Opis zasad innowacji pedagogicznej w nauczaniu historii na poziomie szkoły podstawowej w zakresie edukacji regionalnej Witamy na Warmii realizowana w Szkole Podstawowej nr 19 im. Mikołaja Kopernika w Olsztynie w roku szkolnym 2012/2013-2013/2014 Autorzy innowacji: Agnieszka Kwaśny nauczycielka historii i społeczeństwa Izabela Napora nauczycielka plastyki i muzyki Olsztyn, 2012
Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa nr 19 im. Mikołaja Kopernika w Olsztynie. Adres: 11-041 Olsztyn, ul. Bałtycka 151. Nazwa innowacji: Innowacja pedagogiczna w nauczaniu historii na poziomie szkoły podstawowej w zakresie edukacji regionalnej. Tytuł innowacji: Witamy na Warmii. Autorzy innowacji: Agnieszka Kwaśny nauczycielka historii oraz Izabela Napora nauczycielka plastyki i muzyki w Szkole Podstawowej nr 19 w Olsztynie. Osoba wprowadzająca innowację: Agnieszka Kwaśny, Izabela Napora. Rodzaj innowacji: innowacja programowa, metodyczna. Innowacji został podany program: Wiesława Surdyk-Fertsch, Bogumiła Szeweluk-Wyrwa, Grzegorz Wojciechowski; Historia i społeczeństwo. Program autorski dla klas IV-VI (II etap edukacji) sześcioletniej szkoły podstawowej. Wydawnictwo Nowa Era. Program zatwierdzony do użytku szkolnego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej pod numerem DKW-4014-175/99. Czas realizacji: rok szkolny 2012/2013 2013/2014. Innowacja trwa od 1 września 2012 roku do czerwca roku szkolnego 2013/2014. Adresaci programu: uczniowie klas V-VI. Innowacja nie wymaga przyznania dodatkowych środków budżetowych i zgody organu prowadzącego na finansowanie.
Wstęp. Niniejsza innowacja jest innowacją programowo metodyczną. Dotyczy zajęć historii, których adresatami są uczniowie klas V-VI Szkoły Podstawowej nr 19 im. Mikołaja Kopernika w Olsztynie. Rozpoczęcie innowacji przewidywane jest na wrzesień 2012, a jej zakończenie czerwiec roku szkolnego 2013/2014. Na realizację programu przewidziano 1 godzinę tygodniowo w ramach zajęć pozalekcyjnych. Innowacja opiera się na zmodyfikowanym i rozszerzonym o treści regionalne realizowanym programie: Wiesława Surdyk-Fertsch, Bogumiła Szeweluk-Wyrwa, Grzegorz Wojciechowski; Historia i społeczeństwo. Program autorski dla klas IV-VI (II etap edukacji) sześcioletniej szkoły podstawowej. Wydawnictwo Nowa Era. Program zatwierdzony do użytku szkolnego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej pod numerem DKW-4014-175/99. Innowacja ma służyć kształtowaniu u uczniów tożsamości lokalnej i regionalnej, poznawaniu historii oraz zwyczajów i tradycji naszej małej ojczyzny - Warmii. W trakcie swojej pracy pedagogicznej zaobserwowaliśmy, iż uczniowie z ciekawością i zaangażowaniem odnoszą się do tego, co jest im bliskie. Są ciekawi historii i tradycji rodzinnych, co przekłada się później na zainteresowania najbliższą okolicą, regionem i dziejami naszego narodu. Zajęcia innowacyjne z edukacji regionalnej mają służyć rozwijaniu ich zainteresowań przy wykorzystaniu aktywnych metod nauczania i wpłynąć pozytywnie na wszechstronny rozwój każdego ucznia. Wprowadzenie innowacji zostało poprzednie wstępną diagnozą. Cele i założenia: Edukacja regionalna jest bardzo ważnym elementem kształtowania tożsamości lokalnej, przybliża uczniom dzieje i kulturę własnego regionu, uczy aktywności w życiu społecznym, tworzy silną więź z tzw. małą Ojczyzną. Jednocześnie uczy otwartości i tolerancji wobec ludzi reprezentujących inne poglądy, religie, narodowości, rasy i wyznania. Często zastanawiamy się jakie są nasze korzenie, skąd pochodzimy, jak żyli nasi
przodkowie, jak się ubierali, co jedli, jakie było ich życie codzienne, tradycje i zwyczaje. Odnosimy tę wiedzę do współczesności. Poznając historię i dziedzictwo kulturowe naszej małej Ojczyzny Warmii jesteśmy z nią bardziej związani, budujemy tożsamość regionalną, a w dalszej kolejności narodową. Uczniowie w trakcie zajęć odniosą szereg korzyści, przede wszystkim jednak uświadomią sobie czym jest wspólnota regionalna, zakorzenienie, poznają autentyczne wartości środowiska (materialne, duchowe, moralne, religijne), będą kształtować poczucie własnej tożsamości nie zapominając o poszanowaniu odmienności innych kultur. Uczniowie w trakcie zajęć warsztatowych i wycieczek: poznają historię i kulturę Warmii, dowiedzą się o ludziach ważnych dla regionu, określą podstawowe pojęcia i terminy dotyczące kultury ludowej (obrzęd, zwyczaj, obyczaj, święto), wymienią i scharakteryzują najważniejsze tradycje warmińskie, poznają walory przyrodnicze najbliższej okolicy; poznają i nauczą się tańca i pieśni warmińskich, przedstawią językiem regionu fragmenty inscenizacji, poznają i narysują tradycyjne stroje ludowe, poznają i zastosują zdobnictwo regionalne, poznają tradycyjne zajęcia mieszkańców, narzędzia pracy, sprzęty domowe, wygląd budowli, poznają i przygotują dania kuchni regionalnej, wykonają potrzebne do inscenizacji rekwizyty, wykonają albumy i inscenizację Witamy na Warmii. Cele ogólne: 1. Przybliżenie uczniom dziedzictwa Warmii. 2. Wyposażenie uczniów w wiedzę o historii i tradycjach związanych z miejscem zamieszkania. 3. Rozwijanie poczucia tożsamości lokalnej i patriotyzmu związanego z małą Ojczyzną. 4. Kształtowanie aktywnej, otwartej i tolerancyjnej postawy. 5. Rozwijanie umiejętności współpracy, pracy zespołowej. Cele szczegółowe: Uczniowie w trakcie zajęć:
1. Poznają kulturę i historię Warmii. 2. Poznają najbliższe środowisko i specyfikę regionu. 3. Poznają walory przyrodnicze najbliższej okolicy. 4. Dowiedzą się o ludziach ważnych dla regionu. 5. Określą podstawowe pojęcia i terminy dotyczące kultury ludowej (obrzęd, zwyczaj, obyczaj, święto). 6. Wymienią i scharakteryzują najważniejsze tradycje warmińskie. 7. Poznają i nauczą się tańca i pieśni warmińskich. 8. Zapoznają się z językiem regionu gwarą warmińską. 9. Poznają, narysują i wykonają elementy tradycyjnego stroju ludowego. 10. Poznają i zastosują zdobnictwo regionalne. 11. Poznają tradycyjne zajęcia mieszkańców, narzędzia pracy, sprzęty domowe, wygląd budowli. 12. Poznają i przygotują dania kuchni regionalnej. 13. Wykonają album i biuletyn Witamy na Warmii. 14. Przygotują inscenizację z elementami gwary warmińskiej. Formy pracy: praca zespołowa praca w grupach praca w parach praca indywidualna Procedury osiągania celów: W celu osiągnięcia zaplanowanych celów innowacji przewiduje się przede wszystkim zastosowanie metod aktywizujących i technik twórczych. Planowane działania: zajęcia w terenie spacery i wycieczki (osiedle Gutkowo), wycieczki do Gietrzwałdu, Olsztynka wizyta w muzeum, lekcja muzealna w,,muzeum Warmii, udział w zajęciach warsztatowych,
spotkania z ciekawymi ludźmi,,warmiakami mieszkańcami osiedla, nauka tańca, prezentacja (taniec, muzyka, gwara, wzornictwo), inscenizacja, wystawa prac uczniów, projekt, drama, symulacja, UE32F5000tworzenie portfolio, karty pracy, albumu i biuletynu,,witamy na Warmii, elementy wykładu, dyskusja. Treści nauczania: 1. Szukamy naszych korzeni. 2. Wprowadzenie do kultury i historii Warmii. 3. Mapa regionu, osiedla zajęcia w terenie. 4. Historia Warmii na przestrzeni dziejów. 5. Historia naszego osiedla i szkoły. 6. Legendy i bajki warmińskie. 6. Z czego słynie nasz region? 7. Święta i obrzędy warmińskie. 8. Co zostało po naszych przodkach? (warsztaty na temat kultury materialnej regionu muzeum Warmii). 9. Jak żyli mieszkańcy naszego regionu? Życie codzienne i tradycje. 10. Kurs tańca warmińskiego. 11. Muzyka i gwara warmińska. 12. Gotowanie po warmińsku. 13. Na szkle malowane (hafty, wzory, kolorystyka warmińska). 14. Warmiński strój ludowy (zajęcia artystyczne, tworzenie elementów stroju warmińskiego.) 15. Warmińska chata. 16. Przygotowanie inscenizacji. 17. Inscenizacja.
Ewaluacja Ewaluacja będzie miała charakter ciągły, będzie jej podlegać: 1. Atrakcyjność programu i praca uczniów: obserwacja uczniów w czasie zajęć, ich zaangażowanie podczas pracy, analiza wytworów pracy dzieci. Wśród rodziców przeprowadzona będzie ankieta mająca na celu wyrażenie opinii, a wśród uczniów ankieta badająca atrakcyjność i skuteczność wybranych metod realizacji innowacji. 2. Specyficznym rodzajem ewaluacji będzie inscenizacja, wystawa prac uczniów, a także album i biuletyn,,witamy na Warmii. Agnieszka Kwaśny, Izabela Napora