PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Żywienie człowieka 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Katedra i Klinika Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób Wewnętrznych 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: ul. Przybyszewskiego 49, 60355 Poznań Tel. /Fax: 061 869 13 43 Strona www: gastroenterologia@ump.edu.pl Email: gastroenterologia@spsk2.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. n. med. Agnieszka Dobrowolska 5. Osoba zaliczająca przedmiot w Eindeksie z dostępem do platformy WISUS Dr n. med. Ewelina SworaCwynar 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) : Nazwisko imię: Prof. dr hab. n. med. Marian Grzymisławski Tel. kontaktowy: 061 869 13 43 Możliwość kontaktu konsultacje (dni, godz., miejsce): wtorek godz. 10.00 11.00, Klinika Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób Wewnętrznych Email: mariangrzym@ump.edu.pl Osoba zastępująca: Dr n. med. Ewelina SworaCwynar, email: eswora@ump.edu.pl Kontakt: 61 869 13 43 7. Osoba odpowiedzialna za rezerwację sal: 1
Nazwisko imię: Dr n. med. Ewelina SworaCwynar Tel. kontaktowy: 61 869 13 43 Email: eswora@ump.edu.pl 8. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: I Semestr: II 9. Liczba godzin ogółem : 48 liczba pkt. ECTS:3 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Katedra i Klinika Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób Wewnętrznych Semestr zimowy/letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria 48 S Razem: 48 10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady Semestr zimowy/letni Wykład 1. Wykład 2. Wykład 3. Wykład 4. Tematyka wykładów Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Ćwiczenia Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna SALA 2
Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Ćwiczenie 3. Seminaria Semestr zimowy/letni Seminarium 1. Tematyka seminariów Trawienie i wchłanianie. Mikro, makroskładniki. Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia SALA Seminarium 2. Zastosowanie diety oczyszczającej i regeneracyjnej w żywieniu ludzi Seminarium 3. Żywienie niemowląt i dzieci. Żywienie kobiet ciężarnych oraz karmiących Seminarium 4. Żywność prozdrowotna. Żywność ekologiczna. GMO. Seminarium 5. Zasady żywienia wpływające na uzyskanie optymalnej szczytowej masy kostnej Seminarium 6. Seminarium 7. Seminarium 8. Interakcje leków z żywnością. Synbiotyki. Alkohol. Używki. Witaminy. Flawonoidy. Soja. Luteina i likopen. Koenzym Q10.Bioperyna. Algi. Aloes. Ocet jabłkowy. Jagody acai Seminarium 9. Żywienie w zależnie od aktywności fizycznej. Odżywki dla sportowców. Napoje energetyzujące Seminarium 10. Żywienie osób w wieku podeszłym Seminarium 11. Obliczanie PPM i szacowanie całodobowych wydatków energetycznych, Oznaczanie wartości energetycznej pożywienia, Zastosowanie wskaźnika INQ w ocenie sposobu żywienia Seminarium 12. Programy komputerowe do układania jadłospisów. Znakowanie żywności. Ocena i projektowanie informacji żywieniowej na opakowaniach produktów spożywczych Seminarium 13. Dodatki do żywności. Ocena jadłospisów metodą bezpośrednią. Planowanie żywienia. Wzbogacanie żywności Seminarium 14. Katabolizm i anabolizm 3
Seminarium 15. Seminarium 16. REGULAMIN ZAJĘĆ: Konserwanty Zaliczenie 1. Przedmiot realizowany jest w postaci seminariów. 2. Zajęcia seminaryjne są obowiązkowe i odbywają się według ustalonego planu zgodnie z wyznaczoną przez Dziekanat grupą studencką. 3. Wymagana obecność i czynne uczestnictwo w dyskusjach tematycznych, zaliczenie sprawdzianu końcowego z oceną. Zaliczenie zajęć odbywa się na podstawie listy obecności po pozytywnym zaliczeniu testu z zakresu materiału obejmującego tematykę seminariów. W ostatnim dniu seminariów przeprowadzony będzie test jednokrotnego wyboru. Do zaliczenia zajęć konieczne jest uzyskanie 60 procent pozytywnych odpowiedzi. W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej student jest uprawniony do dwukrotnego jej poprawienia w terminie uzgodnionym z osobą prowadzącą zajęcia lub upoważnioną przez Kierownika jednostki dydaktycznej do końca roku akademickiego. Studentowi, który nie spełnił warunków zaliczenia przedmiotu, przysługuje prawo do odwołania się w ciągu 7 dni roboczych do kierownika jednostki organizacyjnej prowadzącej dane zajęcia, który może zarządzić komisyjne sprawdzenie uzyskanych przez studenta wyników. Zaliczenie odbywa się przed komisją, w skład której wchodzą: kierownik właściwej jednostki organizacyjnej, osoba prowadząca dane zajęcia oraz inny specjalista z zakresu danego przedmiotu, a na wniosek studenta także opiekun roku i/lub przedstawiciel Samorządu Studenckiego. Wynik komisyjnego zaliczenia jest ostateczny. Wynik kolokwium zostaje zapisany w elektronicznym indeksie. 4. Maksymalna ilość nieobecności usprawiedliwionej 1 dzień. Druga i trzecia nieobecność wymaga zaliczenia u asystentów prowadzących dane zajęcia. W razie trzech lub więcej nieobecności, jak również w przypadku nieobecności nieusprawiedliwionych konieczne jest powtórzenie cyklu zajęć. W sprawach dotyczących zaliczeń przysługuje prawo odwołania w ciągu 3 dni do Kierownika Kliniki, który może zadecydować o komisyjnym sprawdzeniu wiadomości i umiejętności studenta. 5. Spóźnienie na zajęcia powyżej 15 min jest traktowane jak nieobecność. Dwa spóźnienia obligują do odrobienia 4 godzin podczas dyżuru w Klinice w wyznaczonym przez asystenta terminie. 6. W przypadku większej liczby nieobecności, student nie zostaje dopuszczony do kolokwium zaliczeniowego. 7. Student zobowiązany jest odbywać zajęcia zgodnie z grafikiem oraz ze swoja grupą dziekańską. W wyjątkowych sytuacjach o zmianie grupy decyduje dziekanat przed rozpoczęciem zajęć. PROGRAM ZAJĘĆ: 1. Podstawowe obliczenia dietetyczne. Komputerowe programy dietetyczne. 2. Wprowadzenie do planowania jadłospisów. Pomiary antropometryczne. Ocena składu ciała. 4
3. Fizjologia trawienia i wchłaniania. Katabolizm i anabolizm. 4. Znakowanie żywności. Etykiety na opakowaniach produktów spożywczych. 5. Dodatki do żywności. Wzbogacanie żywności. Konserwanty. 6. Interakcje leków z żywnością. 7. Żywienie w różnych grupach wiekowych i stanach fizjologicznych. 8. Przegląd różnych diet. 9. Alkohol i inne używki. 10. Superfoods. 11. Związki biologicznie czynne pochodzące z żywności. 12. Żywność prozdrowotna, ekologiczna i GMO. 13. Mikro, makroskładniki. Witaminy. PROGRAM NAUCZANIA: Wymagania wstępne: przygotowanie do tematów wiodących w danym dniu zajęć seminaryjnych, znajomość anatomii i fizjologii człowieka ze szczególnym uwzględnieniem przewodu pokarmowego Przygotowanie do zajęć: obowiązek uczestnictwa we wszystkich zajęciach seminaryjnych, przygotowanie prezentacji na wybrany temat Wymagania końcowe: wymagana obecność i czynne uczestnictwo w dyskusjach tematycznych, zaliczenie sprawdzianu końcowego z oceną. 11. Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Zaliczenie kryterium zaliczenia Zaliczenie zajęć odbywa się na podstawie listy obecności po pozytywnym zaliczeniu testu z zakresu materiału obejmującego tematykę seminariów. W ostatnim dniu seminariów przeprowadzony będzie test jednokrotnego wyboru. Do zaliczenia zajęć konieczne jest uzyskanie 60 procent pozytywnych odpowiedzi. Zasady zaliczenia zajęć zgodnie z Regulaminem Studiów na rok akademicki 2017/2018 Wymagany procent Ocena < 60 % niedostateczny 60 67 % dostateczny 68 75 % dość dobry 76 83 % dobry 84 91 % ponad dobry 92 100 % bardzo dobry 5
Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny, testowy) Zakres wiedzy zdobyty na tym przedmiocie będzie częścią składową egzaminu z przedmiotu Żywienie człowieka, który kontynuowany jest na II roku I stopnia i kończy się egzaminem. 12. Literatura: Zalecana literatura: 1. Gawęcki J., Hryniewiecki L. Żywienie człowieka. PWN. Warszawa 2006 2. Gertig H., Przysławski J. Bromatologia zarys nauki o żywności i żywieniu. PZWL. Warszawa 2007 3. Ciborowska H., Rudnicka A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL. Warszawa 2012 4. Jarosz M. Praktyczny Podręcznik Dietetyki. IŻŻ. Warszawa 2010 5. Jarosz M., Dzieniszewski J. Uważaj co jesz, gdy zażywasz leki. IŻŻ, PZWL. Warszawa 2007 6. Jarosz M. Suplementy diety a zdrowie. IŻŻ, PZWL, Warszawa 2006 7. Celejowa I. Żywienie w sporcie. PZWL. Warszawa 2008 13. Studenckie koło naukowe Opiekun koła: Dr Iwona KrelaKaźmierczak, Tematyka: Rozpowszechnianie wiedzy o prawidłowych zachowaniach żywieniowych wśród dzieci, młodzieży i dorosłych. Prowadzenie poradnictwa dietetycznego. Poszerzanie wiedzy dietetycznej członków koła i rozwijanie zainteresowań dotyczących żywienia człowieka. Miejsce spotkań: sala seminaryjna Kliniki Gastroenterologii lub wskazane przez opiekunów sale 6
14. SYLABUS ( proszę wypełnić wszystkie pola w tabeli) WYDZIAŁ LEKARSKI I Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu Jednostka realizująca, wydział Koordynator przedmiotu Rodzaj przedmiotu Obszar nauczania Cel kształcenia Treści programowe Dietetyka Żywienie człowieka Poziom i tryb studiów Punkty ECTS studia I stopnia Katedra i Klinika Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób Wewnętrznych Prof. dr hab. n. med. Marian Grzymisławski Obowiązkowy OM1 Osoba zaliczająca Semestr II Dr n. med. Ewelina SworaCwynar Rodzaj zajęć i liczba godzin Wykłady 3 Seminaria 48 stacjonarne Ćwiczenia Dostarczenie podstawowej wiedzy z zakresu żywienia zdrowego człowieka. Przekazanie informacji dotyczących makro i mikroskładników obecnych w żywności, zasad racjonalnego żywienia poszczególnych grup populacyjnych, podstaw planowania żywienia. Wykłady Seminaria 1. Trawienie i wchłanianie. 2. Zastosowanie diety oczyszczającej i regeneracyjnej w żywieniu ludzi 3. Żywienie niemowląt i dzieci. Żywienie kobiet ciężarnych oraz karmiących 4. Żywność prozdrowotna. Żywność ekologiczna. GMO. 5. Zasady żywienia wpływające na uzyskanie optymalnej szczytowej masy kostnej 6. Interakcje leków z żywnością. Synbiotyki 7. Alkohol. Używki. 8. Flawonoidy. Soja. Luteina i likopen. Koenzym Q10.Bioperyna. Algi. Aloes. Ocet jabłkowy. Jagody acai 9. Żywienie w zależnie od aktywności fizycznej. Odżywki dla sportowców. Napoje energetyzujące 10. Żywienie osób w wieku podeszłym 11. Obliczanie PPM i szacowanie całodobowych wydatków energetycznych, Oznaczanie wartości energetycznej pożywienia, Zastosowanie wskaźnika INQ w ocenie sposobu żywienia 12. Programy komputerowe do układania jadłospisów. Znakowanie żywności. Ocena i projektowanie informacji żywieniowej na opakowaniach produktów spożywczych 13. Dodatki do żywności. Ocena jadłospisów metodą bezpośrednią. Planowanie żywienia. Wzbogacanie żywności 14. Katabolizm i anabolizm 15. Konserwanty. 16. Mikro, makroelementy. Witaminy. 17. Zaliczenie 7
Formy i metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Ćwiczenia Inne Prelekcja, metoda przypadków, metoda sytuacyjna, dyskusja dydaktyczna, metoda praktyczna z pokazem, metody rachunkowe Test jednokrotnego wyboru 1. Gawęcki J., Hryniewiecki L. Żywienie człowieka. PWN. Warszawa 2006 2. Gertig H., Przysławski J. Bromatologia zarys nauki o żywności i żywieniu. PZWL. Warszawa 2007 3. Ciborowska H., Rudnicka A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL. Warszawa 2012 8. Jarosz M. Praktyczny Podręcznik Dietetyki. IŻŻ. Warszawa 2010 9. Jarosz M., Dzieniszewski J. Uważaj co jesz, gdy zażywasz leki. IŻŻ, PZWL. Warszawa 2007 10. Jarosz M. Suplementy diety a zdrowie. IŻŻ, PZWL, Warszawa 2006 11. Celejowa I. Żywienie w sporcie. PZWL. Warszawa 2008 Numer efektu kształcenia W01 W09 W15 W16 U13 U14 U15 U16 U23 Nakład pracy studenta Efekty kształcenia Wykazuje znajomość anatomii i fizjologii człowieka ze szczególnym uwzględnieniem układu pokarmowego oraz procesów trawienia i wchłaniania. Rozumie procesy rozwoju osobniczego od dzieciństwa do późnej starości i potrafi zaplanować żywienie dostosowane do naturalnych etapów rozwoju człowieka. Zna zasady i podstawy fizjologiczne dietetyki pediatrycznej oraz zasady żywienia kobiet w okresie ciąży i w okresie karmienia piersią. Zna, rozumie i potrafi wykorzystać w codziennej praktyce podstawy farmakologii i farmakoterapii żywieniowej oraz interakcji leków z żywnością. Potrafi określić wartość odżywczą i energetyczną diet na podstawie tabel wartości odżywczej produktów spożywczych i typowych potraw oraz programów komputerowych. Potrafi zaplanować i wdrożyć żywienia dostosowane do potrzeb osób w podeszłym wieku. Potrafi w oparciu o znajomość fizjologii wysiłku zaplanować i wdrożyć żywienie dostosowane do rodzaju uprawianej dyscypliny sportowej. Potrafi zaplanować prawidłowe żywienie kobiety w ciąży i karmiącej. Potrafi w podstawowym zakresie posługiwać się wiedzą o efektach leków i ich interakcji z żywnością Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia P6S_WG P6S_WG P6S_WG P6S_WG P6S_UW P6S_UW P6S_UW P6S_UW P6S_UW K03 Posiada umiejętność stałego dokształcania się. P6S_KK Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim Liczba godzin 8
Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach Udział w seminariach 16 x 3h Samodzielna praca studenta Przygotowanie do ćwiczeń Przygotowanie do seminariów 16 x 1h Przygotowanie do kolokwium 5 x 2h Przygotowanie do egzaminu Inne Łącznie 74h Data opracowania sylabusa: 15.01.2018 Osoba przygotowująca sylabus: dr n. med. Ewelina SworaCwynar, mgr Aleksandra Królczyk 15. Szczegółowy rozkład zajęć: WYKŁADY Dzień tygodnia Daty w których odbywają się wykłady Godzina Sala SEMINARIA Grupa Dni tygodnia Daty Godziny w których odbywają Nr Sali Jednostka przeprowadzająca zajęcia się zajęcia seminaryjne 1 2 3 4 5 6 GRUPA 1 GRUPA 2 Poniedziałek 19.0218.06 (bez 30.04) Wtorek Środa Czwartek Piątek Poniedziałek 19.0218.06 (bez 30.04) Wtorek Środa Czwartek Piątek 11:1513:30 Coll. Stomatol. 13:4516:00 Coll. Stomatol. Katedra i Klinika Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób Wewnętrznych Katedra i Klinika Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób Wewnętrznych ĆWICZENIA Grupa Grupa 1 Grupa 2 Podgrupy Dni tygodnia Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Daty Godziny w których odbywają się ćwiczenia Nazwa, nr sali Jednostka przeprowadzająca zajęcia 16. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora 9
17. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych) UWAGA: wszystkie tabele i ramki można powiększyć w zależności od potrzeb. 10