KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 04.04.2012 C(2012) 2370 final Dotyczy: Pomocy państwa nr SA.32830 (2011/N) Polska Pomoc na modernizację miejskiej sieci ciepłowniczej w Krośnie Szanowny Panie Ministrze! Mam przyjemność poinformować Pana, że Komisja Europejska przeprowadziła ocenę planowanej pomocy na rzecz Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Krośnie ( MPGK ) i podjęła decyzję o niezgłaszaniu wobec niej zastrzeżeń w oparciu o fakt, że środek ten stanowi pomoc państwa, którą uznano za zgodną z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ( TFUE ). I. PROCEDURA (1) W dniu 22 marca 2011 r. władze polskie zgłosiły Komisji ww. środek zgodnie z art. 108 ust. 3 TFUE. W dniu 23 maja, 23 sierpnia i 28 października 2011 r. oraz 20 stycznia 2012 r. Komisja zwróciła się o dostarczenie dodatkowych informacji. Polska odpowiedziała pismami z dnia 24 czerwca, 14 września oraz 22 listopada 2011 r. oraz 15 lutego 2012 r. II. OPIS ŚRODKA POMOCY II.1 Podstawa prawna, cel i opis środka (2) Podstawą prawną przedmiotowego środka w ustawodawstwie krajowym jest: ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju Dz. U. z 2009 r. nr 84, poz. 712 i nr 157, poz. 1241; (ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju), uchwała nr 275/5383/10 Zarządu Województwa Podkarpackiego z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie dokonania oceny strategicznej i warunkowego Jego Ekscelencja Pan Radosław SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. J. Ch. Szucha 23 00-580 Warszawa POLSKA Commission européenne, B-1049 Bruxelles Belgique Europese Commissie, B-1049 Brussel België Telefon: 00-32-(0)2-299.11.11.
wyboru projektów do dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach osi priorytetowej II Infrastruktura techniczna, działanie 2.2., Infrastruktura energetyczna Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007 2013 (uchwała Zarządu Województwa Podkarpackiego w sprawie dokonania oceny strategicznej i wyboru projektów do dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach osi priorytetowej VII Spójność wewnątrzregionalna województwa podkarpackiego 2007 2013). (3) Celem strategicznym Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego jest poprawa konkurencyjności, spójności społecznej i dostępności województwa, wykorzystanie jego specyficznego potencjału gospodarczego i kulturowego oraz zapewnienie zrównoważonego korzystania z zasobów przyrodniczych 1. Dokładniej biorąc, projekt miejskiej sieci ciepłowniczej w Krośnie przyczynia się do realizacji celów osi priorytetowej 2 Infrastruktura energetyczna, która ma m.in. wspierać infrastrukturę w dziedzinie wytwarzania i dystrybucji energii. (4) Komisja zatwierdziła program modernizacji sieci dystrybucji ciepła w Polsce w swojej decyzji N54/2009 Modernizacja sieci dystrybucji ciepła 2, która uwzględniała pomoc finansowaną z funduszy strukturalnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 2013, działanie 9.2 Efektywna dystrybucja energii. Polska odnotowuje, że krajowe przepisy wykonawcze 3 odnoszą się jedynie do wspomnianego wcześniej działania, a łączna kwota pomocy zatwierdzonej na mocy decyzji N54/2009 nie obejmuje pomocy przekazanej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego. Dlatego też z tych względów Polska twierdzi, że uprzednio zatwierdzony program nie może być wykorzystany jako podstawa do zgłaszanego obecnie środka. (5) Długość miejskiej sieci ciepłowniczej w gminie Krosno wynosi 22,4 km; jej eksploatacją zajmuje się MPGK. Sieć składa się z odcinka długości 7,78 km sieci preizolowanej i odcinka długości 14,6 km budowanego starszą technologią polegającą na kanałach. Ten drugi jest mniej wydajny i bardziej awaryjny. Istniejąca infrastruktura miejskiej sieci grzewczej w Krośnie służy ponadto od około 30 lat i aktualnie daje o sobie znać niedostateczna izolacja cieplna. Zdaniem polskich władz omawiana modernizacja doprowadzi do lepszego funkcjonowania sieci, zwiększy bezpieczeństwo dostaw ciepła i zmniejszy straty ciepła związane z przesyłem i dystrybucją. (6) Polskie władze przypomniały w tym względzie, że sprzedaż energii cieplnej w 2009 r. wyniosła 270,25 GJ, przy czym straty ciepła sięgały 38,5 GJ, czyli 14 % łącznej sprzedaży energii cieplnej. Twierdzą następnie, że, zgodnie z aktualnymi standardami, infrastruktura miejskiej sieci grzewczej może mieć straty ciepła na poziomie 6 8 %, a więc konieczne jest dokonanie inwestycji. 1 2 3 Opis programu znajduje się pod adresem: http://ec.europa.eu/regional_policy/country/prordn/details_new.cfm?lan=16&gv_pay=pl&gv_reg =1513&gv_PGM=1213&gv_PER=2&gv_defL=7 Dz.U. C 204 z 29.8.2009, s. 1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 kwietnia 2010 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej na inwestycje w zakresie budowy lub przebudowy sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej albo sieci ciepłowniczej (Dz. U. 2010 Nr 72 poz. 461). 2
(7) Zgłoszony projekt polega na modernizacji odcinków miejskiej sieci ciepłowniczej w Krośnie o łącznej długości 1 km i zmianie technologii kanałowej na preinsulowaną. Ten pierwszy rodzaj technologii jest mniej wydajny i bardziej podatny na awarie od drugiego. Zgłoszony projekt przewiduje także likwidację grupy podstacji miejskiej sieci ciepłowniczej, która dystrybuuje 6500 GJ/rok i zastąpienie jej sześcioma indywidualnymi. (8) Władze polskie twierdzą, iż związane z tym ograniczenia strat energii mają przyczynić się do znacznych efektów w dziedzinie ochrony środowiska i efektów społeczno-gospodarczych. (9) Co się tyczy efektów w dziedzinie ochrony środowiska, przedmiotowy projekt pozwoli na dokonanie znacznych oszczędności energii: zmodernizowany odcinek miejskiej sieci ciepłowniczej długości 1 km (co stanowi poniżej 5% łącznej długości sieci) zmniejszy straty energii cieplnej o 482 MWh/rok (1 796 GJ/rok), co odpowiada zmniejszeniu strat ciepła na przesyle o ok. 5,2% łącznych strat ciepła miejskiej sieci ciepłowniczej. Ponadto zmniejszenie strat ciepła przyczyni się do ograniczenia o 0,97 t/rok emisji CO, o 211,6 t/rok emisji CO2, o 0,41 t/rok emisji NO, o 0,87 t/rok emisji SO2 i ograniczenia emisji pyłów o 0,24 Mg/rok. Łączny poziom emisji zostanie zmniejszony o 620,29 t/rok. Zużycie węgla zmniejszy się o 97,4 ton. (10) Wpływ projektu pod względem skutków społeczno-gospodarczych będzie taki, że jego ukończenie będzie oznaczało ograniczenie strat energii cieplnej, a co za tym idzie - zmniejszenie stawek taryfowych bezpośrednio dla wszystkich odbiorców energii cieplnej. II.2 Budżet projektu, forma pomocy, kwota pomocy i intensywność pomocy (11) Łączny koszt projektu wynosi 2,26 mln PLN (ok. 560 000 mln EUR 4 ), natomiast kwalifikowalne koszty inwestycyjne5 wynoszą 1,85 mln EUR (ok. 460 000 EUR). Kwota pomocy wynosi 1,203 mln PLN (ok. 300 000 EUR), zatem intensywność pomocy wynosi 53% łącznych kosztów. (12) Finansowanie projektu przedstawiono poniżej: - wkład z EFRR wynosi: 1,023 mln PLN (ok. 255 000 EUR) - wkład państwa: 180 000 PLN (ok. 45 000 EUR) - zasoby własne beneficjenta: 1,055 mln PLN (ok. 260 000 EUR). 4 5 Do obliczeń wykorzystuje się kurs wymiany EUR/PLN: 4,0338, opublikowany przez Europejski Bank Centralny na dzień złożenia wniosku, tj. 22 marca 2011 r. Należy zauważyć, że kwotę pomocy określono, zgodnie z rozporządzeniem dotyczącym funduszy strukturalnych (rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 Dz.U. L 210 z 31.7.2006, s. 25), na 85% kosztów kwalifikowanych. Z uwagi na fakt, że łączne koszty projektu nie przekraczają 1 mln EUR, zgodnie z art. 55 rozporządzenia Rady (WE) 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. zmienionego rozporządzeniem Rady (WE) nr 1341/2008 z dnia 18 grudnia 2008 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności w odniesieniu do niektórych projektów generujących dochody (Dz.U. L 348 z 24.12.2008, s. 19), nie ma potrzeby stosowania metody luki w finansowaniu. 3
II.3 Beneficjent (13) Beneficjentem pomocy jest MPGK Krosno, miejskie przedsiębiorstwo gospodarki komunalnej działające od 1997 r. i świadczące na rzecz mieszkańców Krosna usługi w zakresie dostaw energii cieplnej i wody pitnej, odprowadzania i oczyszczania ścieków. Eksploatuje ono około 22,4 km miejskiej sieci ciepłowniczej. (14) Beneficjent jest przedsiębiorstwem utworzonym dnia 1 lipca 1997 r. przez przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w miejskie i jest w pełni własnością miasta Krosno. II.4 Argumenty dotyczące zgodności z zasadami przedstawione przez polskie władze (15) Władze polskie wskazują, iż proponowany projekt dąży do osiągnięcia celów leżących we wspólnym interesie, polegających na oszczędności energii i ochronie środowiska oraz w całości odnosi się do modernizacji nieefektywnej infrastruktury miejskiej sieci grzewczej, w związku z czym wszelkie elementy pomocy powinny być oceniane wyłącznie na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE. Władze polskie twierdzą zatem, iż łączny koszt wykonania projektu dotyczy w całości ochrony środowiska; dlatego nie można określić inwestycji referencyjnej ani scenariusza alternatywnego. (16) Jeśli chodzi o efekt zachęty, władze polskie twierdzą, że ustalenie stawek taryfowych dostaw energii cieplnej nie stanowi dla przedsiębiorstw wystarczającej zachęty do inwestowania w modernizację sieci. (17) Jak już podano w decyzji Komisji N54/2009, zgodnie z polskim ustawodawstwem regulacja w zakresie produkcji i dystrybucji ciepła należy w całości do kompetencji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki ( URE ) 6. Odnośne stawek taryfowych określone przez URE mogą obejmować jedynie właściwie uzasadnione koszty oraz zwrot z zainwestowanego kapitału na poziomie 3 5%. Stopa zwrotu z kapitału odzwierciedla zapotrzebowanie na inwestycje niezbędne do eksploatacji sieci i jest ograniczona przez współczynnik wyliczony na podstawie dochodów, jakimi dysponują gospodarstwa domowe na terenie, gdzie dostarczane jest ciepło. (18) Dlatego wszelkie podwyżki cen dystrybucji lub cen dla użytkowników końcowych podlegają zatwierdzeniu przez URE i mogą być dopuszczone jedynie w przypadku właściwie uzasadnionych potrzeb inwestycyjnych, jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie. Według władz polskich wynikająca z tego rekompensata związana z kosztami inwestycji w postaci wzrostu stawek taryfowych byłaby nie do przyjęcia ze społecznego punktu widzenia ze względu na niskie zarobki oraz w związku z wysokimi kosztami ogrzewania w omawianym regionie. (19) Władze polskie zwracają przy tym uwagę na fakt, że województwo podkarpackie jest jednym z najuboższych regionów w Polsce. Poziom i warunki życia jego mieszkańców są poniżej średniej krajowej. W kwietniu 2011 r. stopa 6 Zob. ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. 1997 Nr 54 poz. 348 ze zm.; eng. Polish Energy Law). 4
bezrobocia wynosiła 15,9%, przy średniej krajowej na poziomie 12,6% i średniej UE wynoszącej 9,5%. W 2010 r. średnia miesięczna pensja w sektorze przedsiębiorstw wynosiła 2 900 PLN (ok. 600 EUR), co stanowiło 92% średniej krajowej. Koszty ogrzewania na osobę stanowiły 7,7% miesięcznych dochodów. (20) Ponadto aktualne oprocentowanie kredytów (ok. 7%) wskazuje na wyższe koszty finansowania niż zwrot dozwolony przez URE, co czyni taką inwestycję nieracjonalną pod względem ekonomicznym. Dlatego też władze polskie dochodzą do wniosku, że modernizacja sieci grzewczej w Polsce może zostać dokonana tylko na drodze bezpośrednich dotacji. (21) Władze polskie przypominają także, że środek pomocy przyznano beneficjentowi w wyniku otwartej i niedyskryminującej procedury selekcji przeprowadzonej przez Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego, a także że został on poddany formalnej i faktycznej weryfikacji przez władze polskie 7. (22) Władze polskie twierdzą także, że ostatecznymi beneficjentami są użytkownicy w Krośnie i że projekt ten nie przewiduje żadnego powiększenia sieci, a zatem nie ma na celu powiększenia liczby klientów. Podsumowując, stwierdzają zatem, że wpływ na konkurencję jest bardzo niewielki. Władze polskie uważają wreszcie, że charakter infrastruktury miejskiej sieci grzewczej jest z natury rzeczy miejscowy i nie można uznać, iż efekty wszelkich dotacji państwowych na takim lokalnym rynku mogą mieć negatywny wpływ na handel wewnątrz UE. III. OCENA POMOCY III.1 Istnienie pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE (23) Środek pomocy na rzecz przedsiębiorstwa stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu TFUE, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki: środek a) przynosi beneficjentowi korzyść gospodarczą; b) jest przyznany przez państwo lub z zasobów państwowych; c) ma charakter wybiórczy; d) oddziałuje na wymianę handlową wewnątrz Unii i może zakłócać konkurencję w UE. (24) W odniesieniu do czterech wyżej wymienionych warunków: przedmiotowy środek jest współfinansowany przez EFRR i państwo. Wyboru projektu dokonało państwo polskie. Dlatego pomoc uznaje się za przyznaną bezpośrednio z zasobów państwowych 8 i może być ona przypisana państwu 9 ; środek przewiduje bezpośrednią dotację, przynosząc tym samym beneficjentowi korzyść gospodarczą; środek ma także charakter wybiórczy, gdyż dostępne środki przyznano jednemu beneficjentowi; 7 8 9 Zob. odniesienie dotyczące podstawy prawnej w pkt. 2 wyżej. Por. m.in. Preussen-Elektra, ibidem, par. 58. Por. m.in. wyrok ETS z dnia 22 maja 2002 r., sprawa C-482/99, Francja przeciwko Komisji ( Stardust Marine ), [2002] Rec. I, s. 4397, punkt 24. 5
ze względu na to, że powiązane rynki są otwarte dla konkurencji i handlu wewnątrz Unii, w świetle ustalonego orzecznictwa 10, środek może wpłynąć na handel wewnątrz Unii i zakłócić konkurencję w UE; (25) tym samym w opinii Komisji zgłoszony środek pomocy stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu TFUE. III.2 Zgodność środka z prawem (26) Komisja odnotowywuje, że zgłaszając środek pomocy przed wdrożeniem go, władze polskie postąpiły zgodnie z art. 108 ust. 3 TFUE. III.3 Zgodność w rozumieniu art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE (27) Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem 11 oraz w świetle przepisów określonych w Wytycznych wspólnotowych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska 12, Komisja oceni zgodność pomocy na rzecz infrastruktury miejskiej sieci grzewczej bezpośrednio na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE. (28) Artykuł 107 ust. 3 lit. c) TFUE stanowi, że pomoc przeznaczoną na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem, można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym. W tym względzie Komisja oceni, czy środek pomocy a) ma na celu osiągnięcie dobrze zdefiniowanego celu leżącego we wspólnym interesie, b) jest odpowiednim instrumentem, aby możliwe było osiągnięcie celu leżącego we wspólnym interesie, c) stanowi efekt zachęty (tj. zmienia zachowanie beneficjenta), d) jest proporcjonalny (tj. nie rekompensuje nadmiernie kosztów beneficjenta), e) zakłóca konkurencję i wpływa na handel wewnątrz UE jedynie w niewielkim zakresie, tak więc bilans ogólny jest pozytywny. (29) Jak wspomniano w motywie 3 powyżej, przedmiotowy środek nie wchodzi w zakres opisany w decyzji N 54/2009, natomiast władze polskie nie uznały za opłacalną takiej zmiany programu, aby obejmował on swoim zakresem także projekty finansowane w ramach różnych środków pomocy. (30) Komisja zauważa jednak, że poza wspomnianymi powodami formalnymi, przedmiotowy środek odnosi się do projektu o takim samym charakterze, który 10 11 12 Por. m.in wyrok ETS w sprawie Philip Morris/Commission, (sprawa 730/79, ECR [1980] s. 02671, par. 11) i wyrok ETS w sprawie Air Liquide Industries/Ville de Seraing et Province de Liège (sprawy połączone C 393/04 i C 41/05,[2006] Zb.Orz. s.i-05293). Zob. decyzję Komisji N 494/2010 Włochy, N 584/2008 - Francja, N 485/2008 Austria, N 54/2009 Polska, SA.31091/NN Grecja (w toku publikacji) Zob. motyw 67 i przypis 44 do Wytycznych wspólnotowych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska. 6
ma zostać przeprowadzony w tych samych ramach technicznych, prawnych i gospodarczych, co program pomocy opisany w decyzji N 54/2009. III.3.1 Cel leżący we wspólnym interesie (31) Poza tym w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE 13 wzywa się państwa członkowskie do dawania pierwszeństwa inwestycjom w miejskie sieci grzewcze, aby ułatwić realizację krajowych celów w zakresie energii odnawialnej i redukcji emisji. Konkretnie, zgodnie z art. 13 ust. 3 wspomnianej dyrektywy państwa członkowskie zalecają wszystkim podmiotom, a w szczególności lokalnym i regionalnym organom administracyjnym, by zapewniały instalację urządzeń i ( ) systemów lokalnego ogrzewania i chłodzenia podczas planowania, projektowania, budowy i remontów obszarów przemysłowych lub mieszkalnych. (32) Wyżej wymieniony środek ma na celu zwiększenie oszczędności energii pierwotnej i zwiększenie poziomu ochrony środowiska poprzez ograniczenie ilości energii koniecznej do dystrybucji ciepła, a w związku z tym zmniejszenie emisji CO 2 i zanieczyszczeń związanej z wytwarzaniem ciepła. Instytucje unijne wielokrotnie podkreślały, że ochrona środowiska oraz ograniczenie emisji CO 2 i zanieczyszczeń są celami leżącymi we wspólnym interesie. Ponadto zgodnie z dyrektywą 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylającą dyrektywę Rady 93/76/EWG 14, Polska jest zobowiązana przyjąć ogólne orientacyjne cele krajowe, które zakładają 9- procentową oszczędność energii w okresie 9 lat oraz dążyć do osiągnięcia tych celów. (33) Z redukcji emisji i strat energii opisanej w motywie 9 jasno wynika, że można się spodziewać, iż modernizacja sieci grzewczej przyczyni się do realizacji unijnych celów energetycznych i środowiskowych. (34) Można więc stwierdzić, że przedmiotowy program dąży do osiągnięcia dobrze zdefiniowanego celu leżącego we wspólnym interesie, którym są oszczędności energii i ochrona środowiska. III.3.2 Odpowiedni instrument (35) Instrument jest właściwy, jeśli nie istnieją inne instrumenty w mniejszym stopniu zakłócające konkurencję, które pozwoliłby osiągnąć ten sam rezultat. (36) Komisja zauważa, że zdaniem władz polskich dotacja bezpośrednia jest odpowiednim środkiem pomocy, ponieważ jedyną alternatywą finansowania inwestycji byłby wzrost cen konsumpcyjnych ciepła, co jest uznawane za społecznie niedopuszczalne w danym regionie geograficznym Polski. (37) Ponadto Komisja pragnie zauważyć, jak zostało to już odnotowane w sprawie N54/2009, że polskie przepisy nie zezwalają na to, aby przychody odpowiednio 13 14 Dz.U. L 140 z 5.6.2009, str. 16. Dz.U. L 114 z 27.4.2006, s. 64. 7
rekompensowały koszty inwestycji, ponieważ operatorzy nie mogą dowolnie ustalać swoich stawek, a stopy zwrotu zaakceptowane przez Prezesa URE są bardzo niskie, tj. niższe od kosztu kapitału (zob. motywy 17 20 powyżej). Mimo że uwzględniają one politykę regulacyjną URE, zwroty te nie odzwierciedlają koniecznie warunków rynkowych. Wprawdzie jednym z efektów ubocznych tej polityki jest znaczące ograniczenie rentowności zarządzania lokalnymi sieciami grzewczymi, obowiązujące regulacje cenowe zwiększają również atrakcyjność lokalnych systemów grzewczych w porównaniu ze zdecentralizowanymi i mniej przyjaznymi środowisku alternatywnymi systemami grzewczymi. (38) Wynika z tego, że planowana pomoc, mająca na celu obniżenie stawek, które w przeciwnym wypadku byłyby konieczne do sfinansowania inwestycji, jest stosowana w połączeniu z regulacją cen, aby służyć jako czynnik zniechęcający do zdecentralizowanych i mniej przyjaznych środowisku źródeł energii cieplnej. (39) Na podstawie powyższych informacji Komisja doszła do wniosku, że planowana pomoc stanowi odpowiedni instrument służący modernizacji lokalnej infrastruktury grzewczej dla miasta Krosno i osiągnięciu pożądanych efektów pod względem oszczędności w energii pierwotnej i ograniczenia emisji. III.3.3 Efekt zachęty oraz konieczność pomocy (40) Pomoc państwa wywołuje efekt zachęty, jeżeli zmienia zachowanie odbiorców w taki sposób, by służyło ono osiągnięciu celu leżącego we wspólnym interesie. (41) Po pierwsze, Komisja zauważa, że mimo że projekt został już wybrany przez władze polskie, pomoc nie została jeszcze wypłacona. Dlatego też można wyjść z założenia, że występuje efekt zachęty. (42) Ponadto, jak już wspomniano powyżej, polscy operatorzy mają obowiązek dostarczać lokalne usługi ciepłownicze po cenach regulowanych. W tym względzie wyliczenia przedstawione przez władze polskie wskazują na to, że po pierwsze, ponieważ stawki mogą jedynie uwzględniać amortyzację elementów infrastruktury, finansowanie przedmiotowego projektu z dodatkowych przychodów taryfowych spowodowałoby wydłużenie okresu zwrotu do ponad 20 lat, a po drugie, że bez pomocy zaktualizowana wartość netto projektu byłaby ujemna. Pomoc pozwoliłaby beneficjentowi przedsięwziąć projekt i uzyskać finansową wewnętrzną stopę zwrotu na zadowalającym poziomie, równym 8,44%. W związku z tym Komisja jest zdania, że wspomniane wyliczenia przedłożone przez władze polskie wskazują na to, że przedmiotowa inwestycja sama w sobie nie będzie rentowna i bez planowanej dotacji nie zostałaby podjęta lub zostałaby podjęta ze znacznym i niedopuszczalnym opóźnieniem. (43) Dlatego też Komisja uznała, że w świetle misji beneficjenta i ograniczeń operacyjnych, pomoc stanowi konieczną zachętę dla beneficjenta do inwestowania w przedmiotową infrastrukturę. III.3.4 Zasada proporcjonalności (44) Środek pomocy państwa jest proporcjonalny, jeżeli jest przygotowany w taki sposób, by pomoc była ograniczona do minimum. 8
(45) Do celów oceny pomocy państwa Komisja uznaje, że wszystkie koszty inwestycyjne można uznać za kwalifikowalne, również zgodnie ze wspomnianym orzecznictwem, ponieważ w związku z brakiem obowiązujących krajowych lub unijnych norm oraz w świetle szczególnego charakteru infrastruktury przesyłu i dystrybucji (tj. naturalnego monopolu), żadna porównywalna centralna inwestycja nie zostałaby zrealizowana przez pojedyncze przedsiębiorstwo bez pomocy państwa. (46) Komisja zauważa także, że z przedstawionych przez polskie władze obliczeń wynika, że w świetle przepisów dotyczących stawek taryfowych, zakładana intensywność pomocy nie prowadziła by do nadmiernej rekompensaty kosztów poniesionych przez beneficjenta, którego wkład własny wynosi 47% łącznych kosztów. Wewnętrzna stopa zwrotu uzyskana z projektu, w przypadku scenariusza przewidującego pomoc (8,44%) jest uzasadniona i proporcjonalna, gdyż jest bardziej dostosowana do polskich warunków rynkowych (ok. 7%, według danych przekazanych przez polskie władze). (47) W związku z tym, biorąc pod uwagę informacje dostarczone przez polskie władze, Komisja uznaje, że pomoc, która ma zostać przyznana na przedmiotowy środek, jest ograniczona do minimum. III.3.5 Zakłócenie konkurencji i wpływ na handel wewnątrz UE (48) Środek pomocy państwa jest zgodny z rynkiem wewnętrznym, jeżeli nie zakłóca konkurencji i handlu wewnątrz UE lub jeżeli zaistniałe skutki są ograniczone i wyważone względem zamierzonego celu leżącego we wspólnym interesie. (49) Komisja pragnie w pierwszej kolejności przypomnieć, że przedmiotowa inwestycja nie ma na celu rozszerzenia sieci. Po drugie, istnieje znikome prawdopodobieństwo, że planowana inwestycja wyprze alternatywne inwestycje pomiotów wchodzących na rynek, ponieważ, nawet w swoim obecnym stanie, planowana infrastruktura stanowi niespełna 5% bieżącej długości sieci i nie zostałaby powielona przez hipotetycznego alternatywnego operatora. Ponadto Komisja zauważyła, że przedsiębiorstwa pragnące dostarczać energię cieplną do obsługiwanego obszaru mieszkalnego mają zagwarantowany dostęp stron trzecich do miejskiej sieci grzewczej. (50) W związku z tym oraz przy uwzględnieniu przedmiotowej kwoty, Komisja uznała, że potencjalne zakłócenie konkurencji jest bardzo ograniczone i w znacznym stopniu zrównoważone społecznym interesem dostarczania lokalnych usług ciepłowniczych po niskich cenach. (51) Ponadto, zgodnie z praktyką, Komisja jest zdania, że przesył ciepła jest z definicji związany z umiejscowieniem rurociągów, w związku z czym ma charakter lokalny. Z powyższego wynika, że wpływ finansowania przedmiotowego projektu na handel między państwami członkowskimi jest z góry ograniczony. (52) Równocześnie środek zapewnia pozytywne efekty pomocy w dziedzinie ochrony środowiska. Procedura wyboru projektów korzystających z pomocy pozwala na uzyskanie oszczędności energii pierwotnej w sposób efektywny oraz 9
zapewnia najwyższe korzyści w dziedzinie ochrony środowiska wobec zainwestowanych środków finansowych. (53) Można więc stwierdzić, że możliwe zakłócenia konkurencji i wymiany handlowej wynikające z pomocy państwa na rzecz przewidywanego środka są bardzo ograniczone, a całkowity bilans związany z celem leżącym we wspólnym interesie jest dodatni. III.3.6 Podsumowanie (54) W związku z powyższym, Komisja uznaje, że przedmiotowa pomoc może zostać zatwierdzona zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE. IV. WNIOSEK (55) W związku z powyższym Komisja postanowiła nie wnosić zastrzeżeń w sprawie zgłoszonego środka, gdyż pomoc można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE oraz art. 61 ust. 3 lit. c) Porozumienia EOG. W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje, które nie powinny być przekazywane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku w tym względzie, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie osobom trzecim i publikację pełnej treści niniejszego pisma w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/eu_law/state_aids/state_aids_texts_pl.htm Wniosek taki należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Rejestru pomocy państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: European Commission Directorate-General for Competition State Aid Registry B-1049 Brussels Faks: +32-2-296 12 42 Z wyrazami szacunku, W imieniu Komisji Joaquín ALMUNIA Wiceprzewodniczący 10