X Konferencja Wirtualny Uniwersytet - model, narzędzia, praktyka 16-18 18 czerwca 2010 Charakterystyka procesu tworzenia globalnych zasobów Open Access Teresa Gumołowska owska Biblioteka Główna G Politechniki Warszawskiej Bogdan Galwas Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej Ośrodek Kształcenia na Odległość OKNO
Definicja Open Access (1) Dostęp p do literatury Open Access musi być bezpłatny dla wszystkich użytkowniku ytkowników w,którzy mają dostęp p do internetu.. Wszystkie zastosowania służące celom naukowym, czyli czytanie, zapisywanie na dysku komputera, kopiowanie, dystrybuowanie, drukowanie, przeszukiwanie i linkowanie,, jest dozwolone. Jedynym ograniczeniem narzuconym na użytkownika u jest poprawne cytowanie i określenie autorstwa pracy. Definicja sformułowana przez Petra Subera na podstawie ustaleń końcowych z konferencji Budapesztańskiej, Berlińskiej i Bethesda
Założenia Open Access zmiana myślenia o udostępnianiu informacji zmiana modelu finansowania publikacji naukowych zmiany prawne ( swobodniejsze licencjonowanie) zmiana szybkości i swobody przepływu informacji, umożliwiona poprzez internet zdublikowanie elektroniczne ( nowe kanały y dostępu) : repozytoria dziedzinowe i instytucjonalne, czasopisma otwarte, otwarte kursy i materiały konferencyjne,własne naukowe strony www otwarty i darmowy dostęp p do wiedzy dla celów edukacyjnych z zachowaniem praw do dzieła Przewodnik po otwartej nauce, ICM UW
Deklaracja Kapsztadzka, 15 IX 2007 Mamy szansę dotrzeć do ustawodawców w i wspólnie z nimi wykorzystać stojącą przed nami okazję Mamy szansę wykształci cić nowe pokolenie uczniów, wykorzystujących otwarte zasoby edukacyjne, którzy czerpią swoją siłę z nauki i dzielą się nową wiedzą z innymi. Co najważniejsze niejsze stoimy przed możliwo liwością radykalnego poprawienia jakości życia setek milionów w ludzi z całego świata poprzez zapewnienie im dostępu do istotnej z lokalnego punktu widzenia jakości oświaty i edukacji.
Public library of Science ( PLoS ) Organizacja non-profit Twórcy logo Open Access Nie nastawiony na dochód d projekt rozwijania zbiorów w recenzowanych czasopism naukowych Jedyne ograniczenie w kopiowaniu i dystrybucji oraz jedyna rola praw autorskich w tych czasopismach to zapewnienie kontroli integralności do publikacji i prawa do właściwego w ich cytowania i przypisywania im autorstwa
DOAJ statystyka wg krajów stan z 14.06.2010 290 408 201 79 69 14 1072 USA Brazylia Anglia Hiszpania Indie Polska Szwajcaria Chiny 448
DOAJ ( Directory of Open Access ) http:// www.doaj.org Serwis stworzony w ramach projektu finansowanego przez Open Society Institute Jest zlokalizowany na serwerze Biblioteki Uniwersyteckiej w Lund, Szwecja Udostępnia ponad 5 tys. czasopism (2010) publikowanych przez wydawnictwa uczelniane i towarzystwa naukowe Nieodpłatny dostęp p do pełnych tekstów Publikacje ogólnodost lnodostępne
DOAJ ( 2 ) Czasopisma sąs weryfikowane pod kątem k zawartości i jakości Umożliwia przeglądanie czasopism według: dziedzin tytułów słów w kluczowych W obrębie bie niektórych, pojedyńczych tytułów istnieją wewnętrzne narzędzia wyszukiwawcze
Wzrost czasopism w bazie DOAJ 6000 5000 5040 4000 3000 2000 1000 0 2700 1601 300 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 ilość
Czasopisma w DOAJ układ dziedzinowy ( top 7 )dane z 12.06.2010 Nauki społeczne 316 279 239 1082 Nauki o zdrowiu Technologia i technika 398 Nauki o ziemi i środowisku Języki i literatura 542 585 Rolnictwo i nauki o żywieniu Biznes i ekonomia
Polskie czasopisma w DOAJ Pierwsze polskie czasopismo. Dodano do DOAJ 28.05.2003 Punktacja MNiSzW : 2007 4pkt. 2008-10pkt. Polskich ogólnie 79
Wydawcy w DOAJ 10 wydawców w z ponad 10 czasopismami 24wydawców w z ponad 5 czasopismami 1906 wydawców w z 1 czasopismem 2044 wydawców ogółem,dane z czerwca 2007 czasopisma publikowane w ponad 80 krajach w ponad 40 językachj DOAJ czasopisma otwarte / Lars Bjornshauge // W: IV Ogólnopolska Konferencja EBIB Internet w bibliotekach Open Access. Toruń, 7-8 grudnia 2007 roku. - [Warszawa] : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, KWE, Redakcja "Elektronicznej Biblioteki", 2007. - (EBIB Materiały konferencyjne nr 18). http://www.ebib.info/publikacje/matkonf/mat18/lars.php
Narodowy program publikacji... ( 2 ) Pracownicy i studenci afiliowani przy polskich instytucjach akademickich, edukacyjnych i naukowych publikują bez opłat Artykuły y poddawane korekcie i ocenie recenzentów Po zaakceptowaniu stają się ogólnodost lnodostępne w internecie Licencja Creative Commons dla autorów Ostateczną elektroniczną wersje udostępnia wydawca Może e być także archiwizowana i udostępniana w repozytoriach instytucji w której afiliowany jest autor, lub która finansuje Open Access
ARIANTA Czasopisma Naukowe Fachowe 2514 czasopism Możliwo liwość wyszukiwania wg pełnych tekstów 13.06.2010 1518 tytułów polskich czasopism z pełnymi tekstami
Narodowy program publikacji naukowych Springer Open Choice/Open Access w Polsce Finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Realizowany w ramach umowy na narodową licencję akademicką na czasopisma Springer od czerwca 2010 Zawarta przez wydawnictwo i ICM Uniwersytet Warszawski Program umożliwia bezpłatne publikowanie artykułów w czasopismach naukowych należą żących do tego wydawnictwa na zasadach Open Access
Korzyści Open Access dla naukowców Zwiększenie promocji na świecie badań własnych Budowanie prestiżu uczonego Zwiększenie widoczności ci i poczytności ci prac, wzrost cytowań Nawiązywanie nowych kontaktów w naukowych i rozpoczynanie współpracy pracy tam, gdzie zainteresowania są najbardziej zbieżne Bożena Bednarek- Michalska: Forum Akademickie, nr 5, 2010
Korzyści dla uczelni Otwarcie zasobów w nauki poprawia widoczność uczelni na świecie i rosnące jej znaczenie Założenie repozytorium powoduje znaczny wzrost liczby odwiedzin na stronach uczelni Open Access umożliwia także e lepsze zarządzanie zasobami nauki, monitorowanie i wspomaganie oceny jakości badań prowadzonych w uczelni ( obraz całości ci dorobku ) Szybko generuje nową wiedzę dzięki cudzym otwartym treściom Zachęca ca do współpracy pracy i współdzielenia się wynikami Zwiększ postęp p i wpływa na inowacyjność pracowników uczelni Może e być nowym narzędziem marketingowym dla uczelni
Korzyści dla kraju Włączenie kraju w światowy nurt badań naukowych e- e science Brak wykluczenia cyfrowego całej społeczno ecznościci Ekonomiczne oszczędno dności w zakresie zakupu światowej literatury naukowej Pobudzenie podmiotów w gospodarki do szybkiego wykorzystania wyników w badań
Dziękujemy za uwagę