Część I Charakterystyka Województwa
1. Diagnoza stanu zdrowia populacji województwa Województwo Kujawsko Pomorskie zajmuje środkowopółnocną część Polski i graniczy z województwami pomorskim, warmińsko- mazurskim, mazowieckim, łódzkim i wielkopolskim. Ludność województwa wynosi 2.101.557 co stanowi 5,4 % ludności Polski. Gęstość zaludnienia wynosi 117 osób na 1 km kw. i jest nieco niższa od średniej krajowej, która na koniec 2001 roku wynosiła 124 osoby. Najsłabiej zaludniona jest północno zachodnia zalesiona część województwa: powiat tucholski 45 osób na 1 km kw. i powiat sępoleński 53 osoby. Największa gęstość zaludnienia występuje w powiatach; inowrocławskim 138 osób na 1 km kw. i aleksandrowskim 120 osób. Województwo dzieli się na 19 powiatów, 4 miasta na prawach powiatu oraz 144 gminy: 17 gmin miejskich,35 miejsko- wiejskich i 92 wiejskie. Na ich terenie znajdują się 52 miasta, największe to Bydgoszcz, Toruń, Włocławek i Grudziądz. Województwo należy do słabo zalesionych 22,3 % ogólnej powierzchni (średnia krajowa 28,4%. Najsilniej zalesiona jest północna częśc województwa: powiaty tucholski 48,1% i świecki 35,5% oraz środkowa powiat bydgoski 41%. Najmniej lasów znajduje się na Kujawach posiadających urodzajne gleby: i tak powiat radziejowski 4,2% oraz ziemi chełmińskiej: powiaty- chełmiński 6,4% i wąbrzeski 6,8%. W południowej, uprzemysłowionej części regionu występuje kilka obszarów zagrożenia ekologicznego- wokół Bydgoszczy, Torunia, Inowrocławia i Włocławka. Klimat województwa ma charakter przejściowy między chłodniejszym i wilgotniejszym klimatem północnej Polski a cieplejszym i suchszym środkowej Polski. Roczna suma opadów należy do najniższych w kraju i waha się od 580 mm na północnym wschodzie do 450 mm na południowym zachodzie. Województwo Kujawsko Pomorskie ma charakter przemysłowo rolniczy. Główne gałęzie przemysłu to: chemiczny ( w tym tworzyw i nawozów sztucznych, farb i lakierów, włókien chemicznych), spożywczy (w tym cukrowniczy, tłuszczowy, mięsny, owocowo warzywny), papierniczy (jeden z największych producentów papieru w kraju), drzewny (meblarski), elektrotechniczny, maszynowy, materiałów budowlanych (wapienniczy, cementowy), wydobycie soli. Największe ośrodki przemysłowe to: Bydgoszcz, Toruń, Inowrocław, Grudziądz, Włocławek, Świecie i Kruszwica. Rolnictwo jest dobrze rozwinięte. Przeważają gleby średnio urodzajne brunatne i bielicowe. Głównym surowcem mineralnym jest sól kamienna (kopalnie w Inowrocławia dostarczają około 40% produkcji soli w Polsce) oraz wapienie dla przemysłu cementowego. Eksploatowane są surowce budowlane (gliny, piaski i żwiry) i wody solankowe o właściwościach leczniczych: w Ciechocinku, Inowrocławiu i Wieńcu Zdroju. 2
A. Ogólna charakterystyka urodzeń i umieralności Tabela 1. Ruch naturalny ludności Polski i województwa kujawsko-pomorskiego w latach 1990 2001 Lata urodzenia żywe Województwo kujawsko-pomorskie Polska Województwo kujawsko-pomorskie ogółem zgony zgony zgony przyrost urodzenia przyrost urodzenia naturalny żywe ogółem naturalny żywe ogółem w tym niemowląt liczby bezwzględne w tym niemowląt 1/ na 1000 ludności w tym niemowląt 1 / przyrost naturalny 1990 31 303 21 589 722 9 714 14,3 10,2 19,3 4,1 15,2 10,5 23,1 4,7 1995 24 915 20 732 358 4 183 11,2 10,0 13,6 1,2 11,9 9,9 14,4 2,0 1996 24 751 20 687 342 4 064 11,1 10,0 12,2 1,1 11,8 9,9 13,8 1,9 1997 23 762 20 322 269 3 440 10,7 9,8 10,2 0,9 11,3 9,7 11,3 1,6 1998 22 540 20 240 273 2 300 10,2 9,7 9,5 0,5 10,7 9,6 12,1 1,1 1999 21 884 20 129 200 1 755 9,9 9,9 8,9 0,0 10,4 9,6 9,1 0,8 2000 21 510 19 727 187 1 783 9,8 9,5 8,1 0,3 10,2 9,4 8,7 0,8 2001 21 019 19 138 174 1 881 9,5 9,4 7,7 0,1 10,0 9,1 8,3 0,9 1/ Na 1000 urodzeń żywych. Źródło: Polska - Główny Urząd Statystyczny: "Rocznik Demograficzny 2000", Warszawa 2001, s. XXXVI. Województwo - Urząd Statystyczny w Bydgoszczy "Województwo kujawsko-pomorskie w 1998 roku", Bydgoszcz 1999, s. 11;Urząd Statystyczny w Bydgoszczy: "Sytuacja demograficzna województwa kujawskopomorskiego w 1999 roku", Bydgoszcz 2000; Główny Urząd Statystyczny: "Województwa w latach 1995-1999. Wybrane dane.", Warszawa 2001, s. 52;tabulogramy opracowane przez Główny Urząd Statystyczny. Jednym z podstawowych czynników rozwoju demograficznego jest przyrost naturalny. W roku 2001 liczba urodzeń żywych w województwie spadła o 5,2/ 1000 mieszkańców w porównaniu do roku 1990. Liczba zgonów ogółem w roku 2001 zmniejszyła się o 1,4/1000 mieszkańców w porównaniu do 1990 r. Przyrost naturalny w roku 2001 uległ obniżeniu o 3,8/1000 mieszkańców w porównaniu z rokiem 1990. 3
Tabela 2. Ruch naturalny ludności według powiatów województwa kujawsko-pomorskiego w latach 1998-2001 Współczynniki na 1000 ludności Lp. Powiaty i miasta na prawach powiatu 1998 Urodzenia żywe Zgony Przyrost naturalny ogółem w tym niemowląt 1/ 1999 2000 2001 1998 1999 2000 2001 1998 1999 2000 2001 1998 1999 2000 2001 Województwo 10,7 10,4 10,2 10,0 9,6 9,6 9,4 9,1 12,1 9,1 8,7 8,3 1,1 0,8 0,8 0,9 Powiaty: 11,7 11,4 11,2 10,8 9,8 9,8 9,6 9,2 11,4 8,9 9,5 8,4 1,9 1,6 1,6 1,5 1/ 1 aleksandrowski 10,7 10,8 10,6 9,9 11,9 10,9 10,8 11,2 1,6 9,7 14,9 8,8-1,2-0,1-0,2-1,3 2 brodnicki 3 bydgoski 4 5 6 7 11,6 12,1 11,8 11,1 10,4 9,8 10,1 8,7 6,7 5,4 12,1 7,1 1,2 2,3 1,7 2,4 11,8 11,8 10,8 11,7 8,9 8,6 8,6 8,0 18,1 9,0 12,9 4,9 2,9 3,2 2,2 3,6 chełmiński 11,5 10,7 11,7 10,9 9,3 10,2 9,8 9,7 14,6 19,1 11,1 22,3 2,2 0,6 1,9 1,2 golubsko-dobrzyński 13,0 12,2 11,5 11,4 8,8 9,4 8,7 8,8 8,3 10,7 13,2 9,5 4,2 2,8 2,8 2,6 grudziądzki 13,5 13,3 12,6 12,4 8,1 8,9 9,3 9,2 9,3 18,9 8,0 16,3 5,4 4,4 3,3 3,1 inowrocławski 10,1 9,9 9,7 9,2 9,8 9,7 9,7 9,1 15,2 4,7 7,3 7,6 0,3 0,2 0,0 0,1 8 lipnowski 9 13,7 12,6 12,9 11,9 10,1 10,4 10,0 9,9 10,5 3,4 10,0 4,8 3,6 2,3 2,9 2,1 mogileński 11,5 11,8 10,9 10,1 11,2 10,1 10,7 10,1 10,9 3,5 13,4 10,3 0,3 1,7 0,2 0,0 10 nakielski 11 radziejowski 12 13 14 15 11,7 12,5 10,9 11,3 9,2 9,4 8,8 8,6 8,0 7,5 11,7 1,0 2,5 3,1 2,1 2,7 10,9 10,3 11,0 9,5 10,6 11,3 10,6 10,2 8,1 12,9 2,0 16,5 0,3-1,1 0,4-0,7 rypiński 12,0 10,8 11,9 11,3 9,9 10,3 10,1 9,6 7,1 7,9 12,6 9,5 2,1 0,5 1,8 1,7 sępoleński 12,5 12,2 11,8 11,2 9,0 9,3 9,2 8,1 20,7 9,6 10,0 10,5 3,5 3,0 2,6 3,1 świecki 11,5 11,3 11,0 10,5 9,4 9,5 8,7 8,7 13,8 8,8 5,4 5,6 2,1 1,8 2,3 1,8 toruński 12,6 12,3 12,3 11,7 9,3 9,9 9,0 9,0 11,7 6,0 4,9 9,2 3,3 2,4 3,4 2,7 16 tucholski 17 18 19 12,5 12,3 11,5 12,0 10,1 8,9 9,2 8,3 5,0 10,2 12,7 5,2 2,4 3,4 2,2 3,6 wąbrzeski 11,4 10,5 10,6 12,0 9,7 10,0 9,9 8,6 9,6 10,4 13,0 6,9 1,7 0,5 0,7 3,4 włocławski 12,1 10,8 10,9 9,7 11,2 11,2 11,0 11,1 17,7 13,7 9,4 14,0 0,9-0,4-0,1-1,4 żniński 11,8 11,6 11,0 10,3 10,1 9,3 8,8 9,2 7,0 11,9 3,8 4,0 1,7 2,3 2,2 1,1 Miasta na prawach powiatu: 20 Bydgoszcz 21 22 23 9,1 8,8 8,7 8,7 9,3 9,2 9,1 8,9 13,6 9,6 7,1 8,1-0,2-0,4-0,3-0,1 8,8 8,3 8,1 8,4 9,7 9,3 9,2 9,0 13,7 9,2 7,5 7,0-0,9-0,9-1,1-0,6 Grudziądz 8,6 9,3 9,5 9,1 9,5 10,1 9,8 10,1 2,3 9,4 10,3 7,5-0,9-0,8-0,4-1,0 Toruń 9,5 9,0 9,6 9,4 8,3 8,7 8,5 8,3 13,2 6,1 5,2 10,6 1,2 0,3 1,1 1,1 Włocławek 9,8 9,2 8,6 8,6 9,5 9,1 8,9 8,4 22,2 16,6 6,5 7,5 0,3 0,1-0,3 0,2 Współczynnik na 1000 urodzeń żywych. 4
Tabela 3. Urodzenia dzieci z niska masą urodzeniową w województwie kujawsko pomorskim w latach 1999-2000 Waga ROK 1999 ROK 2000 500 999 g. 64 tj. 3.0 promila 60 tj. 2,8 promila 1000 1499 g 143 tj. 6,7 promila 138 tj. 6,6 promila 1500 1999 g. 272 tj.12,8 promila 256 tj. 12,3 promila 2000 2499 g. 824 tj. 38,8 promila 844 tj. 40,5 promila W Województwie Kujawsko Pomorskim w latach 1999-2000 odnotowano wysoki odsetek noworodków o małej masie ciała, których ciężar ciała przy urodzeniu wynosił 2500 gramów i mniej. W 1999 r. w skali województwa odnotowano 1.347 urodzeń żywych o małej masie ciała, co stanowi 6,31% natomiast w 2000 r. było ich 1.298 co stanowi 6,24% ich udziału w ogólnej liczbie urodzeń żywych. Żrodło: Wojewódzki Ośrodek Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia w Bydgoszczy Ośrodek Matki i Dziecka (brak danych w rozbiciu na poszczególne powiaty) 5
Zgony niemowląt W 2001 roku w województwie kujawsko pomorskim zanotowano 21.019 urodzeń żywych i 108 urodzeń martwych. Odnotowano 174 zgonów niemowląt (dzieci do 1 roku życia), w tym 97 chłopców i 77 dziewczynek. Dominuje umieralność wczesna. Do 6 doby życia zanotowano 83 zgony (40 chłopców, 43 dziewczynki), co stanowi 47,7 %, a do 28 doby życia zmarło 119 niemowląt (60 chłopców, 59 dziewczynki), co stanowi 68,4% wszystkich zgonów niemowląt. Współczynnik zgonów niemowląt na 1000 urodzeń żywych wyniósł: w Polsce - 7,66, Województwo kujawsko-pomorskie - 8,28. Współczynnik umieralności okołoporodowej (do 6 doby życia) wyniósł: Województwo kujawsko-pomorskie - 9,04. Przyczyny zgonu określone zostały na podstawie 169 kart statystycznych do kart zgonu, co stanowi 97,1% wszystkich przypadków. Dominującymi przyczynami zgonów niemowląt są: stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym 47,9%, wady rozwojowe wrodzone 21,3%. W grupie zgonów z powodu stanów rozpoczynających się w okresie okołoporodowym dominującymi przyczynami zgonów są: zaburzenia związane z krótkim czasem trwania ciąży i niskiej urodzeniowej masie ciała 44,6%, zespół zaburzeń oddychania noworodka 13,3%, niedotlenienie wewnątrzmaciczne 12,0%. W grupie zgonów z powodu wrodzonych wad urodzeniowych dominującymi przyczynami zgonów są: wrodzone wady układu krążenia 32,2%, wrodzone wady rozwojowe układu nerwowego 15,2%, wrodzone wady rozwojowe układu moczowego 15,2%. 6
Tabela 4. Przyczyny zgonów niemowląt w województwie kujawsko - pomorskim w 2001 r. Przyczyny zgonu Kod 0-6 doba 7-28 doba 1 rok życia Stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym P00-P96 47 28 83 Wady rozwojowe wrodzone Q00-Q99 32 7 59 Pozostałe 2 1 27 Żródło: Karty Statystyczne do Kart Zgonu. Razem 81 36 169 Tabela 5. Zgony dzieci w pierwszym roku życia w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego w 2001 r. L.p. Powiat Zgony niemowląt w pierwszym roku życia Współczynnik umieralności na 1000 urodzeń żywych 1 aleksandrowski 5 8,80 2 brodnicki 6 7,09 3 bydgoski 5 4,93 4 chełmiński 13 22,30 5 golubsko-dobrzyński 5 9,49 6 grudziądzki 8 16,29 7 inowrocławski 12 7,62 8 lipnowski 4 4,83 9 mogileński 5 10,33 10 nakielski * 1,03 11 radziejowski 7 16,51 12 rypiński 5 9,52 13 sępoleński 5 10,50 14 świecki 6 5,64 15 toruński 9 9,17 16 tucholski 3 5,21 17 wąbrzeski 3 6,86 18 włocławski 12 14,04 19 żniński 3 4,04 20 BYDGOSZCZ 22 6,95 21 GRUDZIĄDZ 7 7,53 22 TORUŃ 20 10,60 23 WŁOCŁAWEK 8 7,50 *- dane objęte tajemnicą statystyczną. Ogółem województwo 174 8,28 Polska 2 823 7,66 Żródło: Wojewódzki Ośrodek Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia 7
Tabela 5 przedstawia współczynnik zgonów niemowląt na 1000 urodzeń żywych w podziale na powiaty. Wnioski: W grupie niemowląt zmarłych w 1 roku życia najwyższy współczynnik umieralności odnotowano w powiatach: chełmińskim 22,30, radziejowskim 16,51, grudziądzkim 16,29, włocławskim 14,04, najniższy współczynnik umieralności odnotowano natomiast w powiatach: nakielskim 1,03, żnińskim 4,04, lipnowskim 4,83, bydgoskim 4,93, tucholskim 5,21. Należy ustalić przyczyny wysokiej umieralności i poprawić opiekę nad noworodkiem, niemowlęciem i kobietą ciężarną szczególnie w powiatach: chełmińskim, radziejowskim, grudziądzkim i włocławskim. 8
Tabela 6. Zgony ogółem według głównych przyczyn zgonu (wg ICD-10) w województwie kujawsko - pomorskim w latach 1999-2001 Województwo kujawsko-pomorskie Kod ICD-10 Ogółem Kobiety Mężczyźni 1999 2000 2001 1999 2000 2001 1999 2000 2001 Choroby zakaźne i pasożytnicze A00-B99 108 94 112 47 39 44 61 55 68 Nowotwory ogółem C00-D48 4 687 4 797 4 885 1 943 2 065 2 071 2 744 2 732 2 814 Choroby krwi D50-D89 28 40 42 19 27 21 9 13 21 Zaburzenia wydzielania zewnętrznego E00-E90 332 282 266 208 183 152 124 99 114 Zaburzenia psychiczne F00-F90 106 101 71 27 24 19 79 77 52 Choroby układu nerwowego G00-G99 173 207 217 91 101 118 82 106 99 Choroby układu krążenia I00-I99 9 296 9 359 8 844 4 921 5 007 4 702 4 375 4 352 4 142 Choroby układu oddechowego J00-J99 1 089 1 126 913 440 528 404 649 598 509 Choroby układu trawiennego K00-K93 671 691 687 284 295 313 387 396 374 Choroby układu kostno-stawowego M00-M99 43 40 41 27 27 33 16 13 8 Choroby układu moczowo - płciowego N00-N99 171 166 169 87 85 86 84 81 83 Stany rozpoczyn. się w okresie okołoporodowym P00-P96 97 87 83 45 34 41 52 53 42 Wady rozwojowe wrodzone Q00-Q99 82 82 73 34 42 36 48 40 37 Objawy i cechy chorob. gdzie indziej niesklasyfikowane R00-R99 1 188 1 148 1 098 516 502 481 672 646 617 Zewnętrzne przyczyny zgonu V01-Y98 1 303 1 146 1 173 359 288 293 944 858 880 Pozostałe 7 10 6 4 4 4 3 6 2 Razem 19 381 19 376 18 680 9 052 9 251 8 818 10 329 10 125 9 862 Żródło: Karty Statystyczne do Kart Zgonu 9
Wniosek: Najczęstsze przyczyny zgonów w Województwie Kujawsko- Pomorskim to: choroby układu krążenia, nowotwory, choroby układu oddechowego, zewnętrzne przyczyny zgonów. W związku z tym należy poprawić profilaktykę i leczenie w wyżej wymienionych dziedzinach. Analiza szczegółowa w zakresie zgonów z powodu chorób układu krążenia przedstawia się następująco: Zgony z powodu chorób układu krążenia są główną przyczyną śmierci mieszkańców naszego województwa i stanowią one 47,3 % ogólnej liczby zgonów. Najczęstszą przyczyną zgonu wśród kobiet (Wykres 9.2) jest: miażdżyca 25,6 %, przewlekła choroba niedokrwienna serca 13,8%, ostry zawał serca 12,5%. Natomiast wśród mężczyzn najczęstszą przyczyną zgonów (Wykres 9.3) jest: ostry zawał serca 24,9%, miażdżyca - 16,7%, przewlekła choroba niedokrwienna serca 13,0 %. Najwyższy współczynnik umieralności z powodu chorób układu krążenia ogółem na 1000 mieszkańców występuje w powiatach: aleksandrowskim 6,06, włocławskim 5,27, mogileńskim 5,25, Najniższy współczynnik występuje w powiatach: wąbrzeskim 3,07, m. Toruń 3,50, m. Bydgoszcz 3,79. Najwyższa umieralność z powodu choroby niedokrwiennej serca jest na terenie powiatów: aleksandrowskiego 2,18, grudziądzkiego 1,79, tucholskiego 1,79, najniższa natomiast w powiatach: lipnowskim 0,96, brodnickim 0,99, 10
m. Włocławek 1,05. Z powodu chorób naczyń mózgowych najwyższą umieralność zanotowano w powiecie: radziejowskim 1,43, aleksandrowskim 1,33, mogileńskim 1,30, najniższą w powiatach: m. Toruń 0,62, chełmińskim 0,67. Z powodu chorób tętnic, tętniczek i naczyń włosowatych najwyższa umieralność występuje w powiatach: włocławskim 1,87, lipnowskim 1,70, aleksandrowskim 1,64, najniższa w powiatach: wąbrzeskim 0,25, m. Toruń 0,39, toruńskim 0,41. Wśród mężczyzn i kobiet znaczący wzrost umieralności rozpoczyna się po ukończeniu 54 roku życia. W grupie wiekowej powyżej 84 lat współczynnik umieralności kobiet na 1000 osób porównywalny jest ze współczynnikiem umieralności mężczyzn. 11
Tabela 7. Zgony z powodu chorób układu krążenia w woj. kujawsko pomorskim w 2001 r. Kod Przyczyna zgonu Ogółem Kobiety Mężczyźni I05-I09 Przewlekła choroba reumatyczna serca 74 47 27 I10-I15 Choroba nadciśnieniowa 285 173 112 I20-I25 Choroba niedokrwienna serca 2 935 1 291 1 644 I26-I28 Zespół sercowo-płucny 290 116 174 I30-I52 Inne choroby serca 1 273 660 613 I60-I69 Choroby naczyń mózgowych 1 967 1 173 794 I70-I79 Choroby tętnic 2 005 1 234 771 Pozostałe 15 8 7 Razem 8 844 4 702 4 142 Źródło: Karty Statystyczne do Kart Zgonu. Wykres 5.1. 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 Ogółem Wykres 5.2. Przewlekła choroba reumatyczna serca 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 Kobie ty Choroba nadciśnieniowa Choroba niedokrwienna serca Zespół sercowo-płucny Inne choroby serca Choroby naczyń mózgowych Choroby tętnic Pozostałe 12
Wykres 5.3. 1 800 1 600 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 Mężczyźni Tabela 8. Zgony z powodu chorób niedokrwiennych serca w woj. kujawsko-pomorskim w 2001 r. Kod Przyczyna zgonu Ogółem Kobiety Mężczyźni I20 Dusznica bolesna 75 29 46 I21 Ostry zawał serca 1 620 588 1 032 I22 Ponowny zawał serca ("dorzut") 25 12 13 I24 Inne ostre postacie choroby niedokrwiennej serca 24 11 13 I25 Przewlekła choroba niedokrwienna serca 1 189 649 540 Pozostałe 2 2 0 I50 Niewydolność serca 868 469 399 Razem 3803 1760 2043 Źródło: Karty Statystyczne do Kart Zgonu. Wykres 6.1. 1 800 1 600 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 Ogółem 13
Wykres 6.2. Dusznica bolesna 700 600 500 400 300 200 100 0 Kobie ty Ostry zawał serca Ponowny zawał serca ("dorzut") Inne ostre postacie choroby niedokrwiennej serca Przewlekła choroba niedokrwienna serca Pozostałe Niewydolność serca Wykres 6.3. 1 200 1 000 800 600 400 200 0 Mężczyźni Tabela 9. Zgony z powodu chorób naczyń mózgowych w woj. kujawskopomorskim w 2001 r. Kod Przyczyna zgonu Ogółem Kobiety Mężczyźni I60 Krwotok podpajęczynówkowy 79 48 31 I61 Krwotok mózgowy 422 242 180 I63 Zawał mózgu 582 348 234 I64 Udar, nie określony jako krwotoczny lub zawałowy 660 396 264 I67 Inne choroby naczyń mózgowych 116 78 38 I69 Następstwa chorób naczyń mózgowych 99 55 44 Pozostałe 9 6 3 Razem 1 967 1 173 794 Źródło: Karty Statystyczne do Kart Zgonu. 14
Wykres 7.1. 700 600 500 400 300 200 100 0 Ogółem Wykres 7.2. Krwotok podpajęczynówkowy 400 300 Krwotok mózgowy 200 Zawał mózgu 100 0 Kobie ty Udar, nie określony jako krwotoczny lub zawałowy Inne choroby naczyń mózgowych 300 250 200 150 100 50 Wykres 7.3. Następstwa chorób naczyń mózgowych Pozostałe 0 Mężczyźni 15
Tabela 10. Zgony z powodu chorób tętnic, tętniczek i naczyń włosowatych w województwie kujawsko pomorskim w 2001 r. Przyczyna zgonu Ogółem Kobiety Mężczyźni I70 Miażdżyca 1 895 1 203 692 I71 Tętniak i tętniak rozwarstwiający tętnicy głównej 85 18 67 I74 Zator i zakrzep tętniczy 17 13 4 Pozostałe 8 0 8 Razem 2 005 1 234 771 Źródło: Karty Statystyczne do Kart Zgonu. Wykres 8.1. 2 000 1 500 1 000 500 0 Ogółem Wykres 8.2. 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 Kobie ty Miażdżyca Tętniak i tętniak rozwarstwiający tętnicy głównej Zator i zakrzep tętniczy Pozostałe Wykres 8.3. 700 600 500 400 300 200 100 0 Mężczyźni 16
Tabela 11. Najczęstsze przyczyny zgonów z powodu chorób układu krążenia w województwie kuj. - pom. w 2001 r. Przyczyna zgonu Ogółem Kobiety Mężczyźni I70 Miażdżyca 1 895 1 203 692 I21 Ostry zawał serca 1 620 588 1 032 I25 Przewlekła choroba niedokrwienna serca 1 189 649 540 I50 Niewydolność serca 868 469 399 I64 Udar, nie określony jako krwotoczny lub zawałowy 660 396 264 I63 Zawał mózgu 582 348 234 I61 Krwotok mózgowy 422 242 180 Pozostałe 1 608 807 801 Razem 8 844 4 702 4 142 Źródło: Karty Statystyczne do Kart Zgonu. Wykres 9.1.Najczęstsze przyczyny zgonów z powodu chorób układu krążenia w województwie kujawsko - pomorskim w 2001 r. Krwotok mózgowy 4,8% Pozostałe 18,2% Miażdżyca 21,4% Zawał mózgu 6,6% Ostry zawał serca 18,3% Udar, nie określony jako krwotoczny lub zawałowy 7,5% Niewydolność serca 9,8% Przewlekła choroba niedokrwienna serca 13,4% Wykres 9.2.Najczęstsze przyczyny zgonów kobiet z powodu chorób układu krążenia w województwie kujawsko - pomorskim w 2001 r. Krwotok mózgowy 5,1% Pozostałe 17,2% Miażdżyca 25,6% Zawał mózgu 7,4% Udar, nie określony jako krwotoczny lub zawałowy 8,4% Niewydolność serca 10,0% Ostry zawał serca 12,5% Przewlekła choroba niedokrwienna serca 13,8% 17
Wykres 9.3.Najczęstsze przyczyny zgonów mężczyzn z powodu chorób układu krążenia w województwie kujawsko - pomorskim w 2001 r. Krwotok mózgowy 4,3% Pozostałe 19,3% Miażdżyca 16,7% Zawał mózgu 5,6% Ostry zawał serca Udar, nie określony jako krwotoczny lub zawałowy 6,4% Niewydolność serca 9,6% Przewlekła choroba niedokrwienna serca 13,0% 24,9% Tabela 12. Zgony z powodu chorób układu krążenia (I00-I99) w powiatach województwa kujawsko pomorskim w 2001r. L.p. Powiat Zgony ogółem Współczynnik umieralności na 1000 mieszkańców Zgony kobiet Współczynnik umieralności na 1000 kobiet Zgony mężczyzn Współczynnik umieralności na 1000 mężczyzn 1 aleksandrowski 347 6,06 202 6,81 145 5,25 2 brodnicki 321 4,20 174 4,49 147 3,89 3 bydgoski 336 3,86 175 3,98 161 3,73 4 chełmiński 205 3,82 114 4,16 91 3,47 5 golubsko - dobrzyński 187 4,05 96 4,13 91 3,97 6 grudziądzki 174 4,38 99 4,99 75 3,78 7 inowrocławski 767 4,50 405 4,65 362 4,35 8 lipnowski 311 4,47 181 5,15 130 3,78 9 mogileński 251 5,25 132 5,43 119 5,06 10 nakielski 410 4,76 209 4,81 201 4,72 11 radziejowski 212 4,73 108 4,75 104 4,71 12 rypiński 218 4,67 105 4,42 113 4,93 13 sępoleński 166 3,90 76 3,55 90 4,26 14 świecki 443 4,38 248 4,82 195 3,92 15 toruński 340 4,06 191 4,52 149 3,59 16 tucholski 197 4,10 102 4,21 95 3,98 17 wąbrzeski 112 3,07 61 3,31 51 2,83 18 włocławski 463 5,27 255 5,76 208 4,77 19 żniński 316 4,38 169 4,65 147 4,10 20 BYDGOSZCZ 1 437 3,79 751 3,76 686 3,83 21 GRUDZIĄDZ 436 4,25 219 4,07 217 4,45 22 TORUŃ 703 3,50 384 3,62 319 3,37 23 WŁOCŁAWEK 492 3,97 246 3,79 246 4,18 Źródło: Wojewódzki Ośrodek Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia, Karty Statystyczne do Kart Zgonu; 18
Wykres 10.1. Współczynniki umieralności na 1000 mieszkańców z powodu chorób układu krążenia w powiatach w województwa kujawsko - pomorskiego w 2001 r. 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko - dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński BYDGOSZCZ GRUDZIĄDZ TORUŃ WŁOCŁAWEK Wykres 10.2. Współczynniki umieralności na 1000 kobiet z powodu chorób układu krążenia w powiatach województwa kujawsko - pomorskiego w 2001 r. 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko - dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński BYDGOSZCZ GRUDZIĄDZ TORUŃ WŁOCŁAWEK 19
Wykres 10.3. Współczynniki zgonów na 1000 mężczyzn z powodu chorób układu krążenia w powiatach województwa kujawsko - pomorskiego w 2001 r. 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko - dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński BYDGOSZCZ GRUDZIĄDZ TORUŃ WŁOCŁAWEK 20
Zgony z powodu chorób układu krążenia w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego w 2001 r. tucholski świecki grudziądzki GRUDZIĄDZ sępoleński chełmiński wąbrzeski brodnicki bydgoski nakielski BYDGOSZCZ toruński TORUŃ golubsko- -dobrzyński rypiński żniński inowrocławski aleksandrowski lipnowski mogileński radziejowski WŁOCŁAWEK włocławski Współczynnik umieralności na 1000 mieszkańców 5,46 do 6,06 (1) 4,86 do 5,46 (2) 4,26 do 4,86 (8) 3,66 do 4,26 (10) 3,06 do 3,66 (2) 21
Tabela 13. Zgony z powodu choroby niedokrwiennej serca (I20-I25) w powiatach województwa kujawsko pomorskiego w 2001 r. L.p. Powiat Zgony ogółem Współczynnik umieralności na 1000 mieszkańców Zgony kobiet Współczynnik umieralności na 1000 kobiet Zgony mężczyzn Współczynnik umieralności na 1000 mężczyzn 1 aleksandrowski 125 2,18 66 2,22 59 2,14 2 brodnicki 76 0,99 28 0,72 48 1,27 3 bydgoski 111 1,27 40 0,91 71 1,65 4 chełmiński 75 1,40 40 1,46 35 1,33 5 golubsko-dobrzyński 80 1,73 33 1,42 47 2,05 6 grudziądzki 71 1,79 38 1,91 33 1,66 7 inowrocławski 236 1,39 90 1,03 146 1,75 8 lipnowski 67 0,96 30 0,85 37 1,07 9 mogileński 81 1,69 29 1,19 52 2,21 10 nakielski 119 1,38 47 1,08 72 1,69 11 radziejowski 52 1,16 23 1,01 29 1,31 12 rypiński 63 1,35 21 0,88 42 1,83 13 sępoleński 64 1,50 22 1,03 42 1,99 14 świecki 161 1,59 75 1,46 86 1,73 15 toruński 144 1,72 76 1,80 68 1,64 16 tucholski 86 1,79 44 1,82 42 1,76 17 wąbrzeski 43 1,18 23 1,25 20 1,11 18 włocławski 117 1,33 55 1,24 62 1,42 19 żniński 102 1,41 41 1,13 61 1,70 20 BYDGOSZCZ 430 1,14 171 0,86 259 1,45 21 GRUDZIĄDZ 176 1,72 81 1,51 95 1,95 22 TORUŃ 326 1,62 171 1,61 155 1,64 23 WŁOCŁAWEK 130 1,05 47 0,72 83 1,41 Źródło: Wojewódzki Ośrodek Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia Karty Statystyczne do Kart Zgonu; 22
Wykres 11.2. Współczynniki umieralności na 1000 kobiet z powodu choroby niedokrwiennej serca w powiatach województwa kujawsko - pomorskiego w 2001 r. 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko-dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński BYDGOSZCZ GRUDZIĄDZ TORUŃ WŁOCŁAWEK Wykres 11.1. Współczynniki umieralności na 1000 mieszkańców z powodu choroby niedokrwiennej serca w powiatach województwa kujawsko - pomorskiego w 2001 r. 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko-dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński BYDGOSZCZ GRUDZIĄDZ TORUŃ WŁOCŁAWEK 23
Wykres 11.3. Współczynniki umieralności na 1000 mężczyzn z powodu choroby niedokrwiennej serca w powiatach województwa kujawsko - pomorskiego w 2001 r. 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko-dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński BYDGOSZCZ GRUDZIĄDZ TORUŃ WŁOCŁAWEK Tabela 14. Zgony z powodu chorób naczyń mózgowych (I60-I69) w powiatach województwa kujawsko pomorskiego w 2001 r. L.p. Powiat Zgony ogółem Współczynnik umieralności na 1000 mieszkańców Zgony kobiet Współczynnik umieralności na 1000 kobiet Zgony mężczyzn Współczynnik umieralności na 1000 mężczyzn 1 aleksandrowski 76 1,33 50 1,68 26 0,94 2 brodnicki 92 1,20 67 1,73 25 0,66 3 bydgoski 66 0,76 39 0,89 27 0,63 4 chełmiński 36 0,67 22 0,80 14 0,53 5 golubsko-dobrzyński 44 0,95 25 1,08 19 0,83 6 grudziądzki 42 1,06 26 1,31 16 0,81 7 inowrocławski 136 0,80 83 0,95 53 0,64 8 lipnowski 62 0,89 32 0,91 30 0,87 9 mogileński 62 1,30 40 1,65 22 0,94 10 nakielski 100 1,16 56 1,29 44 1,03 11 radziejowski 64 1,43 38 1,67 26 1,18 12 rypiński 43 0,92 23 0,97 20 0,87 13 sępoleński 45 1,06 25 1,17 20 0,95 14 świecki 126 1,25 87 1,69 39 0,78 15 toruński 78 0,93 50 1,18 28 0,68 16 tucholski 50 1,04 27 1,11 23 0,96 17 wąbrzeski 28 0,77 17 0,92 11 0,61 18 włocławski 104 1,18 64 1,45 40 0,92 24
19 żniński 74 1,03 42 1,16 32 0,89 20 BYDGOSZCZ 328 0,87 186 0,93 142 0,79 21 GRUDZIĄDZ 79 0,77 43 0,80 36 0,74 22 TORUŃ 125 0,62 72 0,68 53 0,56 23 WŁOCŁAWEK 107 0,86 59 0,91 48 0,82 Źródło: Karty Statystyczne do Kart Zgonu; Wojewódzki ośrodek Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia Wykres 12.1. Współczynniki umieralności na 1000 mieszkańców z powodu chorób naczyń mózgowych w powiatach województwa kujawsko - pomorskiego w 2001 r. 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko-dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński BYDGOSZCZ GRUDZIĄDZ TORUŃ WŁOCŁAWEK 25
Wykres 12.2. Współczynniki umieralności na 1000 kobiet z powodu chorób naczyń mózgowych w powiatach województwa kujawsko - pomorskiego w 2001 r. 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko-dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński BYDGOSZCZ GRUDZIĄDZ TORUŃ WŁOCŁAWEK Wykres 12.3. Współczynniki umieralności na 1000 mężczyzn z powodu chorób naczyń mózgowych w powiatach województwa kujawsko - pomorskiego w 2001 r. 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko-dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński BYDGOSZCZ GRUDZIĄDZ TORUŃ WŁOCŁAWEK 26
Tabela 15. Zgony z powodu chorób tętnic, tętniczek i naczyń włosowatych (I70- I79) w powiatach województwa kujawsko - pomorskiego L.p. Powiat Zgony ogółem Współczynnik umieralności na 1000 mieszkańców Zgony kobiet Współczynnik umieralności na 1000 kobiet Zgony mężczyzn Współczynnik umieralności na 1000 mężczyzn 1 aleksandrowski 94 1,64 58 1,95 36 1,30 2 brodnicki 71 0,93 44 1,14 27 0,71 3 bydgoski 73 0,84 45 1,02 28 0,65 4 chełmiński 41 0,76 22 0,80 19 0,72 5 golubsko-dobrzyński 22 0,48 14 0,60 8 0,35 6 grudziądzki 28 0,70 18 0,91 10 0,50 7 inowrocławski 240 1,41 154 1,77 86 1,03 8 lipnowski 118 1,70 85 2,42 33 0,96 9 mogileński 75 1,57 43 1,77 32 1,36 10 nakielski 97 1,13 57 1,31 40 0,94 11 radziejowski 54 1,20 33 1,45 21 0,95 12 rypiński 69 1,48 43 1,81 26 1,14 13 sępoleński 29 0,68 15 0,70 14 0,66 14 świecki 90 0,89 50 0,97 40 0,80 15 toruński 34 0,41 17 0,40 17 0,41 16 tucholski 24 0,50 12 0,50 12 0,50 17 wąbrzeski 9 0,25 8 0,43 1 0,06 18 włocławski 164 1,87 96 2,17 68 1,56 19 żniński 50 0,69 32 0,88 18 0,50 20 BYDGOSZCZ 322 0,85 202 1,01 120 0,67 21 GRUDZIĄDZ 75 0,73 44 0,82 31 0,64 22 TORUŃ 79 0,39 50 0,47 29 0,31 23 WŁOCŁAWEK 147 1,19 92 1,42 55 0,93 Źródło: Karty Statystyczne do Kart Zgonu; Obliczenia własne. 27
Wykres 13.1. Współczynniki umieralności na 1000 mieszkańców z powodu chorób tętnic, tętniczek i naczyń włosowatych w powiatach woj. kujawsko - pomorskiego w 2001 r. 2,00 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko-dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński BYDGOSZCZ GRUDZIĄDZ TORUŃ WŁOCŁAWEK Wykres 13.2. Współczynniki umieralności na 1000 kobiet z powodu chorób tętnic, tętniczek i naczyń włosowatych w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego w 2001r. 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko-dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński BYDGOSZCZ GRUDZIĄDZ TORUŃ WŁOCŁAWEK 28
Wykres 13.3. Współczynniki umieralności na 1000 mężczyzn z powodu chorób tętnic, tętniczek i naczyń włosowatych w powiatach woj. kujawsko - pomorskiego w 2001 r. 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko-dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński BYDGOSZCZ GRUDZIĄDZ TORUŃ WŁOCŁAWEK Zgony z powodu chorób niedokrwiennych serca w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego w 2001 r. tucholski świecki grudziądzki sępoleński bydgoski chełmiński GRUDZIĄDZ wąbrzeski brodnicki nakielski BYDGOSZCZ toruński TORUŃ golubsko- -dobrzyński rypiński żniński inowrocławski lipnowski aleksandrowski Współczynnik umieralności na 1000 mieszkańców mogileński WŁOCŁAWEK radziejowski włocławski 1,96 do 2,19 (1) 1,71 do 1,96 (5) 1,46 do 1,71 (4) 1,21 do 1,46 (7) 0,96 do 1,21 (6) 29