Polska gospodarka w liczbach 2018 r. Spotkanie prasowe 18 grudnia 2018 r.

1

Polska gospodarka w liczbach 2018 r. Spotkanie prasowe 18 grudnia 2018 r.

3 Agenda 1. 2. Wzrost gospodarczy i inwestycje w Polsce na tle krajów regionu CEE Warunki funkcjonowania przedsiębiorstw w Polsce wyniki badań PIE 3. Sytuacja na rynku pracy w Polsce 4. Ceny surowców

Wzrost gospodarczy

+ 5 proc. Wzrost gospodarczy i inwestycje w Polsce na tle krajów regionu CEE

6 Prognozy PKB a rzeczywistość Tempo wzrostu PKB w 2018 roku zostało niedoszacowane przez niemal wszystkie instytucje OECD Stopa roczna (proc.) 4,6 5,1 5,2 Dopiero na jesieni prognozy OECD zbliżyły się do rzeczywistych wskazań MFW KE 4,1 4,3 4,4 4,8 5,1 5,1 NBP 4,2 4,8 5,1 0 1 2 3 4 5 6 Wykonanie po III kwartałach Prognoza jesień 2018 Prognoza wiosna 2018 Źródło: GUS, NBP, KE, MFW, OECD.

WPŁYW 7 Motory wzrostu konsumpcja Konsumpcja prywatna rośnie znacznie szybciej niż przewidywała większość prognoz OECD KE Prognozy spożycia gospodarstw domowych w 2018 r. (stopa roczna w proc.) 4,1 4,5 4,63 4,6 4,63 4,8 NBP 4,4 4,63 4,7 3,6 3,8 4 4,2 4,4 4,6 4,8 5 Wykonanie 3 kwartały Prognoza jesień 2018 Prognoza wiosna 2018 wysoka dynamika płac niskie bezrobocie niska inflacja niskie stopy procentowe programy społeczne dla gosp. domowych Źródło: GUS, NBP, KE, OECD.

8 Motory wzrostu inwestycje W drugiej poł. 2018 stopa inwestycji przyspieszyła, przede wszystkim w sektorze publicznym i budownictwie mieszkaniowym OECD KE NBP Prognozy nakładów inwestycyjnych w 2018 r. (stopa roczna w proc.) 6,2 6,4 6,3 7,49 7,49 7,49 8,7 8,6 9,1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Wykonanie 3 kwartały Prognoza jesień 2018 Prognoza wiosna 2018 7,5 pkt proc. wzrost liczy mieszkań na sprzedaż lub wynajem Źródło: GUS, NBP, KE, OECD.

9 Inwestycje dane szczegółowe 12,5 proc. o tyle wzrosły nakłady inwestycyjne na środki trwałe w Q3 2018 r. % 100 80 60 Dynamika nakładów inwestycyjnych w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego Nakłady inwestycyjne na środki trwałe ogółem na budynki i budowle 18,6 proc. inwestycje budowlane 20 0 na maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia 40-20 na środki transportu 12,6 proc. maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia -40-60 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. 2015 2016 2017 2018 pozostałe nakłady inwestycyjne ogółem (od początku roku do końca okresu) Źródło: GUS, dane obejmują podmioty, w których liczba pracujących przekracza 49 osób.

10 Inwestycje Polska vs. CEE 0,13 pkt proc. o tyle wzrosła stopa inwestycji w Q3 2018 Nakłady brutto na środki trwałe (proc. PKB) % 27 25 23 21 19 17 2015Q4 2016Q1 2016Q2 2016Q3 2016Q4 2017Q1 2017Q2 2017Q3 2017Q4 2018Q1 2018Q2 2018Q3 Czechy Węgry Polska Słowacja Źródło: OECD, dane odsezonowane, w cenach stałych.

11 Inwestycje Polska vs. CEE Nakłady brutto na środki trwałe przedsiębiorstw niefinansowych (proc. PKB) 18,0 16,0 14,0 12,0 % 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Czechy Polska Słowacja Węgry Źródło: Eurostat, Slovstat, KSH.

12 Prognozy PKB na 2019 r. Jedynie prognoza OECD jest bardziej optymistyczna niż założenia budżetowe na 2019 r. OECD Stopa roczna (proc.) 3,8 3,8 4 MFW 3,5 3,5 3,8 KE 3,8 3,7 3,7 NBP 3,8 3,8 3,9 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 Założenia ustawy budżetowej na 2019 r. jesień 2018 wiosna 2018 Źródło: NBP, KE, MFW, OECD, MinFin.

13 Czynniki ryzyka perspektywy 2019 Pogorszenie koniunktury światowej Zahamowanie eksportu Presja kosztowa utrudniająca realizację infrastrukturalnych projektów inwestycyjnych Wzrost inflacji Spadek tempa wzrostu konsumpcji prywatnej zahamowanie tempa wzrostu wynagrodzeń realnych Źródło: PIE

Przedsiębiorstwa w Polsce badanie PIE

15 Popyt na produkty i usługi był czynnikiem zdecydowanie korzystnie wpływającym na warunki funkcjonowania przedsiębiorstw Kluczowe wyniki 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Popyt na produkty i usługi Terminowość regulowania należności Dostępność finansowania zewnętrznego poprawa/wzrost brak zmian pogorszenie/spadek nie wiem 47,2 proc. wzrost popytu na produkty i usługi + 19 pkt proc. duże firmy + 4 pkt proc. małe firmy 19,9 proc. wzrost nasilenia zatorów płatniczych + 10 pkt proc. duże firmy 17,8 proc. wzrost dostępności zewnętrznego finansowania + 4 pkt proc. duże firmy

Analiza popytu wg branż

Zatory płatnicze wg branż

18 Ocena zmian w polityce Oceny pozytywne przeważają nad negatywnymi Najwięcej ocen pozytywnych otrzymały zmiany w zakresie dostępności środków unijnych. Najwięcej ocen negatywnych otrzymało zmiany w zakresie ograniczenia biurokracji i obciążeń na rzecz ZUS. Dostępność środków unijnych Zasada przyjaznej interpretacji prawa Zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść przedsiębiorcy Ograniczanie uciążliwości kontroli Ograniczanie nieuczciwej konkurencji Polityka w zakresie obciążeń na rzecz ZUS Ograniczanie biurokracji Zmiany w prawie pracy Zmiany w prawie podatkowym Zmiany zasad zawieszania działalności gospodarczej Dostępność pomocy publicznej Ustanawienie pełnomocników przez 1-os. przedsiębiorstwa Wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK) Stosowanie zasady podzielonej płatności (split payment) Wprowadzenie Pracowniczych Programów Emerytalnych Powołanie rzecznika MSP 0 10 20 30 40 50 60 70 80 oceny pozytywne oceny negatywne

Rynek pracy

20 Popyt na pracowników 20 15 Stopa bezrobocia (proc.) 12,2 20 10 5 5,7 0 16,6 mln liczba aktywnych zawodowo 4,9 mln liczba biernych zawodowo 593 tys. Liczba nowoutworzonych miejsc pracy Q1-Q3 2018 + 0,6 proc. r/r 6,6 proc. + 7,5 proc. r/r Źródło: GUS.

21 157 tys. liczba wakatów w gospodarce (+19,8 proc, r/r) Koszty zatrudnienia Perspektywa pracodawcy 35,8 proc. taki odsetek firm narzeka na wzrost kosztów zatrudnienia (szczególnie małe firmy 42 proc.) 38,1 proc. taki odsetek firm dostrzega narastanie problemów z dostępnością pracowników Ograniczenia podażowe Źródło: GUS, PIE. 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 poprawa/wzrost brak zmia pogorszenie/spadek nie wiem Silny popyt na pracowników zderza się z czynnikami ograniczającymi podaż pracy: demografia, ruchy migracyjne, wysoki osób długotrwale bezrobotnych w rejestrach UP 55,6 proc. Taki odsetek firm budowlanych odczuwa narastanie problemów z dostępnością pracowników 39 proc. firm z sektora przemysłowego odczuwa wzrost kosztów pracy

22 Dynamika wynagrodzeń 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 Wynagrodzenia w latach 2010 2018 3231,13 1317 sty kwi 10 10 lip paź sty kwi 10 10 11 11 lip paź sty kwi 11 11 12 12 lip paź sty kwi 12 12 13 13 lip paź sty kwi 13 13 14 14 Przeciętne wynagrodzenie brutto lip paź sty kwi 14 14 15 15 lip paź sty kwi 15 15 16 16 Płaca minimalna lip paź sty kwi 16 16 17 17 lip paź sty kwi 17 17 18 18 4921,39 2100 lip paź 18 18 + 52,3 proc. wzrost przeciętnego wynagrodzenia 2010 2018 + 59,5 proc. wzrost minimalnego wynagrodzenia 2010 2018 + 6,7 proc. r/r wzrost nominalnych godzinowych kosztów pracy w Q3 Źródło: GUS, Eurostat

Ceny surowców

24 Ceny surowców 60 proc. Wzrost cen paliw w latach 2017 2018 - zbliżona skala wzrostu cen ropy, węgla (Australia) i gazu (Europa) 8 proc. Wzrost cen surowców nieenergetycznych w latach 2017 2018 40 30 20 10 0-10 -20-30 -40-50 Zmiany światowych cen surowców, USD r/r (proc.) 32 29 25 24 19 20 6 0 2 1 1-1 -8-8 -7-5 -3-15 -15-45 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Paliwa Surowce nieenergetyczne Źródło: Bank Świaowy, PIE

25 Saldo bilansu handlowego Polski 2,5 mld zł nadwyżka obrotów towarowych + 29,9 mld zł saldo obrotów towarami przetworzonymi 50 40 30 20 29,9 38,3 2017 r., mld zł 27,4 mld zł saldo obrotów surowcami 10 0-10 -20-30 -40-50 -40,0-25,6 Paliwa Surowce przemysłowe Towary przetworzone Artykuły żywnościowe Źródło: GUS, PIE.

26 Wpływ zmian światowej ceny ropy na gospodarkę i handel zagraniczny Polski Cena ropy (USD/bar.) Kurs PLN/USD Cena ropy (r/r,proc.) - w USD - w PLN Źródło: PIE Wyszczególnienie 2017 2018 2019 Wpływ na CPI (pp) - potencjalny, bez efektu kursowego - potencjalny, z efektem kursowym - faktyczny/prognozowany Wpływ na saldo bilansu handlowego - w mln USD - w mln PLN - jako proc. PKB (2017) 52,8 3,78 23,4 18,2 +1,22 +0,95 +0,38-1 665-5 073-0,26 69,7 3,60 32,0 25,8 +1,57 +1,26 +0,37-2 814-8 505-0,43 58,6 3,55-15,9-17,1-0,78-0,84-0,35 +1 849 +7 087 +0,36

Dziękujemy za uwagę Piotr Arak Dyrektor PIE E: piotr.arak@pie.net.pl Janusz Chojna Kierownik zespołu handlu zagranicznego E: janusz.chojna@pie.net.pl Andrzej Kubisiak Ekspert ds. Rynku Pracy E: andrzej.kubisiak@pie.net.pl