Rola handlu w rozwoju pasażerskich węzłów komunikacyjnych Michał Grobelny, ZDG TOR ReDI TO TALK/ ReDI TRADE FAIR June 10-11 2015, Na/onal Stadium, Warsaw
DWORCE KOLEJOWE KIEDYŚ Bazujące przede wszystkim na obsłudze przyjeżdżających i odjeżdżających pociągów, duże, puste powierzchnie, pawilony, hale - przygotowane do obsługi dużych liczb pasażerów, miejsca długich oczekiwań na przyjazd/odjazd, obsługa pasażera podporządkowana niemal wyłącznie podróży - kasy biletowe, przechowalnie bagaży, toalety, stosunkowo niewielka powierzchnia komercyjna, głównie gastronomiczna (restauracje dworcowe).
ZMIANA Zmiana pozycji pasażerskiego transportu kolejowego w gospodarce państwa, rzutująca na sytuację pasażera: Celem podróżnego jest szybkie i sprawne przemieszczenie się przez dworzec na lub z pociągu, doświadczenia pasażera z obcowania z przestrzenią dworca muszą być pozytywne - konieczna jest możliwość zaspokojenia jego potrzeb (nie tylko związanych z transportem), zautomatyzowanie i skomputeryzowanie obsługi klientów, stąd brak konieczności utrzymywania tak dużych powierzchni jak kiedyś, przeznaczenie uwolnionej przestrzeni dla potrzeb usług towarzyszących miejscom o dużej koncentracji osób, zmniejszenie kosztów utrzymania powierzchni publicznych i podwyższenie standardu użytkowania całości.
POTRZEBA SYMBIOZY Prawidłowa tendencja: Koncentracja centrów handlowych w okolicach dworców lub na ich terenie powodująca napływ klientów, dodatkowych pasażerów, turystów itd. Ale: Zwiększenie powierzchni handlowych nie może przeszkadzać pasażerom w korzystaniu z dworców. Dla wzajemnych korzyści na linii kolej - handel, powinny one przyciągać dodatkowych klientów, jednakże nie mogą odstraszać dotychczasowych podróżnych od korzystania z pociągów. Potrzebna jest symbioza obiektów komercyjno- usługowych z funkcjami dworców pasażerskich.
NOWOCZESNE TENDENCJE Tworzenie mul/modalnych centrów przesiadkowych (kolej dalekobieżna i regionalna, komunikacja miejska, autobusy regionalne i dalekobieżne) kluczowe znaczenie dogodnych przesiadek, łączenie centrów handlowych z dworcami, realizacja projektów deweloperskich na przydworcowych terenach kolejowych, wprowadzanie rozwiązań energooszczędnych (panele fotowoltaiczne, geotermalna energia cieplna, przyciemnianie oświetlenia peronów w nocy, rozjaśnianych przy wjeździe pociągu), automatyzacja sprzedaży biletów i innych usług dla pasażerów (np. toalety), dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych, dostęp do bezprzewodowego internetu. Cel: tworzenie przyjaznej przestrzeni + zapewnienie wysokiego poziomu obsługi pasażerów = zwiększenie klientów zarówno kolei, jak i handlu na dworcu
WADY I ZAGROŻENIA Ograniczanie usług kolejowych na rzecz funkcji handlowych obiektów, naruszanie lub zabudowa brył zabytkowych, cennych dworców kolejowych, zbytnia komercjalizacja przestrzeni - wysokie nasycenie reklamami, zmniejszenie przyjazności miejsca, niebezpieczeństwo "obumierania" sąsiednich ulic.
MIEJSCA Z POTENCJAŁEM Dworzec Gdański: Dworzec kolejowy, stacja metra, przystanki tramwajowe i autobusowe, jedyna stacja metra w Warszawie mająca bezpośrednią styczność z koleją, blisko CH Arkadia, jednak zbyt daleko, aby traktować je łącznie z dworcem, p l a n z a g o s p o d a r o w a n i a c a ł e g o k w a r t a ł u zaprezentowany w 2013 r. przez Marvipol dla PKP (cel: uniknięcie stworzenia centrum biurowego, lecz powstanie Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego przestrzeni publicznej z mieszkaniami i handlem).
MIEJSCA Z POTENCJAŁEM Rondo Daszyńskiego: Stacja metra, przesiadkowe przystanki tramwajowe i autobusowe, planowana lub realizowana budowa wieżowców: Genera/on Park (140 m), Skyliner (195 m), Warsaw Spire (220 m), Sienna Tower (130 m, zapowiadane bezpośrednie podziemne połączenie z metrem), ponad 1 mln mkw. biur planowana w sąsiednich budynkach, drugi Służewiec + dobry transport miejski.
MIEJSCA Z POTENCJAŁEM Tzw. Dworzec Południowy: Plac miejski, centrum przesiadkowe: metro i tramwaje do Wilanowa i na Mokotów oraz autobusy miejskie i dalekobieżne, dworzec autobusowy, dwa wieżowce, parking P+R, parking rowerowy, nowa siedziba ZTM, koszt ponad 100 mln zł, wzór węzeł Metro Młociny.
BIAŁA KSIĘGA MOBILNOŚCI 2015 Nowa perspektywa budżetowa, Transport a handel, Plany mobilności, Obszar - perspektywa makro (studia przypadków), Miejsca - perspektywa mikro (studia przypadków), Mobilność (projekty transportowe)
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ