M G R M A R L E N A B O R O W S K A

Transkrypt

1 M G R M A R L E N A B O R O W S K A W Y Ż S Z A S Z K O Ł A B I Z N E S U W D Ą B R O W I E G Ó R N I C Z E J

2 zmiana modelu finansowania publikacji naukowych zmiany w ocenach parametrycznych publikacji Darmowy dostęp do wiedzy dla celów edukacyjnych zmiana myślenia o udostępnianiu informacji OPEN ACCESS zmiana współpracy z wydawcami komercyjnymi

3 Repozytoria Dostępne materiały konferencyjne Nowe kanały publikowania elektronicznego Czasopisma otwarte Otwarte kursy

4 REPOZYTORIUM DZIEDZINOWE Zwane również repozytorium tematycznym i repozytorium wiedzy, wg. Leksykonu Kształcenia na odległość : Repozytorium to miejsce przechowywania ustrukturyzowanej wiedzy dziedzinowej, przeznaczonej do wielokrotnego wykorzystania w różnych kontekstach. Wiedza jest przedstawiona w postaci porcji zwanych - LO (Learning Object), Inaczej mówiąc jest on wyspecjalizowanym systemem informatycznym, który wykonuje funkcje przechowywania, udostępniania i modyfikowania ustrukturyzowanej wiedzy dziedzinowej.

5 REPOZYTORIA DZIEDZINOWE NA ŚWIECIE ArXiv pierwsze repozytorium naukowe gromadzące publikacje i wyniki badań z zakresu fizyki, informatyki i astronomii. CogPrints - najstarsze elektroniczne archiwum dotyczące psychologii, lingwistyki, socjobiologii, antropologii oraz innych wchodzących w obszar badań kognitywnych. E-LIS repozytorium dzidzinowe z zakresu bibliotekoznawsta i informacji naukowej. RePec repozytorium gromadzące lub odsylające do tekstów z szeoko pojetej ekonomii. PsyDok repozytorium tekstów naukowych z zakresu psychologii w jezyku angielskim bądź niemieckim. PhilSci Archive repozytorium tekstów filozoficznych i etycznych. OpenMed@nic archiwum tematyczne z medycyny i nauk pokrewnych

6 Istnieje kilkadziesiąt repozytoriów dziedzinowych. W zasadzie niemal każda dziedzina wiedzy posiada choc jedno takie repozytorium. Zazwyczaj archwizują one dokumenty w językach angielskim, niemieckim, francuskim, ale istnieją i multilingwistyczne

7 Biblioteki cyfrowe - 93 biblioteki (wg. FBC) - ponad milion dokumentów JAK JEST W POLSCE? Repozytoria instytucjonalne -Utworzone przez instytucje naukowe (Uniwersytety, Politechniki, Instytuty Naukowe), np.: Repozytorium AMUR. -Część bibliotek Cyfrowych jest jednocześniej repozytoriami instytucji naukowej, np.: Biblioteka Cyfrowa Politechniki Lubelskiej

8 Biblioteki Cyfrowe tematycznie ukierunkowane Repozytoria z jednej dziedziny lub zakresu Wortale i archiwa Bardzo szeroko pojęta definicja Repozytorium dziedzinowego

9 REPOZYTORIA Z JEDNEJ DZIEDZINY LUB ZAKRESU REPOZYTORIUM GEOMATYKI Utworzone zostalo w 2008 r. i działa do dnia dzisiejszego. Prowadzone jest przez Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej. W repozytorium rozróżnia się następujące rodzaje publikacji : artykuł w czasopiśmie, rozdział w książce, książka, czasopismo, dokument niepublikowany lub prezentacja, mapa.

10

11

12 REPOZYTORIUM ENY Repozytorium działa przy Wydziale Elektrycznym Politechniki Wrocławskiej Gromadzi i archiwizuje prace publikowane i niepublikowane z zakresu elektryki, elektroniki i dziedzin pokrewnych Są to m.in. : artykuły z czasopism, zarówno wersji preprint (przed recenzją naukową), jak i postprint (po opublikowaniu w czasopiśmie), propozycje książkowe, referaty konferencyjne, raporty, prace dyplomowe, materiały dydaktyczne zdjęcia

13

14

15

16 REPOZYTORIUM ECNIS Utworzony w 2007 r. jako część międzynarodowego projektu koordynowanego przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi. Celem repozytorium jest gromadzenie wszelkich publikacji o tematyce związanej ze środowiskowym narażeniem na raka.

17

18

19 REPOZYTORIA MIESZANE Repozytoria, które mogą być uznane zarówno za instytucjonalne jak i dziedzinowe, ze względu na kolekcje tematyczne.

20 REPOZYTORIUM CYFROWE INSTYTUTÓW NAUKOWYCH

21 TEMATYCZNE BIBLIOTEKI CYFROWE

22

23

24 WORTALE, PORTALE I ARCHIWA Strony Towarzystw Naukowych Strony Wydziałów i Katedr udostępniający teksty swoich pracowników Portale i wortale tematyczne posiadające archiwum tekstów naukowych bądź archiwum czasopisma.

25 PUBLIKACJE INSTYTUTU SPRAW PUBLICZNYCH

26 PORTAL EURODORADZTWO

27 WORTAL INŻYNIERIA BEZPIECZEŃSTWA

28 FUNDACJA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO

29 PODSUMOWANIE Jest wiele inicjatyw, których celem jest udostępnianie tekstów z danej tematyki. Brak odgórnej myśli przewodniej, aby tworzyć dla każdej z dziedzin lub zakresów takie repozytorium. Biblioteka cyfrowa gromadząca publikacje z domeny publicznej ( teksty nieaktualne w wielu dziedzinach) nie może być traktowana jako repozytorium, a jedynie jako stan przejściowy. Rozwój repozytoriów dziedzinowych to rozwój polskiej nauki.

30 BIBLIOGRAFIA 1. Rychlik M., Karwasińska E., Repozytorium instytucjonalne jako czynnik wspomagający rozwój nauki w środowisku akademickim, Biblioteka, 2007, nr 11 (20), s Otwarte zasoby wiedzy.nowe zadania uczelni i bibliotek w rozwoju komunikacji naukowej, pod red. M. Górskiego, M. Marcinek, Kraków Zakopane, Bednarek-Michalska B., Otwarte zasoby elektroniczne dla humanistów, w [on-line] Toruń [dostęp ]. Dostępny w World Wide Web:

31 Dziękuję za uwagę

32 REPOZYTORIA DZIEDZINOWE W PIGUŁCE - repozytoria dziedzinowe na swiecie - polskie repozytoria strictwe dziedzinow: Repozytoirum geomatyki, Repozytorium ENY, Repozytorium PKP (?), Repozytoria wielotematyczne: RCIN, Instytut Spraw Publicznych, czy Eurodoradztwo, Pedagogiczna biblioteka Cyfrowa