4. Charakterystyka techniczna budynku

1. Przedmiot opracowania Przedmiotem jest opracowanie ekspertyzy technicznej mykologiczno-budowlanej budynku przy ulicy Iłżeckiej 45 w Ostrowcu Świętokrzyskim, zlokalizowanego na działce nr ewid. 48/9. 2. Podstawa opracowania - zlecenie Pracowni Audytorskiej inż. Jacek Stępień, ul. Kilińskiego 49L:, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski, - wizje lokalne obiektu przeprowadzane w maju 2013 roku, - dokumentacja fotograficzna, - pomiary wilgotności strukturalnej ścian i drewnianych elementów konstrukcyjnych przedmiotowego budynku, - wyniki badań laboratoryjnych stężenia soli budowlanych w pobranych próbkach, 3. Cel i zakres opracowania 3.1 Cel opracowania Celem opracowania jest ocena stanu technicznego budynku pod kątem mykologicznym w zakresie występujących zawilgoceń i porażenia mykologicznego ze wskazaniem przyczyn ich powstania. 3.2 Zakres opracowania Ekspertyza techniczna obejmuje swym zakresem prace określone w pkt. 3.1. Niniejsze opracowanie nie odnosi się do stanu technicznego konstrukcji budynku oraz stanu instalacji sanitarnych i elektrycznych. 4. Charakterystyka techniczna budynku Budynek wolnostojący, dwukondygnacyjny, częściowo podpiwniczony, z częściowo zagospodarowanym poddaszem, zlokalizowany wzdłuż ulicy Iłżeckiej. Rzut prostokątny o wymiarach: 23,87 x 14,69 m z dobudowana od strony zachodniej klatką schodową. Budynek datowany na 1913 rok. Konstrukcja budynku: tradycyjna, cegła ceramiczna pełna na zaprawie wapiennej, układ konstrukcyjny ścian: podłużny. Stropy: nad piwnicami: odcinkowy ceglany na belkach stalowych, pozostałe: drewniane, w tym nad poddaszem drewniany oparty

Dom pod Dębem, Rynek Wielki 5 w Szydłowcu, woj. mazowieckie.. - strona 2/10 na kleszczach. Dach dwuspadowy, kryty blachą falistą z lukarnami sytuowanymi od strony wschodniej i zachodniej. Więźba płatwiowo-kleszczowa. Budynek posiada następujące instalacje wewnętrzne: wodno-kanalizacyjną, centralnego ogrzewania (zdalaczynna), elektryczną i telekomunikacyjną oraz odgromową. Od kilku lat (2009 rok) budynek jest nie użytkowany i odłączony od mediów. Elementy konstrukcyjne: ściany fundamentowe gr. 90 cm z cegły pełnej na zaprawie wapiennej; ściany zewnętrzne parteru: gr. 74 cm z cegły ceramicznej pełnej tynkowane obustronnie; ściany zewnętrzne piętra: gr. 62 cm j.w.; ściany szczytowe oraz kolankowe: gr. 29 cm j.w.; ściany wewnętrzne konstrukcyjne: gr. 79 oraz 59 cm j.w.; ściany działowe: gr. 12 oraz 17 cm j.w.. Ściany poddasza o konstrukcji szkieletowej, drewnianej. Nadproża: belki stalowe lub nadproża łukowe z cegły ceramicznej na zaprawie wapiennej. Schody: do piwnic drabiniaste o konstrukcji drewnianej, z kondygnacji parterowej na I piętro: żelbetowe, z I pietra na poddasze: konstrukcja stalowa, trepy drewniane. Płyty balkonowe (od strony wschodniej i zachodniej): płyta Kleina na belkach stalowych. Elementy wykończeniowe: stolarka okienna i drzwiowa: drewniana, lokalnie PCV. Podłogi: piwnica polepa; parter podłoga na gruncie, posadzki płytki PCV (sale), terrakota (komunikacja i węzeł sanitarny). Tynki wapienne, malowane. Izolacje: pozioma ścian parteru: 2x papa na lepiku na wysokości 50-70 cm ppt, izolacja pionowa ścian brak, izolacja termiczna nie występuje. Odprowadzenie wód gruntowych powierzchniowe (rury spustowe, opaski wokół budynku). 5. Stan techniczny budynku Stan techniczny elewacji wschodniej: zły. Silnie skorodowane pod wpływem zawilgoceń gzymsowania budynku, lokalnie zarysowane, występują ubytki cegieł (fot. 12, 13, 14, 15, 16). Ubytki wyprawy tynkarskiej na ściankach kolankowych i filarkach międzyokiennych (fot. 16) oraz w dolnych partiach budynku w bezpośrednim sąsiedztwie rur odpływowych (fot. 19, 20). Tynki skorodowane w miejscach występujących zawilgoceń, wyraźnie widoczne wykwity solne, zaprawa wapienna 2

Dom pod Dębem, Rynek Wielki 5 w Szydłowcu, woj. mazowieckie.. - strona 3/10 silnie zawilgocona w głębszych warstwach (fot. 21). Wykonane prowizoryczne naprawy tynku: obrzutka cementowa (fot. 19, 20). Lokalnie widoczny poziom izolacji poziomej murów z podwójnej papy na lepiku (fot. 22).Płyta balkonowa silnie skorodowana: odsłonięte belki konstrukcyjne, duże ubytki tynków, lokalnie również cegły (fot. 17, 18). Na elewacji zachodniej widoczne zacieki na ściankach kolankowych i nadprożach okiennych kondygnacji I pietra (fot. 1). Wejście główne: tynki skorodowane przy zewnętrznych schodach terenowych (fot. 2), silna korozja cegły, nawet do ½ grubości (fot. 10). Zawilgocenia i korozja wyprawy tynkarskiej w strefie cokołowej i powyżej połączone z korozją cegły (fot. 6, 7, 8, 9). Widoczna izolacja pozioma murów (fot. 6, 8). Widoczne zawilgocenia płyty balkonowej: tynki spękane i przebarwione (fot. 3). Wzdłuż południowej ściany szczytowej wyprawa tynkarska cokołu i wyższych partii muru skorodowana praktycznie na całej długości, prowizoryczne naprawy wykonane na bazie zaprawy cementowej (fot. 11). Na fasadzie północnej tynki częściowo skorodowane, występują zacieki na gzymsach oraz poprzeczne pęknięcia (fot. 4). Narożnik północno-wschodni: brak wyprawy tynkarskiej wynik permanentnego zawilgocenia wodami opadowymi odbijanymi od dach przybudówki (fot. 5). Ściany piwnic silnie zawilgocone na całej wysokości, występuje korozja zaprawy wapiennej pod wpływem soli budowlanych na głębokość kilku cm (fot. 34), występuje korozja powierzchniowa cegieł na głębokość do 5 cm (fot. 25). Sklepienie odcinkowe posiada liczne ubytki zaprawy, lokalnie również cegły, pojedyncze cegły wysuwają się ze sklepienia (fot. 27, 28, 29, 30). Belki stalowe silnie skorodowane, pokryte kondensatem (fot. 26, 27, 29, 30, 31), na dolnej stopce nagromadzone produkty korozji: fot. 31, 32. Schody drewniane pokryte owocnikami grzyba domowego białego (Coriolellus sinuosus), forma porażenia: aktywna, porażenie: miejscowe (fot. 35). Na ścianach kondygnacji parterowej występują kolonie grzybów pleśniowych, najprawdopodobniej najprawdopodobniej z rodzaju Aspergillus niger, forma porażenia: aktywna, porażenie: lokalne dolne partie tynków w strefie zawilgocenia, 3

Dom pod Dębem, Rynek Wielki 5 w Szydłowcu, woj. mazowieckie.. - strona 4/10 ściany w strefie nadproży i powyżej, powyżej tym również sufit (fot. 37, 38, 39, 40, 41, 42, 55). Dolne partie tynków ścian zewnętrznych posiadają liczne przebarwienia pod wpływem zawilgoceń (fot. 44), wysoki poziom zawilgocenia podłoży posadzek (odpadające płytki PCV fot. 45), posadzka z desek w przybudówce zachodniej kryta płytkami PCV całkowicie skorodowana rozkład brunatny drewna: grzyb domowy biały (Coriolellus sinuosus) fot. 49, 50, 51, 52 wilgotność strukturalna drewna: >70%, tynki lokalnie silnie skorodowane pod wpływem krystalizujących soli budowlanych (fot. 47, 53, 54). Tynki sufitów na otrzcinowaniu lokalnie zdegradowane (fot. 43), popękane, na I piętrze lokalnie całkowita degradacja powłok malarskich w wyniku przecieków dachu (fot. 46). Na ścianach przybudówki zachodniej widoczne zarysowania ścian. Lokalnie wykonane naprawy wyprawy tynkarskiej w miejscu występowania rys pionowych ścian występuje zarysowanie wtórne. Elementy konstrukcyjne więźby dachowej oraz beki stropu nad I piętrem porażone przez grzyba domowego białego (Coriolellus sinuosus), grzyba domowego właściwego (Serpula lacrymans) oraz przez owady techniczne szkodniki drewna: stwierdzono obecność otworów wylotowych kołatka upartego (Anobium pertinax) fot. 58, 60, 61 oraz spuszczela pospolitego (Hylotrupes bajulus) - fot. 59. Belki stropowe uszkodzone lokalnie w ok. 40-50%, w tym korozja belek w gniazdach (fot. 63, 67, 69). Murłaty, końcówki krokwi, słupki i zastrzały lokalnie skorodowane w ponad 50%: brak podparcia elementów konstrukcyjnych, skorodowane połaczenia czopy (fot. 57, 62, 64, 65, 66, 68, 70). Forma porażenia przez owady techniczne szkodniki drewna: aktywna, porażenie: całkowite. W narożniku południowozachodnim uszkodzenie ścianki kolankowej (fot. 56). Pokrycie dachowe i elementy obróbek blacharskich: występują nieszczelności pokrycia dachowego, rynny i rury spustowe oraz obróbki blacharskie skorodowane. 6. Badania wilgotności oraz poziomu zasolenia murów W ramach wykonywanego przeglądu przeprowadzono: - pomiary wilgotności powierzchniowej i strukturalnej murów przy wykorzystaniu miernika wilgotności Protimeter SurveyMaster SM, 4

Dom pod Dębem, Rynek Wielki 5 w Szydłowcu, woj. mazowieckie.. - strona 5/10 - pomiary ilościowo jakościowe zawartości soli budowlanych w pobranych próbkach, metodami laboratoryjnymi. 6.1 Pomiary wilgotności strukturalnej murów Pomiary wykonano przy zastosowaniu miernika Protimeter SurveyMaster SM przy użyciu sondy radiowej. Prace pomiarowe przeprowadzono w 18 punktach rozmieszczonych wewnątrz (4 piwnica, 8 parter) i na zewnątrz obiektu (6 punktów) co dało łącznie 86 punktów pomiarowych. W każdym z punktów pomiarowych pomiary wykonywano na następujących wysokościach w stosunku do poziomu posadzki lub terenu: pierwszy pomiar: + 0,15 m ppp, drugi pomiar: +0,5 m ppp, trzeci pomiar: +1,0 m ppp, czwarty pomiar: +1,5 m ppp, piąty pomiar: +2,0 m ppp. Wyniki pomiarów wilgotności strukturalnej murów w poszczególnych odkrywkach zawiera tablica nr 1. Piwnica (pomiar od strony wewnętrznej) Lp. Wysokość pomiaru ( ppp) Wilgotność strukturalna murów w wykonanych odkrywkach Wilgotność strukturalna ściany - pomiar diodowy sonada radiowa Punkt 1 (piwnica) Wilgotność strukturalna ściany [%] przeliczeniowa na CM-Gerat 1. 150 cm 20 >20 2. 100 cm 20 >20 3. 50 cm 20 >20 4. 15 cm 20 >20 Punkt nr 2 1. 150 cm 20 >20 2. 100 cm 20 >20 3. 50 cm 20 >20 4. 15 cm 20 >20 Punkt 3 1. 150 cm 20 >20 2. 100 cm 20 >20 3. 50 cm 20 >20 4. 15 cm 20 >20 Punkt 4 1. 150 cm 20 >20 2. 100 cm 20 >20 3. 50 cm 20 >20 4. 15 cm 20 >20 Uwagi Tablica nr 1 5

Dom pod Dębem, Rynek Wielki 5 w Szydłowcu, woj. mazowieckie.. - strona 6/10 Parter (pomiary od strony wewnętrznej) Punkt P1 (parter od strony wewnętrznej) 1. 200 cm 7 4 2. 150 cm 20 >20 3. 100 cm 20 >20 4. 50 cm 20 >20 5. 15 cm 20 >20 klatka zachodnia Punkt nr P2 1. 200 cm 7 4 2. 150 cm 7 4 3. 100 cm 10 7 4. 50 cm 16 13 5. 15 cm 20 >20 od strony ul. Iłżeckiej Punkt nr P3 1. 200 cm 5 3 2. 150 cm 8 5 3. 100 cm 10 7 4. 50 cm 17 15 5. 15 cm 18 17 od strony ul. Iłżeckiej Punkt nr P4 1. 200 cm 6 3,5 2. 150 cm 10 7 3. 100 cm 17 15 4. 50 cm 19 19 5. 15 cm 20 >20 Punkt nr P5 1. 200 cm 7 4 od strony ul. Iłżeckiej - przy rurze spustowej 2. 150 cm 6 3,5 3. 100 cm 10 7 4. 50 cm 15 12 5. 15 cm 20 >20 od strony podwórca Punkt nr P6 1. 200 cm 6 3,5 2. 150 cm 7 4 3. 100 cm 9 6 4. 50 cm 11 8 5. 15 cm 14 11 od strony podwórca Punkt nr P7 1. 200 cm 6 3,5 2. 150 cm 8 5 3. 100 cm 9 6 4. 50 cm 18 17 5. 15 cm 17 15 od strony podwórca Punkt nr P8 1. 200 cm 6 3,5 2. 150 cm 8 5 3. 100 cm 11 8 4. 50 cm 18 17 5. 15 cm 16 13 ściana wewnętrzna - węzeł sanitarny 6

Dom pod Dębem, Rynek Wielki 5 w Szydłowcu, woj. mazowieckie.. - strona 7/10 Parter (pomiary od strony zewnętrznej) Punkt nr A (parter na zewnątrz) 1. 200 cm 7 4 2. 150 cm 10 7 3. 100 cm 20 >20 4. 50 cm 19 19 5. 15 cm 20 >20 od strony ul. Iłżeckiej Punkt nr B 1. 200 cm 14 11 2. 150 cm 14 11 3. 100 cm 18 17 4. 50 cm 18 17 5. 15 cm 20 >20 od strony ul. Iłżeckiej Punkt nr C 1. 200 cm 10 7 2. 150 cm 15 12 3. 100 cm 20 >20 4. 50 cm 20 >20 5. 15 cm 20 >20 od strony ul. Iłżeckiej - przy rurze spustowej Punkt nr D 1. 200 cm 9 6 2. 150 cm 9 6 3. 100 cm 14 11 4. 50 cm 20 >20 5. 15 cm 18 17 od strony podwórca Punkt nr E 1. 200 cm 8 5 2. 150 cm 10 7 3. 100 cm 15 12 4. 50 cm 17 15 5. 15 cm 18 17 od strony podwórca Punkt nr F 1. 200 cm 8 5 2. 150 cm 12 9 3. 100 cm 16 13 4. 50 cm 20 >20 5. 15 cm 20 >20 od strony podwórca Legenda: przyjęte oznakowania w tablicy 1 poziom zawilgoceń: 1-4% poziom zawilgoceń: 5-7% poziom zawilgoceń: > 7% niski poziom zawilgoceń średni poziom zawilgoceń wysoki poziom zawilgoceń Reasumując: ściany zewnętrzne zawilgocone w stopniu średnim i wysokim. 6.2 Pomiary poziomu zasolenia murów. W trakcie wykonywania prac diagnostycznych na przedmiotowym obiekcie pobrano 8 próbek (dwie próbki cegły w piwnicach oraz 6 próbek wypraw 7

Dom pod Dębem, Rynek Wielki 5 w Szydłowcu, woj. mazowieckie.. - strona 8/10 tynkarskich na parterze budynku od strony wewnętrznej i zewnętrznej) celem wykonania analiz laboratoryjnych. Przeprowadzone analizy miały na celu wykazanie poziomu zasolenia murów w strefie zawilgoceń w celu określenia stopnia korozji istniejących wypraw tynkarskich oraz optymalnego doboru warstw systemu tynków renowacyjnych adekwatnych do analizowanego poziomu skażenia podkładu. Podczas analiz dokonano oceny zawartości chlorków, siarczanów i azotanów na podstawie następujących metod: a) zawartość jonów Cl - : przy wykorzystaniu analizy miareczkowej, -2 b) zawartość jonów SO 4 : przy wykorzystaniu metody strąceniowej, c) zawartość jonów NO - 3 : przy wykorzystaniu metody kolorymetrycznej. Wyniki przeprowadzonych badań przedstawiono w tablicy 3 w niniejszej ekspertyzie. Przy klasyfikacji stopnia skażenia próbek solami budowlanymi posłużono się klasyfikacją z tablicy nr 2. Podział stopnia skażenia muru w zależności od masowej zawartości soli budowlanych Stopień skażenia Zawartość masowa [%] muru: Cl - -2 SO 4 Niski < 0,2 < 0,5 < 0,1 Średni 0,2 0,5 0,5 1,5 0,1 0,3 Wysoki > 0,5 > 1,5 > 0,3 NO 3 - Tablica 2 Zestawienie wyników badań zawartości soli Obiekt: budynek w Ostrowcu Świętokrzyskim przy ulicy Iłżeckiej 45. Tablica 3 Opis próby Cl - [%] NO - 3 [%] SO 2-3 [%] Punkt pomiarowy 1 piwnica, zaprawa wapienna 2,11 0,11 ślady Punkt pomiarowy 2 piwnica, cegła 1,11 0,09 0,06 Punkt pomiarowy P1 parter, przybudówka, tynk od strony 0,98 0,02 0,21 wewnętrznej Punkt pomiarowy P4 parter, tynk od strony wewnętrznej 1,35 0,12 0,13 Punkt pomiarowy C parter, tynk od strony zewnętrznej od 0,89 ślady ślady strony ul. Iłżeckiej Punkt pomiarowy F parter, tynk od strony zewnętrznej od strony podwórca 0,59 0,00 0,02 8

Dom pod Dębem, Rynek Wielki 5 w Szydłowcu, woj. mazowieckie.. - strona 9/10 Wyniki pomiarów wskazują na skażenie cegły i tynków w stopniu wysokim. Wysokie stężenie jonów Cl - wskazuje na zawilgocenie pochodzące z wód gruntowych i opadowych. 7 Wnioski 7.1. Przedmiotowy budynek znajduje się w złym stanie technicznym wynikającym ze znacznego zużycia jego elementów w okresie eksploatacji oraz brakiem odpowiedniej konserwacji obiektu. 7.2. Elewacja wschodnia jest w znacznym stopniu uszkodzona: skorodowane gzymsy, uszkodzona płyta balkonowa stanowią realne zagrożenie dla życia i zdrowia przechodniów. Teren wzdłuż fasady powinien być wygrodzony i zabezpieczony do czasu podjęcia dalszych kroków. 7.3. Budynek nie posiada izolacji tak pionowych oraz sprawnych izolacji poziomych. Występuje silny transport kapilarny wilgoci w strukturze murów. Objawem tego jest obserwowana silna destrukcja wypraw tynkarskich, powłok malarskich oraz cegły i spoin w murach. Złą sytuację pogarsza dodatkowo brak ogrzewania obiektu, nieszczelności pokrycia dachowego oraz rynien, rur spustowych i elementów obróbek blacharskich. 7.4. Brak izolacji przeciwwilgociowych, brak ogrzewania obiektu oraz nieszczelności pokrycia dachowego są główną przyczyną występowania porażenia obiektu przez grzyby domowe, grzyby rozkładu pleśniowego oraz owady techniczne szkodniki drewna. 7.5. Strop nad kondygnacja piwniczną kwalifikuje się do rozbiórki. 7.6. Strop nad I piętrem kwalifikuje się do rozbiórki. 7.7. Więźba dachowa kwalifikuje się w 100% do rozbiórki. 7.8. Elementy fasady wschodniej gzymsy, płyta balkonowa kwalifikują się do napraw i przemurowania w około 70-80%. 7.9. Mając na uwadze bardzo wysokie koszty prac remontowych wynikających z daleko posuniętej degradacji obiektu, kwalifikuje się przedmiotowy obiekt do wyburzenia i odtworzenia na podstawie odrębnego projektu. Ze względu na indywidualny charakter fasady wschodniej sugeruje się sporządzenie pełnej dokumentacji konserwatorskiej i jej odtworzenie. 9

Dom pod Dębem, Rynek Wielki 5 w Szydłowcu, woj. mazowieckie.. - strona 10/10 7.10. Prace remontowe winny być prowadzone w oparciu o kompleksowy projekt budowlany. 7.11. Wskazania niniejszej ekspertyzy zachowują swą ważność przez trzy lata Autor opracowania; dr inż. Mariusz Garecki Rzeczoznawca Budowlany upr. bud. KL-229/94 specjalizacja w zakresie ochrony antykorozyjnej ob. bud. 7/97 KTB oraz 28/87 PZITB specjalizacja mykologiczno-budowlana 5/98 PSMB 10