Strona1 Anna Irena Szymańska Scenariusze zajęć edukacyjnych nr 6.11 Temat zajęć: Jaka jest szansa powodzenia naszej firmy? 1. Cele lekcji: Uczeń: zna i rozumie pojęcia: analiza SWOT, analiza portfelowa, analiza finansowa, siły napędowe gospodarki, macierz BCG, prognozuje efekty i skutki finansowe oraz pozafinansowe planowanego przedsięwzięcia, przekonuje innych o celowości swojego działania, analizuje, na podstawie dostępnych danych, zagrożenia oraz możliwości realizacji przedsięwzięcia, sporządza oraz prezentuje sprawozdanie z oceny szans i zagrożeń w prowadzeniu firmy. 2. Metody i techniki: dyskusja / burza mózgów, róża diagnostyczna, ćwiczenia praktyczne. 3. Środki dydaktyczne: karta pracy dla każdego ucznia, filmy: Skąd bierze się wzrost gospodarczy? (czas trwania: 57 s) ze strony: http://www.nbportal.pl/prezentacje/wzrost-gospodarczy/wzrostgospodarczy.html; Co hamuje przedsiębiorczość? (czas trwania: 52 s) ze strony http://www.nbportal.pl/prezentacje/co-hamujeprzedsiebiorczosc/cohamujeprzedsiebiorczosc.html, komputer i rzutnik multimedialny. Biuro projektu: ul. Mickiewicza 33/50 60-837 Poznań www.edugate.pl
Strona2 4. Typ lekcji: realizacja nowego materiału. 5. Formy organizacji pracy: praca: indywidualna, grupowa i zbiorowa. 6. Literatura, materiały źródłowe, strony internetowe: 1. Altkom J. (red.), 2004, Podstawy marketingu, Instytut Marketingu, Kraków. 2. Grelak K., 1996, Marketing produktu, Wydawnictwa Uczelniane Politechniki Lubelskiej, Lublin. 3. Hingston P., 1992, Wielka księga marketingu, SIGNUM, Kraków. 4. Kotler Ph., 1999, Kotler o marketingu. Jak kreować i opanowywać rynki, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznes, Kraków. 5. Kotler Ph., 2005, Marketing, Dom Wydawniczy REBIS Sp. z o.o. Poznań. 6. Kotler Ph., 2004, Marketing od A do Z, PWE, Warszawa. 7. Mruk H., Rutkowski I.P., 1994, Strategia produktu, PWE, Warszawa. 8. Żurakowski F., Zarządzanie firmą, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa. 9. http://www.nbportal.pl/prezentacje/co-hamujeprzedsiebiorczosc/cohamujeprzedsiebiorczosc.html (data odczytu: 04.05.2013). 10. http://www.nbportal.pl/prezentacje/wzrost-gospodarczy/wzrostgospodarczy.html (data odczytu: 04.05.2013). 7. Kontrola uczniów: Kontrola uczniów polega na: ocenie aktywnego udziału w pracy na lekcji, ocenie sprawozdania dotyczącego analizy szans i zagrożeń planowanej działalności. 8. Nawiązanie do lekcji: Nauczyciel wyświetla filmy: Skąd bierze się wzrost gospodarczy? Co hamuje przedsiębiorczość? (adresy punkt 3). Biuro projektu: ul. Mickiewicza 33/50 60-837 Poznań www.edugate.pl
Strona3 9. Przebieg lekcji: 1. Czynności organizacyjne. 2. Nauczyciel podaje temat lekcji, cel lekcji i formy realizacji tematu. 3. Nawiązując do tematu lekcji, nauczyciel przedstawia filmy odnoszące się do przedsiębiorczości oraz czynników hamujących przedsiębiorczość. Następnie nauczyciel zachęca uczniów do dyskusji na temat czynników motywujących przedsiębiorców do działania oraz tych, które stanowią barierę uruchomienia działalności lub sprawiają, że działalność ta nie przynosi zakładanych zysków. 4. Nauczyciel zapisuje na tablicy sformułowanie: analiza szans i zagrożeń przedsiębiorstwa, po czym zachęca uczniów do dalszej dyskusji, tym razem jednak koncentrując się bezpośrednio na czynnikach sprzyjających (stanowiących szanse, np. dogodna lokalizacja, ciągi komunikacyjne, centrum miasta, duży rynek zbytu, atrakcyjna branża, niewielu konkurentów, niskie podatki, tania siła robocza, produkt niszowy, łatwy dostęp do surowców) oraz zagrażających planowanemu przedsięwzięciu gospodarczemu (brak stabilności gospodarczej w kraju, wysokie podatki, duża konkurencja, wysokie koszty zakupu linii technologicznych, wysokie koszty eksploatacji, wysokie koszty uzyskania kredytu itp.). 5. Nauczyciel zapisuje na tablicy propozycje uczniów. Następnie prosi uczniów o uporządkowanie zapisanych na tablicy odpowiedzi i wyróżnienie sześciu głównych kategorii, którymi powinny: być grupy zainteresowań, siły napędowe konkurencji, analiza portfelowa, działania gospodarcze, analiza SWOT, analiza finansowa. 6. Pozostałe odpowiedzi zostają zaklasyfikowane do sześciu głównych grup. Efektem dyskusji powinna być róża diagnostyczna (załącznik 1). W celu wyjaśnienia pojęć: analiza portfelowa oraz analiza SWOT nauczyciel może wykorzystać plansze stanowiące załącznik 2 oraz załącznik 3. 7. Uczniowie dobierają się w takie same grupy, jak na poprzednich zajęciach. Nauczyciel rozdaje karty pracy (załącznik 4). Uczniowie, korzystając z materiałów przygotowanych na poprzednich lekcjach oraz opracowanej róży diagnostycznej, dokonują analizy szans i zagrożeń dotyczących powodzenia planowanej działalności gospodarczej. W analizie konieczne jest uwzględnienie wcześniejszych badań dotyczących opisu oferowanych produktów lub usług, produktów lub usług oferowanych przez konkurentów, charakterystyki kontrahentów współpracujących z przedsiębiorstwem, charakterystyki konkurentów oraz przygotowanego wyniku finansowego. powinna stanowić zestawienie dokonanych dotąd analiz szczegółowych. Biuro projektu: ul. Mickiewicza 33/50 60-837 Poznań www.edugate.pl
Strona4 8. Na zakończenie lekcji lider jednej z grup prezentuje efekty pracy grupy. Nauczyciel zachęca pozostałych uczniów do zadawania pytań grupie referującej zadanie i dyskusji nad poprawnością jego wykonania. 10. Zadanie domowe: Wyszukaj informacje na temat inkubatorów przedsiębiorczości oraz centrów transferu technologii, a następnie odpowiedz pisemnie na pytania: Czym są inkubatory przedsiębiorczości? Czym są centra transferu technologii? W jakim celu są tworzone? Jakie realizują zadania? Czy w naszym województwie powstały jakieś inkubatory przedsiębiorczości lub centra transferu technologii? Uczniowie mogą również udzielić odpowiedzi na pytania zawarte w quizie Headmaster. Biuro projektu: ul. Mickiewicza 33/50 60-837 Poznań www.edugate.pl
Strona5 Załącznik 1. Schemat róży diagnostycznej zagrożeni a atrakcyjnoś ć szanse branży silne strony słabe strony dostępność pozycja rynkowa przedsiębiorstwa SWOT Działania gospodarcze finansowa zasobów możliwość finansowych kredytowania i zobowiązania rzeczowych inwestycji płynność finansowa należnośc i społeczn ości lokalne szans i zagrożeń przedsiębiorstwa portfelowa konsumenc i Grupy zainteresow siła przetargo wa ań siła nabywcó przetargowa analiza w dostawców inne techniki BCG klienci Siły napędowe konkurencji dostawcy konkurenci akcjonariu sze instytucje możliwość rywalizacj a pojawienia się dóbr substytucyjnych 5
Strona6 Załącznik 2 SWOT SWOT pozwala określić mocne (silne) i słabe (wady) strony danej działalności oraz rozpoznać możliwości (okazje) i zagrożenia (trudności) powstające w otoczeniu przedsiębiorstwa. Nazwa to akronim pochodzący od angielskich wyrazów: Strength, Weakness, Opportunities, Threats, oznaczających odpowiednio: siłę, wady, okazje i trudności. Przykład: Element SWOT Co to oznacza dla firmy Co należy zrobić Silne strony Personel kwalifikacjach o wysokich Profesjonalizm, efektywność wydajność, Należy wykorzystać dla celów promocyjnych Słabe strony Brak oddziału Utrata zysków Konieczna analiza możliwości uruchomienia oddziału przedsiębiorstwa Możliwości Rozwój nowych gałęzi przemysłu Wzrost liczby pożyczek w sektorze przemysłowym Utworzyć zespół zajmującym się rozwojem w obszarze przemysłu Zagrożenia Nasilenie się konkurencji Utrata udziału w rynku Ulepszenie obsługi klienta 6
Strona7 Załącznik 3 portfelowa (portfolio) produktów portfelowa narzędzie optymalizacji programu asortymentowego przedsiębiorstwa. Macierz BCG (Boston Consulting Group) klasyfikacja produktów w macierzy asortymentu przedsiębiorstwa. Produkty będące w poszczególnych fazach cyklu życia w różny sposób oddziałują na płynność finansową przedsiębiorstwa. Wzrost sprzedaży (w %) Produkty o niepewnej przyszłości Zagadkowe dzieci Produkty schyłkowe Psy Produkty rozwojowe Gwiazdy Produkty ustabilizowane na rynku Dojne krowy Względny udział w rynku 7
Strona8 Załącznik 4 Karta pracy 1. Uzupełnij tabelę dotyczącą szanse i zagrożeń planowanego przedsięwzięcia gospodarczego Obszar analizy produktów Szanse Zagrożenia Grupy zainteresowań Konkurenci Działania gospodarcze finansowa 8