Program zajęć przyrodniczych Przyroda Plus Wydawnictwo Nowa Era Rok szkolny 2013/2014 1. Ogólna charakterystyka programu Program jest adresowany do uczniów klasy I B interesujących się zjawiskami przyrodniczymi, światem roślin i zwierząt. Program został stworzony z myślą o indywidualnych potrzebach dziecka. Ma na celu wyrabianie w nim ciekawości, zwrócenie uwagi na to, czego samo jeszcze nie dostrzegło, prowokowanie i motywowanie dziecka do stawiania pytań, uczenie poszukiwania odpowiedzi, a takŝe zachęcanie do prowadzenia obserwacji i badań oraz pogłębiania wiedzy z zakresu poznanych zagadnień. Został tak opracowany, aby uczniowie zdobywali i poszerzali swoją wiedzę oraz umiejętności bezpośrednio doświadczając świata przez obserwację, eksperymentowanie i poszukiwanie. Atutem tego programu i cechą wyróŝniającą jest połoŝenie nacisku na to, aby dzieci poznawały świat przez działanie, w sposób badawczy i doświadczalny, wcielając się w role przyrodników naukowców. 2. Cele 2.1. Cele dydaktyczne: - rozbudzanie zainteresowań przyrodniczych - nabywanie umiejętności obserwacji obiektów i zjawisk atmosferycznych - kształtowanie umiejętności obserwowania oraz wyciągania wniosków z doświadczeń przyrodniczych - tworzenie sytuacji sprzyjających rozumieniu zaleŝności istniejących w przyrodzie.
- stwarzanie moŝliwości identyfikacji ze środowiskiem i znalezienia w nim swojego miejsca - nabywanie umiejętności rozpoznawania roślin i zwierząt w róŝnych ekosystemach - poznawanie warunków koniecznych do rozwoju roślin i zwierząt - poszerzanie wiedzy na temat zwierząt i roślin typowych dla wybranych regionów Polski, Europy oraz świata - zwrócenie szczególnej uwagi na gatunki roślin i zwierząt chronionych, zarówno w Polsce, jak i na świecie - kształtowanie aktywnej, twórczej, w tym równieŝ krytycznej postawy wobec niekorzystnych zjawisk środowiskowych - poznawanie charakterystycznych elementów krajobrazu w Polsce, Europie i na świecie - poznawanie podstawowych pojęć ekologicznych - poznawanie sposobów ochrony środowiska i wdraŝanie do czynnej ochrony przyrody - wyrabianie szacunku dla przyrody i jej piękna 2.2. Cele wychowawcze - kształtowanie umiejętności pracy w zespole - kształtowanie odpowiedzialności za wykonywane zadania i doświadczenia - kształtowanie umiejętności prawidłowej organizacji pracy, nawyków korzystania z róŝnych źródeł tekstowych i multimedialnych - uwraŝliwianie na przejawy zanieczyszczania środowiska - wyrabianie pozytywnych nawyków w codziennym działaniu na rzecz ochrony środowiska - zwracanie uwagi na systematyczne rozwijanie swoich zainteresowań - kształtowanie postaw koleŝeńskich.
3. Sposoby osiągania celów W programie zawarte są treści, które w duŝej mierze wykraczają poza podstawę programową. Zajęcia planowane są z myślą o pracy z uczniem zdolnym, przejawiającym chęć wzbogacania swojej wiedzy i umiejętności. Podstawą pracy na zajęciach jest aktywny udział uczniów. Istotne jest, Ŝeby działania nauczyciela sprzyjały kreatywnemu myśleniu, a w miarę rozwoju samodzielnej pracy budziły zaciekawienie i zachęcały do podejmowania własnych działań przez uczniów, takŝe poza szkołą. Wskazane jest prowadzenie obserwacji przyrodniczych w środowisku naturalnym, a w wypadku braku moŝliwości symulacja w klasie w warunkach, które umoŝliwią uczniowi dotknięcie, spróbowanie, powtórne wykonanie po to, by zrozumiał i się nauczył. W trakcie zajęć nie zabraknie rozmowy z uczniami. Taki dialog słuŝy wymianie spostrzeŝeń, wspólnemu odkrywaniu i dzieleniu się wiedzą i umiejętnościami Zajęcia będą miały charakter zabawowy. Zabawa wyzwala u dzieci pozytywne emocje, co wspomaga ich motywację do działania i nauki. Nauczyciel jest otwarty na propozycje uczniów, zachęca ich do aktywności poznawczej, przy czym Ŝadnego z działań nie poddaje ocenianiu Do realizacji zaplanowanych treści będą wykorzystywane dostępne programy komputerowe oraz źródła wiedzy przyrodniczej, takie jak atlasy czy albumy. Aktywne formy pracy i wspólna praca podczas zajęć mają duŝy walor poznawczy, a takŝe stwarzają moŝliwość wzajemnego poznania się i integrują zespół. 4. Metody i formy realizacji Gwarancję realizacji wymienionych celów daje stosowanie metod aktywizujących umoŝliwiających dzieciom bezpośrednie działanie. Pomocne mogą być następujące metody i formy pracy oraz przedsięwzięcia: - spacery i wycieczki przyrodnicze (m.in. do lasu, ogródka, sadu, parku, na łąkę, wyjazd do Kampinoskiego Parku Narodowego, Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa, Muzeum w Łazienkach królewskich) -pogadanki, dyskusje -pokazy -obserwacje materiału przyrodniczego -wykonywanie prostych doświadczeń - prowadzenie hodowli i uprawy połączonych z obserwacją przyrodniczą - organizowanie wystawek tematycznych w kąciku przyrody, gromadzenie i wystawianie eksponatów
- gry i zabawy Przykładowe formy pracy: praca indywidualna, grupowa, zbiorowa, praca w parach. 5. Realizowane treści Podczas realizacji treści będą uwzględniane indywidualne potrzeby i moŝliwości dzieci. Jeśli jakiś temat wzbudzi większe zainteresowanie będzie kontynuowany i pogłębiany na kolejnych zajęciach. Treści spójne są z porami roku i kalendarzem szkolnym. Poznanie zasad obcowania z przyrodą. Nabywanie umiejętności rozpoznawania elementów przyrody oŝywionej i nieoŝywionej. Prowadzenie prostych ukierunkowanych obserwacji przyrodniczych. Rozpoznawanie i nazywanie roślin w najbliŝszym otoczeniu. Prowadzenie obserwacji przyrodniczej na podstawie załoŝonej w klasie hodowli roślin i zwierząt. Zdobywanie wiadomości o przystosowaniach zwierząt do Ŝycia w danym środowisku. Rozpoznawanie zmian zachodzących w przyrodzie w róŝnych porach roku. Poznanie nazw owoców wybranych drzew i krzewów oraz poznanie nazw drzew i krzewów, z których pochodzą wybrane owoce. Rozpoznawanie liści drzew liściastych i iglastych, określanie wieku drzewa. Zapoznanie z informacjami o budowie drzewa, poznanie szkodnika drzew kornika drukarza. Rozpoznawanie grzybów jadalnych i trujących, poznanie budowy grzyba. Poznanie właściwości wody, powietrza podczas wykonywania prostych doświadczeń przyrodniczych. Poznawanie sposobów prowadzenia zdrowego trybu Ŝycia. Poznanie pojęć: korzeń, bulwa, nasiona na podstawie obserwacji roślin. Poznanie nazw zwierzą, które składają jaja, przeprowadzenie doświadczeń z jajem kurzym. Obserwacja kwiatów w najbliŝszym otoczeniu, omówienie budowy kwiatostanu. Poznanie czynników będących źródłem zanieczyszczeń przyrody. Szukanie proekologicznych zachowań i działań człowieka. Poznanie sposobów ochrony środowiska.
6. Przewidywane efekty edukacyjne Uczeń: Wyjaśnia zasady zachowania przyrodnika; Wymienia elementy przyrody ożywionej i nieożywionej; Zna narzędzia potrzebne przyrodnikowi do prowadzenia obserwacji; Zna budowę liścia; Rozpoznaje rośliny samorozsiewające się i zasadzone; Potrafi posługiwać się lupą, lornetką; Charakteryzuje zmiany zachodzące w przyrodzie w różnych porach roku; Nazywa drzewa i krzewy w najbliższym otoczeniu; Dopasowuje liść do drzewa tego samego gatunku; Zna budowę drzewa; Przyporządkowuje owoc do odpowiedniego drzewa lub krzewu; Nazywa części grzyba; Zna wygląd i nazwy wybranych grzybów jadalnych i trujących; Zna nazwy ptaków pozostających na zimę w Polsce; Rozpoznaje ślady zwierząt ( pióra, tropy, schronienia); Wyjaśnia, jakie znaczenie ma woda, powietrze w życiu człowieka, roślin i zwierząt; Wie, dlaczego należy oszczędzać wodę; Wymienia najważniejsze funkcje organizmu ludzkiego; Wyjaśnia, jak należy dbać o zdrowie; Wie, jakie witaminy zawierają wybrane produkty, zna zasady zdrowego odżywiania się; Wymienia nazwy zwierząt składających jaja oraz te, które jaj nie składają. Opisuje zapach wiosennych kwiatów, zna budowę kwiatu i wyjaśnia, jaką funkcję pełnią poszczególne elementy kwiatu; Wyjaśnia, jakie działania człowieka szkodzą przyrodzie. Opisuje, co lub kto zanieczyszcza powietrze i wodę. Wymienia sposoby ochrony środowiska. Działa proekologicznie.
7. Ewaluacja programu Ewaluacja programu ma na celu doskonalenie pracy zarówno uczniów, jak i nauczyciela. Pozwala na weryfikację założonych celów na podstawie analizy osiągnięć uczniów. Zadaniem ewaluacji jest zbieranie i analiza danych w celu oceny programu pod względem atrakcyjności i skuteczności w zdobywaniu wiedzy przez uczniów oraz kształtowaniu ich umiejętności i postaw. W ramach procesu ewaluacji będą wykorzystywane różnorodne formy monitorowania uczniów, na przykład obserwacja ich pracy na zajęciach, rozmowy z uczniami i ich rodzicami, konkursy, analiza kart pracy oraz ankiety. Narzędziami ewaluacji potwierdzającymi atrakcyjność i skuteczność programu mogą być: zaangażowanie uczniów, ich aktywność podczas zajęć, analiza wytworów uczniów, frekwencja na zajęciach. Program realizowany będzie w wymiarze 1 godz. - świetlica