PROGRAM PROFILAKTYCZNO-WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. POSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W WIRACH NA LATA 2017-2020 1
Wstęp Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Wirach jest placówką, która wspiera ucznia w jego twórczym i wszechstronnym rozwoju oraz przygotowuje do dalszej nauki i życia we współczesnym społeczeństwie. I. Misja Misją szkoły jest kształcenie i wychowanie w duchu wartości i poczuciu odpowiedzialności, miłości do ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata, kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów z rówieśnikami, także przedstawicielami innych kultur. Podstawowym zadaniem naszej szkoły jest budowanie poczucia tożsamości, stymulowanie do pogłębiania wiedzy, rozwijanie pasji i zainteresowań uczniów. W naszych działaniach dążymy do tego, aby Szkoła cieszyła się poszanowaniem ze strony środowiska lokalnego i zaufaniem rodziców. II. Wizja Szkoła dostosowana do zmian cywilizacyjnych, w nowoczesny sposób przygotowująca dzieci i młodzież do wyzwań, jakie stawia przed nimi najbliższa przyszłość. Szkoła osiąga wysokie wyniki w zakresie nauczania. Szkoła wychowuje, kształtuje postawy patriotyczne, prozdrowotne, ekologiczne, realizuje edukację informatyczną oraz językową. Stymuluje wszechstronny rozwój ucznia, skutecznie przeciwdziała patologiom społecznym, oferuje uczniowi atrakcyjne metody nauki, rozwija jego zainteresowania oraz zachęca go do przyjmowania aktywnych i twórczych postaw. Rozwija wrażliwość na potrzeby innych ludzi oraz angażuje do czynnej, dobrowolnej i bezinteresownej pomocy innym, w ramach działań wolontariatu. III. Podstawa prawna do Programu Profilaktyczno-Wychowawczego: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483 ze zm.). Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r. nr 120, poz. 526), zwłaszcza art. 72. Ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1189). Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.). Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59). 2
Ustawa z 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 487). Ustawa z 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 783). Ustawa z 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 957). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z 2015 r. poz. 1249). Priorytety Ministra Edukacji Narodowej na rok szkolny 2017/2018, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej) IV. Diagnoza sytuacji wychowawczej Program wychowawczo-profilaktyczny został opracowany na podstawie diagnozy potrzeb i problemów występujących w środowisku szkolnym, z uwzględnieniem: Wyników ewaluacji wewnętrznej Wyników nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez dyrektora Ewaluacji wcześniejszego programu wychowawczego i programu profilaktyki realizowanych w roku szkolnym 2016/2017 Analizy ankiet m.in. badających klimat szkoły oraz wartości, badań socjometrycznych Oceny sytuacji wychowawczych dokonanych w roku szkolnym 2017/2018 Wniosków i analiz z pracy zespołów zadaniowych, zespołów przedmiotowych, zespołów wychowawczych Uwag, wniosków nauczycieli, uczniów oraz rodziców Analiza dotychczasowych działań szkoły Uczniowie naszej szkoły osiągają wiele sukcesów edukacyjnych. Wielu z nich jest laureatami olimpiad, konkursów na szczeblu ogólnopolskim. Zasobem szkoły jest duże zainteresowanie uczniów działaniami w obszarze 3
wolontariatu. Corocznie powiększa się liczna uczniów, chcących pomagać innym i rozwijać w sobie postawę pomocową wobec potrzebujących. Z badań, które przeprowadziliśmy na początku roku szkolnego wynika, że zdecydowana większość uczniów, bo 80% dobrze czuje się w szkole. Tyle samo uczniów deklaruje, że czuje się w szkole bezpiecznie. Uczniowie czują się doceniani przez swoich nauczycieli, wiedzą, ze mogą na nich liczyć w różnych sytuacjach i to dzięki nim czują się bezpiecznie. Obszarem, nad którym nieustannie należy intensyfikować działania wychowawcze jest wzmagająca się agresja wśród uczniów. Wynik badań szkolnych potwierdzają, że 44% uczniów zauważa problem dokuczania sobie wzajemnego uczniów w swojej klasie. Badani deklarują także, ze wszelkie konflikty stara się rozwiązywać pokojowo, aż 85% z nich. Mimo tego zdarzają się trudne sytuacje między uczniami, wymagające interwencji nauczycieli. Aby zwiększyć efektywności wychowawczych i profilaktycznych działań, szkoły współpracujemy z następującymi podmiotami: - Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną - Biblioteką Szkolną i Gminną - Świetlica Socjoterapeutyczną w Wirach - Organizacjami Pozarządowymi w tym z Fundacjami - Domem Kultury w Wirach - Radą Rodziców oraz rodzicami uczniów - Ośrodkami Doskonalenia Nauczycieli - oraz innymi, w miarę możliwości i potrzeb W wyniku diagnozy i ewaluacji programu wychowawczego i profilaktycznego wyłoniono następujące wnioski i rekomendacje do dalszej pracy: -Zajęcia rozwijających kompetencje społeczne dla uczniów z trudnościami w tym zakresie - Działania na rzecz integracji klasowych i międzyklasowych - Działania z zakresu zapobiegania przemocy zwłaszcza agresji słownej - Organizacja pomocy koleżeńskiej dla uczniów z trudnościami -Działania profilaktyczne z zakresu integracji uczniów z trudnościami zdrowotnymi, dzieci z problemami w funkcjonowaniu w środowisku szkolnym oraz nowoprzyjętych uczniów -Działania na rzecz zwiększenia aktywności uczniów w życie szkoły, w tym włączenie uczniów w działalność na rzecz drugiego człowieka -Podnoszenie specjalistycznych kompetencji wychowawczych przez nauczycieli w celu podejmowania efektywnej pracy wychowawczej z uczniami -Wzmocnienie kompetencji dzieci w zakresie konstruktywnych sposobów rozwiązywania konfliktów 4
-Kontynuacja działań związanych z rozwijaniem kompetencji czytelniczych wśród dzieci -Działania w zakresie kształtowania nawyku dbania o bezpieczeństwo własne i innych Kierunki polityki oświatowej w sferze wychowawczo-profilaktycznej na rok szkolny 2017/2018. 1. Bezpieczeństwo w internecie. Odpowiedzialne korzystanie z mediów społecznych. 2. Wprowadzanie doradztwa zawodowego do szkół i placówek. 3. Wzmacnianie wychowawczej roli szkoły. W oparciu o powyższe wnioski, priorytety wychowawcze oraz kierunki polityki oświatowej wyłoniliśmy następujące zadania do realizacji w ramach programu. Zadania szkoły : 1. Budowanie postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia 2. Kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym: zdrowie, rodzina, bezpieczeństwo, przyjaźń, patriotyzm i szacunek do drugiego człowieka należą do najważniejszych w naszej społeczności szkolnej. 3. Wzmacnianie wśród uczniów więzi ze szkołą oraz społecznością lokalną. 4. Rozwijanie i wspieranie działalności wolontaryjnej. 5. Kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole; budowanie satysfakcjonujących relacji rówieśniczych oraz relacji uczeń - nauczyciel, nauczyciel / wychowawca - rodzic / opiekun. 6. Rozwijanie postawy świadomego i odpowiedzialnego korzystania z mediów przez uczniów naszej szkoły. 7. Przygotowanie uczniów do wyboru szkoły ponadpodstawowej, określenie ich predyspozycji i zainteresowań związanych z pracą. 8. Realizacja działań w ramach Roku Niepodległości w roku szkolnym 2017/2018 V. Sylwetka absolwenta Absolwent Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Wirach posiada wiedzę i umiejętności pozwalające mu dobrze funkcjonować w społeczeństwie. Absolwent Szkoły Promującej Zdrowie świadomie wykorzystuje zdobytą wiedzę z zakresu dbania o własne zdrowie w życiu codziennym oraz propaguje zdrowy styl życia w najbliższym otoczeniu. Jest ciekawy świata, twórczy, otwarty na poznawanie innych kultur, narodowości i religii. Jest patriotą, dba o honor i tradycje szkoły. Optymistycznie i realnie patrzy na świat, siebie i innych ludzi. Do każdego 5
człowieka odnosi się z należytym szacunkiem. Jest kulturalny, wrażliwy na potrzeby innych. Postępuje zgodnie z uznawanymi w rodzinie i w szkole wartościami, które uwewnętrznia w relacjach rodzinnych i społecznych. Nasz absolwent w sferze fizycznej -dba o higienę osobistą i o swój wygląd, ubiera się schludnie i odpowiednio do miejsca i czasu -dba o zdrowie własne i innych, kształtuje właściwe nawyki żywieniowe -jest aktywny fizycznie, zgodnie ze swoimi predyspozycjami -dba o czystość i porządek w miejscu, w którym się znajduje - zna zagrożenia wynikające z zażywania alkoholu, nikotyny i innych używek; -posiada wiedzę z zakresu edukacji dla bezpieczeństwa, w tym dotyczące ratownictwa Sfera psychiczna -potrafi rozpoznać i nazwać swoje problemy/trudności, uczy się je pokonywać, a w razie konieczności zgłasza się po pomoc -umie analizować docierające do niego informacje -potrafi wyrażać swoje poglądy i opinie -jest krytyczny wobec programów telewizyjnych, filmów, czasopism, książek, zna mechanizmy działania reklamy -zna zagrożenia związane z korzystaniem z mediów i komunikatorów -rozwija swoje pasje i zainteresowania -jest przygotowany do dalszej nauki, myśli samodzielnie -rozwija swoje talenty, umie realizować własne plany i marzenia -jest świadomy, że każdemu działaniu powinien towarzyszyć wysiłek i jest gotów go podejmować Sfera społeczna -uczestniczy w różnych formach kultury -dobrze funkcjonuje w swoim otoczeniu, czuje się członkiem społeczności lokalnej, obywatelem Polski i Europy, jest ciekawy świata - ma świadomość potrzeby nieustannego rozwoju i kształcenia -jest świadomy, że każdemu kreatywnemu działaniu powinien towarzyszyć wysiłek i jest gotów go podejmować -wyraża siebie w sposób akceptowany społecznie - wywiązuje się z powierzonych zadań -stara się przewidzieć skutki swoich działań i gotów jest ponieść konsekwencje swoich czynów, umie rozróżniać dobre i złe zachowanie -umie współpracować w grupie, działa zgodnie z obowiązującymi w niej zasadami, ma poczucie współodpowiedzialności 6
-potrafi budować przyjazne relacje z rówieśnikami, nazywa swoje emocje, potrafi nad nimi panować, pokojowo rozwiązuje konflikty, jest wrażliwy na potrzeby innych - wyraża się chęcią działania w zespole oraz inicjuje działania w grupie rówieśniczej Sfera aksjologiczna -szanuje dorobek minionych pokoleń i jest dumny z osiągnięć własnego narodu -zna i szanuje tradycje rodziny, szkoły i narodu -wykazuje chęć poznania ojczystego kraju i jego zwyczajów -jest tolerancyjny wobec odrębności innych, w tym wobec cudzoziemców, osób starszych czy niepełnosprawnych oraz osób innych wyznań -ma świadomość potrzeby nieustannego rozwoju -jest odpowiedzialny, prawy i uczciwy -umie zachować się kulturalnie, zna zasady dobrego wychowania, używa form grzecznościowych VI. Adresaci i realizatorzy programu. Adresatami niniejszego programu są: wszyscy uczniowie naszej szkoły rodzice odpowiedzialni za wychowanie swego dziecka naszego ucznia nauczyciele - współodpowiedzialni za proces wychowawczy, którzy jednocześnie pełnią rolę realizatorów tego programu Zadania i obowiązki podmiotów realizujących program. 1. Dyrektor szkoły: 1. dba o prawidłowe funkcjonowanie szkoły, o poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej szkoły, o kształtowanie twórczej atmosfery pracy w szkole, 2. wspiera finansowo i organizacyjnie działania profilaktyczne w środowisku szkolnym, 3. stwarza warunki do prawidłowej realizacji Konwencji Praw Dziecka oraz umożliwianie uczniom podtrzymywania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i religijnej, 4. kontroluje wypełnianie przez uczniów obowiązku szkolnego, 5. organizuje szkolenia dla nauczycieli, 6. dba o zapewnienie bezpieczeństwa na terenie szkoły; 2. Pedagog i psycholog szkolny: 1. prowadzi badania i działania diagnostyczne uczniów, w tym diagnozowanie, indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, 7
zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki 2. diagnozuje sytuacje wychowawcze w szkole w celu rozwiązywania problemów wychowawczych stanowiących barierę i ograniczających aktywne i pełne uczestnictwo ucznia w życiu szkoły 3. udziela uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb 4. podejmuje działania z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży 5. minimalizuje skutki zaburzeń rozwojowych, zapobiega zaburzeniom zachowania oraz inicjuje różne formy pomocy w środowisku szkolnym i pozaszkolnym uczniów 6. inicjuje i prowadzi działania mediacyjne i interwencyjne w sytuacjach kryzysowych 7. pomaga rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień uczniów; 8. wspiera nauczycieli, wychowawców w: rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej 3) Nauczyciel: 1. wspiera swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów 2. rozpoznaje indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów 3. określa mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia 4. rozpoznaje przyczyny niepowodzeń szkolnych i trudności w funkcjonowaniu udziela pomocy w ich przezwyciężaniu w oparciu o rozpoznane potrzeby uczniów 5. współpracuje z poradnią psychologiczno-pedagogiczną w zakresie funkcjonowania uczniów, barier i ograniczeń środowiskowych oraz efektów działań podejmowanych w celu poprawy funkcjonowania ucznia oraz planowania dalszych działań 6. udziela pomocy psychologiczno - pedagogiczną w bieżącej pracy z uczniem; 7. ma obowiązek reagowania na przejawy u dzieci niedostosowania społecznego 8. odpowiada za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w 8
szkole i poza jej terenem w czasie uroczystości szkolnych, wyjść, wycieczek szkolnych 9. prowadzi obserwację pedagogiczną w trakcie bieżącej pracy z uczniem 10. wspomaga uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniem 4) Wychowawca klasy: 1. dąży w swojej pracy do integracji zespołu klasowego, sprawuje opiekę wychowawczą nad powierzonymi mu uczniami szkoły poprzez tworzenie warunków wspomagających ich rozwój i przygotowuje uczniów do życia w rodzinie i w społeczeństwie 2. poznaje warunki życia i nauki swoich wychowanków 3. uczy pozytywnego myślenia i stawiania na sukces poprzez rozwijanie poczucia własnej wartości 4. realizuje w toku pracy wychowawczej treści i cele programowe programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły 5. koordynuje pomoc psychologiczno - pedagogiczną w swojej klasie 6. prowadzi we współdziałaniu z pedagogiem szkolnym szkolenia, porady i konsultacje dla rodziców i uczniów 7. jest bezpośrednio odpowiedzialny za proces wychowania powierzonych mu uczniów, planuje i organizuje pracę klasy 5) Rodzice: 1. współdziałają z nauczycielami i wychowawcą w sprawach wychowania i kształcenia dzieci, 2. dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego swoich dzieci. VII. Strategia Wychowawczo-Profilaktyczna szkoły (załącznik nr 1) VIII. Ewaluacja Program Wychowawczo - Profilaktyczny jest dokumentem w formie otwartej; może ulegać zmianom wraz ze zmieniającą się rzeczywistością wychowawczą szkoły. Analiza jego skuteczności będzie polegać na bieżącym monitorowaniu oraz corocznie dokonywanej ewaluacji. Okresowego podsumowania efektywności działań wychowawczo-profilaktycznych dokonuje w obrębie zespołu klasowego wychowawca, a do oceny całokształtu tych oddziaływań, powołany przez dyrektora szkoły, pedagog. Wyniki ewaluacji są jawne i prezentowane w postaci sprawozdania. 9