RACHUNEK SUMIENIA PRZED RACHUNKIEM SUMIENIA Co to jest grzech? Grzech jest to do bro wol ne i Êwia do me prze - kro cze nie przy ka za nia Bo e go lub ko Êciel ne go. Grzech po le ga wi c na nie po s u szeƒ stwie i wy no sze niu w a snej wo li nad wo l Bo à. Grzech mo e byç ci ki, czy li Êmier tel ny al bo lek ki, czy li po wsze dni. Grzech ci ki po pe nia cz o wiek wte dy, gdy prze kra cza przy ka za nia: 1) w wa nej rze czy - jest to tzw. ma te ria wiel ka, 2) zu pe nie Êwia do mie i 3) ca ko wi cie do bro wol nie. Grzech lek ki po pe nia cz o wiek wte dy, gdy prze kra cza przy ka - za nia: 1) w ma ej rze czy, 2) bez ca ko wi tej Êwia do mo Êci, 3) bez ca ko wi tej do bro wol no Êci. Skut ki grze chu: Grzech ci ki (Êmier tel ny) jest ca ko wi tym od - wró ce niem si cz o wie ka od Bo ga, od ce lu osta tecz ne go. Po zba wia du sz a ski uêwi ca jà cej, któ ra sta no wi nad przy ro dzo ne y cie du szy. Zry wa wspól no t z Bo giem i wy rzà dza krzyw d Ko Êcio o wi. Jest naj - wi -k szym nie szcz Êciem cz o wie ka. Cz o wiek prze sta je byç dziec - kiem Bo ym, tra ci wszyst kie za s u gi za do bre uczyn ki daw niej wy ko - na ne i nie mo e osià gnàç no wych za s ug. Kto umie ra w ci kim grze chu jest od rzu co ny od Bo ga na wie ki, czy li zo sta je po t pio ny. Jest to ka ra wiecz na. Grzech lek ki (po wsze dni) os a bia na szà àcz noêç z Bo giem i po mniej sza Êwi toêç Ko Êcio a, ale nie po zba wia cz o wie ka sta nu a - ski. Po nie wa grzech ci ki jest tra ge dià dla cz o wie ka, dla te go na - le y w swo im ra chun ku su mie nia do k ad nie roz wa yç naj pierw wiel - koêç ma te rii da ne go grze chu, na st p nie stan Êwia do mo Êci przed lub w cza sie po pe nia nia te go grze chu przy rów no cze snym uwzgl d nie - niu sta nu swo jej do bro wol no Êci. W ni niej szym sche ma cie ra chun ku su mie nia sà wy mie nio ne grze chy, któ rych ma te ria jest za wsze wiel - ka i sà za zna czo ne w na wia sie "mw". In ne grze chy w tym sche ma cie wy mie nio ne mo gà mieç ma te ri wiel kà w za le no Êci od wiel ko Êci szko dy (krzyw dy), ja kà cz o wiek przez ten grzech wy rzà dzi : 1) Bo gu, 2) so bie, 3) bliê nie mu, 4) gru pie spo ecz nej lub spo - eczeństwu. Oto nie któ re przy k a dy: ad 1) "Od wo dzi em in nych od Bo ga", wy ka zu jàc e Bóg w ogó - le nie ist nie je. ad 2) "Szko dzi em so bie na zdro wiu", np. przez nad mier ne pi - cie al ko ho lu i da em przy tym wiel kie zgor sze me. ad 3) "Na ma wia em do grze chu", np. do grze chu nie czy ste go, do wiel kiej kra dzie y, do krzy wo przy si stwa itp. ad 4) "Prze ka zy wa em in nym z e ksià ki, filmy", któ re spo wo - do wa y wie le z a. Uwa ga! Wiel koêç ma te rii na le y oce niaç nie we d ug w a sne go od czu cia szko dy, ale wg od czu cia oso by lub osób po szko do wa nych. Nale y si mieç jed nak na bacz no Êci przed zbyt for ma li stycz - nym trak to wa niem swo ich grze chów, mó wiàc so bie np. "wy spo wia - dam si i wszyst ko b dzie za a twio ne". Tak w a Ênie nie jest, bo za ka dy grzech ju wy spo wia da ny cz o wiek po nie sie ka r tu na zie mi al bo w czyêç cu po Êmier ci. In nym nie bez pie czeƒ stwem dla cz o wie - ka jest sza taƒ skie na sta wie nie w se gre go wa niu grze chów, tzn. uni - kaç tyl ko grze chów ci kich, a lek ce wa yç grze chy lek kie. Dla przy - k a du roz wa my s o wa P. Je zu sa po t pia jà ce tych, któ rzy w swo im y ciu nie czy ni li uczyn ków mi o sier dzia: "Idê cie precz ode mnie prze kl ci, w ogieƒ wiecz ny, al bo wiem ak nà em, a nie na kar mi li Êcie mi, itd." (Mt 25,41-46). W in nym miej scu mó wi P. Je zus do po t pio nych: "Od stàp cie ode mnie wszy scy, któ rzy czy ni cie nie pra woêç" ( k 13, 25-27). Na le y wi c trak to waç ka dy grzech, i ci ki i lek ki, ja ko nie - pra woêç cz o wie ka wo bec Bo ga. Ta kie bo wiem na sta wie nie jest bez - piecz nym trwa niem w bo jaê ni Bo ej i w a Êci wà dys po zy cjà do uzy - ska nia od Bo ga prze ba cze nia i od pusz cze nia wszyst kich grze chów. In nà prze stro gà dla zu chwal ców sà s o wa Êw. Paw a: "Czy nie wie - cie, e nie spra wie dli wi nie po sià dà Kró le stwa Bo e go. Nie udê cie si! Ani roz pust ni cy, ani ba wo chwal cy, ani cu dzo o ni cy, ani roz - wi ê li, ani m czyê ni wspó y jà cy ze so bà, ani z o dzie je, ani chci wi, ani pi ja cy, ani oszczer cy nie odzie dzi czà Kró le stwa Bo e go" (1 Kor 6,9 nn). Wpro wa dze nie do ra chun ku su mie nia Bóg w swo im wiel kim mi o sier dziu chce ra to waç ka de go cz o - wie ka za gro o ne go usta wicz nie wp y wem z e go du cha, sza ta na. W tym ce lu usta no wi P. Je zus Sa kra ment Po ku ty, aby ka dy grzesz - nik móg a two po wró ciç do mi u jà ce go Oj ca. Pan Je zus prze ka za t w a dz po jed na nia swo je mu Ko Êcio o wi s o wa mi: "Weê mij cie Du cha Âwi te go, któ rym od pu Êci cie grze chy - b dà od pusz czo ne, a któ rym za trzy ma cie - b dà za trzy ma ne" (J 20, 22). Ko Êció wy pe nia t mi sj Chry stu sa przez swo ich ka p a nów w Sa kra men cie Po ku ty, po pu lar nie na zwa nym Spo wie dzià Êwi tà. Dla owoc nej Spo wie dzi Êw. wy ma ga si wy pe nie nia 5 wa run ków, mia no wi cie: 1) do bry ra chu nek su mie nia, 2) al za po pe nio ne grze chy, 3) po sta no wie nie po pra wy, 4) szcze re wy zna nie grze chów, 5) za doêç uczy nie nie. Bóg Ojciec bez a lu nie od pusz cza ni gdy ad ne go grze chu oso - bi ste go. e by wi c za grzech a o waç _ trze ba go naj pierw po znaç. W tym ce lu na le y do k ad nie roz wa yç grze chy wy mie nio ne w tym "ra chun ku su mie nia" i pa mi cià si gnàç do w a snej prze sz o Êci. Je - e li swo ich grze chów po zna si wie le - wte dy za le ca si, by przys,tà - piç do kon fe sjo na u z kar tecz kà. Przed tem jed nak trze ba wzbu dziç al za grze chy (mo li wie do - sko na y), na st p nie moc no po sta no wiç (trze ci wa ru nek) uni kaç wszel kich grze chów, zw asz cza ci kich, a tak e uni kaç oka zji do ich po wta rza nia. Po nad to trze ba na pra wiç krzyw d (pià ty wa ru nek), np. zwró ciç rzecz skra dzio nà i wy na gro dziç wszel kie szko dy przez sie bie wy rzà dzo ne. Mo dli twa przed ra chun kiem su mie nia Wszech mo gà cy i mi o sier ny Bo e, oêwieç mój umys, abym po - zna grze chy, któ re po pe ni em i od mieƒ mo je ser ce, abym szcze rze na wró ci si do Cie bie. Niech Two ja mi oêç zjed no czy mnie z wszyst - ki mi, któ rym wy rzà dzi em krzyw d. Niech Two ja do broç,ule czy mo - je ra ny, umoc ni mo jà s a boêç. Niech Duch Âwi ty ob da rzy mnie no - wym y ciem i od no wi we mnie mi oêç, aby w mo ich czy nach za ja - Ênia ob raz two je go Sy na, któ ry z To bà y je i kró lu je na wie ki wie - ków. Amen. PIERW SZE PRZY KA ZA NIE BO E Nie b dziesz mia bo gów cu dzych przede mnà 1. Nie mo dli em si w ogó le... 2. Do bro wol nie wàt pi em o praw dach wia ry (ja kich?)... 3. Za par em si wia ry (zg) * - (mw)... 4. Pu blicz nie kry ty ko wa em praw dy wia ry (zg) (mw) 1
5. Wsty dzi em si swo jej wia ry... 6. Nie sta ra em si o po g bie nie swo jej wie dzy re li gij nej przez s u cha nie ka zaƒ, czy ta nie Pi sma Âw., ksià ek re li gij nych itp. 7. Nie ufa em Bo gu, np. w grze cho wych utra pie niach... 8. Na rze ka em na P. Bo ga, np. w nie po wo dze niach (zg)... 9. Pod da wa em si roz pa czy i zwàt pie niu... 10. Wie rzy em w za bo bo ny, wró by czy ho ro sko py... 11. Znie wa y em oso by du chow ne, miej sca i rze czy po Êwi co - ne, np. ko Êcio y, cmen ta rze, krzy e, ob ra zy itp. (zg)... 12. Prze szka dza em dru gim w spe nia niu prak tyk re li gij nych, np. w ro dzi nie, w Êro do wi sku pra cy... 13. Ce ni em pie niàdz, wy go dy, przy jem no Êci, sport itp. bar - dziej ni spra wy Bo e i zba wie nie w a snej du szy... 14. Na ra a em si na utra t wia ry przez z e wi do wi ska, fil my, ksià ki, pro gra my te le wi zyj ne, to wa rzy stwo, itp... 15. Na le a em lub na le do or ga ni za cji ate istycz nej (zg) (mw 16. Za pie ra em si Bo ga lub Go zwal cza em (zg)(mw)... 17. Od wo dzi em in nych od Bo ga... 18. Wy st po wa em prze ciw na uce Bo ej lub na uce Ko Êcio a (zg) - (mw)... 19. Da em zgor sze nie swo im' z ym. za cho wa niem lub z ym mó wie niem... * Uwa ga! Umiesz czo ne w na wia sie "zg" ozna cza, e ten grzech jest tak e grze chem zgor sze nia, ro zu mia nym w sen sie po pu lar nym ja ko z y przy k ad, po wo du jà cy obu rze nie al bo za ch t do z a, a dla êle czynià cych - nie bez piecz nym umoc nie niem. Wiel koêç zgor sze nia za le y od oso by, jej god no Êci, spra wo wa nej funk cji, po zy cji spo ecz - nej itp.. DRU GIE PRZY KA ZA NIE BO E Nie b dziesz bra imie nia Pa na Bo ga Twe go nada - rem no. 1. Wy ma wia em imio na Âwi tych lub imi Bó e - bez usza no - wa nia, bez po trze by, w ar tach, w gnie wie. z przy zwy cza je nia.. 2. Bluê ni em prze ciw Bo gu lub Âwi tym (zg) - (mw)... 3. Nie do trzy ma em przy si gi al bo Êlu bu z o o ne go Bo gu (mw) 4. Przy si ga em nie po trzeb nie lub z o y em fa szy wà czy nie - mo ral nà przy si g. Czy na pra wi em wy rzà dzo nà przez to krzyw d? (mw)... 5. Przy jà em po Êwi to kradz ku Sa kra men ty Êw.któ re? (mw)... 6. Prze kli na em ko goê w my Êlach lub pu blicz nie (zg)... 7. Roz ma wia em o spra wach re li gij nych lek ce wa à co... 8. Wsty dzi em si chrze Êci jaƒ skie go po zdro wie nia lub ze - wn trz nych ge stów re li gij nych, jak znak krzy a ÂW., przy kl k ni - cie, zdj cie czap ki przed ko Êcio em lub przed krzy em... itp. (zg). 9. No si em lub no sz sym bo le re li gij ne (de wo cjo na lia) ja ko ozdo b, ma skot k lub fe tysz -anie ja ko ze wn trz ny wy raz wia ry... 10. U y wa em s ów z Pi sma Âw. dla ar tów, dla ob rony grzesz nych in te re sów, dla po par cia b d nej na uki... itp. 11. Bra em udzia w se an sach spi ry ty stycz nych... TRZE CIE PRZY KA ZA NIE BO E Pa mi taj, abyê dzieƒ Êwi ty Êwi ci 1. Opu Êci em z w a snej wi ny Msz Êw. w nie dzie l lub w Êwi - to na ka za ne (zg) - (mw)... 2. Spóê ni em si na Msz Êw. w nie dzie l lub w Êwi to na ka - za ne... 3. We Mszy Êw. nie bra em czyn ne go udzia u... 4. Prze szka dza em in nym w sku pie niu w cza sie Mszy Êw... 5. Pra co wa em w nie dzie l lub in ne Êwi to bez ko niecz nej po - trze by (zg)... 6. Znie wa y em Dzieƒ Paƒ ski przez pi jaƒ stwo lub udzia w grzesz nych za ba wach i roz ryw kach (zg)... Uwa ga! Ka dy grzech po pe nio ny prze ciw pierw szym trzem przy ka za niom Bo ym, go dzi bez po Êred nio w "przy ka za nie mi o Êci Bo ga", któ re brzmi: "B dziesz mi o wa Pa na Bo ga Twe go z ca e go ser ca, z ca ej du szy, z wszyst kich my Êli i ze wszyst kich si swo ich". Ka dy grzech po pe nio ny prze ciw przy ka za niom Bo ym od czwar te - go do dzie sià te go go dzi po Êred nio w "przy ka za nie mi o Êci Bo ga", a bez po Êred nio w "przy ka za nie mi o Êci bliê nie go", któ re brzmi: "B dziesz mi o wa bliê nie go swe go jak sie bie sa me go". CZWAR TE PRZY KA ZA NIE BO E Czcij oj ca twe go i mat k twojà 1. Nie oka zy wa em swo im ro dzi com mi o Êci i sza cun ku... 2. Od no si em si do ro dzi ców w spo sób ubli a jà cy, k ó ci em si z ni mi, ob ma wia em ich, bi em ich, wsty dzi em si swo ich ro - dzi ców... 3. Nie sta ra em si po móc ro dzi com... 4. Nie by em po s usz ny ro dzi com, na uczy cie lom, wy cho waw - com... 5. Nie mo dli em si za ro dzi ców... Obo wiàz ki ro dzi ców: 6. Nie dba em o mo ral ne i re li gij ne wy ro bie nie i wy cho wa nie dzie ci (mo dli twa, Msza Êw. w nie dzie l i Êwi ta, ucz sz cza nie na lek cje re li gii, przyj mo wa nie Sa kra men tów Êw., itp.)... 7. Nie sta ra em si o wspó pra c z dusz pa ste rzem w ka te chi - za cji dzie ci... 8. Nie da wa em dzie ciom do bre go przy k a du w wy pe nia niu obo wiàz ków re li gij nych, w pra cy za wo do wej, we wspó y ciu z sà sia - da mi... 9. Nie po Êwi ca em dzie ciom cza su, nie in te re so wa em si ich pro ble ma mi y cio wy mi... 10. Nie dba em o ich wy kszta ce nie, utrzy ma nie i od po czy - nek... 11. Nie sta ra em si ich ko chaç i trak to waç jed na ko wo... 12. By em nie spra wie dli wy w ka ra niu... 13. Roz piesz cza em swo je dzie ci przez spe nia nie wszyst kich ich za chcia nek, np. w oglà da niu te le wi zji... 14. Nie sta ra em si o wspól nà mo dli tw, czy ta nie Pi sma Âw., roz mo wy re li gij ne oraz o zna ki wia ry w miesz ka niu (krzy, ob ra zy re li gij ne)... 15. By em obo j t ny na to, z kim si mo je dziec ko przy jaê ni... 16. Nie wy ma ga em od dzie ci od po wied nie go sza cun ku dla ro dzi ców, ka p a nów, na uczy cie li, lu dzi star szych i dla ka de go cz o - wie ka... 17. Kry ty ko wa em w obec no Êci dzie ci du cho wieƒ stwo (zg)... 18. Wtrà ca em si w po y cie ma eƒ skie dzie ci, po wo du jàc kon flik ty... 19. Nie wy pe nia em obo wiàz ków wo bec chrze Ênia ka... Obo wiàz ki ma on ków 20. Nie ko cha em szcze rze m a/ o ny... 21. Nie trosz czy em si o zdro wie wspó ma on ka... 2
22. Nie po czu wam si do od po wie dzial no Êci za uêwi ce nie i zba wie nie wspó ma on ka... 23. Ukry wa li Êmy przed so bà wa ne spra wy... 24, Utrud nia li Êmy so bie y cie przez z y hu mor, ka pry sy, gniew itp. 25. Roz jà trza li Êmy nie zgo d, opo wia da jàc in nym, co nas dzie - li... 26. Nie do cho wa em wier no Êci ma eƒ skiej (mw)... 27. Uni ka li Êmy po tom stwa w spo sób grzesz ny (mw)... 28. Ogra ni cza li Êmy licz b dzie ci dla w a snej wy go dy... 29. Nasz dom nie jest wzo rem i przy k a dem y cia chrze Êci - jaƒ skie go... Obo wiàz ki wzgl dem Oj czy zny 30. Nie szu ka em szcze rze do bra mo je go Kra ju... 31. Nie spe nia em so lid nie swo ich obo wiàz ków za wo do wych... 32. Nie do brze y em lub y j z to wa rzy sza mi pra cy... 33. Nie da em do bre go przy k a du wspó pra cow ni kom... 34. Sze rzy em z o w Êro do wi sku pra cy przez: prze kleƒ stwa, wul gar ne s o wa, u y wa nie al ko ho lu, ob mo wy itp. 35. Da wa em nie spra wie dli wà za p a t... 36. Pa trzy em przez pal ce na z o, aby mieç spo kój... 37. Po mi nà em pra cow ni ków w awan sie... 38. Zmu sza em pod w ad nych do pra cy po nad si y. PIÑ TE PRZY KA ZA NIE BO E Nie za bi jaj Wszel ka krzyw da: fi zycz na, psy chicz na czy mo ral na, wy rzà - dzo na po Êred nio lub bez po Êred nio, so bie lub bliê nie mu - go dzi w pià te przy ka za nie Bo e. 1. Szko dzi em so bie na zdro wiu, np. przez nad miar je dze nia, pa le nia ty to niu, pi cia al ko ho lu, prze cià e nie pra cà, lek ce wa e nie snu, wy po czyn ku... 2. Usi o wa em po pe niç sa mo bój stwo (mw)... 3. y czy em so bie lub bliê nie mu Êmier ci... 4. Zbyt lek ko myêl nie na ra a em swo je zdro wie i ycie..., 5. Za bi em cz o wie ka, mo e nie na ro dzo ne go (mw)... 6. Za ch ca em, na ma wia em lub zmu sza em do prze rwa nia cià y (zg) - (mw)... 7. y wi do bliê nich nie na wiêç lub nie ch ç... 8. Po bi em lub po ka le czy em ko goê... 9. Gor szy em bliê nich swo im po st po wa niem... 10. Szko dzi em bliê nie mu (w ja ki spo sób?)... 11. Na ma wia em do grze chu (ja kie go?)... 12. Pro wa dzi em po jazd w sta nie nie trzeê wym... 13. Lek ce wa y em prze pi sy bez pie czeƒ stwa na dro dze lub przy pra cy... 14. Nie trak to wa em Êro do wi ska na tu ral ne go ja ko dzie a Bo - e go... 15. Nisz czy em mo je na tu ral ne oto cze nie lub nie prze strze - ga em obo wià zu jà cych prze pi sów od no Ênie ochro ny Êro do wi ska na - tu ral ne go... 16. Zn ca em si nad zwie rz ta mi... 17. Gar dzi em dru gim cz o wie kiem... 18. Wy Êmie wa em si z bliê nie go, prze zy wa em go... 19. Nie mo dli em si za oso bi stych wro gów i prze Êla dow ców... 20. Nie prze ba czy em ko muê w swo im ser cu... 21. Nie ra to wa em bliê nie go w za gro e niu, od mó wi em mu po mo cy... 3 22. Nie pa no wa em nad swo imi z y mi sk on no Êcia mi, np. do gnie wu, chci wo Êci, zmy s o wo Êci, za zdro Êci itp. 23. Ba wi em si cu dzym kosz tem. 24. Przy czy ni em si do roz wo ju na o gu u sie bie lub u in nych (zg)... 25. Za da wa em Êwia do mie cier pie nia fi zycz ne, psy chicz ne lub mo ral ne... 26. Nisz czy em przy jaêƒ mi dzy ludê mi... 27. Za nie dbu j swój roz wój in te lek tu ala ny, mo ral ny, re li gij ny, fi zycz ny, umy s o wy, psy chicz ny... 28. Prze by wam w z ym to wa rzy stwie... SZÓ STE PRZY KA ZA NIE BO E Nie cu dzo ó DZIE WIÑ TE PRZY KA ZA NIE BO E Nie po àdaj o ny bliê nie go twe go 1. Nie mia em na le y te go po sza no wa nia dla cia a i je go si roz rod czych... 2. Mia em upodo ba nie w my Êlach nie skrom nych (mw).. 3. Pra gnà em wi dzieç nie skrom no Êci... 4. Pod nie ca em si do grze chu nie czy ste go przez lek tu r, fan ta zj, fil my, wi do wi ska, por no gra fi, itp. (mw)... 5. Po pe ni em grzech nie czy sty ze so bà lub z in nà oso bà (zg) - (mw)... 6. Po à da em dru giej oso by... 7. Pro wa dzi em nie przy zwo ite roz mo wy (zg) -(mw)... 8. Nie od su nà em od sie bie oka zji do grze chów nie czy stych, np. po dej rza ne oso by, ob raz ki por no, ksià ki, zdj cia, fil my, pro - gra my te le wi zyj ne... 9. Prze ka zy wa em in nym z e ksià ki, fil my, ob raz ki por no itp. (zg) - (mw)... 10. Nie prze strze ga em ro zum nej wsty dli wo Êci w ubio rze iwza cho wa niu... 11. Nad u y wa em praw ma eƒ skich (sto sun ki prze ry wa ne, Êrod ki po ron ne, an ty kon cep cyj ne...) (mw). 12. Nie sta ra em si po znaç etycz nych me tod kie ro wa nia p od no Êcià... 13. Nie sza no wa em w ma eƒ stwe cza so wej nie mo no Êci wspó y cia... 14. Nie uêwia da mia em stop nio wo swo ich dzie ci w dzie dzi nie sek su al nej... 15. Stwa rza em sy tu acje roz bu dza jà ce po à da nie (zg) - (mw)... 16. Pod glà da em y cie sek su al ne in nych... 17. Wcià ga em w prze y cia sek su al ne oso by nie let nie (zg) - (mw)... 18. Ob na a em si pu blicz nie dla pod nie ce nia in nych (zg) - (mw)... 19. Zwle ka em z ro dze niem dzie ci z uro jo nych przy czyn... 20. Po dej mo wa em wspó y cie sek su al ne w ma eƒ stwie w sta nie nie trzeê wym (mw)... 21. Pla no wa em i zmie rza em do roz wo du (mw)... 22. Roz wio d em si (zg) - (mw)... 23. Wsze d em po roz wo dzie w na st p ny zwià zek ma eƒ ski (cy wil ny) (zg) - (mw)... Uwa ga! Ka dy grzech prze ciw szó ste mu i dzie wià te mu przy ka -
za niu Bo e mu po pe nio ny w obec no Êci in nej oso by jest rów no cze - Ênie wiel kim grze chem zgor sze nia, zw asz cza po pe nio ny w obecnoêci dziec ka. SIÓD ME PRZY KA ZA NIE BO E Nie krad nij, DZIE SIÑ TE PRZY KA ZA NIE BO E Nie po àdaj ad nej rze czy blê nie go twe go 1. Przy w asz czy em so bie cu dzà rzecz (pry wat nà, spo ecz nà)... 2. Przy w asz czy em so bie owo ce cu dzej pra cy lub za s u gi in - nych... 3. Za bie ra em in nym czas, ka àc na sie bie cze kaç... 4. Wy rzà dzi em szko d przez le ni stwo, spóê nial stwo, nie do - trzy ma nie umo wy lub usta lo nych ter mi nów... 5. Za trzy ma em rzecz zna le zio nà lub po y czo nà... 6. Nie od da em d u gu w ter mi nie al bo w ogó le nie od da em... 7. Rzecz skra dzio nà ku pi em al bo sprze da em... 8. Da em si prze ku piç przez da wa nie lub bra nie a pó wek... 9. Znisz czy em cu dzà w a snoêç... 10. Nie do pil no wa em rze czy b dà cych w a sno Êcià wspól nà, spo ecz nà... 11. Oszu ka em bliê nie go w han dlu... 12. By em chci wy, za zdro sny, po à da em do bra cu dze go... 13. Nie wy na gro dzi em krzywd ani przed Spo wie dzià Êw., ani po tem... 14. Urzà dzi em si ma te rial nie cu dzym kosz tem... 15. Nie wy na gra dza em spra wie dli wie za pra c... 16. Przy wià zy wa em si zbyt nio do rze czy ma te rial nych 17. By em nie oszcz d ny, a skà py wo bec po trze bu jà cych. 18. Mar no wa em ta len ty swo je i in nych (np. wy k a dow ca nie przy go to wa ny pro wa dzi lek cj )... 19. Za bie ra em in nym bez myêl nie czas... 20. Wy ko rzy sty wa em czas pra cy lub Êrod ki s u bo we dla ce - lów pry wat nych... 21. Oszu ki wa em przy trans ak cjach... Uwa ga! Wszel ka szko da wy rzà dzo na bliê nie mu mu si byç na - pra wio na przed Spo wie dzià Êw. al bo w jak naj krót szym cza sie po niej, po nie wa ina czej Spo wiedê Êw. mo e byç Êwi to kradz ka. ÓSME PRZY KA ZA NIE BO E Nie mów fa szy we go Êwia dec twa prze ciw bliê nie mu twe mu 1. K a ma em i k a mi z przy zwy cza je nia... 2. Po sà dza em lek ko myêl nie... 3. Bez po trze by mó wi em o wa dach lub grze chach bliê nich (ob mo wy)... 4. Oczer nia em bliê nie go, opo wia da jàc o nim nie praw dzi we, z e rze czy... 5. By em ob ud ny wo bec bliê nie go... 6. Nie na pra wi em krzywd spo wo do wa nych mo im k am - stwem... 7. Nie za cho wa em po wie rzo nej mi ta jem ni cy al bo se kre tów... 8. Nie za cho wa em ta jem ni cy za wo do wej (np. le karz, pie l - gniar ka)... 9. Nie do trzy ma em s o wa, obiet nic... 10. Osà dza em bliê nich... 11. Po zy wa em do sà du z b a hych po wo dów... 12. Sta wa em po stro nie nie praw dy (np. dla ko rzy Êci) (zg)... 13. By em wêcib skim, pod s u chi wa em, pod glà da em... 14. Zwa la em wi n na bliê nie go... 15. Do nio s em fa szy wie lub fa szy wie ze zna wa em... 16. Mó wi em bez myêl nie, g u pio (ga dul stwo)... 17. Fa szo wa em do ku men ty... 18. Zmu sza em ko goê do przy j cia po glà dów, sprzecz nych z je go prze ko na nia mi... PRZY KA ZA NIA KO ÂCIEL NE (x 5) 1. "Usta no wio ne przez Ko Êció dni Êwi te Êwi ciç" (por. III przy ka za nie Bo e). 2. "W nie dzie le i Êwi ta na ka za ne we Mszy Êw. na bo nie uczest ni czyç". 3. "Po sty na ka za ne za cho wy waç" - tzn. na le y umar twiaç si przez wszyst kie piàt ki ca e go ro ku oraz po traw mi snych nie spo - y waç. W pià tek P. Je zus by tor tu ro wa ny i ko na na krzy u dla na - sze go zbawie nia, dla te go ka de na sze umar twie nie ma byç z mi o - Êci i wdzi cz no Êci dla Pa na Je zu sa. 4. "Przy naj mniej raz w ro ku spo wia daç si i Ko mu ni Êw. przyj mo waç". Dla bez pie czeƒ stwa na sze go zba wie nia Ko Êció po le - ca w dzi siej szych cza sach cz stà Spo wiedê Êw., np. co mie siàc. Po d u szej prze rwie, np. po trzech mie sià cach, do do brej Spo wie dzi Êw. na le y przy go to waç si ko niecz nie przy po mo cy do bre go (np. ni niej sze go) ra chun ku su mie nia. 5. "W cza sach za ka za nych za baw hucz nych nie urzà dzaç". W okre sach po kut nych na le y co dzie nnie umar twiaç si, np. re zy - gno waç z przy jem no Êci do zwo lo nych, a wi cej cza su po Êwi ciç na mo dli tw, czy ta nie Pi sma Âw. i ksià ek re li gij nych, spe niaç uczyn - ki mi o sier dzia, ubo ga caç swo jà wie dz re li gij nà. GRZE CHY CU DZE (9 ro dza jów) Grzech cu dzy po pe nia ten, kto in nych na ra a na grzech. Te grze chy zda rza jà si bar dzo cz sto i po pe nia je ka dy cz o wiek wte dy, gdy: 1. Po bu dza do grze chu, np. przez nie skrom ny ubiór, roz gnie - wa nie, z e mó wie nie, z e za cho wa nie, itp. (zg)... 2. Ra dzi do grze chu, np. do z o dziej stwa (zg)... 3. Na ka zu je po pe niç grzech, np. dzie ciom, do mow ni kom, pod w ad nym (zg)... 4. Mil czy na grzech bliê nie go, np. e by mieç spo kój... 5. Ze zwa la po pe niç grzech, np. pod w ad nym lub do mow ni - kom... 6. Po ma ga po pe niç grzech, np. przy ra bun ku (zg)... 7. Nie ka rze grze chu, np. po pe nio ne go przez dzie ci, pod - w ad nych (zg)... 8. Bro ni grze chu po pe nio ne go przez ko go kol wiek (zg). 9. Po chwa la grzech po pe nio ny przez ko go kol wiek... GRZE CHY G ÓW NE (7 ro dza jów) Sà to naj bar dziej nie bez piecz ne grze chy, po nie wa bu rzà w za - sad ni czy spo sób mo ral noêç, prze ra dza jàc si a two w groê ne i trud - no ule czal ne na o gi. Te w a Ênie grze chy i na o gi pro wa dzà do naj ci szych zbrod ni, np. do za bój stwa, ba wo chwal stwa, do utra ty wia - ry, do sa mo bój stwa. Na le y wi c te grze chy szcze gól nie Êle dziç w swo im po st po wa niu, aby ka dy z nich w za rod ku li kwi do waç. 4
1. Py cha - jest to nadmierna mi oêç do siebie, czyli zbyt wysokie ocenianie swojej wartoêci. Cz o wiek pysz ny a two od mó wi po s u szeƒ stwa Bo gu i Ko Êcio o wi... 2. Chci woêç - ujaw nia si u cz o wie ka ja ko po goƒ za nie spra - wie dli wym zy skiem i ja ko skàp stwo. 3. Za zdroêç - ro dzi nie ch ç do lu dzi, któ rym si do brze po - wo dzi, któ rzy sà ubo ga ce ni da ra mi na tu ral ny mi. Tym w a Ênie lu - dziom pró bu je za zdro Ênik za szko dziç, np. przez znie s a wie nie... 4. Nie czy stoêç - (por. VI prz. Bo e). 5. Nie umiar ko wa nie w je dze niu i pi ciu - kto kol wiek je po nad mia r sta je si cho ry, oci a y i zmy s owy. Pi cie al ko ho lu w ce lu upi cia si jest grze chem ci kim. 6. Gniew - zda rza si naj cz Êciej u py sza ków. Cz o wiek, któ ry lek ce wa y t sk on noêç u sie bie - do pusz cza si wie lu grze chów nie spra wie dli wo Êci przez znie wa gi, roz sie wa nie stra chu, nisz cze nie przy jaê ni i ma jàt ku itp. 7. Le ni stwo - jest naj bar dziej nie bez piecz ne w dzie dzi nie w a sne go uêwi ce nia, np. przez za nie dby wa nie prak tyk re li gij - nych... In nym prze ja wem le ni stwa jest lek ce wa e nie swo ich obo - wiàz ków np. przez opusz cze nie lub z e wy ko na nie... GRZE CHY PRZE CIW DU CHO WI ÂWI TE MU (6 ro dza jów) Kto kol wiek lek ce wa y te grze chy, nie mo e si ni gdy do brze wy spo wia daç. Trze ba wi c naj pierw te grze chy prze - ciw Du cho wi Âwi te mu sta ran nie po znaç, co dzien nie nad ni mi czu waç i do koƒ ca swo je go y cia wy klu czyç. 1. Grze szyç zu chwa le w na dziei mi o sier dzia Bo e go - kto kol - wiek de cy du je si po pe niç grzech ci ki, li czàc na prze ba cze nie w Sa kra men cie Po ku ty - po pe nia grzech prze ciw DS (mw)... 2. Wàt piç o a sce Bo ej, np. o na nie mo dli si za swo je go m a pi ja ka, po nie wa wàt pi w mo li woêç je go na wró ce nia... 3: Sprze ci wiaç si ja kieê praw dzie chrze Êci jaƒ skiej, np. tej, e Bóg jest S dzià spra wie dli wym, któ ry za do bre czy ny wy na gra dza a za z e ka rze (mw)... 4. Bliê nie mu a ski Bo ej za zdro Êciç, np. wiel kie mu grzesz ni - ko wi, któ ry na wró ci si i sta si gor li wym ka to li kiem prak ty ku jà - cym. 5. Za twar dzia oêç wo bec na tchnieƒ Du cha Âwi te go, np. lek - ce wa e nie na tchnieƒ DS do do brych uczyn ków, do Spo wie dzi Êw. itp. 6. Od k a da nie po ku ty a do Êmier ci, np. y je ktoê w ci kich grze chach i da je po s uch sza ta no wi, któ ry za pew nia go, e przed Êmier cià jesz cze si na wró ci (mw)... GRZE CHY WO A JÑ CE O PO MST DO NIE BA (4 ro - dza je) 1. UmyÊl ne za bój stwo - Naj cz st szà zbrod nià. w obec nych cza sach jest mor do wa nie dzie ci nie na ro dzo nych. Zbrod nia rza mi w tej ma te rii sà: la ka rze, po o ne, ro dzi ce, pie l gniar ki i ci wszy - scy, któ rzy do tej zbrod ni za ch ca li, ra dzi li, zmu sza li lub nie prze - szko dzi li (mw) - (zg). 2 Grzech so dom ski - Sà to grze chy nie czy ste po pe nio ne mi - dzy krew ny mi, zw asz cza w naj bli szym stop niu po kre wieƒ stwa (zg) - (mw). 3. Uci ska nie ubo gich, wdów i sie rot - Tych lu dzi ma my za - wsze mi dzy so bà. Bia da tym, któ rzy ich nie chcà do strzec i wspo - móc ich nie do li. 4. Za trzy my wa nie za p a ty pra cow ni kom - cho dzi o nie spra - wie dli we wy na gro dze nie, p a cenie al ko ho lem, nie rzà dem lub czymê nie go dzi wym. ociàga nie si z za p a tà za pra c itp. (zg)... GRZE CHY ZA NIE DBA NIA Sà to za nie dba ne do bre uczyn ki, któ re ka dy chrze Êci ja nin po wi nien co dzien nie spe niaç: jed ne z obo wiàz ku, a nie któ re w du - chu po ku ty i dla do sko na le nia w mi o Êci. Za nie dby wa ne uczyn ki mi o sier dzia a) wzgl dem du szy (7 ro - dza jów) 1. Nie upo mi na em grze szàcych. 2. Nie po ucza em nie umie jà cych. 3. Wàt piàcym nie u y czy em do brej ra dy. 4. Nie po cie sza em stra pio nych. 5. Nie chcia em krzyw dy cier pli wie zno siç. 6. Nie chcia em ura zów ch t nie da ro waç. 7. Nie mo dli em si ani za y wych, ani za zmar ych. b) wzgl dem cia a (7 ro dza jów) 8. Nie na kar mi em g od ne go. 9. Nie na po i em spra gnio ne go. 10. Nie u y czy em go Êci ny ko muê w wiel kiej po trze bie. 11. Nie wspo mo g em ko goê w wiel kiej po trze bie. 12. Nie sta ra em si o wi ê niów, np. ko goê z bli skich. 13. Nie od wie dza em cho rych, sta rych (ro dzi ców, krew nych, zna jo mych...). 14. Nie bra em udzia u w po grze bie, zw asz cza cz o wie ka za - s u o ne go. 15. Za nie dby wa em naj przed niej sze do bre uczyn ki: mo dli tw, post, ja mu n. 16. Nie sta ra em si o da ry Du cha Âwi te go: mà dro Êci, ro zu - mu, ra dy, m stwa, umie j t no Êci, po bo no Êci i bo jaê ni Bo ej. 17. Nie ubie ga em si o cno ty: 7 cnót g ów nych, 4 cno ty kar - dy nal ne, 3 cno ty Bo skie. 18. Nie sta ra em si uzy skaç od pu stu zu pe ne go. 19. Nie po g biam swo jej wia ry przez czy ta nie Pi sma Âw. i lek tu ry re li gij nej. 20. Trwo ni em czas na nie u y tecz ne lub szko dli we za j cia, np. oglà da nie nie bez piecz nych pra gra mów te le wi zyj nych, d u gie za ba wy, plot ki... Mo dli twa po ra chun ku su mie nia al i moc ne po sta no wie nie po pra wy. Bo e Ojcze mój, z g bi ser ca a u j za wszyst kie grze chy ca e - go y cia me go, po nie wa ob ra zi em Ci i za s u y em na to, e byê mnie ja ko Spra wie dli wy S dzia uka ra tu na zie mi i w wiecz no Êci. Naj bar dziej jed nak a u j za nie dla te go, e Cie bie naj lep sze go Oj - ca, grze cha mi mo imi tak bar dzo ob ra zi em i za smu ci em. a u j, e z po wo du od wró ce nia si si od Cie bie, zmar no wa em za s u gi gorz - kiej m ki mo je go Zba wi cie la Je zu sa Chry stu sa, Sy na Two je go, któ - ry z mi o Êci dla mnie w Ogrój cu krwià si po ci, by ubi czo wa ny, cier niem uko ro no wa ny, niós ci ki krzy, na któ rym w wiel kich bo - le Êciach umar. Po sta na wiam przy po mo cy Two jej a ski po pra wiç y - cie mo je i wi cej nie grze szyç. Niech od tàd zro zu miem le piej, e mój dom ro dzin ny, miej sce pra cy, obo wiàz ki mo je i bliê nich sà warsz ta - tem mo jej do sko na o Êci i Êwi to Êci. Pra gn wy na gro dziç wszel kà szko d, któ rà wy rzà dzi em. Pra gn za wsze do Cie bie na le eç i przy po mo cy a ski Two jej uni kaç wszyst kich grze chów oraz oka zji do nich. Pa nie Je zu nie bàdê mi S dzià., lecz Zba wi cie lem. Mat ko Sy na Bo e go, bà.dê te Mat kà mo jà i broƒ mnie od z e go. Amen. 5
W kon fe sjo na le Pe ni tent kl czàc mó wi wy raê nie: "Niech b dzie po chwa - lo ny Je zus Chry stus". Ka p an od po wia da: "Na wie ki wie ków. Amen". P: e gna si i mó wi: "W imi Oj ca i Sy na, i Du cha Âwi - te go. Amen. Mam lat... Je stem (dziec kiem, uczniem, o na tym, m - at kà, wdo wà). Ostat ni raz spo wia da em si przed (mie sià cem, mie sià - ca mi...). Za da nà po ku t na ostat niej Spo wie dzi Êw. wy pe ni - em, grze chu nie za ta i em. Od ostat niej Spo wie dzi Êw. ob ra zi - em Bo ga na st pu jà cy mi grze cha mi: (przy grze chach ci kich na le y po daç ich licz b i oko licz no Êci)... Po wy zna niu grze chów pe ni tent mó wi: "Wi cej grze chów nie pa mi tam, za wszyst kie grze chy a u j i pro sz o zba wien - nà na uk, po ku t i roz grze sze nie", K: Udzie la krót kiej na uki, wy zna cza po ku t i udzie la roz grze sze nia, czy niàc znak krzy a Êwi te go przy s o wach... "w imi Oj ca i Sy na, i Du cha Âwi te go". P: e gna si, gdy Ka p an czy ni znak krzy a Êw. i od po - wia da: "Amen". K: "Wy s a wiaj my Pa na, bo jest do bry". P: "Bo Je go mi o sier dzie trwa na wie ki". K: "Pan od pu Êci To bie grze chy. Idê w po ko ju". Po tem lek ko za pu ka. P: Po za pu ka niu mó wi: "Bo gu niech b dà dzi ki" i od - cho dzi. Mo dli twa po Spo wie dzi Êw. Pa nie i Bo e mój, dzi ku j Ci za to, eê mnie stwo rzy, eê mnie po wo a do wia ry w Je zu sa Chry stu sa, Sy na Two je go, Zba wi cie la na sze go. Ty udzie lasz nam Du cha Âwi te go, aby Êmy si sta li Two imi dzieç mi i dzie - dzi ca mi. Ty nie opusz czasz grzesz ni ka, lecz szu kasz go z oj - cow skà mi o Êcià. Ty sta le od na wiasz nas przez Sa kra ment Prze ba cze nia i Po jed na nia, aby Êmy co raz do sko na lej upo dab - nia li si do Two je go Sy na. Dzi ku j Ci za cu dow ne dzie o Twe - go Mi o sier dzia i wiel bi Ci wraz z ca ym Ko Êcio em za na sze zba wie nie. To bie niech b dzie chwa a przez Chry stu sa w Du - chu Âwi tym te raz i na wie ki. Amen. Wszech mo gà cy mi o sier ny Bo e, pro sz Ci po kor nie w imi Sy na Twe go, Je zu sa Chry stu sa, daj mi wy trwa oêç w do brem a do Êmier ci. Wspie raj mnie i nie do zwól mi od da - laç si od Cie bie. Amen. Za doêç uczy nie nie Na le y jak naj pr dzej wy pe niç za da nà po ku t. Jest te wska za ne na o yç so bie sa me mu ja kàê sku te - cznà po ku t, uzdra wia jà cà ja kiê na óg lub z e przy zwy cza je nie. Wszel kie krzyw dy, wy rzà dzo ne bliê nim, na le y na pra wiç i wy - na gro dziç. Wszel kie znie wa gi, wy rzà.dzo ne Bo gu, mo na na - pra wiç przez gor li wà po bo noêç i po s u gi wa nie bliê nim, czy - niàc uczyn ki mi o sier dzia. Jed nym z naj lep szych uczyn ków mi o sier dzia jest uzy ska nie od pu stu zu pe ne go za zmar ych. Trze ba rów nie co dzien nie czu waç, aby nie ob ra ziç Bo ga i bliê nie go, uni ka jàc wszel kich z ych oka zji. Po sta no wie nie po - pra wy ma byç kon kret ne i fak tycz nie re ali zo wa ne. 6 Ja kie sà przy czy ny z ej Spo wie dzi Êw. 1. Zbyt d u ga prze rwa. 2. Po wierz chow ny ra chu nek su mie nia. 3. Brak re zy gna cji z grze chów lek kich a na wet ci kich oraz lek ce wa e nie z ych oka zji do grze chu. 4. Za nie dby wa nie na pra wie nia wy rzà dzo nej szko dy i wy - na gro dze nia krzywd. Kon se kwen cjà z ych Spo wie dzi jest nie go dzi we y cie. In - no wier cy za rzu ca jà w a Ênie nam ka to li kom nie mo ral ne y cie i ma jà doêç przy k a dów, by to udo wod niç. Mo na po wie dzieç z ca à pew no Êcià, e kto kol wiek prak ty ku je w swo im y ciu ja - kieê z e przy zwy cza je nie lub ja ki kol wiek na óg, ten spo wia da si êle. Sa kra men ty Êwi te s u à bo wiem ku uzdro wie niu z naj gor szych na wet na o gów, je Êli pe ni tent szcze rze wspó pra - cu je z a skà Bo à. W obec nych cza sach Ko Êció ka to lic ki udo - st p ni swo im wier nym wiel ki dar mi o sier dzia Bo e go, któ ry mo na uzy skaç co dzien nie. Jest to od pust zu pe ny, któ ry spro - wa dza ta ki sam sku tek jak Chrzest Êw. Jed nym z wa run ków uzy ska nia te go da ru jest do brze od pra wio na Spo wiedê Êw., po któ rej mo na wie lo krot nie przyj mo waç Ko mu ni Êw., np. co - dzien nie przez ca y mie siàc. Ty le te mo na uzy skaç od pu stów zu pe nych. Dla te go te Ko Êció za ch ca do co mie si cz nej Spo - wie dzi Êw., ale po do k ad nym ra chun ku su mie nia. Te mu te ce lo wi ma s u yç ni niej szy wzór ra chun ku su mie nia, wg któ re - go na le y przy go to wy waç si do Spo wie dzi Êw., zw asz cza po d u szej prze rwie od ostat niej Spo wie dzi. Dzi siaj jest mo li - woêç spo wia da nia si co dzien nie w ka dym ko Êcie le o ka dej po rze dnia. In struk cja "Eu cha ri sti cum mi ste rium" po ucza, e na le y spo wia daç si po za Mszà Êw. Niech wi c ka dy sta ra si wy pe niç jak naj le piej wszyst kie wa run ki wy ma ga ne do do brej Spo wie dzi Êw. i wte dy do pie ro od czu je ra doêç z przy ja ni z Bo - giem.
7
8