Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Powiatowy Urząd Pracy w Iławie, ul. 1 Maja 8b, 14-200 Iława, tel./fax. (89) 649 55 02 www.pup.ilawa.pl,urzad@pup.ilawa.pl INFORMACJE OGÓLNE: UMOWY CYWILNOPRAWNE Umowa cywilnoprawna (umowa zlecenie, umowa o dzieło) jest regulowana Kodeksem Cywilnym, a nie Kodeksem Pracy. Strony umowy nazywa się zleceniodawcą, czyli osoba zlecająca wykonanie określonych czynności (pracodawca) oraz zleceniobiorcą, czyli osoba wykonująca zlecenie. Umowy cywilnoprawne NIE DAJĄ pracownikowi tyle samo przywilejów co umowa o pracę tj.: - gwarancji minimalnego wypowiedzenia, - urlopu wypoczynkowego, - urlopu wychowawczego, - dnia wolnego na szukanie pracy, - okresu wypowiedzenia, - dodatkowego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, - wynagrodzenia za czas choroby, - ochrony przed zwolnieniem z pracy w wieku przedemerytalnym(4 lata), - odprawy emerytalnej lub rentowej, - ochrony kobiet w ciąży przed wypowiedzeniem umowy. Pułapką dla umów cywilnoprawnych jest sytuacja, gdy wykonywana praca, ma cechy charakterystyczne dla nawiązania stosunku pracy: - stałe miejsce pracy, - stały czas pracy, - podporządkowanie organizacyjne i służbowe, - konieczność osobistego wykonywania obowiązków, - ciągłość wynagrodzenia. W przypadku, gdy nawiązany został stosunek pracy, a osoba jest zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej pracodawca popełnia wykroczenie. W tej sytuacji Państwowa Inspekcja Pracy może nałożyć na pracodawcę karę grzywny, obowiązku zatrudnienia danej osoby na umowę o pracę oraz nakazać opłacenia zaległych składek ZUS. Umowy cywilnoprawne mogą być wypowiedziane w trybie natychmiastowym.
UMOWA ZLECENIE Umowa zlecenie tym różni się od umowy o dzieło, że ważna w niej jest wykonana, określona w umowie praca, a nie rezultat, który jest ważny w umowie o dzieło. Warunki umowy zależą tylko od tego, co zostało określone w umowie np. urlop. Umowa zlecenie nie musi, choć powinna być wykonana pisemnie. Pracownik przyjmując umowę zlecenie zobowiązuje się wykonać określoną w umowie pracę. W umowie powinno się znaleźć również wynagrodzenie za wykonaną pracę, ponieważ umowa zlecenie może być również wykonana bezpłatnie. Osoba pracująca na umowę zlecenie: - nie jest pracownikiem firmy, - nie musi wykonywać swojej pracy pod kontrolą pracodawcy czy w siedzibie firmy, równie dobrze może wykonywać swoje obowiązki np. w domu, o ile rodzaj pracy na to pozwala, - nie ma też ściśle ustalonych godzin pracy, przez co zarówno pracodawca jak i pracownik ma większą elastyczność, - o ile umowa na to pozwala, zleceniobiorca może wyznaczyć osobę, która go zastąpi lub jeśli w umowie nie ma takiego zapisu, po uprzednim uzyskaniu zgody pracodawcy, - wynagrodzenie jest wypłacane po zakończeniu wykonywania zlecenia lub jeśli zlecenie trwa dłużej, ważne by zapisać w umowie, że wynagrodzenie będzie wypłacane w określonych odstępach czasu lub po wykonaniu części zlecenia. Ważne! To, czy pracodawca (zleceniodawca) odprowadza składki społeczne zależy od tego, czy zleceniobiorca (pracownik) posiada ubezpieczenie z innego tytułu (z innej umowy, renty, emerytury). Pracodawca odprowadza takie same składki ZUS u osoby pracującej na umowie zlecenie (gdy jest to jej jedyne źródło utrzymania), natomiast gdy osoba pracuje na więcej niż jednej umowie zlecenie od pozostałych umów odprowadzana jest tylko składka zdrowotna.
Przykłady poniżej. SKŁADKI PRZY UMOWIE ZLECENIE: Emerytalna Rentowa Chorobowa Wypadkowa Zdrowotna Zleceniobiorca, którego jedynym źródłem wynagrodzenia jest umowa zlecenie lub jest zatrudniony w innej firmie z wynagrodzeniem niższym od najniższej krajowe(1600 zł brutto, od 01.01.2014 r. 1680 zł) Osoba zatrudniona w innej firmie z wynagrodzeniem równym bądź wyższym od najniższej krajowej (1600 zł brutto) lub zleceniobiorca jest zatrudniony na więcej niż jedną umowę zlecenie w tym samym czasie Własny pracownik (osoba pracująca w tej samej firmie na umowę o prace i umowę zlecenie) Student (dzienny, wieczorowy, zaoczny) do 26 roku życia lub uczeń Dobrowolne Gdy praca jest wykonywana w siedzibie firmy Dobrowolne Dobrowolne Nie lub NIE gdy są składki rentowe i emeryt. ( Takjeśli praca jest w siedzibie firmy, Nie-poza siedzibą) NIE-gdy nie ma składek emeryt. i rent. NIE NIE NIE NIE NIE
Emeryt, rencista Dobrowolne -gdy praca jest wykonywana w siedzibie firmy Co daje umowa zlecenie: - emeryturę, z tytułu opłacania składki na ubezpieczenie emerytalne, - rentę, z tytułu opłacania ubezpieczenia rentowego, - płatne zwolnienie lekarskie oraz świadczenie rehabilitacyjne, z tytułu ubezpieczenia chorobowego, - zasiłek macierzyński po urodzeniu dziecka (18, 20 lub 28 tygodni w zależności od sytuacji), z tytułu ubezpieczenia chorobowego, - zasiłek opiekuńczy na dziecko (60 dni w roku) oraz innego chorego członka rodziny (14 dni w roku), z tytułu ubezpieczenia chorobowego, - bezpłatną opiekę zdrowotną, z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, - odszkodowanie za utracone zdrowie, z tytułu ubezpieczenia wypadkowego (w procentach). Poniższe przywileje przysługują pracownikowi, gdy pracodawca odprowadza od umów składki społeczne STOPY PROCENTOWE SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE NA UMOWIE ZLECENIE SĄ IE SAME JAK NA UMOWIE O PRACĘ,
UMOWA O DZIEŁO Umowa o dzieło jest jednym z rodzajów umów cywilnoprawnych, regulowanych Kodeksem Cywilnym. Główną różnicą pomiędzy umową zlecenie a umową o dzieło jest przedmiot umowy. O ile w umowie zlecenie ważna jest sama wykonana praca na rzecz zleceniodawcy, to w umowie o dzieło liczy się rezultat tej pracy tj. skończone dzieło w postaci np. przetłumaczenia tekstu na język angielski czy stworzenia programu komputerowego. Gdyby jednak osoba w sposób ciągły tłumaczyła teksty dla pracodawcy, powinien on podpisać ze zleceniobiorcą umowę zlecenie. Znaczy to, że nie każda czynność może być objęta umową o dzieło, a jedynie ta w której możemy wyróżnić końcowy efekt, jaki ma być osiągnięty. Umowa o dzieło jest płatna, chyba że w umowie zawarto inaczej, a wynagrodzenie wypłacane jest z dołu, czyli po skończonej pracy. Można jednak umówić się na wypłatę zaliczki lub części wynagrodzenia tak samo, jak w umowie zleceniu. Najważniejszą różnicą pomiędzy tymi typami umów jest fakt, iż NIE SĄ odprowadzane składki na ubezpieczenie zdrowotne ani chorobowe, z wyjątkiem osób, które pracują w tej samej firmie na umowę o pracę i umowę zlecenie. Umowa o dzieło nie daje zleceniobiorcy takich samych przywilejów jak umowa o pracę! PRACA TYMCZASOWA: Jest to rodzaj pracy nawiązywany pomiędzy trzema podmiotami: agencją pracy tymczasowej, pracownikiem i pracodawcą. Z tym, że pracownik może jednocześnie współpracować z więcej niż jedną agencją pracy. Charakter pracy pracownika tymczasowego ma postać sezonową, okresową bądź doraźną. Pracownik zawiera umowę z agencją pracy (umowę na czas określony, umowę na czas wykonywania określonej pracy). Pracownikowi tymczasowemu przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze 2 dni za każdy miesiąc. Jeśli pracownik pracuje co najmniej 6 miesięcy, przysługuje mu również urlop na żądanie. W wypadku niewykorzystania urlopu w trakcie obowiązywania umowy, pracodawca wypłaca pracownikowi ekwiwalent za urlop. Kobieta zatrudniona jako pracownik tymczasowy nie będzie miała przedłużonej umowy do dnia porodu, jeśli zajdzie w ciążę. Okres wypowiedzenia umowy z pracownikiem tymczasowym wynosi tydzień (jeśli umowa była zawarta na dłużej niż 2 tygodnie), bądź 3 dni (jeśli krócej niż 2 tygodnie). Wynagrodzenie musi być wypłacone, najpóźniej do 10 dnia kolejnego miesiąca.