Szkoła Podstawowa nr 4 im. Gustawa Morcinka w Radlinie PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASACH ZEROWYCH HAPPY DWARFS w roku szkolnym 2012/2013 Autor: mgr Sylwia Krause Radlin 2012
Celem wychowania przedszkolnego jest: wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji. Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej. Powyższe określenie celu wychowania przedszkolnego stało się bazą napisania niniejszego programu nauczania języka angielskiego w klasach zerowych w Szkole Podstawowej nr 4 w Radlinie. Program ten został opracowany w oparciu o nową podstawę programową zawartą w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. IDEA WIODĄCA PROGRAMU Znajomość kilku języków obcych staje się w obecnych czasach rzeczą naturalną, nie podlegającą dyskusji. Rynek pracy zjednoczonej Europy jest bardzo wymagający pod tym względem. Nie wystarczy już znajomość jednego języka Europa promuje wielojęzyczność. Aby ten cel osiągnąć trzeba zaczynać naukę pierwszego języka obcego jak najwcześniej. Przez wiele lat metodycy dyskutowali nad sensem wczesnoszkolnego nauczania języków obcych. Dziś ten temat podejmowany w dyskusjach nie opiera się na pytaniu Czy warto..? Czy ma to sens?, ale: Jak?. Niniejszy program jest odpowiedzią na oczekiwania rodziców, którzy rozumiejąc potrzebę wczesnej stymulacji językowej dzieci, instynktownie wyrażają potrzebę nauki języka w klasie zerowej. Języka angielski pełniący obecnie rolę lingua franca jest najczęściej wybieranym językiem nauczanym w przedszkolach i szkołach. By stworzyć doskonałe warunki rozpoczęcia nauki języka angielskiego i dać każdemu dziecku szansę na sukces w jego akwizycji, wstępna nauka tego języka w klasie zerowej jest do tego wspaniałą okazją. Poprzez zabawę, piosenki i inne formy ludyczne nauka staje się przyjemnością, buduje poczucie własnej wartości ucznia i motywuje do stałego poszerzania wiedzy i znajomości słownictwa.
Język to nie tylko zbiór słów i zasad gramatycznych. Poznawanie języka to także poznawanie kultury krajów anglojęzycznych, ich tradycji i wyjątkowości. Dlatego na lekcjach pojawiać się będą elementy kulturowe. Język angielski będzie realizowany w wymiarze 1 h tygodniowo podczas dwóch spotkań. W tym programie zgodnie z podstawowymi założeniami nowej podstawy programowej będę integrowane treści wychowania przedszkolnego z nauką języka angielskiego. Nowe słownictwo wprowadzane będzie w najbardziej naturalny dla dziecka sześcioletniego sposób poprzez zabawę. Program jest zgodny z dokumentami MEN: Ustawą o Systemie Oświaty oraz obowiązującą podstawą programową. Wynika także z zapotrzebowania środowiska szkolnego oraz społecznego. DIAGNOZA WSTĘPNA Na początku roku szkolnego 2012/2013 zostanie przeprowadzona diagnoza wstępna metodą obserwacji. Na jej podstawie zostanie określony poziom znajomości języka angielskiego poszczególnych uczniów. Poziom zajęć zostanie dopasowany do potrzeb i możliwości uczniów. Autorka programu wychodzi z założenia, że kilkoro dzieci mogło mieć wcześniej kontakt z językiem angielskim podczas zajęć na kursach językowych dla małych dzieci oraz że większość dzieci takiego kontaktu z językiem nie miało. Autorka wykorzysta potencjał językowy dzieci bardziej zaawansowanych poprzez pomoc w przeprowadzaniu zabaw, piosenek i pląsów. CELE OGÓLNE PROGRAMU Nadrzędnym celem nauczania języka angielskiego dzieci sześcioletnich jest uwrażliwienie na język angielski i doświadczenie przez nie tego języka. Celem niniejszego programu jest także wzbogacenie oferty pracy szkoły, wyjście naprzeciw oczekiwaniom rodziców oraz podniesienie poziomu nauczania języka angielskiego w szkole. Biorąc pod uwagę aktualne i przyszłe potrzeby językowe i wychowawcze dziecka sześcioletniego program wyróżnia takie cele jak:
Budzenie zaciekawienia językiem angielskim poprzez osłuchanie dzieci z tym językiem; Kształcenie podstawowych kompetencji komunikacyjnych (uczenie się struktur, konstrukcji zdaniowych); Tworzenie sytuacji doskonalących pamięć (uczenie się słownictwa) Pogłębianie wiedzy o otaczającym świecie poprzez zainteresowanie kulturą i obyczajami krajów anglojęzycznych; Motywowanie do nauki języka angielskiego poprzez wzbudzanie poczucia sukcesu (pozytywne ocenianie, dostosowanie sposobu nauczania do potrzeb i możliwości dziecka) Wspieranie twórczych działań dzieci w zakresie uczenia się języka (projekty językowe); Wdrażanie do pracy w grupie w trakcie gier i zabaw; Rozwijanie postawy akceptacji, tolerancji wobec innych kultur, Rozwijanie sylwetki społecznej dziecka, uczucia przyjaźni (poprzez ocenianie bohaterów bajek, gry i zabawy, pracę w grupach). Nauka języka odbywać się będzie przede wszystkim poprzez rozwijanie sprawności językowych: słuchania, mówienia oraz czytania globalnego (łączenia obrazu ze słowem) w wymiarze śladowym. Ważne jest stopniowe rozwijanie umiejętności rozumienia ze słuchu i reagowania na język gestem, słowem. Oczekuje się, że dzieci będą rozumieć proste polecenia nauczyciela, język klasowy (classroom language), pojmować ogólny sens prostych sytuacji komunikacyjnych i historyjek obrazkowych, rozumieć nazwy wprowadzane na zajęciach. Szczegółowe zagadnienia przedstawione są w rozdziale Treści nauczania). W drugiej fazie nauczania/ uczenia się oczekuje się, że uczeń będzie powtarzał pojedyncze słowa, zwroty, krótkie rymowanki. Śpiewanie piosenek i odgrywanie prostych scenek sytuacyjnych jest właściwą formą utrwalania poznanego słownictwa i przyswajania struktur gramatycznych. WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU Warunki podmiotowe W realizację programu zaangażowana jest mgr Sylwia Krause nauczycielka języka angielskiego, absolwentka studiów pedagogicznych na kierunku edukacja wczesnoszkolna Uniwersytetu Śląskiego filii w Cieszynie i studiów podyplomowych w zakresie dydaktyki
języka angielskiego (na tym samym uniwersytecie), z 11-letnim stażem pracy. Prowadząca na bieżąco zapoznaje się z nowymi trendami dotyczącymi nauczania języków obcych z literatury i dostępnych czasopism. Uczestnikami programu są uczniowie klas zerowych w roku szkolnym 2012/ 2013. W grupach jest po ok. 20 uczniów o zróżnicowanym poziomie i kompetencjach językowych. Metody aktywizujące zastosowane w programie będą odpowiedzią na tę różnorodność dając każdemu uczniowi możliwość osiągnięcia sukcesu w nauce języka na miarę jego możliwości, potrzeb i zainteresowań. Zajęcia prowadzone będą w formie 30-minutowych spotkań dwa razy w tygodniu przez cały rok szkolny. Warunki szkolne (materialne, społeczne) Szkoła położona jest w lesie, co umożliwia przeprowadzenie wielu zadań i zajęć w terenie z wykorzystaniem naturalnych zasobów i warunków. Przy szkole znajduje się boisko, które będzie wykorzystane podczas zabaw i gier na wolnym powietrzu przy sprzyjającej aurze. Szkoła wyposażona jest w nowoczesny sprzęt IT stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu. Na wyposażeniu szkoły są też odtwarzacze DVD i CD, które będą wykorzystywane podczas zajęć. Warunki lokalowe są bardzo dobre nowe sale przygotowane z myślą o najmłodszych uczniach stwarzają wspaniałe warunki do wielu zabaw ruchowych. TREŚCI KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA Treści zawarte w niniejszym programie zgodne są z programem nauczania w klasach zerowych wychowania przedszkolnego. Dotyczą one tego, co dziecko już zna, co jest mu bliskie. Są także spójne z treściami realizowanymi w I etapie edukacyjnym (w klasach I III). Treści kształcenia zawarte w programie mogą być realizowane w dowolnej kolejności i modyfikowane tak, aby uwzględniały potrzeby i możliwości dzieci.
Materiał leksykalny: Dziecko (ciało, ubrania) Dom i rodzina (członkowie rodziny, pomieszczenia, wyposażenie domu) Jedzenie (warzywa, owoce, dania, napoje) Zabawki (kolory, kształty) Szkoła (przybory) Zwierzęta Przyroda (pory roku, pogoda) Zagadnienia kulturowe (Boże Narodzenia, Halloween, Wielkanoc, Walentynki, Dzień Matki, urodziny). Struktury gramatyczne: rzeczownik, liczba mnoga rzeczownika zaimki osobowe w funkcji podmiotu przymiotniki (kształt, kolor, wielkość) pozycja przymiotnika w zdaniu liczebniki główne do 15 spójnik and przedimek określony przedimek nieokreślony czasownik to be czasownik have got czasownik modalny can tryb rozkazujący - polecenia, zakazy czas teraźniejszy prosty - wyrażanie upodobań (I like, I don't like) Struktury gramatyczne będą nauczane w kontekście, w konkretnych sytuacjach bez tłumaczenia zawiłości gramatyki angielskiej. Sytuacje i funkcje komunikacyjne: powitania przedstawianie się prezentowanie członków rodziny
pytanie o imię, wiek, samopoczucie nazywanie części ubrań nazywanie części ciała podawanie nazw napojów i jedzenia podawanie nazw warzyw i owoców wyrażanie upodobań nazywanie zwierząt domowych i żyjących w zoo nazywanie zabawek podawanie nazw kolorów nazywanie przyborów szkolnych nazywanie pór roku, określanie pogody nazywanie świąt i uroczystości METODY, FORMY I ŚRODKI W REALIZACJI PROGRAMU Preferowanymi metodami będą metody aktywizujące ucznia, uwzględniające jego potrzeby, zainteresowania i możliwości. Praca nauczyciela opierać się będzie na chińskim przysłowiu: Powiedz, a zapomnę. Pokaż, a zapamiętam. Pozwól wziąć udział, a zrozumiem. Oznacza to, że podstawową formą aktywności dzieci na zajęciach będzie zabawa najbardziej naturalny dla dzieci sześcioletnich sposób zdobywania wiedzy o świecie. W celu stworzenia nauki języka angielskiego bardziej zabawnej, aktywnej i twórczej wykorzystane będą następujące metody nauczania: a) Metoda bezpośrednia Metoda ta zaleca używanie języka obcego kosztem zredukowania lub nawet całkowitej eliminacji języka ojczystego. Dzieci zostaną,,otoczone językiem angielskim i będą miały okazję postrzegać i poznawać świat właśnie w tym języku. Osłuchanie językowe ma tutaj szczególne znaczenie zwłaszcza w pierwszym etapie uczenia się języka. b) Metoda Total Physical Response (TPR) Praca tą metodą odbywa się na drodze zrozum, wykonaj, powiedz. Dzieci uczą się poprzez słuchanie poleceń w języku angielskim. Obserwacja ich realizacji, a następnie samodzielne naśladowanie pozwala odgadnąć sens wypowiedzi. Kolejnym etapem jest
gotowość wymówienia. Jest to metoda reagowania całym ciałem naturalny sposób komunikowania się dziecka z otaczającym światem. c) Metoda komunikacyjna Metoda ta wskazuje na potrzebę wykorzystania sytuacje zaistniałych na zajęciach do komunikowania się w języku angielskim. W przypadku pracy z sześciolatkami w sytuacjach klasowych wykorzystywana będzie podczas stosowania Classroom language. d) Metoda audiolingwalna Stymuluje rozwój mowy i poprawnej wymowy w języku obcym. Skupia się na wykorzystaniu drylu językowego, który jest krytykowany przez część dydaktyków, ale wydaje się być odpowiednim dla dziecka w wieku 5-6 lat sposobem ćwiczenia struktur gramatycznych, wyrażeń i fraz typowych dla danego języka. Stosowana będzie jako powtarzanie chórem lub indywidualne słów, fraz za wzorem ( Powtarzaj jak papuga ). Stosowane będą różne formy aktywności ucznia: - indywidualną dającą możliwość rozwijania własnych zainteresowań, dającą uczniowi swobodę wyboru oraz możliwość podejmowania indywidualnych decyzji, a także ponoszenia konsekwencji dokonanych wyborów (autonomizacja); - zespołową uczącą współdziałania w zespole, rozwijającą umiejętności demokratycznego sposobu podejmowania decyzji, rozwiązywania konfliktów oraz wymiany doświadczeń i wiedzy między samymi uczniami; - grupową stosowaną głównie podczas podsumowań projektów, prezentacji wyników pracy indywidualnej lub zespołowej, scalającej klasę jako jednostkę społeczną, w której funkcjonują różne osobowości. Środki wykorzystywane w programie dostosowane będą do możliwości i umiejętności uczniów. Będą wykorzystywane materiały audio i wideo do rozwijania umiejętności słuchania i rozumienia tekstów anglojęzycznych. Materiały te będą dostosowane poziomem do wieku i zainteresowań uczniów. W miarę możliwości (uczniów i warunków organizacyjnych) wykorzystam sprzęt audiowizualny oraz nowoczesne technologie komunikacyjne (ICT) jak np. Internet, tablicę interaktywną.
METODY KONTROLI I OCENY Treści realizowane na zajęciach języka angielskiego Happy dwarfs podlegać będą systematycznej kontroli i ocenie. Przede wszystkim jednak chcę uczyć dzieci dokonywania obiektywnej samooceny swoich działań, wiedzy i postępów. Bieżąca ocena opierać się będzie na formach nagrody ustnej (Well done! Great! Good work!) oraz na gestach aprobaty ze strony nauczyciela. Na pracach uczniów nauczyciel stosować będzie obrazkowe formy wyrażania oceny: słoneczka, kwiatki, uśmiechnięte buźki itp. Uczniowie nie będą prowadzić zeszytów przedmiotowych ani korzystać z podręczników kursowych. Nagrodami za wspaniałą pracę będą pieczątki przyznawane przez nauczyciela na wielkim arkuszu osiągnięć będzie on zawieszony w widocznym miejscu sali tak, aby dzieci mogły obserwować swoje postępy. Pod koniec każdego miesiąca nauczyciel będzie przyznawał nagrody naklejki, które dzieci będą mogły zabrać z sobą do domu. Prowadząca prowadzić będzie zeszyt obserwacji postępów uczniów. Na podstawie cząstkowych obserwacji zostanie dokonana ocena postępów ucznia w formie opisowej na zakończenie I semestru oraz na zakończenie roku szkolnego. Oceny cząstkowe w szkolnej formie będą stosowane tylko i wyłącznie dla potrzeb nauczyciela w celu określenia poziomu językowego ucznia. Prowadząca uznaje prawa przyznane dzieciom w toku prac Rady Europy w kwestii nauki języka angielskiego: prawie do ciszy (dziecko osłuchuje się z nowymi słowami i strukturami i samo podejmuje decyzję o aktywnym uczestnictwie w mowie) oraz prawie do błędu (dziecko próbuje kontaktować się z otoczeniem metodą prób i błędów i nie może być za to karcone, ani poprawiane). EWALUACJA PROGRAMU Sprawdzenie efektów nauczania dzieci w klasie zerowej odbywa się systematycznie tzn. na każdej lekcji, poprzez obserwację i diagnozowanie. Zabawy, gry, wspólne śpiewanie, wykonywanie zabaw ruchowych wykażą aktywność językową dzieci. Aktywność, zadowolenie, poczucie sukcesu i zaspokojenie potrzeb dzieci staną się wyznacznikami sukcesu nauczyciela prowadzącego zajęcia. Krótki występ przygotowany na zakończenie zajęć języka angielskiego w klasie zerowej oraz wręczenie dzieciom pamiątkowych dyplomów zakończą program.