PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. ST. MIKOŁAJCZYKA W JASZKOWEJ DOLNEJ NA ROK 2015/2016 Został zatwierdzony projekt programu profilaktyki Uchwałą nr 2/2015/2016 Rady Pedagogicznej im. St. Mikołajczyka w Jaszkowej Dolnej z dnia 15 września 2016 r. oraz przyjęty uchwałą nr 4/2015/2016 Rady Rodziców z dnia 16 września 2015 r. I. Podstawa prawna Podstawę prawną szkolnego programu profilaktyki stanowią: 1. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (tekst jednolity Dz. U. z 1996 nr 67, poz. 3292 z późniejszymi zmianami); 2. Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. nr 51, poz. 458 z późniejszymi zmianami); 3. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych (z późniejszymi zmianami); 3. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. nr 26, poz. 226); Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Jaszkowej Dolnej jest spójny z programem wychowawczym. Celem jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, wzmacnianie czynników ochronnych przy jednoczesnej redukcji czynników ryzyka. Formy i sposoby działań zakresu profilaktyki dostosowane są do wieku uczniów. Program ten kierowany jest do każdego ucznia, zarówno zdolnego, jak i ze specyficznymi oraz specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, potrzebującego pomocy psychologicznopedagogicznej oraz materialnej. Program odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, klasie szkolnej i środowisku. 1
II. Cel główny Bezpieczeństwo jako nadrzędna wartość umożliwiająca rozwój we wszystkich sferach życia. III. Cele szczegółowe o Rozwijanie umiejętności współżycia społecznego - Przedstawienie zasad i reguł współżycia w klasie i szkole; - Uwrażliwianie uczniów na potrzeby innych; - Uwrażliwienie uczniów na akceptację odmienności; - Kształtowanie postaw tolerancyjnych; - Integrowanie społeczności klasowej i szkolnej; - Wyposażanie uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. o Zwiększenie bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły - Tworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci na drodze i w szkole; - Zapoznanie uczniów z regulaminem szkoły oraz szczegółowymi kryteriami ocen zachowania; - Bezpieczeństwo uczniów podczas przerw i imprez szkolnych; - Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia podczas drogi do i ze szkoły; - Systematyczne uwrażliwianie uczniów na sytuacje stwarzające zagrożenie; - Uczenie zasad postępowania w sytuacjach zagrożenia: powódź, pożar, zachowanie na szkolnym korytarzu, szatni, klasie szkolnej, sali gimnastycznej, boisku szkolnym; - Uwzględnienie profilaktyki uzależnień: problem narkotyków, dopalaczy, palenie papierosów, picie alkoholu. 2
o Eliminacja zachowań agresywnych i przemocy w szkole i poza nią - Obserwacja przez wychowawców i pedagoga poziomu bezpieczeństwa w szkole; - Uświadamianie uczniom, czym jest agresja i przemoc oraz jak sobie z nimi radzić; - Wdrażanie działań na rzecz ograniczania agresji słownej, kształtowanie umiejętności asertywnych; - Kształtowanie postaw troski o bezpieczeństwo własne i innych; -Wzbudzanie empatii, tolerancji, zachowań prospołecznych; - Pedagogizacja rodziców. o Rozszerzenie działań na rzecz propagowania zdrowego trybu życia - Propagowanie zdrowego trybu życia; - Popularyzacja aktywnych sposobów spędzania wolnego czasu; - Uświadomienie konieczności zachowania higieny i ergonomii pracy; - Kształtowanie nawyków dbania o zdrowie i higienę osobistą. o Podejmowanie działań mających na celu wzmocnienie motywacji do własnego rozwoju - Uświadomienie uczniowi jego mocnych stron i możliwości; - Rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczniów; - Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań; - Pomoc uczniom w przezwyciężaniu własnych trudności i ograniczeń; - Pomoc uczniom w organizowaniu i planowaniu swojej pracy. o Wdrażanie metod radzenia sobie w trudnych sytuacjach - Poszerzenie wiedzy dotyczącej sytuacji trudnych; - Wdrażanie zachowań asertywnych; -Pomoc uczniom w radzeniu sobie ze stresem; -Pomoc uczniom w radzeniu sobie z własnymi ograniczeniami; - Kształtowanie umiejętności szukania pomocy. 3
IV. Działania podejmowane przez nauczycieli - zwracanie- podczas dyżurów szczególnej uwagi na nieodpowiednie zachowania uczniów np. bieganie, piski, krzyki; - informowanie na bieżąco wychowawców o niewłaściwym zachowaniu ich wychowanków zarówno przez nauczycieli dyżurujących jak pozostałych nauczycieli i pracowników szkoły; zachowania uczniów w miejscach publicznych i zwracanie uwagi na niekulturalne zachowanie się uczniów czy niszczenia mienia; - wdrażanie do świadomego unikania zagrożeń; - dawanie przykładów odpowiedzialności, sumienności, umiejętności rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach; - pomoc uczniom w rozwiązywaniu trudności życiowych i rodzinnych, uruchomienie akcji informacyjnej mającej na celu uświadomienie uczniom możliwości zwrócenia się z problemem do konkretnej osoby w szkole: wychowawcy, pedagoga, psychologa, dyrektora szkoły; - podnoszenie poziomu kultury osobistej uczniów dotyczące zachowania się w stosunku do rówieśników, osób dorosłych, w miejscach publicznych (kino, teatr, itp.); - organizacja koleżeńskiej pomocy w nauce; - kształtowanie postaw poszanowania mienia wspólnego, dbałości o estetykę klasy, szkoły; - systematyczne informowanie rodziców o postępach w nauce i zachowaniu ich dzieci. V. Działania pedagoga i psychologa szkolnego - pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych; - wprowadzanie zewnętrznych programów profilaktycznych (teatry, działania profilaktyczne zalecane przez SANEPID, Trzymaj formę; Czyste powietrze, Zwalczanie AIDS i zapobieganie zagrożeniom HIV ); - organizowanie pogadanek, prelekcji dla uczniów z udziałem policji, psychologa, lekarza; - pedagogizacja rodziców; - indywidualna pomoc uczniom w rozwiązywaniu sytuacji trudnych; - psychoedukacja rodziców; - wsparcie nauczycieli. 4
VI. Działania rodziców - każdy rodzic czuwa nad tym, aby jego dziecko wykazywało właściwą kulturę osobistą oraz sumiennie realizowało obowiązek szkolny; - rodzice utrzymują regularny kontakt z wychowawcą klasy, a w razie potrzeby z pedagogiem szkolnym, psychologiem bądź Dyrektorem Szkoły w celu zapobiegania niewłaściwym zachowaniom; - rodzice biorą udział w przedsięwzięciach organizowanych przez szkołę mających na celu doskonalenie metod wychowawczych; - rodzice uczniów sprawiających szczególne trudności wychowawcze winni kontaktować się ze szkołą w każdym przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązujących norm i zasad oraz wspólnie znajdować sposoby rozwiązywania problemów. VII. Metody i formy realizacji programu profilaktycznego Realizacji programu odbywa się poprzez : - zajęcia dydaktyczne; - godziny do dyspozycji wychowawcy klasy; - wycieczki, rajdy, zajęcia sportowe; - zajęcia pozalekcyjne; - uroczystości klasowe, szkolne, konkursy; - imprezy regionalne; - zajęcia indywidualne i grupowe prowadzone przez psychologa, pedagoga; - spotkania z pracownikami Służby Zdrowia, Straży Pożarnej, Policji. Ponadto realizacja szkolnego programu profilaktyki przebiega w ścisłej współpracy: o z rodzicami - zebrania klasowe rodziców; - rozmowy indywidualne w sprawach uczniów; o z Samorządem Uczniowskim - mobilizowanie uczniów do aktywności; - organizacja imprez klasowych i szkolnych, apeli, zabaw, konkursów, wyjazdów do kina, teatrów i wycieczek; o z instytucjami wspierającymi rozwój i wychowanie 5
- Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna ; - Pielęgniarką szkolną; - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej; - SANEPID; - Policja. Harmonogram działań profilaktycznych dla klas 1-6 Zagadnienia Działania Kto realizuje Przewidywane efekty Sposób ewaluacji Promocja zdrowego stylu życia I. Higiena osobista - zajęcia lekcyjne i pogadanki dotyczące czystości ciała, ubioru, zagrożenia wszawicą, świerzbem; - fluoryzacja; - pielęgniarka szkolna; Uczeń jest schludny, czysty, dba oswój wygląd. Zna podstawy higieny intymnej. Dba o zdrowe zęby. ; - sprawozdanie pielęgniarki; II. Zdrowe odżywianie - zajęcia lekcyjne i pogadanki dotyczące zdrowego odżywiania się w czasie śniadania oraz posiłków na stołówce; Uczeń rozumie zależność między prawidłowym odżywianiem a stanem zdrowia i rozwoju. Świadomie spożywa warzywa i owoce. Rezygnuje z niezdrowej żywności. Potrafi dokonać wyborów korzystnych dla zdrowia własnego organizmu. - rozmowa; spożywania śniadań oraz posiłków na stołówce; 6
III. Prawidłowa postawa ciała IV. Ruch warunkiem zdrowia - pomiar wzrostu; - dostosowanie ławek do wzrostu dzieci; - pogadanki; - zajęcia wychowania fizycznego; - pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe; - gimnastyka korekcyjna; - propagowanie turystyki pieszej; - wyjazdy na basen; - pielęgniarka; - nauczyciel w-f i gimnastyki korekcyjnej; - wychowawcy klas; Wiedzą że siedzenie w odpowiedniej ławce zapobiega wadom i zniekształceniom w układzie kostnym. Uczniowie znają i stosują różne formy ruchu. Dostrzegają szkodliwość długiego przesiadywania przed telewizorem i komputerem; uczniów; - analiza jakościowa i ilościowa; - oferty sportowo - ruchowych zajęć pozalekcyjnych; V. Zagospodarowanie czasu wolnego VI. Zagrożenia XXI wieku nikotyna, alkohol, narkotyki, gry komputerowe, cyberprzemoc, Internet - prowadzenie kół zainteresowań; - organizowanie imprez klasowych i szkolnych; - zajęcia w czasie ferii zimowych; - wyjazdy na zielone szkoły; - udział uczniów w konkursach szkolnych i pozaszkolnych; - udział w wycieczkach - zajęcia lekcyjne; - pogadanki dotyczące zagrożeń płynących z uzależnień (papierosy, alkohol, dopalacze, narkotyki, napoje energetyzujące) oraz nadmiernego korzystania z mediów: TV i Internetu; - spotkania z pedagogiem i psychologiem; - pedagogizacja rodziców; - gazetka szkolna; - pielęgniarka; Uczeń włącza się w organizowanie imprez klasowych i szkolnych. Bierze czynny udział w szkolnych i pozaszkolnych formach spędzania wolnego czasu. Uczeń wie na czym polega szkodliwe działanie środków uzależniających. Wie, co dzieje się z jego organizmem, jeżeli przebywa w pomieszczeniach zadymionych. Zna zasady bezpiecznego korzystania z Internetu. Rodzice współpracują ze szkołą. - rozmowy; - prezentacja prac, osiągnięć uczniów; zachowań uczniów; - rozmowy indywidualne oraz na zajęciach; 7
VII. Wolność oddechu - zapobiegaj astmie I. Bezpieczeństwo w świetle przepisów szkolnych II. Ułatwianie dzieciom 6- letnim adaptacji do warunków szkolnych - zajęcia lekcyjne; - pogadanki; - gazetka szkolna; - pielęgniarka; Uczeń zna przyczynę zachorowań na astmę. Wie jak należy zachować się w razie napadu astmy. Rozumie wpływ środowiska na występowanie choroby. Bezpieczeństwo w szkole i poza nią - podnoszenie standardów związanych z bezpieczną szkołą (organizacja pracy szkoły - dyżury nauczycieli, zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole (w tym regulaminami pracowni i wycieczek); - zajęcia na temat: bezpieczne wakacje, bezpieczne ferie, bezpieczeństwo w drodze do i ze szkoły; - udział w konkursach o bezpieczeństwie; -pogadanki dotyczące zachowania się w sytuacjach zagrożenia powodzią, pożarem, suszą; - próbna ewakuacja; - zajęcia wspomagające dziecko w procesie przystosowania do życia w nowych warunkach; - dyrektor; - współpraca ze Strażą Miejską i Policją. Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie. Rodzice uczniów maja przekonanie o bezpieczeństwie w szkole. Uczniowie posiadają wiedzę na temat zachowań zagrażających bezpieczeństwu. Mają samoświadomość odpowiedzialności za słowa. Uczeń czuje się bezpiecznie w murach szkolnych. Poznaje organizację życia w grupie. Uczeń jest pozytywnie nastawiony do - rozmowa; - zbieranie informacji od uczniów; zachowań; - rozmowa z dziećmi; ucznia; - rozmowa z rodzicami; 8
III. Przeciwdziałanie agresji i przemocy IV. Wyrównywania szans edukacyjnych V. Wyrównywanie szans rozwoju społecznego - zajęcia lekcyjne; - spotkania z policjantami; - pogadanki; - warsztaty z psychologiem i pedagogiem; - pedagogizacja rodziców; - diagnozowanie dzieci w Poradni Psychologicznej; - praca dydaktyczna w oparciu o opracowane wymagania zgodnie ze wskazaniami poradni; - zorganizowanie pomocy psychologicznej dzieciom o specjalnych potrzebach edukacyjnych; - pomoc psychologiczna i pedagogiczna w szkole; - pomoc materialna w tym: dofinansowanie obiadów, zapomogi losowe, wnioskowanie o pomoc do Ośrodka Pomocy Społecznej, wnioskowanie o wgląd w sytuację rodzinną, realizacja rządowych programów pomocowych i innych; - dyrektor; - Rada Rodziców; nowego środowiska. Uczeń ma świadomość czym jest przemoc i agresja i gdzie powinien szukać pomocy..wie co jest dla niego niebezpieczne. Respektuje ustalone zasady zachowania. Uczeń pokonuje trudności w uczeniu się w oparciu o proponowany system pomocy. Uczeń ze specyficznymi Trudnościami otrzymuje pomoc. Dziecko otrzymuje wsparcie od instytucji szkolnej. Rodzice są motywowani do pracy nad zmianą sytuacji dziecka lub sytuacji rodzinnej. Rodzice otrzymują wsparcie przy rozwiązywaniu problemów rodzinnych. uczniów na zajęciach i w czasie przerw; - rozmowy z uczniami i ich rodzicami; - analiza oferty pomocowej pod względem dostosowania do potrzeb; - monitorowanie indywidualnych przypadków; 9