R E N O M A OŚRODEK INśYNIERÓW BUDOWNICTWA Spółka z o.o. 53-137 Wrocław, al. Wiśniowa 36a lok. 301 fax. 713-615-018, tel. 713-618-695, 713-615-023, tel. kom. 513-064-456 e-mail: oib@oibrenoma.com, www.oibrenoma.com NIP 899-010-86-62 EKSPERTYZA TECHNICZNA Temat: Projekt zagospodarowania terenu połoŝonego przy ul. Świętego Marcina wraz z projektem remontu i rekonstrukcji zabytkowych murów obronnych Ostrowa Tumskiego Obiekt: Mur zabytkowy Adres obiektu: 54-137 Wrocław, wzdłuŝ bulwaru ks. Zienkiewicza Inwestor: Gmina Wrocław 50-141 Wrocław, pl. Nowy Targ 1/8 Zlecenie Nr (Nr w OIB RENOMA Z21/07/2017 ) Egz. Nr 1 Nazwisko Data Podpis Rzeczoznawca dr inŝ. Andrzej Szycher 30.09.2017r. Współpraca mgr inŝ. Marek Mazur 30.09.2017r. Wrocław, wrzesień 2017r.
Ekspertyza techniczna murów obronnych Ostrowa Tumskiego wzdłuŝ bulwaru ks. Zienkiewicza 2 Spis treści 1.DANE OGÓLNE...3 1.1.Przedmiot opracowania...3 1.2.Podstawa opracowania...3 2.OPIS TECHNICZNY...3 3.OPIS PRZEPROWADZONYCH BADAŃ...3 4.OPIS ZAOBSERWOWANYCH USZKODZEŃ...3 5.PRZYCZYNY POWSTANIA USZKODZEŃ...4 5.1.Wnioski...4 5.2.Zalecenia...5 Załączniki: Szkicowe usytuowanie muru Dokumentacja fotograficzna Uprawnienia rzeczoznawcy
Ekspertyza techniczna murów obronnych Ostrowa Tumskiego wzdłuŝ bulwaru ks. Zienkiewicza 3 1. DANE OGÓLNE 1.1.Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest ekspertyza techniczna zabytkowego muru ceglanego, zlokalizowanego we Wrocławiu na bulwarze pomiędzy ul. Świętego Marcina a brzegiem rzeki Odry. Zakres opracowania obejmuje ocenę stanu technicznego części nadziemnej muru 1.2.Podstawa opracowania Podstawę formalną opracowania stanowi zlecenie Pracowni Projektowej Myczkowski z dnia 12.07.2017r. (Nr w OIB RENOMA - Z21/07/2017) skierowane do Ośrodka InŜynierów Budownictwa RENOMA Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu przy al. Wiśniowej 36a lok. 301. Inwestorem jest Gmina Wrocław działająca poprzez Zarząd Zieleni Miejskiej. Merytoryczną podstawę opracowania stanowią szkice i notatki, wykonane z natury pomiary, dokumentacja fotograficzna uzyskane w wyniku wizji lokalnych dokonanych w lipcu i wrześniu 2017r. 2. OPIS TECHNICZNY Mur ceglany został wzniesiony na fundamencie średniowiecznym prawdopodobnie w okresie międzywojennym. W trakcie działań podczas II Wojny Światowej został w znacznej mierze zniszczony. Po wojnie, w latach siedemdziesiątych, został zrekonstruowany. Mur w części niŝszej, o wysokości ~0,4 1,2m ma grubość 5c., w części 3 c.; w części wyŝszej, o wysokości ~4,0m ma grubość 2,5c. Mur zlokalizowany jest na skarpie. PowyŜej muru, od strony ul.świętego Marcina, nawierzchnia jest w większości utwardzona betonowymi płytami chodnikowymi. PoniŜej muru teren, pokryty zielenią, dość stromo opada ku Odrze. W części nadziemnej mur wykonano z cegły na zaprawie cementowo wapiennej z wmurowanymi pojedynczo głazami narzutowymi. Znaczne fragmenty muru wykonano tylko w postaci obmurówki, pozostawiając wewnątrz róŝne nieregularne fragmenty muru ( prawdopodobnie na zaprawie wapiennej ), kamienie, kawałki betonu i gruz ceglany. Do rekonstrukcji uŝyto starej i nowej cegły, róŝniącej się wymiarami i jakością. 3. OPIS PRZEPROWADZONYCH BADAŃ Przeprowadzono szczegółowe oględziny makroskopowe, wykonano niezbędne pomiary, wykonano dokumentację fotograficzną. Przeprowadzono równieŝ oględziny muru w wykopach wykonanych dla potrzeb badań archeologicznych. Przeprowadzono wywiad z uŝytkownikiem obiektu. Zinwentaryzowano uszkodzenia w tym zarysowania muru. 4. OPIS ZAOBSERWOWANYCH USZKODZEŃ Stwierdzono występowanie następujących uszkodzeń: odpadanie duŝych fragmentów muru (fot. 2,3,4,5,18,20,32,36,39,40), rozwarstwianie się podłuŝne (fot. 12,13,14,15,31,46), szczeliny o rozwartości do 5cm, osiadanie obmurówki (fot. 8,24,25)
Ekspertyza techniczna murów obronnych Ostrowa Tumskiego wzdłuŝ bulwaru ks. Zienkiewicza 4 pęknięcia poprzeczne (fot. 7,30,44), brak przewiązania warstw muru (fot.4,20,32,34,37), pęknięcia pionowe (fot. 29),szczeliny o rozwartości do 8 mm, zarastanie szczelin roślinami (fot.4,6,11,23,25,30,34,39,42), wrastanie korzeni drzew w część podziemną muru (fot.48,49) erozja pojedynczych cegieł (fot. 10,11,12,14,41,44,45), wyługowanie powierzchni cegieł (fot. 28), zastoiny wody przy murze (fot. 16,26,27). wysadzanie muru przez korzenie i pnie drzew (fot. 5,6,7). 5. PRZYCZYNY POWSTANIA USZKODZEŃ Przyczyną uszkodzenia, a we fragmentach zniszczenia, muru jest wieloletnie oddziaływanie niekorzystnych warunków pogodowych na obiekt niewłaściwie wykonany, z miernej jakości materiałów budowlanych i niewłaściwie zabezpieczony przed wilgocią. Większym uszkodzeniem ( odspojeniem ) uległa warstwa od strony rzeki, została ona domurowana bez właściwego przewiązania; warstwy zewnętrzne co trzecia cegła, warstwy wewnętrzne w duŝych obszarach bez przewiązania - na prawdopodobnie uszkodzonym fundamencie. Uszkodzenie zainicjowane zostały przez parcie wód opadowych w dół skarpy i być moŝe podsiąkanie i podmywanie podczas powodzi tysiąclecia. Podziemna część powierzchni muru nie zastała zabezpieczona izolacją przeciwwodną. Chodnik przy murze z czasem się pozapadał nie gwarantując właściwego odpływu wód powierzchniowych. Po powstaniu zarysowań woda opadowa i mróz pogłębiły destrukcję. Przymurówka części wyŝszej uległa odspojeniu, w szczelinie wyrosły rośliny, a wpływająca do szczeliny woda wypływa w przyziemnej części muru powodując wypadanie nawet przewiązanych cegieł. Rekonstrukcję muru wykonano z cegły, która ulega łatwej erozji. Przy murze wyrosły rośliny drzewiaste, uszkadzając korzeniami fundament oraz naciskając pniami na mur. 5.1.Wnioski Na podstawie przeprowadzonych wizji lokalnych, pomiarów i analiz sformułowano następujące wnioski: obmurówka wykonana w latach siedemdziesiątych XX w jest w złym stanie technicznym; duŝe fragmenty poodpadały, występują dość liczne spękania i zarysowania o duŝej rozwartości rys ( do 4 cm ), największe zniszczenia powstały nad gruntem i tuŝ pod gruntemod strony rzeki, obiekt jest w stanie awaryjnym, a odpadające fragmenty muru stwarzają zagroŝenie zdrowia i Ŝycia przebywających w pobliŝu osób, we wrześniu zaobserwowano odpadnięcie fragmentu muru w rejonie B, naleŝy w trybie pilnym zabezpieczyć zagroŝone fragmenty muru przed dostępem osób trzecich, naleŝy wykonać remont muru wraz z uporządkowaniem najbliŝszego otoczenia.
Ekspertyza techniczna murów obronnych Ostrowa Tumskiego wzdłuŝ bulwaru ks. Zienkiewicza 5 5.2.Zalecenia Teren przy uszkodzonym i rozwarstwionym murze naleŝy zabezpieczyć przed dostępem publiczności. NaleŜy wykonać prace remontowe: rozebrać obmurówkę z lat siedemdziesiątych w całości, rozebrać fragment (~ 1,0m ) spękanego i rozwarstwionego muru wyŝszego, muszą być opracowane wytyczne konserwatorskie co do zakresu rozbiórki i sposobu konserwacji zabytkowej części muru, podczas przebudowy naleŝy wykonać izolację pionową, warstwy zewnętrn wykonać w technologii nie przepuszczającej wody, a styki odpowiednio uszczelnić, naleŝy wyremontować przyległy chodnik, dbając o właściwe odprowadzenie wody. Wrocław 30.09.2017r. Rzeczoznawca: dr inŝ. Andrzej Szycher