PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPÓŁ SZKÓŁ W KOCHANOWICACH SAMORZĄDOWE PRZEDSZKOLE Pomóżmy dzieciom, aby każdy z nich stał się tym, kim stać się może. Janusz Korczak
PODSTWA PRAWNA: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tekst jednolity Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2009r. Nr 4, poz 17) Rozporządzenie ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku podręczników ( Dz. U. Nr 89. poz. 730) Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Statut Przedszkola
MISJA I WIZJA PRZEDSZKOLA Wizja przedszkola Jesteśmy przedszkolem bezpiecznym, przyjaznym dzieciom i rodzicom oraz nauczycielom i pracownikom. Pomagamy naszym wychowankom rozwijać umiejętności, zdolności, zaspakajać naturalne potrzeby ruchowe oraz kształtować u nich postawy prozdrowotne i proekologiczne. Staramy się eliminować w zachowaniu dzieci agresję. Misja przedszkola Naszym najważniejszym zadaniem jest przygotować dzieci do odnoszenia sukcesów na miarę ich indywidualnych możliwości, radzenia sobie z trudnościami i rozwijania zainteresowań. Nasze przedszkole pragnie pobudzić twórczą inwencję dziecka poprzez samorealizację w ekspresji słownej, muzycznej, ruchowej. Chcemy zapewnić poczucie bezpieczeństwa, będziemy troszczyć się o zdrowie dzieci. Pragniemy nauczyć dzieci wiary we własne możliwości, rozwijać w nich optymizm i poczucie własnej wartości. Nasze działania wychowawczo- dydaktyczne opieramy na sprawdzonych i uznanych metodach pracy, przynoszących znaczące efekty w pracy z wychowankami i we współpracy z rodzicami i środowiskiem. Nasze przedszkole pełni funkcję doradczą i wspierającą działania wychowawcze rodziców. Zapewniamy wykwalifikowaną i kreatywną kadrę pedagogiczną, ustawicznie doskonalącą swój warsztat pracy, zapewniającą dzieciom wychowanie i edukację na najwyższym poziomie. Przybliżamy dzieciom różne środowiska, jako bogate źródła wiedzy, miejsca wielu doznań i przeżyć intelektualnych, emocjonalnych i estetycznych. Tworzymy każdego dnia warunki do wszechstronnego rozwoju ruchowego w salach, na placu zabaw oraz w naturalnym środowisku. W naszych działaniach promujemy najwyższe wartości moralne, dbamy o bezpieczeństwo oraz respektujemy prawa dziecka.
CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU: Celem programu jest świadome wprowadzanie dziecka w system pożądanych zachowań, zapewnienie warunków do pełnego rozwoju osobowego każdego wychowanka, poprawa jakości pracy wychowawczej, uwzględnienie potrzeb społeczności przedszkolnej: dzieci, rodziców, środowiska oraz pracowników. Program zawiera cele, które ukierunkowują działalność nauczyciela oraz wspomagają kształtowanie prawidłowych postaw funkcjonowania dzieci w grupie w oparciu o wzmocnienia pozytywne. Program wychowawczy jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i zawarty jest w następujących obszarach: Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych (1) Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku (2) Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych (6) Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne (15) Wychowanie dla poszanowanie roślin i zwierząt (12) WARUNKI REALIZACJI: Programem wychowawczym objęte są dzieci przedszkolne. Zadania wychowawcze realizowane będą w sposób ciągły przez wszystkich nauczycieli poprzez odpowiedni dobór metod i form pracy, literaturę, pomoce dydaktyczne oraz stosowanie środków wychowawczych wzmacniających pozytywne zachowania dzieci. Nauczyciele będą współpracować z rodziną dziecka w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych. Dzieci zaangażują się we wspólne tworzenie i przestrzeganie Kodeksu Przedszkolaka. Pracownicy niepedagogiczni będą wspierać działania nauczycieli. Program obejmuje funkcjonowanie dziecka grupie w zakresie podstawowych dziedzin życia przedszkolnego: samoobsługi i czynności higienicznych, zabawy samorzutne zajęcia i zabawy zorganizowane, uroczystości spożywanie posiłków spacery, wycieczki, zabawy na powietrzu.
W naszym Przedszkolu: DZIECKO: 1. Poznaje swoje prawa i obowiązki. 2. Czuje się bezpieczne. 3. Rozwija się twórczo i jest samodzielne. 4. Ma możliwość indywidualnego rozwoju i osiąga sukces. 5. Uczy się dostrzegać swoje mocne strony. 6. Buduje pozytywny obraz samego siebie. 7. Jest świadome swojej przynależności narodowej. 8. Uczy się dostrzegać potrzeby innych ludzi. 9. Osiąga gotowość szkolną na wysokim poziomie. 10. Wie, jak należy chronić i dbać o przyrodę. RODZICE: 1. Uzyskują fachową pomoc pedagogiczną. 2. Otrzymują obiektywną ocenę postępów i niepowodzeń dziecka. 3. Mogą mówić otwarcie o swoich spostrzeżeniach na temat pracy przedszkola. 4. Mogą bezpośrednio rozmawiać z nauczycielem o trudnych sprawach wychowawczych. 5. Mogą czynnie uczestniczyć w życiu przedszkola. 6. Czynnie wspierają przedszkole w jego działaniach. 7. Chętnie współpracują z nauczycielami, oferują wszechstronną pomoc. 8. Są partnerami w tworzeniu klimatu działalności kształcąco wychowawczej. NAUCZYCIELE: 1. Aktywnie realizują zadania przedszkola określone w dokumentach wewnętrznych placówki. 2. Tworzą i realizują autorskie programy dostosowane do potrzeb dziecka i placówki. 3. Doskonalą swoją wiedzę i uzyskują nowe doświadczenia. 4. Wykorzystują twórcze i aktywne metody, promując nowatorski styl pracy. 5. Uzyskują wyższe stopnie awansu zawodowego. 6. Monitorują efektywność własnej pracy. 7. Eliminują zachowania agresywne podczas zabawy 8 Dbają o bezpieczeństwo podczas zajęć w przedszkolu 9. Dzielą się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami. 10. Prowadzą obserwację pedagogiczną i diagnozują rozwój dziecka. 11. Dobierają metody wychowawcze i dydaktyczne, które wspomagają indywidualny rozwój dziecka. 12. Współpracują z rodzicami i środowiskiem lokalnym. 13. Pozyskują rodziców do efektywnych działań na rzecz przedszkola oraz poszukują sympatyków i partnerów przedszkola.
CEL OGÓLNY: Kształtowanie prawidłowych postaw funkcjonowania w grupie w oparciu o wzmocnienia pozytywne. CELE SZCZEGÓŁOWE: 1. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych: Poznawanie i przestrzeganie podstawowych zasad i zabiegów higienicznych na rzecz własnego zdrowia fizycznego i psychicznego; Wdrażanie nawyków higienicznych, kulturalnych; Usamodzielnianie dziecka; Eliminowanie zachowań agresywnych; Przestrzeganie kompromisu w zabawie; Przestrzeganie zasad savoir-vivre`u. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa 2. Kształtowanie umiejętności społecznych, zgodne funkcjonowanie w grupie: Budowanie systemu wartości; Wskazywanie dzieciom tego co dobre i złe; Kształtowanie odporności emocjonalnej; Rozpoznawanie i nazywanie uczuć, emocji; Radzenie sobie w nowych i trudnych sytuacjach; Radzenie sobie ze stresem i porażkami; Podejmowanie prób kontrolowania swojego zachowania; Nabywanie nawyków poprawnego stosowania zwrotów grzecznościowych; Przestrzeganie umów i zasad; Kształtowanie poprawnych relacji z dziećmi i dorosłymi; Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej zgodnej zabawie; Kształtowanie poczucia przynależności do grupy. 3. Kształtowanie umiejętności zabawy i pracy w grupie w trakcie zajęć zorganizowanych: Nabywanie zwyczaju reagowania na wezwania i polecenia nauczyciela; Współdziałanie z rówieśnikami; Zgodne współdziałanie w zespole i podejmowanie prób rozwiązywania konfliktów na drodze negocjacji; Rozumienie konieczności szanowania działalności innych (nieprzeszkadzanie innym); Uważne słuchanie; Szanowanie wspólnych zabawek i odkładanie ich na wyznaczone miejsce; Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas zabawy i nauki Uznawanie wzajemnych praw do uczestnictwa w zajęciach, rozmowach i zabawach.
4. Kształtowanie nawyków kulturalnego spożywania posiłków i właściwego zachowywania się przy stole : Przezwyciężanie niechęci do nieznanych potraw; Zachowanie prawidłowej postawy przy stole; Prawidłowe posługiwanie się sztućcami; Stosowanie zasady kulturalnego zachowania się przy stole w trakcie spożywania posiłków; Wdrażanie nawyku spożywania zdrowej żywności. 5. Przestrzeganie umów dotyczących zachowań poza budynkiem przedszkolnym: Przestrzeganie zasad bezpiecznego poruszania się po drodze; Nieoddalanie się od grupy, Reagowanie na sygnał nauczyciela; Nauka bezpiecznych relacji w stosunku do nieznanych osób; Unikanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu zachowanie bezpieczeństwa podczas korzystania z urządzeń rekreacyjnych; 6. Kształtowanie poczucia przynależności do wspólnoty małej i wielkiej ojczyzny oraz tożsamości narodowej i regionalnej: Kształtowanie poczucia przynależności do grupy, rodziny Wzmacnianie więzi emocjonalnej z rodziną; Rozwijanie zainteresowania własną miejscowością i regionem; Wzmacnianie poczucia przynależności narodowej, historycznej, kulturowej; Uświadamianie oraz wpajanie szacunku dla kultury własnego narodu oraz jego dziedzictwa; Kształtowanie postaw otwartych, tolerancyjnych, nastawionych na różnorodność i akceptację innych kultur i narodów; Szanowanie praw człowieka. 7. Kształtowanie nawyków szanowania i ochrony otaczającej przyrody. Poznanie motywów i sposobów ochrony i kształtowania środowiska. Formowanie i umacnianie pozytywnych przekonań wobec obiektów przyrodniczych, a także względem czynów podejmowanych przez ludzi. Budzenie wrażliwości na piękno otaczającej nas przyrody. Gospodarka odpadami segregowanie, recykling. Kształtowanie opiekuńczej postawy dzieci wobec istot żywych i środowiska naturalnego. Kształtowanie u dzieci poczucia odpowiedzialności za stan środowiska w swoim otoczeniu. Zachęcanie dzieci i ich rodziców do podejmowania konkretnych działań na rzecz ochrony przyrody.
OCZEKIWANE REZULTATY: 1. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych: Przejawia samodzielność w czynnościach samoobsługowych; Zna zasady dbałości o zdrowie i przestrzega ich; Stara się być samodzielne; Rozpoznaje przybory i przedmioty służące do wykonywania czynności higienicznych; Wykonuje prawidłowo podstawowe czynności higieniczne. Przestrzega zasad bezpiecznego zachowania w grupie, stara się eliminować zachowania agresywne. 2. Kształtowanie umiejętności społecznych, zgodne funkcjonowanie w grupie: Organizuje sobie zabawę; Ma rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić; Przestrzega reguł i umów grupowych; Orientuje się w tym co dobre i złe; Współdziała w zabawie; Dba o porządek; Umie określić, jakie zachowania są pozytywne, a które nie; Szanuje wytwory i pracę innych; Rozumie, że inni mają takie sam potrzeby jak ono(uczestnictwa w zabawach, korzystania z zabawek); Właściwie rozwiązuje konflikty jest zdolne do kompromisów; Swobodnie porozumiewa się z rówieśnikami i osobami dorosłymi; Stosuje zwroty grzecznościowe; Uzasadnia swoje postępowanie; Nazywa swoje emocje. 3. Kształtowanie umiejętności zabawy i pracy w grupie w trakcie zajęć Zorganizowanych; Uważnie słucha, co ktoś do niego mówi; Respektuje polecenia nauczyciela; Współdziała z rówieśnikami; Skupia uwagę na wykonywanej czynności; Sygnalizuje chęć wypowiadania się. Nabywanie zwyczaju reagowania na wezwania i polecenia nauczyciela; 4. Kształtowanie nawyków kulturalnego spożywania posiłków i właściwego zachowywania się przy stole ; Zachowuje prawidłową postawę podczas spożywania posiłku; Prawidłowo posługuje się sztućcami; Stosuje zasadę kulturalnego zachowania się przy stole w trakcie spożywania posiłków;
Rozumie konieczność jedzenia potraw niezbędnych dla prawidłowego rozwoju i zdrowia. 5. Przestrzeganie umów dotyczących zachowań poza budynkiem przedszkolnym: Stosuje bezpieczne zasady ruchu drogowego, nie oddala się od grupy; Reaguje na sygnał nauczyciela; Bawi się bezpiecznie; Rozumie zasady sportowej rywalizacji, potrafi pogodzić się z przegraną 6. Kształtowanie poczucia przynależności do wspólnoty małej i wielkiej ojczyzny oraz tożsamości narodowej i regionalnej: Zna członków swojej rodziny; Zna nazwę swojej miejscowości i uczestniczy w jej życiu; Wie, z mieszka w Polsce i jest Polakiem; Zan hymn Polski i symbole narodowe; Szanuje kulturę i tradycje narodowe; Wie, że Polska należy do Unii Europejskiej; Wie, że wszyscy ludzie mają te same prawa. 7. Kształtowanie nawyków szanowania i ochrony otaczającej przyrody; Dostrzega piękno otaczającej przyrody. Wie, jak należy chronić i dbać o przyrodę. Aktywnie uczestniczy w poznawaniu przyrody poprzez wszelkiego rodzaju eksperymenty i doświadczenia. Nie łamię gałęzi drzew i nie depczę trawników. Nie śmieci. Nie męczy zwierząt. Sadzi drzewa i krzewy. Opiekuje się zwierzętami. Zwraca uwagę tym, którzy czynią krzywdę przyrodzie. Rozpoznaje zagrożenia dla środowiska przyrodniczego.
PRAWA I OBOWIĄZKI DZIECKA Podstawa prawna: - Deklaracja Praw Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1959 roku, - Konwencja o Prawach Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989roku, w Polsce obowiązuje od 7 lipca 1991 roku (Dz. U. Z 1991r. nr 120 poz. 526). Dziecko wymaga specjalnej ochrony i oddzielnych praw ze względu na niezaradność i niedojrzałość społeczną oraz słabość organizmu. Prawa te wyznaczają miejsce dziecka w rodzinie, społeczeństwie i państwie. Dają dziecku specjalne uprawnienia, które mają zapewnić mu odpowiednie warunki do życia, pełnego rozwoju jego osobowości oraz możliwości pozytywnej samorealizacji i współtworzenia losu. Przedszkolak ma prawo do: - wyrażania własnych uczuć i opinii, - poszanowania godności osobistej, - akceptacji takim jakim jest, - przebywania w warunkach gwarantujących bezpieczeństwo, - uczestniczenia we wszystkich formach aktywności proponowanych przez przedszkole, - wyboru zabawy i towarzysza jej, - rozwijania własnych zainteresowań, umiejętności i zdolności, - zdobywania wiedzy i umiejętności, - indywidualnego procesu rozwoju i własnego tempa rozwoju, - aktywnego kształtowania kontaktów społecznych i otrzymywania w tym pomocy, - opieki i ochrony, - poszanowania własności, - nienaruszalności cielesnej, - zdrowego pożywienia, - snu i odpoczynku, - do znajomości swoich praw.
Dziecku powinno dać się szansę zrozumienia, iż funkcjonowanie w grupie przedszkolnej nie polega tylko na braniu od innych, ale również i dawaniu innym. Z tym wiąże się pewien zakres obowiązków na miarę możliwości wiekowych dziecka idących w parze z prawami. Przedszkolak powinien: - zachowywać się zgodnie z przyjętymi normami i zasadami akceptowanymi przez grupę i społeczność przedszkola, - szanować prawa innych, - kulturalnie i z szacunkiem odnosić się do rówieśników i osób dorosłych, - dbać o estetykę i higienę własnego wyglądu i otoczenia, - przestrzegać zasad bezpieczeństwa w przedszkolu i poza nim, - eliminować w swoim otoczeniu zachowania agresywne - respektować polecenia nauczyciela, - w miarę możliwości starać się wywiązywać z przyjętych na siebie obowiązków, - przyjaźnie odnosić się do świata przyrody.
SYSTEMY WZMOCNIEŃ POZYTYWNYCH I KONSEKWENCJE ZA NIEPRZESTRZEGANIE PRZYJĘTYCH NORM ZACHOWAŃ SYSTEM NAGRÓD I KAR Ustalając normy postępowania, nakazy i zakazy musimy również ustalić system nagród i kar. Skutecznym środkiem wychowania są nagrody i pochwały. Mają one wartości pobudzające i zachęcające do wysiłku. Nagrody stosujemy za: - wysiłek włożony w wykonanie pracy, zadania (uwzględniając możliwości dziecka), - podporządkowanie się przyjętym umowom, zasadom, nakazom wspólnie ustalonym, - bardzo dobre wypełnianie przyjętych na siebie obowiązków, - bezinteresowną pomoc i opiekę nad słabszym, starszym, zwierzętami i roślinami oraz wszystkimi, którzy takiej potrzebują, - stosowanie ustalonych umów i zasad w przedszkolu, Formy nagród: - pochwała indywidualna, - pochwała ustna - pochwała wobec grupy, - pochwała wobec rodziców, - pochwała wobec dyrektora, - dostęp do czegoś atrakcyjnego. - przywilej pełnienia dyżurów lub wykonywanie prostych czynności - wskazanych przez nauczyciela. - Obdarzenie dziecka szczególnym zaufaniem, np. zwiększenie zakresu jego samodzielności. Kary stosujemy za: - nieprzestrzeganie ustalonych zasad, norm współżycia, zakazów i nakazów, - stwarzanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu własnemu i innych, - agresywne zachowanie skierowane wobec rówieśników, dorosłych czy przedmioty, - niszczenie cudzej własności oraz wytworów prac innych. - Celowe nie wywiązywanie się z podjętych obowiązków Formy kar: - słowne upomnienie (rozmowa mająca na celu przypomnienie obowiązujących zasad), - odsunięcie na krótki czas od zabawy ( w atmosferze spokoju, szacunku i rzetelnej informacji dotyczącej czynu a nie uderzające w charakter dziecka), - upomnienie indywidualne - upomnienie wobec grupy, - odmówienie przyjemności - Krzesełko do myślenia wyciszenie dziecka w celu przemyślenia swojego postępowania - poinformowanie rodziców o przewinieniu.
EWALUACJA PROGRAMU Przedszkole jako instytucja wychowująca przekazuje dzieciom przede wszystkim treści wychowawcze wplecione w rytm życia codziennego, zajęcia i zabawy. Wyposaża małego człowieka w bogaty bagaż norm i zasad postępowania. Kształtuje zatem określone postawy moralne. Cel definiuje się jako wyobrażony stan rzeczy mogący być skutkiem naszego działania w określonym czasie. Jest to zatem widoczny efekt naszej pracy. Jak obserwować efekty kształcenia? Czy prezentowane przez dziecko postawy, które według nas są widocznym efektem wychowawczym, to rzeczywiste przekonania dziecka, czy tylko odgrywane dla nas zachowania? Trudno jest zmierzyć czy też ocenić stopień osiągnięcia celów w wychowaniu. Miarą osiągnięcia celu programu będzie zatem: a) przestrzeganie i respektowanie przez dzieci określonych wartości: - znajomość zasad i norm kultury bycia obowiązujących w przedszkolu, - eliminowanie zachowań agresywnych - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa - znajomość czynników sprzyjających i zagrażających zdrowiu, - przestrzeganie poleceń nauczyciela, - samodzielność w zakresie samoobsługi, - podejmowanie prób samooceny, - szanowanie swojej i cudzej własności, - rozumienie konieczności ponoszenia konsekwencji swojego zachowania. b) dobra współpraca z rodzicami: - podejmowanie przez rodziców stałej współpracy z przedszkolem, - otwartość rodziców na rady i sugestie nauczycieli, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. c) zadowolenie nauczycieli wynikające z: - osiągania dobrych efektów pracy wychowawczej, - jednolitego oddziaływania wychowawczego wszystkich nauczycieli, - bliższego kontaktu z dzieckiem, - wzrostu poziomu umiejętności nauczycieli w zakresie kompetencji wychowawczych. - Zapewnienia większego bezpieczeństwa wychowankom, podczas nauki i zabawy - Mniejszej ilości zachowań agresywnych
WSKAZÓWKI I KILKA RAD DLA NAUCZYCIELI I RODZICÓW DO REALIZACJI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO PRZEDSZKOLA bądźcie konsekwentni, róbcie to, co mówicie i mówcie o tym, co robicie, bądźcie świadomi tego, czego uczycie, bądźcie żywym przykładem właściwego działania, bądźcie dobrymi obserwatorami dzieci, dobrze poznajcie siebie i swoje możliwości, połóżcie nacisk na pogłębianie swoich wiadomości i umiejętności, stwórzcie atmosferę wzajemnego zaufania i szacunku, nie oczekujcie, że natychmiast wystąpi u dziecka pożądana umiejętność, zmiany wymagają czasu, bądźcie cierpliwi pamiętajcie, że pośpiech szkodzi. KODEKS PRZEDSZKOLAKA Przedszkolak: Przestrzega ustalonych wspólnie z nauczycielem zasad i norm postępowania w grupie; Słucha poleceń nauczyciela. Szanuje godność swoją i innych. Dba o bezpieczeństwo swoje i innych. Chętnie uczestniczy w zajęciach, pracuje nad własnym rozwojem. Używa czarodziejskich słów: proszę, przepraszam, dziękuję. Jest przyjacielem przyrody, dba o własne zdrowie. Pomaga innym w trudnych sytuacjach. Troszczy się o wspólne dobro, wygląd i estetykę sali. Bawi się cicho, nie przeszkadza innym w zabawie lub w zajęciach. Eliminuje w swoim postępowaniu zachowania agresywne Nie zabiera, nie niszczy cudzych rzeczy i przedszkolnych zabawek. Kulturalnie zachowuje się podczas spacerów, wycieczek i uroczystości przedszkolnych. Podczas spożywania posiłku kulturalnie zachowuje się przy stole. Mówi prawdę. Nie bije kolegów/koleżanek. Wie, że w przedszkolu jest po to, aby zdobyć wiedzę i umiejętności potrzebne mu w szkole.
METODY: Podające: opowiadanie, pogadanka, historyjka obrazkowa, wiersze, piosenki, praca z obrazkiem. Aktywizujące: drama, pedagogika zabawy, P. Dennisona, W. Sherborne, A. M.Kniessów. K. Orffa, R. Labana, M. Bogdanowicz, E. Gruszczyk- Kolczyńskiej. Problemowe: gry dydaktyczne, burza mózgów, inscenizacja, śniegowa kula. Praktyczne: ćwiczenia, gry dydaktyczne, zabawy intelektualne. EWALUACJA: 1. Ewaluacji programu wychowawczego dokonuje się na półrocznej i rocznej radzie pedagogicznej. 2. W ewaluacji uwzględnia się opinię wychowanków, rodziców, nauczycieli, pracowników przedszkola, wytwory dzieci. 3. Sposoby ewaluacji: a) analiza dokumentów: - Program wychowawczy, - Księga protokołów rady pedagogicznej, - plany miesięczne poszczególnych grup, - arkusze obserwacji, dzienniki, b) ankiety, c) wytwory dzieci.