Instytut Badań nad Przedsiębiorczo biorczością i Rozwojem Ekonomicznym Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) a konkurencyjność - dobre praktyki europejskich MŚP M - Maciej Bieńkiewicz, konferencja: STRATEGIE CSR 15. styczeń 2008, Poznań
O projekcie Projekt finansowany jest przez Komisję Europejską w ramach Programu Grantów: Mainstreaming Corporate Social Responsibility http://ec.europa.eu ec.europa.eu/enterprise/csr/ms_sme_projects.htm Koordynator projektu: KMU FORSCHUNG AUSTRIA Austrian Institute for SME Research Strona internetowa projektu: http://www.csr-in in-smes.eu
Cele projektu: Analiza bieżącej sytuacji w kontekście postrzegania i znajomości zagadnień CSR wśród przedstawicieli administracji państwowej, środowisk biznesowych i opinii publicznej; Identyfikacja przedstawicieli sektora publicznego wspierających rozwój CSR wśród małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) i ich strategii w tym zakresie; Poznanie obszarów stosowania CSR w MŚP (analiza przykładów dobrych praktyk); Zilustrowanie wpływu działań CSR na konkurencyjność MŚP.
Geograficzny zasięg projektu FI NO DE PL AT RO ES
Metodologia: Analiza źródeł wtórnych (desk research) przegląd literatury analiza dokumentów opinie ekspertów Studium przypadku (dobre praktyki) Raporty krajowe oraz skonsolidowany raport dla Europy Broszura informacyjna Strona internetowa (www.csr-in-smes.eu)
Postrzeganie CSR Europa CSR to koncepcja oznaczająca dobrowolne uwzględnianie przez firmy interesu społecznego i kwestii ochrony środowiska naturalnego w swojej działalności biznesowej oraz relacjach z podmiotami funkcjonującymi w ich otoczeniu. Źródło: European Commission, Commission Green Paper 2001 Promoting a European Framework for Corporate Social Responsibility, COM(2001)366 Final
Postrzeganie CSR wybrane kraje Różne interpretacje, np.: PL: odpowiedzialny biznes ujęcie wąskie, pomijające aspekty środowiskowe oraz szeroką grupę uczestników rynku z otoczenia firmy vs. DE, ES, FI, NO: definicja powszechnie przyjęta w Europie + aspekty związane ze zrównoważonym rozwojem ujęcie szerokie
Adresaci działań CSR Rynek Pracownicy CSR w europejskich MŚPM Środowisko Społeczeństwo Wszechstronne podejście
Działania CSR skierowane do pracowników: Poprawa warunków pracy oraz zapewnienie większej satysfakcji zawodowej; Umożliwienie równowagi na polu praca/życie prywatne; Równe szanse; Szkolenia i rozwój zawodowy pracowników (z uwzględnieniem planowania kariery); Komunikowanie/informowanie pracowników oraz włączanie ich w proces podejmowania decyzji w firmie; Odpowiedzialne i sprawiedliwe wynagradzanie lub pomoc finansowa dla pracowników.
Działania CSR skierowane do społeczeństwa: Działania na rzecz integracji społecznej i/lub integracji z rynkiem pracy na poziomie społeczności; Poprawa lokalnej infrastruktury; Wsparcie finansowe lub materialne lokalnych instytucji użyteczności publicznej; Wsparcie społeczeństwa rozumianego w szerszym kontekście (np. populacji krajów rozwijających się).
Działania CSR skierowane na rynek: Terminowe regulowanie zobowiązań wobec dostawców oraz partnerów biznesowych; Sprawiedliwa polityka cenowa; Etyczna działalność reklamowa; Współpraca z lokalnymi partnerami; Poprawa jakości i bezpieczeństwa produktów; Świadczenie usług wolontariatu dla klientów; Promowanie standardów poprzez łańcuchy dostaw; Wsparcie tworzenia lokalnych/regionalnych porozumień biznesowych.
Działania CSR na rzecz środowiska naturalnego: Projektowanie przyjaznych dla środowiska produktów i procesów produkcyjnych; Efektywne wykorzystywanie zasobów; Ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów i zanieczyszczeń; Stosowanie ekologicznej oceny dostawców w kontekście ich standardów środowiskowych; Informowanie partnerów biznesowych, klientów i społeczeństwa o zagadnieniach związanych z ochroną środowiska.
CSR - kluczowe determinanty Podejście właścicieli firm do biznesu /etyka i standardy moralne; Oczekiwania ze strony podmiotów z otoczenia firmy; Polityka rządu i regulacje prawne; Sytuacja gospodarcza w kraju; W tym główne bariery: Brak planowania strategicznego w firmach (decyzje podejmowane ad-hoc); Słaba znajomość koncepcji CSR i organizacji oferujących wsparcie w realizacji tego typu działań; Brak kapitału.
Wpływ działań CSR na konkurencyjność MŚP Problemy z identyfikacją występujących zależności i mierzeniem siły ich oddziaływania Efekty: widoczne w krótkim okresie czasu i efekty długoterminowe wewnętrzne i zewnętrzne bezpośrednie i pośrednie
Wpływ działań CSR na konkurencyjność MŚP efekty: ZEWN. korzyści dla grup docelowych lepszy rozgłos/ wizerunek lepsza pozycja na rynku pracy rozwój regionalny lepsze powiązania sieciowe nowi klienci (grupy) nagrody większa satysfakcja klientów większa lojalność klientów wzrost innowacyjności / kreatywności przewaga konkurencyjna ekspansja WEWN. Zmieniony Produkt / proces większa satysfakcja, motywacja, lojalność pracowników redukcja kosztów / większe zyski Większe obroty / sprzedaż BEZPOŚREDNIE POŚREDNIE
Przykładowe korzyści z działań CSR dla MŚP Ulepszenie produktów i/lub procesu produkcyjnego większe zadowolenie i lojalność klientów Większa motywacja i lojalność pracowników zwiększona kreatywność i innowacyjność Nagrody i/lub marketing szeptany większy rozgłos Pozytywny wizerunek firmy lepsza pozycja na rynku pracy, łatwiejsza współpraca z partnerami biznesowymi i administracją państwową, łatwiejszy dostęp do środków publicznych Wydajniejsza alokacja zasobów ludzkich i produkcyjnych oszczędność kosztów i większe zyski Uzyskanie przewagi konkurencyjnej zwiększenie obrotów/ sprzedaży
Wnioski: Rosnące znaczenie CSR Istotne różnice w podejściu do CSR pomiędzy różnymi krajami w Europie MŚP angażują się w działania z zakresu CSR, choć często nie są tego świadome: abstrakcyjny wymiar koncepcji chęć sprostania oczekiwaniom społecznym mało przejrzysty związek pomiędzy CSR a konkurencyjnością CSR pozytywnie wpływa na konkurencyjność MŚP ponieważ pozwala na uzyskanie przewag konkurencyjnych
Potencjalne obszary aktywności publicznej: Zwiększanie świadomości i rozpowszechnianie informacji na temat koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu; Działania na rzecz skoordynowania i nadania strategicznego charakteru inicjatywom publicznym podejmowanym w zakresie rozwoju i popularyzacji CSR; Dostosowywanie inicjatyw publicznych do potrzeb MŚP; Wprowadzanie zachęt (np. finansowych) dla MŚP do angażowania się w działania z zakresu CSR; Wypracowanie metod dotarcia do MŚP (podmioty pośredniczące); Udostępnienie MŚP prostych narzędzi pomiaru wskaźnika efektywności kosztowej działań z zakresu CSR.
www.csr-in-smes.eu
Raporty z badań
Dziękuję za uwagę! e-mail: mbienkiewicz@swspiz.pl sekretariat@eedri.pl Strona internetowa: www.eedri.pl