Raport z ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Powiatowym Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Wodzisławiu Śląskim Opracowały: Renata Gryt i Iwona Miler - konsultantki PODN Wodzisław Śląski, 28 lutego 2011 r.
I. Opis ewaluowanego przedsięwzięcia: 1. Przedmiotem ewaluacji wewnętrznej w roku szkolnym 2010/2011 był obszar 2: Procesy zachodzące w placówce wymaganie 2.3: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany i są efektem współdziałania nauczycieli. 2. Uzasadnienie wyboru przedsięwzięcia: Chcieliśmy zbadać czy procesy edukacyjne w naszym ośrodku mają charakter zorganizowany i są efektem współdziałania doradców metodycznych, ponieważ dotychczasowe monitorowanie tego zagadnienia opierało się jedynie na analizie dokumentacji PODN i dokumentacji doradców metodycznych. 3. Cel główny: Zbadanie, czy procesy edukacyjne związane z doradztwem metodycznym i doskonaleniem nauczycieli mają charakter zorganizowany i są efektem współdziałania nauczycieli doradców metodycznych. 4. Harmonogram ewaluacji wewnętrznej: L.p. Zadanie Termin realizacji Osoba odpowiedzialna 1 Opracowanie procedury przeprowadzania ewaluacji wewnętrznej. Październik 2010 Dyrektor i konsultanci 2 Powołanie zespołów ewaluacyjnych. Październik 2010 Konsultanci 3 Przeszkolenie zespołów ewaluacyjnych w zakresie organizacji prowadzenia badań. 4 Przeprowadzenie ewaluacji: a) zaplanowanie rodzaju i terminów działań, b) opracowanie projektu ewaluacji, technik i narzędzi badawczych, c) zbieranie danych, d) analiza danych, opracowanie wniosków, e) sporządzenie raportu. Październik 2010 Listopad 2010 luty 2011 Dyrektor Liderzy zespołów ewaluacyjnych
5 Monitorowanie przebiegu prac w zespołach ewaluacyjnych. Listopad 2010 luty 2011 Konsultanci 6 Koordynowanie pracy zespołów ewaluacyjnych. Listopad 2010 luty 2011 Dyrektor 7 Zapoznanie zespołu doradców metodycznych z wynikami ewaluacji. 8 Opracowanie planu ewentualnych działań naprawczych. 9 Wdrażanie ewentualnych działań naprawczych. Marzec 2011 Kwiecień 2011 Od września 2011 Dyrektor Konsultanci Dyrektor II. Opis ewaluacji: Realizując cel główny ewaluacji wewnętrznej sformułowaliśmy następujące cele szczegółowe w postaci pytań kluczowych, na które w trakcie badań szukaliśmy odpowiedzi: czy procesy edukacyjne podejmowane w placówce są planowane, czy nauczyciele doradcy metodyczni współdziałają w tworzeniu i analizowaniu warunków sprzyjających osiąganiu sukcesów osób, na rzecz których działają, czy procesy edukacyjne przebiegające w placówce są monitorowane i doskonalone, czy wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są omawiane i wykorzystywane do modyfikacji planów, czy wprowadzanie zmian dotyczących przebiegu procesów edukacyjnych następuje w wyniku wspólnych ustaleń pomiędzy nauczycielami. Badania ewaluacyjne prowadziły konsultantki PODN- Iwona Miler i Renata Gryt. Sporządziły projekt ewaluacji wewnętrznej ( zał. nr 1 ) Wykorzystane metody i narzędzia badawcze: wywiad grupowy przeprowadzony przez konsultantów z doradcami metodycznymi badanie ankietowe ankieta dla doradców metodycznych
III. Opis danych: Odpowiedzi na pytania kluczowe uzyskaliśmy poprzez przeprowadzenie wywiadu grupowego w dwóch zespołach ewaluacyjnych (zał. nr 2). oraz ankiety wśród doradców metodycznych (zał. nr 3) IV. Wyniki: Z wywiadu grupowego przeprowadzonego z 15 doradcami metodycznymi wynika, że doradcy napotykają następujące trudności podczas planowania procesu doskonalenia zawodowego: częste zmiany w przepisach oświatowych, zbyt późne opublikowanie priorytetów w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli wskazanych przez ŚLKO, różnorodność oczekiwań nauczycieli (tematy, terminy), zmiany kadrowe w szkołach, konieczność aktualizacji danych adresowych, trudności w kontaktowaniu się z nauczycielami. Doradcy metodyczni wskazali różne sposoby radzenia sobie z w/w problemami: śledzenie zmian w przepisach i samodzielne docieranie do źródeł informacji, na bieżąco modyfikowanie planów pracy, podczas narad zespołów wymienianie doświadczeń ze szkoleń, stałe doskonalenie własne, ustawiczna diagnoza potrzeb, różnorodne kanały kontaktowe(poczta prywatna, szkolna, PODN). Doradcy metodyczni podali przykłady współpracy pracowników PODN w celu osiągania sukcesów edukacyjnych nauczycieli: organizowanie wspólnych szkoleń, warsztatów i innych przedsięwzięć np. forum edukacyjne, wymiana doświadczeń podczas narad i dyżurów metodycznych, wspólne wyjazdy szkoleniowe,
dzielenie się materiałami szkoleniowymi(witryna PODN), podział obowiązków- praca w zespołach zadaniowych: -zespół ds. informacji edukacyjnej -zespół ds. mierzenia jakości i ewaluacji - zespól ds. promocji - zespół ds. redakcyjnych i wydawniczych. Doradcy metodyczni wskazali, w jaki sposób wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są wykorzystywane do planowania form doskonalenia nauczycieli: zmiany są uwzględniane w planie pracy PODN, doradców i zespołów zadaniowych, propozycje tematów szkoleń pozyskiwane z ankiet diagnozujących i ewaluacyjnych są uwzględniane przy organizacji przedmiotowych konferencji i warsztatów metodycznych, wnioski ekspertów i egzaminatorów są przekazywane wszystkim doradcom podczas narad, Doradcy metodyczni podali przykłady wprowadzenia zmian w procesie doskonalenia w wyniku wspólnej decyzji nauczycieli: ustalenie dogodnego terminu i czasu rozpoczęcia form doskonalenia dla nauczycieli, wzbogacenie oferty szkoleniowej poprzez włączanie do tej oferty szkoleń prowadzonych przez pracowników naukowych i edukatorów, wprowadzenie nowych form doskonalenia np. Wiosenne Spotkania Metodyczne, zorganizowanie licznych szkoleń w odpowiedzi na zgłaszane na bieżąco przez dyrektorów i nauczycieli zapotrzebowanie: - Organizacja ewaluacji wewnętrznej w szkole/ placówce, - Organizacja pracy szkoły/ placówki w świetle standardów kontroli zarządczej., - Projekt edukacyjny w gimnazjum, - Metody nauczania dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, - Praca z tablicą interaktywną.
W badaniu ankietowym brało udział 15 doradców metodycznych Powiatowego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Wodzisławiu Śląskim. Kwestionariusz ankiety dla doradców metodycznych dotyczył współpracy doradców metodycznych w zakresie organizacji i monitorowania procesów edukacyjnych. Ankieta składała się z 4 pytań. Ankietowani w swoich odpowiedziach wykazali, że: 1. Współpracują w celu osiągania sukcesów w doskonaleniu nauczycieli : a) nauczyciele nie współpracują 0 b) rozmawiają wspólnie o tym, jak powinien wyglądać proces edukacyjny-15 c) wymieniają się informacjami zdobytymi w trakcie odbytych kursów- 15 d) wymieniają się informacjami na temat problemów edukacyjnych- 15 e) podejmują wspólne decyzje co do strategii uczenia- 10 f) inne, jakie?-0 16 14 12 10 8 6 4 2 a b c d e f 0 a b c d e f 2. Monitorują prowadzone przez siebie procesy edukacyjne: a) tak 15 b) nie 0 3. Mają wypracowane sposoby monitoringu: a) ankieta diagnozująca potrzeby- 15 b) ankieta ewaluacyjna- 10 c) rozmowy indywidualne z nauczycielami - 8 d) korespondencja mailowa - 6
e) rozmowy w zespołach zadaniowych - 9 f) analiza sprawozdań z realizacji planów pracy 2 16 14 12 10 8 6 4 2 0 a b c d e f a b c d e f 4. Wprowadzone zmiany dotyczące przebiegu procesów edukacyjnych w PODN następują w wyniku wspólnych ustaleń między nauczycielami: a) zdecydowanie tak - 13 b) raczej tak - 2 c) raczej nie - 0 d) zdecydowanie nie - 0 V. Wnioski: 1. Procesy edukacyjne podejmowane w placówce są planowane. 2. Wszyscy doradcy metodyczni oraz konsultanci współpracują ze sobą w celu osiągania sukcesów w doskonaleniu nauczycieli, organizując wspólne szkolenia, przedsięwzięcia edukacyjne oraz wymieniając doświadczenia i dzieląc się materiałami szkoleniowymi. 3. Doradcy metodyczni i konsultanci w sposób zaplanowany monitorują prowadzone przez siebie procesy edukacyjne, stosując różne formy monitoringu. Najczęściej wykorzystywaną formą monitoringu jest ankieta diagnozująca, ankieta ewaluacyjna
a także rozmowy w zespołach zadaniowych. Wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są omawiane i wykorzystywane do modyfikacji planów pracy ośrodka i doradców metodycznych. VI. Zalecenia: 1. Nadal poszukiwać skutecznych form kontaktowania się z nauczycielami. 2. Aktualizować dane adresowe nauczycieli. VII. Wykaz załączników od 1 do 3: 1. Projekt ewaluacji. 2. Wywiad grupowy. 3. Ankieta dla doradców metodycznych.
Załącznik nr 1 Projekt ewaluacji w roku szkolnym 2010/2011 1. Przedmiot ewaluacji: obszar 2: Procesy zachodzące w placówce wymaganie 2.3: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany i są efektem współdziałania nauczycieli. 2. Cel ewaluacji: Zbadanie, czy procesy edukacyjne związane z doradztwem metodycznym i doskonaleniem nauczycieli mają charakter zorganizowany i są efektem współdziałania nauczycieli doradców metodycznych. 3. Pytania kluczowe: czy procesy edukacyjne podejmowane w placówce są planowane, czy nauczyciele doradcy metodyczni współdziałają w tworzeniu i analizowaniu warunków sprzyjających osiąganiu sukcesów osób, na rzecz których działają, czy procesy edukacyjne przebiegające w placówce są monitorowane i doskonalone, czy wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są omawiane i wykorzystywane do modyfikacji planów, czy wprowadzanie zmian dotyczących przebiegu procesów edukacyjnych następuje w wyniku wspólnych ustaleń pomiędzy nauczycielami. 4. Techniki i narzędzia badawcze: Technika badawcza Narzędzie badawcze Odpowiedzialny za badanie 1. Wywiad grupowy Scenariusz wywiadu grupowego Renata Gryt 2. Badanie ankietowe Kwestionariusz ankiety Iwona Miler
5. Próba badawcza: wszyscy doradcy metodyczni PODN. 6. Harmonogram badań ewaluacyjnych, terminy i konkretne zadania dla poszczególnych członków: Działanie Odpowiedzialny Termin 1.Opracowanie scenariusza Renata Gryt do 30. XI. 2010 wywiadu grupowego 2.Opracowanie kwestionariusza Iwona Miler do 30. XI. 2010 ankiety 3.Przeprowadzenie wywiadu Renata Gryt do 31. XII. 2010 grupowego 4.Przeprowadzenie ankiety Iwona Miler do 31. XII. 2010 5.Analiza wyników wywiadu Iwona Miler, Renata Gryt do 30. I. 2011 i ankiet, opracowanie wniosków 6.Sporządzenie raportu z ewaluacji wewnętrznej Iwona Miler, Renata Gryt do 28. II. 2011 7. Forma raportu- papierowa i elektroniczna. Raport zostanie przedstawiony w marcu 2011r. doradcom metodycznym na naradzie, oraz umieszczony na witrynie PODN.
Załącznik nr 2 W wywiadzie uczestniczyło 15 doradców metodycznych. Scenariusz wywiadu grupowego i uzyskane odpowiedzi: 1. Jakie trudności napotykają Państwo podczas planowania procesu doskonalenia zawodowego? częste zmiany w przepisach oświatowych, zbyt późne opublikowanie priorytetów w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli wskazanych przez ŚLKO, różnorodność oczekiwań nauczycieli(tematy, terminy), zmiany kadrowe w szkołach, konieczność aktualizacji danych adresowych, trudności w kontaktowaniu się z nauczycielami. 2. W jaki sposób próbują Państwo poradzić sobie z tymi problemami? śledzenie zmian w przepisach i samodzielne docieranie do źródeł informacji, na bieżąco modyfikowanie planów pracy, podczas narad zespołów wymienianie doświadczeń ze szkoleń, stałe doskonalenie własne, ustawiczna diagnoza potrzeb, różnorodne kanały kontaktowe(poczta prywatna, szkolna, PODN). 3. Na czym polega współpraca pracowników placówki w celu osiągania sukcesów edukacyjnych nauczycieli? organizowanie wspólnych szkoleń, warsztatów i innych przedsięwzięć
np. forum edukacyjne, wymiana doświadczeń podczas narad i dyżurów metodycznych, wspólne wyjazdy szkoleniowe, dzielenie się materiałami szkoleniowymi(witryna PODN), podział obowiązków (zespoły zadaniowe). 4. W jaki sposób wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są wykorzystywane do planowania form doskonalenia nauczycieli? wnioski są uwzględniane w planie pracy PODN, doradców i zespołów zadaniowych, propozycje tematów szkoleń pozyskiwane z ankiet diagnozujących i ewaluacyjnych są uwzględniane przy organizacji przedmiotowych konferencji i warsztatów metodycznych, wnioski ekspertów i egzaminatorów są przekazywane wszystkim doradcom podczas narad. 5. Proszę o podanie przykładu wprowadzenia zmiany w procesie doskonalenia w wyniku wspólnej decyzji nauczycieli. ustalenie dogodnego terminu i czasu rozpoczęcia form doskonalenia dla nauczycieli, wzbogacenie oferty szkoleniowej poprzez włączanie do tej oferty szkoleń prowadzonych przez pracowników naukowych i edukatorów, wprowadzenie nowych form doskonalenia np. Wiosenne Spotkania Metodyczne, zorganizowanie licznych szkoleń w odpowiedzi na zgłaszane na bieżąco przez dyrektorów i nauczycieli zapotrzebowanie, m.in.: - Organizacja ewaluacji wewnętrznej w szkole/ placówce, - Organizacja pracy szkoły/ placówki w świetle standardów kontroli zarządczej, - Projekt edukacyjny w gimnazjum, - Metody nauczania dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, - Praca z tablicą interaktywną.
Załącznik nr 3 Ankietę wypełniło 15 doradców metodycznych. Kwestionariusz ankiety dla doradców i uzyskane odpowiedzi 1. W jaki sposób w Pani/Pana placówce pracownicy współpracują w celu osiągania sukcesów w doskonaleniu nauczycieli? Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź. a) Nauczyciele nie współpracują - 0 b) Rozmawiają wspólnie o tym, jak powinien wyglądać proces edukacyjny -15 c) Wymieniają się informacjami zdobytymi w trakcie odbytych kursów - 15 d) Wymieniają się informacjami na temat problemów edukacyjnych i sposobów radzenia sobie z nimi -15 e) Podejmują wspólne decyzje co do strategii uczenia jako takiego lub w odniesieniu do poszczególnych kursów (szkoleń) lub uczestników - 10 f) Inne, jakie? - 0 2. Czy w sposób zaplanowany monitoruje Pani/Pan prowadzone przez siebie procesy edukacyjne? Prosimy o wybór jednej odpowiedzi. a)tak - 15 b) Nie - 0 *Jeżeli wybrano odpowiedź b), proszę pominąć następne pytanie 3. Na czym polega ten monitoring? - Ankieta diagnozująca potrzeby szkoleniowe nauczycieli- 15 - Ankieta ewaluacyjna- 10 - Rozmowy indywidualne z nauczycielami- 8 - Korespondencja mailowa- 6 - Rozmowy w zespołach zadaniowych- 9 - Analiza sprawozdań z realizacji planów pracy- 2
4. Czy wprowadzane zmiany dotyczące przebiegu procesów edukacyjnych w placówce następują w wyniku wspólnych ustaleń między nauczycielami? Prosimy o wybór jednej odpowiedzi. a) Zdecydowanie tak - 13 b) Raczej tak - 2 c) Raczej nie -0 d) Zdecydowanie nie - 0