Spożywanie 5 porcji warzyw lub owoców rozłożonych w ciągu dnia jest jak najbardziej wskazane. W ten sposób organizm zostaje zaopatrywany w cenne witaminy i substancje mineralne oraz wspomagające zdrowie drugorzędne substancje roślinne. 5. Spożywanie ryby dwa razy w tygodniu Regularne spożywanie ryb jest szczególnie zalecane ze względu na zawarte w nich wysokowartościowe białka, wielokrotnie nienasycone kwasy tłuszczowe (omega-3) oraz witaminy D oraz B12. Poza tym ryby morskie zawierają cenny dla zdrowia jod. 6. Regularne spożywanie produktów pełno zbożowych Produkty z białej mąki czy oczyszczony ryż, zastąpić produktami z pełnego ziarna jak n. p. kasza gryczana, ryż naturalny, makaron i pieczywo z mąki razowej.
10 zasad zdrowego odżywiania C.D. 7. Unikać soli Sól wiąże niepotrzebnie wodę w organizmie, dlatego zaleca się przyprawianie ziołami. 8. Zdrowe tłuszcze / oleje Zaleca się stosowanie tłuszczy i olejów pochodzenia roślinnego, bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe n. p. oliwa z oliwek 9. Aktywność fizyczna Prowadź aktywny tryb życia. Tkanka tłuszczowa spala się dopiero po 30 minutach aktywnego wysiłku fizycznego. Zalecane jest uprawianie sportu codziennie ok. 60 min. Np.: jazda na rowerze, spacer, pływanie 10. Rozkoszowanie się smakiem Ważna zasadą jest czerpanie przyjemności z jedzenia bądź jego przyrządzania. Osoby przestrzegające zasad zdrowego odżywiania mogą pozwolić sobie od czasu do czasu na chwile zapomnienia, jednak to zdrowe posiłki smakują najlepiej.
Pospolita sól kuchenna składa się z dwóch pierwiastków - z sodu i chloru. Każdy z nich z osobna - nie jest człowiekowi przyjazny. Chlor w czystej postaci jest silnie trującym dla człowieka gazem. Sód nie występuje w przyrodzie w czystej postaci, gdyż łączy się z wodą burzliwie - wytwarzając przy tym dużo ciepła. Pierwiastki te po połączeniu się w pospolity związek - NaCl - czyli sól kuchenną - stają się nieszkodliwą przyprawą kuchenną pod warunkiem, że się jej nie nadużywa. W organizmie sól znajduje się zwykle rozpuszczona w płynach fizjologicznych, w których rozpada się na jony - jon sodu i jon chlorkowy. Jon sodu jest przez nas odczuwany jako słony smak, który tak lubimy w prażonych orzeszkach ziemnych, śledziku, frytkach, słonych paluszkach, boczku wędzonym, rybach wędzonych, serach (rokpol, camembert, cheddar itp.). Kiedy zjemy zbyt dużo takich potraw i jeszcze dodatkowo przesolimy te przez siebie przyrządzane - cała sól wchłonie się do krwi. Jednak nadmiar chlorku sodu jest wydalany m.in. przez nerki.
Nerki to ciężko pracujący organ służący nie tylko filtracji i oczyszczaniu krwi z niepotrzebnych substancji, ale i zapewnianiu równowagi biochemicznej w organizmie. O wysiłku, jaki nerki wkładają w swe funkcje oczyszczania i wydalania niech świadczy, że dziennie przepływa przez nie 300-400 litrów krwi. Z tej objętości równej małej cysternie samochodowej nerki odcedzają około 170 litrów moczu pierwotnego, tzw. pramoczu, z którego większość składników i wody powraca jeszcze do krwioobiegu. Natomiast część przeznaczona do wydalenia ulega zagęszczeniu i ostatecznie na zewnątrz jest wydalane tylko około 0.5-2 litrów moczu. Ta ostateczna objętość zależy w naszym klimacie od objętości wypitych płynów, po trosze od wysiłku połączonego z poceniem się i od zdrowia naszych nerek (w tropikach również od intensywności pocenia się, które służy schładzaniu).
W roli regulatora nerki starają się utrzymać odpowiednie stężenie soli mineralnych w płynach ustrojowych. Oznacza to, że w sytuacji niedoboru potrzebnego składnika - nerki wychwytują deficytową substancję z krwi i przywracają ją organizmowi. Kiedy jakiejś fizjologicznej substancji jest za dużo, - wówczas zwiększają jej wydalanie. Taką rolę regulacyjną pełnią również wobec jonów sodu, których odpowiednie stężenie w krwi jest bardzo ważne, gdyż zapewnia równowagę zewnątrz i wewnątrzkomórkowego. kwasowo-zasadową środowiska
Dzięki sprawnej regulacyjnej pracy nerek stężenie jonów sodu w wodnym środowisku osocza krwi jest prawie stałe, choć może się wahać w niewielkich granicach. Nerki reagują bowiem natychmiast na każdy znaczący nadmiar soli i jako doskonały regulator wydalają sól, do pęcherza moczowego. Proces przebiega bez problemów pod warunkiem - że nasze nerki są zdrowe. Może się jednak zdarzyć się tak, że nerki są chore lub napotkają na inny silny mechanizm fizjologiczny, który utrudni wydalanie soli z krwi i doprowadzenie jej stężenia do normy fizjologicznej.
Udokumentowanym jest fakt, że w wysoko uprzemysłowionych krajach, w tym również w Polsce, spożywa się kilka razy więcej soli, niż to jest niezbędne z fizjologicznego punktu widzenia. Nerki starają się ten codzienny nadmiar wydalić z moczem. Niestety część ludzi ma upośledzoną zdolność pozbywania się nadmiaru soli. Sprzyja to stanom skurczowym tętnic i powoduje podwyższenie ciśnienia tętniczego, a w efekcie może prowadzić do tzw utrwalonego ciśnienia tętniczego. Zagrożenie to dotyczy w szczególności dzieci rodziców chorych na samoistne nadciśnienie tętnicze.
Wartość kaloryczna poszczególnych artykułów spożywczych oraz ilość aktywności fizycznej wyrażonej w minutach
Moda na slow food Trend Slow Food to kontrpropozycja dla niszczącej człowieka kultury fast food. Idea Slow Food to nie tylko zdrowa, jak najmniej przetworzona, tradycyjna żywność i delektowanie się jej smakiem. Filozofia Slow Food ma szerszy wymiar, przenosi się też na inne sfery życia. By żyć w stylu slow, należy zwolnić, wręcz zatrzymać pęd życia, skierować się w stronę natury. Mniej czasu poświęcać na codzienne obowiązki, pracę i zdobywanie dóbr materialnych, a więcej na obcowanie z przyrodą. Wypoczynek na łonie natury jest bardziej efektywny przywraca spokój i działa wyciszająco na cały organizm, jest ukojeniem i dla ciała, i dla duszy. Zwolennicy idei życia slow przekonują, że dzięki temu odzyskamy poczucie zadowolenia i wewnętrznej harmonii. A lekarze zapewniają, że takie zwolnienie obrotówi jednocześnie bardziej świadome odżywianie zmniejszą do minimum ryzyko zawału serca, cukrzycy, a nawet chorób nowotworowych.
Odpowiednie żywienie nie tylko może uchronić przed chorobą np.:nowotworową, ale odgrywa również dużą rolę we wspomaganiu jej leczenia