BIZNES IDEE ROZWÓJ NUMER 1 / WRZESIEŃ 2013 DLA BIZNESU? Zmiany wvat Zarządzanie ryzykiem PFRON BPO Nowoczesne rozwiązania dla biznesu.
W numerze 3 3 4 Rozwiązania BPO. Nowoczesne rozwiązania dla biznesu. Zarządzanie flotą bezpieczeństwo ukierunkowane na obniżenie szkodliwości. Praca tymczasowa 6 6 8 10 14 16 18 18 20 22 Wyzwania Wsparcie informatyczne gwarancją ciągłości i bezpieczeństwa usług BPO Zarządzanie ryzykiem w biznesie, czyli jak budować przewagę konkurencyjną firmy Ryzyko nieprawidłowego ustalenia wysokości wpłat obowiązkowych na PFRON w związku z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych Zarządzanie ryzykiem wyzwania stojące przed komitetami audytu Zmiany w VAT szanse czy zagrożenia dla biznesu Zarządzanie Czy praca tymczasowa to tylko elastyczne dopasowanie kadry do potrzeb przedsiębiorców? Śmieciowe kalkulacje Czy można uzależnić wysokość wynagrodzeń pracowników od sytuacji ekonomicznej pracodawcy Szanowni Czytelnicy Oddajemy w Państwa ręce pierwszy numer publikacji poruszającej zagadnienia, które dotyczą każdego podmiotu w Polsce. Hasłem przewodnim numeru jest Ryzyko jako element występujący w różnych obszarach biznesu. Ryzyko towarzyszy wszystkim przedsiębiorcom na każdym etapie podejmowanych przez nich działań i nie kończy się wraz ze zbyciem towaru, usługi czy prawa własności. Skutki podejmowanych działań mogą być odczuwalne jeszcze przez kilka lat i upływać np. z chwilą upływu okresu możliwego do objęcia kontrolą podatkową. Ważne jest, aby mieć świadomość występujących RYZYK, umieć je skwantyfikować i jak najskuteczniej zminimalizować ich skutek. W tym też celu wybraliśmy grupę praktyków, osób, które na co dzień stykają się z zawiłościami prawnymi, podatkowymi czy organizacyjnymi i które na łamach tej publikacji chcą podzielić się swoimi doświadczeniami. Mamy nadzieję, że po zapoznaniu się z zamieszczonym materiałem łatwiej będzie Państwu podejmować decyzje, a w razie niedosytu wiedzy zachęcamy do kontaktu z nami. Mieczysław Budzik Dyrektor Usług Wspólnych Impel Business Solutions m.budzik@impel.pl
Grzegorz Tyszka Prezes Zarządu Impel Business Solutions g.tyszka@impel.pl BPO Nowoczesne rozwiązania dla biznesu Rozwiązania Każdy z nowych przedsiębiorców, stawiając pierwsze kroki na rynku i organizując własne przedsięwzięcie, napotyka wiele barier ograniczających tempo rozwoju, dotyczy to również firm otwierających swoje dywizje w nowych lokalizacjach. A jak cała sytuacja związana z outsourcingiem odnosi się do funkcjonujących od dawna przedsiębiorstw? Stały wzrost konkurencyjności na rynku wymusza na zarządach spółek stałe skupianie się nad poprawianiem przepływu informacji w firmie, pomiędzy firmą a rynkiem oraz ciągłe poszukiwanie nowych kreatywnych rozwiązań w odniesieniu do prowadzonego core-biznesu. Wszyscy przedsiębiorcy zaczynają sięgać po coraz bardziej rozbudowane narzędzia IT, wspierające proces zarządzania przedsiębiorstwem, gdyż tylko takie rozwiązania komunikacyjne pozwalają na kontrolowanie firmy z każdego miejsca i w każdym czasie, dając jednocześnie poczucie kontroli nad prowadzonym biznesem. Wiele międzynarodowych i lokalnych korporacji i holdingów utworzyło w tym celu własne centra usług, skupione na obsłudze wszystkich działalności firmy niezwiązanych z podstawowym przedmiotem jej działania, dając tym samym przedsiębiorstwu możliwość skupienia się na podstawowej działalności, od której zależy dalsze funkcjonowanie na rynku. Taka forma organizacji przedsiębiorstwa umożliwiła outsourcing wewnętrzny służb księgowych, kadrowo-płacowych, IT, prawnych i innych, pozwoliła jednak przede wszystkim na wydzielenie ryzyk związanych z prowadzoną działalnością funkcjonujących w tych obszarach. W wyniku podejmowania takich działań na rynku pojawiły się wyspecjalizowane podmioty Centra Usług Wspólnych (Business Proces Outsourcing BPO), które rozpoczęły świadczenie usług z obszarów dotychczas outsourcowanych jedynie przez duże korporacje wewnętrznie. Dynamiczny rozwój BPO pozwolił na objęcie wszystkich funkcjonujących na rynku firm (w tym dużych i małych przedsiębiorstw) dostępem do usług skonsolidowanych. Efekt skali, różnorodność i skomplikowanie problemów z jakimi się spotykają przy codziennej obsłudze klienta (know-how), dostęp do zaawansowanych narzędzi IT i wyspecjalizowanej kadry, jaką dysponują nowoczesne centra, sprawia, że korzystanie z ich usług pozwala na: komfort i wygodę zarządzania powierzenie procesów wyspecjalizowanym ekspertom; oszczędność czasu i pieniędzy raporty i kontrola możliwe w każdym miejscu i czasie, usługa szyta na miarę ; elastyczność możliwość prowadzenia biznesu i dostosowanie potrzeb do własnej dynamiki rozwoju; bezpieczeństwo outsourcing ryzyk związanych z dostosowaniem procesów do zmieniającego się zarówno otoczenia spółki, jak i prawa; profesjonalne wsparcie w cenie usługi zawarte jest wsparcie pełnej gamy profesjonalistów specjalistów IT, prawników, księgowych pracowników HR etc; standardy obsługi na najwyższym poziomie; korzystanie z wiedzy i doświadczenia firm wyspecjalizowanych w danej usłudze outsourcingowej, zweryfikowanego na szerokim rynku (klientów, które spółka ta obsługuje). Daje to możliwość zastosowania rozwiązań, których dana korporacja nie wprowadziłaby, lub wprowadziłaby znacznie później, jeżeli nie korzystałaby z usług outsourcingu. 3
Rozwiązania Dariusz Wyrzykowski Dyrektor Biura Ubezpieczeń Korporacyjnych TUiR Warta S.A. Zarządzanie flotą bezpieczeństwo ukierunkowane na obniżenie szkodowości Czy zarządzając ryzykiem w ubezpieczeniach komunikacyjnych dla klienta korporacyjnego, można w ten sam sposób skwantyfikować ryzyko dla dwóch różnych flot? Odpowiedź jest prosta nie można, ponieważ nie ma dwóch takich samych flot charakteryzujących się tym samym modelem zarządzania. PProgramy ubezpieczeniowe dla klienta flotowego przygotowywane są zawsze indywidualnie uwzględniając zakres i warunki ubezpieczenia dostosowane do wymagań, oczekiwań i specyfiki danej floty. Jednym z kluczowych elementów wpływających na koszt programu ubezpieczenia dla floty są dane dotyczące jej przebiegów szkodowych, tj. liczby szkód i wartości wypłaconych odszkodowań użytkowanych we flocie pojazdów w okresie ostatnich kilku lat. Przy ocenie ryzyka ubezpieczenia floty brane są także pod uwagę takie elementy jak struktura i wiek pojazdów we flocie (im starsze pojazdy, tym wyższe stawki AC) czy profil działalności firmy i przeznaczenie użytkowanych pojazdów. Z punktu widzenia wyceny ryzyka ważny jest również model / proces likwidacji szkód. To, w jaki sposób jest likwidowana szkoda (koszt roboczogodziny, części zamienne oryginalne czy zamienniki), wpływa bezpośrednio na wysokość średniej szkody, co z kolei przekłada się na wartość świadczeń. O wartości świadczeń decyduje również tzw. częstość szkód / liczba szkód, czyli innymi słowy liczba zdarzeń szkodowych. Jeżeli jesteśmy w stanie dobrze zarządzać obydwoma kategoriami, tzn. obniżać średnią szkodę oraz powodować mniej szkód, to przebiegi szkodowe naszej floty są lepsze, a co za tym idzie, cena za ubezpieczenie spada. Kolejnym elementem wpływającym na cenę ubezpieczenia 4
Rozwiązania jest podział ryzyka pomiędzy klientem a zakładem ubezpieczeń (dotyczy ubezpieczenia AC). W szczególności dotyczy to wysokości i rodzaju franszyz (integralna / redukcyjna), udziałów własnych oraz klauzul fakultatywnych rozszerzających zakres ochrony ustalonych w ramach programu ubezpieczenia dla floty. Umiejętne zarządzanie szkodowością floty własnej jest obecnie kluczowym zadaniem każdego fleet menagera osoby, która zarządza parkiem samochodowym w przedsiębiorstwie i wytycza pracownikom odpowiednie zasady użytkowania pojazdów. Dobrze napisana polityka flotowa (tzw. car policy danej firmy) staje się ważnym elementem w procesie wyceny ryzyka / przygotowania oferty ubezpieczenia floty. Badania pokazują, że systemowe prowadzenie działań profilaktycznych wpływa istotnie na bezpieczeństwo danej floty. Do najczęściej stosowanych działań prewencyjnych (pozaubezpieczeniowych), realizowanych w ramach polityki flotowej należą: systemy kar i nagród dla kierowców uwzględniające całe spektrum możliwych rozwiązań, m.in. udział własny pracownika w szkodzie, przydzielenie gorszego samochodu szkodowym kierowcom, nagrody dla bezszkodowych kierowców, możliwość odkupu użytkowanego pojazdu na preferencyjnych warunkach, monitoring pojazdów z wykorzystaniem systemów GPS rozwiązanie bardzo popularne w firmach transportowych (ułatwia logistykę i optymalizację tras przewozów), ale też coraz częściej spotykane we flotach osobowych umożliwia m.in. monitorowanie i kontrolę czasu pracy kierowców, lokalizowanie pojazdów, większe zdyscyplinowanie kierowców, system szkoleń doskonalących techniki jazdy i poprawiających bezpieczeństwo (np. finansowany we własnym zakresie przez szkodowych kierowców). Spośród rozwiązań ubezpieczeniowych do najbardziej efektywnych należą: wprowadzenie udziału własnego lub franszyzy redukcyjnej jeżeli we flocie odnotowujemy dużą ilość drobnych szkód parkingowych, to wyłączenie ich z zakresu ochrony może pozwolić na spore obniżenie stawek ubezpieczeniowych, zastosowanie w umowie generalnej klauzuli podziału zysków i strat wprowadzenie klauzuli pozwala na obniżenie stawek, jednak część ryzyka zostaje po stronie firmy jeżeli szkodowość będzie zła, to musimy się liczyć z koniecznością dopłaty składki określonej w umowie. Jeżeli jednak przebiegi szkodowe floty poprawią się, mamy szansę na partycypowanie w zysku ubezpieczyciela, wybór wariantu uwzględniającego stosowanie potrąceń amortyzacyjnych przy wycenie kosztów naprawy w takim wariancie ubezpieczenie pokryje jedynie koszty naprawy pojazdu z zastosowaniem zamienników części w serwisach nieautoryzowanych lub sieci naprawczej ubezpieczyciela, odpowiedni dobór warsztatów dokonujących napraw powypadkowych, negocjowanie cen części stosowanych w naprawach i kosztów roboczogodziny elementy te mają bezpośredni wpływ na wysokość wypłacanych odszkodowań, a tym samym na wynik techniczny ubezpieczeń naszej floty. Pamiętajmy, że poprawa bezpieczeństwa oprócz oszczędności związanych z niższymi kosztami ubezpieczeń zapewni sprawniejsze funkcjonowanie całej firmy, bez zbędnych przestojów uszkodzonych pojazdów, konieczności ponoszenia kosztów związanych z organizacją napraw i likwidacji szkód, czy absencji pracowników poszkodowanych w wypadkach. Warto także podkreślić, że bezpieczna jazda (czy przejazdy na zoptymalizowanych dzięki systemowi GPS trasach) to mniejsze zużycie paliwa, a tym samym spore oszczędności w obszarze generującym chyba największe koszty związane z eksploatacją floty. Należy również pamiętać, że informacje o wszystkich szkodach komunikacyjnych oraz ich sprawcach kierujących pojazdami przekazywane są przez zakłady ubezpieczeń do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Ponieważ większość ubezpieczycieli na polskim rynku korzysta już z możliwości weryfikowania historii szkodowej klienta w bazach UFG, to szkody spowodowane przez kierowcę w pojeździe służbowym mogą mieć wpływ na wysokość składki, w przypadku gdy będzie chciał ubezpieczyć pojazd prywatny. Dlatego też warto pamiętać, że bezpiecznie użytkując samochód służbowy, dbamy zarówno o szkodowość floty, jak i poziom własnej historii szkodowej, która uprawnia bądź nie do odpowiedniego poziomu zniżki, w przypadku ubezpieczeń indywidualnych. 5
Wyzwania Mariusz Tumasz Wsparcie informatyczne gwarancją ciągłości i bezpieczeństwa usług BPO Przed wydrukowaniem tego e-maila zastanów się, czy faktycznie jest to konieczne coraz częściej widzimy takie stopki w wiadomościach poczty elektronicznej otrzymywanych od różnych nadawców. Jaki jest cel takiego działania? Czemu służyć ma niniejszy komunikat? Z pewnością celem nadrzędnym jest w tym przypadku ekologia z jednego drzewa można średnio wyprodukować 12 000 kartek A4 niewielkiej wielkości przedsiębiorstwo jest w więc w stanie zużyć taką ilość w ciągu 1 dnia. Jednym z celów pośrednich jest oczywiście ograniczenie kosztów, z jakimi wiąże się wydrukowanie każdego dokumentu, a to już przecież wpływa bezpośrednio na wyniki danego przedsiębiorstwa. Tylko czy sam komunikat wystarczy, aby te cele osiągać? Na pewno nie niezbędne są do tego odpowiednie narzędzia, które pozwolą osobie przetwarzającej dany dokument zrealizować konkretny proces w sposób alternatywny dla formy papierowej czyli w sposób elektroniczny. Przetwarzanie dokumentów, a co za tym idzie przetwarzanie informacji, to element każdego procesu, jaki funkcjonuje w przedsiębiorstwie. W każdym przedsiębiorstwie funkcjonują trzy podstawowe rodzaje procesów: 1. Procesy zarządcze związane z zarządzaniem strategicznym przedsiębiorstwem. 2. Procesy operacyjne będące podstawą, istotą działania danego przedsiębiorstwa np. produkcja, sprzedaż. 3. Procesy wspierające wspomagające podstawową działalność są to m.in. wsparcie w obszarze IT, księgowość czy wreszcie procesy kadrowe. W celu minimalizacji ryzyka działalności przedsiębiorstwa spółki najczęściej outsourcują procesy wspomagające tak, aby skupić się na istocie swojej działalności i tutaj pojawiają się firmy świadczące tzw. BPO, czyli usługi outsourcingu procesów biznesowych. To właśnie w tych procesach mamy do czynienia z największą ilością przetwarzanych dokumentów i informacji. Tutaj więc pojawia się największy potencjał dla narzędzi informatycznych, które umożliwią: 1. Sprawne dostarczenie/otrzymanie informacji (często zamianę tej wcześniejszej na postać elektroniczną, aby nie powielać kosztownej formy papierowej). 2. Przetworzenie informacji. 3. Zapis i archiwizację informacji. Obecnie faktycznie żaden proces wspierający nie jest w stanie funkcjonować bez wsparcia informatycznego. Przecież nawet najmniejsza jednoosobowa firma korzysta z takiego wsparcia chociażby w celu komunikacji z kooperantami (telefon, poczta elektroniczna, strona WWW) jak więc mogłoby w takim przypadku funkcjonować przedsiębiorstwo świadczące usługi BPO? Nie byłoby to możliwe. 6
Wyzwania 3. Ryzyko przestoju aplikacji aplikacje są główną zauważalną przez biznes warstwą stanowiącą jednocześnie podstawowe narzędzia dla pracy tegoż biznesu. W przypadku outsourcingu usług wspierających takich jak księgowość czy HR podstawowym narzędziem świadczenia tych usług jest system ERP (enterpise resource planing). Spółka świadcząca outsourcing procesów biznesowych powinna więc zadbać, aby takie narzędzie było dostępne dla jego pracowników. Dostępność w tym przypadku należy rozumieć jako niezawodność. Wdrożony system powinien uwzględniać procesy zachodzące w przedsiębiorstwie, a jego eksploatacja oprócz standardowego użytkowania powinna ujmować trzy podstawowe grupy działań obsługowych: konserwacja, modernizacja i rozwój. Niezwykle ważne jest więc, aby już na samym początku, definiując potrzeby biznesowe dla systemu ERP spółka świadcząca usługi BPO zapewniła sobie odpowiednie wsparcie informatyczne. Sprawne wsparcie IT zapewnia w usługach BPO eliminację tzw. ryzyka technologicznego, na które to składa się przede wszystkim: 1. Ryzyko przestoju sieci teleinformatycznej będącej najniższą warstwą dla komunikacji w przedsiębiorstwie. 2. Ryzyko przestoju systemów informatycznych stanowiących warstwę wsparcia dla całych procesów przetwarzania informacji. Firmy informatyczne stają się więc swoistym dostawcą procesów wspierających w tym przypadku także dla przedsiębiorstw świadczących usługi outsourcingu procesów biznesowych występują więc na samym początku łańcucha wsparcia działania przedsiębiorstwa. Czasy, w których dział informatyki funkcjonował w przedsiębiorstwie tylko jako koszt, minęły już bezpowrotnie dziś firma świadcząca usługi informatyczne staje się pełnoprawnym partnerem w zapewnieniu z jednej strony bezpieczeństwa ciągłości działania przedsiębiorstwa, a z drugiej strony w zapewnieniu ekonomicznego wykorzystania zasobów niezbędnych do przetwarzania informacji w przedsiębiorstwie zastanów się więc przed wydrukowaniem niniejszego artykułu, czy faktycznie jest to konieczne. 7
Wyzwania Patrycja Danilczuk Wiceprezes Zarządu, Brokers Union p.danilczuk@brokersunion.pl Zarządzanie ryzykiem w biznesie, czyli jak budować przewagę konkurencyjną firmy 1 W Każde przedsięwzięcie gospodarcze, niezależnie od jego skali, wiąże się nieodzownie z ryzykiem. Zagrożenia dla współczesnego przedsiębiorstwa wynikają już nie tylko ze zdarzeń losowych, ale również ze świadomych działań uczestników rynku właścicieli i menedżerów. Z jednej strony mówimy bowiem o ryzyku katastrof naturalnych czy czynnika ludzkiego, które mogą zachwiać nawet najbardziej stabilnym biznesem. Z drugiej działalność gospodarcza to konieczność poszukiwania nowych możliwości, nowych rynków zbytu i nowych szans na rozwój, która zmusza przedsiębiorców do podejmowania zwiększonego ryzyka. Wobec nowej sytuacji gospodarczej istotnym zadaniem każdej organizacji staje się konieczność wprowadzenia skutecznego systemu zarządzania ryzykiem. Organizacja procesów w tym zakresie nie spowoduje oczywiście zniknięcia zagrożeń, ale prowadzona w prawidłowy sposób sprawi, że zarząd będzie miał pełną świadomość ryzyk, wobec których stoi firma oraz możliwych skutków tych ryzyk. Z kolei mając świadomość możliwego wpływu zagrożeń na prowadzoną działalność będzie gotowy do przyjęcia ryzyka, bądź oddziaływania na nie odpowiednio dobranymi metodami. Oczywiście nie da się stworzyć jednego sposobu zarządzania ryzykiem dla wszystkich przedsiębiorstw funkcjonujących na różnych rynkach i w różnych branżach. W każdym przedsiębiorstwie formuła systemu zarządzania ryzykiem może, a nawet powinna wyglądać inaczej. Wszelkie działania podejmowane w tym kierunku muszą być zgodne z charakterem branży, specyfiką działalności przedsiębiorstwa, obowiązującą kulturą organizacyjną. Dodatkowo zarządzanie ryzykiem jest procesem wymagającym ciągłego dostosowywania się do ewoluujących warunków prowadzonej działalności. Optymalizacja procesów zarządzania ryzykiem klienta staje się wyzywaniem dla nowoczesnych brokerów ubezpieczeniowych. Zmieniająca się sytuacja gospodarcza wymaga od pośredników ubezpieczeniowych wypracowania nowoczesnych metod identyfikacji, szacowania i oddziaływania na ryzyko. Proces zarządzania ryzykiem składa się ze ściśle określonych, następujących po sobie etapów. Punktem wyjścia będzie w każdym przypadku profesjonalny audyt ubezpieczeniowy. Działania audytu umożliwiają identyfikację ryzyk oraz weryfikację dotychczasowych metod jego kontroli, a wnioski płynące z tych działań będą podstawą do przygotowania optymalnych rozwiązań w zakresie zarządzania ryzykiem firmy. Oparcie na doświadczeniu brokera profesjonalisty pozwala uniknąć błędów, na które narażone są firmy nie stosujące w zakresie zarządzania ryzykiem rozwiązań systemowych i kompleksowych. 8
Wyzwania 2 Jakie korzyści przemawiają za nowoczesnym podejściem do procesu zarządzania ryzykiem w biznesie? Pierwsza i podstawowa to zapewnienie bezpieczeństwa organizacji. Wprowadzenie nowoczesnego podejścia do zarządzania ryzykiem to nie tylko zmniejszenie wrażliwości firmy na niespodziewane zdarzenia losowe, ale także usprawnienie procesu planowania i decyzyjności. Sprawnie funkcjonujący system skłania menedżerów do przewidywania ryzyka we właściwym czasie, a następnie odpowiedniego nim zarządzania. Nieprzewidziane i niepożądane zdarzenia będą występować rzadziej, a ich skutki będą mniej 3dotkliwe. To z kolei gwarantuje, że mniej czasu firma będzie poświęcać na gaszenie pożarów, natomiast nowe inicjatywy z większym prawdopodobieństwem będą kończyć się sukcesem. Dalej, optymalizacja procesów zarządzania ryzykiem to jednocześnie optymalizacja kosztów jego finansowania. Zadaniem brokera będzie w tym obszarze przygotowanie szczelnego, ale jednocześnie optymalnego dla przedsiębiorstwa programu ubezpieczeniowego, pozwalającego na redukcję kosztów oddziaływania na ryzyko zarówno przez jego transfer na ubezpieczyciela, jak i inne formy oddziaływania na zagrożenia jak redukcja lub zatrzymanie. Wreszcie, sprawny, optymalny i nowoczesny system zarządzania ryzykiem pozwala managerom podejmować większe ryzyko, a tym samym umożliwia budowę przewagi konkurencyjnej. Wdrożony system zarządzania ryzykiem będzie też elementem marki firmy. Nowoczesne organizacje odnoszące sukcesy wykorzystują zarządzanie ryzykiem jako element różnicujący, dowodząc w ten sposób, że dobre zarządzanie ryzykiem jest jednoznaczne z dobrym zarządzaniem przedsiębiorstwem. Z powyższych względów nowoczesne, nastawione na rozwój organizacje odchodzą od współpracy z dotychczasowymi pośrednikami ubezpieczeniowymi na rzecz profesjonalnych firm brokerskich, stawiających na nowoczesne i sprawdzone metody zarządzania ryzykiem w odniesieniu do całej organizacji. Dotychczasowe rozproszone podejście do ryzyka nie daje bowiem zarządom globalnego obrazu zagrożeń, na które narażona jest organizacja. Wyzwania stawiane przed współczesną firmą wymagają potraktowania zarządzania ryzykiem jako elementu strategii przedsiębiorstwa, zakładającej podejście do ryzyka w sposób zorganizowany i kompleksowy w oparciu o innowacyjne rozwiązania. Bez rozpoznania i zrozumienia ryzyka każdemu menedżerowi trudno będzie podejmować właściwe decyzje biznesowe. Podjęcie właściwej decyzji wymaga uwzględnienia coraz większej ilości czynników dostarczanych przez zmieniające się otoczenie biznesowe. Istotne jeszcze kilka lat temu ryzyka, związane głównie ze zdarzeniami losowymi, przechodzą na dalszy plan ze względu na ich lepsze rozpoznanie i wypracowanie skutecznych metod oddziaływania na nie. Z kolei na pierwsze miejsce wysuwają się nowe, zróżnicowane i złożone zagrożenia, jak chociażby: wahania popytu, rosnąca konkurencja, kryzysy reputacji, niepokoje pracownicze itp. Ta zmieniająca się sytuacja wymaga od zarządzających nowego podejścia do zarządzania ryzykiem, którego gwarantem i dostawcą stają się nowocześni brokerzy ubezpieczeniowi. 9
Anna Makuszyńska Dyrektor Operacyjny ds. klienta zewnętrznego, Impel Business Solutions a.makuszynska@impel.pl Wyzwania Ryzyko nieprawidłowego ustalenia wysokości wpłat obowiązkowych na PFRON w związku z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych Pracodawca zatrudniający powyżej 25 pracowników (w przeliczeniu na pełny etat) a nie osiągający 6% wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych zobowiązany jest do dokonywania miesięcznych wpłat obowiązkowych na PFRON. 10
WWysokość dokonywanych wpłat ustala się uwzględniając stany zatrudnienia ogółem i zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz przeciętne wynagrodzenie. Zwiększenie stanu zatrudnienia ogółem w sposób bezpośredni wpływa na podwyższenie kwoty comiesięcznej wpłaty. Pracodawca ma jednak możliwość obniżenia wysokości wpłat obowiązkowych na PFRON poprzez zatrudnienie w firmie osób niepełnosprawnych. Tak więc pracodawca zatrudniający przykładowo 100 osób, może dokonywać wpłat na PFRON w pełnej wysokości, ale zatrudniając osoby niepełnosprawne, może zmniejszyć lub nawet całkowicie zwolnić się z obowiązku dokonywania wpłat. Przykładowe kwoty przedstawia poniższa tabela. Wyliczenie kwoty wpłat obowiązkowych na PFRON wiąże się jednak z koniecznością prawidłowego ustalenia stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych w firmie. W praktyce ustalanie tych danych może przysporzyć znacznych trudności związanych z zastosowaniem obowiązujących przepisów prawa. Wyzwania Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 1 od ponad 2 lat określa zasady wskazujące z jakim dniem osobę, która dostarczyła orzeczenie o niepełnosprawności, pracodawca może zaliczyć do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Z reguły będzie to dzień dostarczenia pracodawcy aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności. Od tej zasady istnieją jednak wyjątki umożliwiające zaliczenie pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych przed dniem dostarczenia pracodawcy orzeczenia. Jeżeli bowiem pracownik dostarcza kolejne orzeczenie o niepełnosprawności, wówczas pracodawca może uznać ciągłość orzeczenia lub uznać, że osoba była niepełnosprawna do 3 miesięcy wstecz. Zaliczenie pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych w okresie poprzedzającym dostarczenie orzeczenia wiąże się z koniecznością ustalenia przez pracodawcę dodatkowych przesłanek, tj.: 1. Terminowość złożenia wniosku o wydanie orzeczenia przez pracownika. 2. Istnienie niepełnosprawności w tym okresie. WYSOKOŚĆ MIESIĘCZNYCH WPŁAT NA PFRON Spółka A Spółka B Spółka C Spółka D 100 100 100 100 osób pełnosprawnych osób pełnosprawnych, w tym jedna osoba niepełnosprawna (schorzenie zwykłe) osób pełnosprawnych, w tym jedna osoba niepełnosprawna (schorzenie szczególne) osób pełnosprawnych, w tym 6 osób niepełnosprawnych 9 000,64 zł 7 500,53 zł 3 000,21 zł brak wpłat 1 Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2011, nr 127, poz. 721 z poz. zm.) 11
Wyzwania Jeżeli pracownik złożył wniosek w ustawowo określonym terminie, tj. najpóźniej w dniu następującym bezpośrednio po upływie ważności poprzedniego orzeczenia, a jednocześnie z orzeczenia wynika, że niepełnosprawność istniała w tym okresie, wówczas pracodawca ma prawo uznać ciągłość orzeczenia. Jednakże jeżeli wniosek został złożony przez pracownika z przekroczeniem terminu, wówczas pracownika możemy zaliczyć do stanu osób niepełnosprawnych wyłącznie 3 miesiące wstecz, licząc do dnia dostarczenia pracodawcy nowego orzeczenia. Wsteczne zaliczenie pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych umożliwia pracodawcy dokonanie korekt złożonych do PFRON deklaracji wpłat, w celu obniżenia wysokości wpłaty za poprzednie miesiące. Przepisy ustawy o rehabilitacji ( ) miały na celu uregulowanie zasad zaliczania osób dostarczających orzeczenia do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, jednakże w praktyce budzą one niejednokrotnie poważne wątpliwości lub trudności w interpretacji. Przykładem mogą być orzeczenia wydawane przez lekarzy orzeczników ZUS, które na mocy ustawy traktowane są na równi z orzeczeniami o niepełnosprawności. W dokumentach wydawanych przez lekarzy orzeczników ZUS nie jest wskazywana data złożenia wniosku przez pracownika, co skutkuje niemożliwością zastosowania przez pracodawcę przepisu dotyczącego wstecznego uznania okresu niepełnosprawności. Teoretycznie pracodawca może uzyskać informację o dacie złożenia wniosku bezpośrednio od pracownika lub od ZUS, wiąże się to jednak z koniecznością podejmowania dodatkowych czynności, a ponadto istnieje ryzyko uzyskania błędnych informacji (np. pracownik podał przybliżoną datę) lub odmowy ich udzielenia. W takiej sytuacji pomimo spełnienia formalnych przesłanek, pracodawca nie może skorzystać z prawa uznania ciągłości orzeczenia, a co za tym idzie, nie może dokonać obniżenia wpłat obowiązkowych na PFRON w poprzednich miesiącach. Ustawodawca dopuścił również możliwość obniżenia wpłat na PFRON w związku z zatrudnieniem przez pracodawcę osób niepełnosprawnych posiadających schorzenia szczególne wymienione w rozporządzeniu MPIPS z dnia 18.09.1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz jego obniżania 2. Do schorzeń tych zaliczono m.in. chorobę Parkinsona, stwardnienie rozsiane, głuchotę, późne powikłania cukrzycy czy epilepsję. Zatrudnienie pracownika niepełnosprawnego ze schorzeniem szczególnym powoduje dodatkowe obniżenie wpłat na PFRON. Przykładowe kwoty wpłat obowiązkowych na PFRON w przypadku zatrudnienia pracownika niepełnosprawnego ze schorzeniem zwykłym oraz schorzeniem szczególnym przedstawia grafika na poprzedniej stronie. Aby skorzystać z obniżenia wpłat na PFRON w związku z zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej ze schorzeniem szczególnym, praco- 12
Wyzwania dawca musi dokonać odpowiedniej kwalifikacji przedstawionych przez pracownika orzeczeń i zaświadczeń w celu prawidłowego zaliczenia pracownika ze szczególnych schorzeniem do stanu osób niepełnosprawnych. W omawianej sytuacji stosujemy wszystkie opisane powyżej zasady zaliczania pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem, że do grona osób ze schorzeniem szczególnym pracownik może zostać zaliczony wyłącznie od dnia dostarczenia pracodawcy dokumentu poświadczającego wystąpienie takiego schorzenia. Dokumentem takim może być zarówno orzeczenie, które wskazuje bezpośrednio na występowanie u pracownika schorzenia szczególnego (np. epilepsja) lub dodatkowe zaświadczenie lekarskie, poświadczające schorzenie szczególne. W dniu 24.01.2013 r. weszły w życie rozporządzenia 3 w sprawie ustalenia wzorów deklaracji i informacji składanych do PFRON w związku z wpłatami na ten fundusz. Co prawda pracodawcy nowe wzory zastosują dopiero w październiku 2013 r., kiedy będą składali deklaracje lub informacje za wrzesień 2013 r. Wówczas również będą zmuszeni dokonać korekt deklaracji lub informacji składanych za poprzednie miesiące, obejmujące nie Warunkiem prawidłowego ustalenia wysokości wpłat obowiązkowych na PFRON lub możliwości zwolnienia pracodawcy z wpłat jest właściwe ustalenie stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych. tylko cały 2013 r., lecz również miesiące roku 2012. W przypadku deklaracji dotyczących wpłat na PFRON korekta będzie dokonywana od grudnia 2012 r., informacje składane przez pracodawców zwolnionych z wpłat na PFRON od października 2012 r. Już dzisiaj warto przyjrzeć się nowym wzorom dokumentów, aby w przyszłości móc je prawidłowo wypełnić i prawidłowo ustalić wysokość wpłat lub prawo do zwolnienia z wpłat. Ustawodawca we wzorach zamieścił osobne pole dla nowej, dotychczas nigdzie nie definiowanej grupy osób niepełnosprawnych osób niepełnosprawnych bez ustalonego stopnia niepełnosprawności. W przypisach możemy przeczytać, że są to osoby legitymujące się orzeczeniem, lecz w odniesieniu do całości lub części okresu sprawozdawczego w orzeczeniu tym nie ustalono stopnia niepełnosprawności tej osoby. Oznacza to, że pracodawca, badając możliwości zaliczenia pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, musi dodatkowo ustalić, czy w danym okresie pracownik legitymuje się orzeczonym stopniem czy może w stosunku do części okresu objętego orzeczeniem pracownik jest osobą niepełnosprawną, jednakże bez orzeczonego stopnia niepełnosprawności. Osoba niepełnosprawna bez orzeczonego stopnia niepełnosprawności jest wliczana do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych ogółem, co oznacza, że również w tym przypadku pracodawca może korzystać z możliwości obniżenia wpłat obowiązkowych na PFRON. Warunkiem prawidłowego ustalenia wysokości wpłat obowiązkowych na PFRON lub możliwości zwolnienia pracodawcy z wpłat jest właściwe ustalenie stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Biorąc pod uwagę obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, zmiany interpretacji przepisów przez organy państwa oraz trudności w bieżącej interpretacji wielu orzeczeń o niepełnosprawności, istnieje ryzyko nieprawidłowego ustalenia przez pracodawcę wysokości wpłat obowiązkowych na PFRON. Dążąc do ograniczenia ryzyka błędu, pracodawca powinien na bieżąco pozyskiwać wiedzę o zmieniających się przepisach prawa w tym zakresie, lecz również o pojawiających się nowych interpretacjach przepisów prawa. 2 Rozporządzenie MPIPS z dnia 18.09.1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz jego obniżania (Dz.U. z 1998 r., nr 124, poz. 820) 3 Rozporządzenie MPIPS z dnia 20.12.2012 r. w sprawie określenia wzorów miesięcznych i rocznych informacji o zatrudnieniu, kształceniu lub o działalności na rzecz osób niepełnosprawnych (Dz.U. z dnia 9.01.2013 r., poz. 33, zm. Dz.U. z 7.05.2013 r., poz. 530) oraz Rozporządzenie MPIPS z dnia 20.12.2012 r. w sprawie ustalenia wzorów deklaracji składanych Zarządowi Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten Fundusz (Dz.U. z dnia 9.01.2013 r., poz. 32, zm. Dz.U. z 10.05.2013 r., poz. 553) 13
Dariusz Komorowski Dyrektor Centrum Księgowego, Impel Business Solutions d.komorowski@impel.pl Wyzwania Zarządzanie ryzykiem wyzwania stojące przed komitetami audytu Od 2009 roku ustawa o biegłych rewidentach i ich samorządzie nakłada na rady nadzorcze spółek publicznych obowiązek tworzenia w ramach rad nadzorczych tak zwanych komitetów audytu. Do ich głównych zadań należą: monitorowanie procesu sprawozdawczości finansowej, skuteczności kontroli wewnętrznej oraz procedur zarządzania ryzykiem. W ten sposób ustawodawca, ujednolicając przepisy krajowe z dyrektywami UE, wyposażył inwestorów w oręż w walce z nadużyciami i w narzędzie do zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie. 14
Wyzwania Czy rzeczywiście nowe przepisy poprawiły jakość nadzoru? Po pierwszych latach funkcjonowania nowych przepisów można pokusić się o ocenę skutków ich wprowadzenia. Badania przeprowadzone wśród spółek publicznych po roku od wprowadzenia nowych przepisów 1 wskazują główne obszary aktywności Komitetów Audytu: w przeważającej części są to czynności związane z wyborem biegłego rewidenta oraz nadzorem nad procesem sprawozdawczości zewnętrznej co z kolei często sprowadza się wyłącznie do analizy wyników prac biegłego rewidenta. Niestety, często nie ma tu miejsca na nadzór nad kontrolą wewnętrzną i zarządzanie ryzykiem, które to działania mogłyby przynieść korzyści organizacji. Dlaczego tak się dzieje? Wskazywane są ograniczenia w możliwości skutecznej realizacji tych zadań. Jako najważniejsze wymieniane są: brak osób z odpowiednimi kompetencjami, niskie wynagrodzenia za pełnienie funkcji, brak czasu na realizację tych zadań przez członków rady nadzorczej oraz brak wzorów postępowania nadających się do natychmiastowego zastosowania na polskim gruncie. Wydaje się, że po części pokutuje też przekonanie, że nowe zadania rady nadzorczej to kolejny uciążliwy obowiązek nałożony przez ustawodawcę na przedsiębiorcę. I nie są one traktowane w kategoriach szansy na poprawę jakości nadzoru. Czym jest owo ryzyko i dlaczego zarządzanie nim jest według ustawodawcy ważne? Na pewno nie należy ryzyka utożsamiać z czymś zdecydowanie negatywnym. Nie jest też możliwe całkowite wyeliminowanie ryzyka z działalności gospodarczej. Ryzyko jest jej nieodłącznym elementem. Zaakceptowanie go pozwala na uzyskanie ponadprzeciętnych stóp zwrotu i budowanie wartości firmy dla inwestora. Jednak można i należy nim zarządzać, tak aby utrzymywało się na akceptowalnym przez inwestora poziomie i nie przeszkodziło w realizacji strategii przedsiębiorstwa. Punktem wyjścia jest zbudowanie mapy ryzyk, co jest niczym innym jak graficznym zobrazowaniem ryzyk na dwóch osiach współrzędnych, gdzie jedna z nich obrazuje istotność (wartość) ryzyka, a druga prawdopodobieństwo realizacji. Narzędzie to pozwala na identyfikację tych ryzyk, które ze względu na wartość i prawdopodobieństwo są krytyczne oraz tych, które można uznać za marginalne. I w tym miejscu komitet audytu może natknąć się na problem, który jest wskazywany jako jedno z głównych ograniczeń w jego skutecznym działaniu brak osób z odpowiednim doświadczeniem i kompetencjami. Identyfikacja ryzyk wymaga szerokich kwalifikacji i analizy wielu obszarów działalności organizacji, od zarządzania kadrami (polityka doboru kadry kierowniczej, ustalanie systemów motywacyjnych, tak aby nie były ukierunkowane na cele krótkoterminowe w sposób pomijający długookresową perspektywę budowania wartości firmy), poprzez znajomość systemów IT (ochrona danych, kontrola wewnętrzna poprzez segregację uprawnień w systemach IT), znajomość finansów (ocena projektów inwestycyjnych), po znajomość przepisów prawa podatkowego (zarządzanie ryzykami podatkowymi). Kluczem do przezwyciężenia tych barier może być dostrzeżenie roli, jaką w procesie zarządzania ryzykiem powinny odgrywać zarówno podmioty zewnętrzne (biegły rewident, doradcy z różnych obszarów), jak i komórki wewnątrz organizacji. Od efektywnej komunikacji komitetu audytu z działem audytu wewnętrznego, księgowości czy działem prawnym, a także od odpowiedniego ich umiejscowienia w strukturze organizacyjnej, zależy efektywność sprawowanego nadzoru. Efektywna współpraca pomiędzy działami firmy i zewnętrznymi doradcami a komitetem audytu może doprowadzić do odpowiedniego rozłożenia akcentu pomiędzy nadzór nad sprawozdawczością i nadzór nad procesami zarządzania ryzykiem. 1 Komitety Audytu w Polsce w 2010 roku. Badanie spółek publicznych notowanych na GPW praca zbiorowa: Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych, PwC, Polski Instytut Dyrektorów 15
Wyzwania Grzegorz Młodzieniak Dyrektor ds. Podatków, Impel Business Solutions g.mlodzieniak@impel.pl Zmiany w VAT szanse czy zagrożenia dla biznesu W Początek roku 2013 przyniósł przedsiębiorcom dwie duże nowelizacje regulacji w zakresie podatku od towarów i usług. Pierwsza, wdrożona w życie z dniem 1 stycznia, zmodyfikowała m.in. zasady rozliczania tzw. ulgi na złe długi, kasową metodę rozliczeń małych podatników czy też zasady fakturowania, w tym kwestie dot. e-faktur. Druga, większa, obowiązująca od 1 kwietnia, wprowadziła m.in. nową definicję terenów budowlanych i nowe zasady opodatkowania prezentów o małej wartości i próbek, zmieniła definicje eksportu i importu towarów, uprościła definicję działalności gospodarczej czy też wdrożyła nowe zasady rozliczania dostaw, dla których podatnikiem jest nabywca (tzw. odwrotne obciążenie). Wydaje się, że większość zmian jest korzystna dla przedsiębiorców. Zmiany miały bowiem dostosować polskie regulacje do przepisów unijnych oraz zlikwidować utrudnienia i bariery dla biznesu. Do tego obszaru możemy zaliczyć przykładowo, modyfikację metody kasowej, możliwość wystawiania uproszczonych faktur dla transakcji o wartości do 450 zł (100 EUR) czy też wprowadzenie zbiorczych faktur na koniec miesiąca. Również uproszczenie zasad rozliczania transakcji transgranicznych oraz kompleksowa regulacja instytucji przedstawiciela podatkowego wpisuje się w oczekiwania przedsiębiorców. Niestety, w gąszcz zmian wkradły się również rozwiązania, które rozmijają się z rzeczywistością biznesową oraz oczekiwaniami podatników. W wielu przypadkach wprowadzane innymi aktami niż podatkowe. Jako jeden z takich przykładów można wskazać modyfikacje dotyczące rozliczania tzw. ulgi na złe długi. Zmiany dotychczasowych regulacji dokona, w żadnym przypadku nie można tego obszaru wprowadziła ustawa z dnia uznać za działanie przyjazne. W efekcie 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych przedsiębiorcy obawiają się korzystać obciążeń administracyjnych w gospodarcekowym z ulgi, aby tylko nie dać organom podat- pretekstu do przeprowadzenia W obecnym stanie prawnym, wystąpienie kontroli u swoich kontrahentów nawet przez wierzyciela z korektą podatku należnego tym, którzy notorycznie i długo zalegają jest możliwe już w okresie przy- z płatnościami. W czasach kryzysu padającym na 150. dzień, a nie jak przed gospodarczego narażanie własnych zmianą na 180. dzień, licząc od dnia kontrahentów na dodatkowe obciążenia wymagalności zapłaty. Co prawda, skrócenie terminu jest korzystne podobnie Skorzystanie z ulgi i w konsekwencji zmu- nie wpisuje się w działania biznesowe. jak zniesiony obowiązek zawiadomienia szenie partnera biznesowego do korekty dłużnika o tym, iż korekta będzie dokonywana. Jednakże pozostałe przyjęte na kontrolę podatkową i 30% sankcję, jego rozliczeń VAT, a zwłaszcza narażenie rozwiązania pokazują zwłaszcza po może mieć swoje skutki w relacjach stronie dłużnika że pierwsze miesiące z innymi kontrahentami. Dużym minusem funkcjonowania znowelizowanej regulacji nie spełniły oczekiwań biznesu. skorelowania regulacji VAT z przepisami nowelizacji ulgi na złe długi jest brak Wprowadzenia sankcji w wysokości 30% ustaw o podatkach dochodowych. Chodzi głównie o obowiązek korekty kosztów odliczonego w przypadku danej transakcji podatku naliczonego, w sytuacji gdy dłużnik stosownej korekty tego podatku nie za nabyte towary i usługi. Brak spójności w związku z brakiem płatności w terminie 16
Wyzwania powoduje, że wspólne skorzystanie z tych regulacji nie tylko utrudnia rozliczenia faktur, ale także przysparza dodatkowych obowiązków księgowych w zakresie monitorowania upływu terminów płatności. Cieniem na tę nowelizację kładą się również nieprecyzyjne przepisy przejściowe, co powoduje, że przedsiębiorcy mają duże trudności z zaimplementowaniem ulgi w odniesieniu zwłaszcza do wierzytelności powstałych w 2012 r. Innym przykładem nie całkiem przyjaznej dla biznesu nowelizacji jest modyfikacja zasad opodatkowania VAT czynności przekazania materiałów reklamowych lub informacyjnych. Do 30 marca br. przekazanie ta kich materiałów pozostawało poza zakresem opodatkowania VAT. Od 1 kwietnia, w określonych przypadkach takie przekazanie może już podlegać opodatkowaniu. W efekcie podatnicy będą musieli weryfikować, czy czasem przeka zanie materiału reklamowego lub informacyjnego nie mieści się w defini cji prezentu ma łej wartości, a w konsekwencji czy nie podlega VAT. Warto przy tym podkreślić, że wyłączenie z opo datkowania VAT nieodpłatnych przekazań dla samych prezentów o małej wartości lub próbek będzie miało zastosowanie wyłącznie, jeże li przekazanie to nastąpi na cele związane z działal nością T 17 gospodarczą podatni ka. Co prawda, nowelizacja dostosowuje polskie regulacje do wymogów unijnych, jednakże zmiana wymusza na podatnikach konieczność każdorazowej weryfikacji celu przekazań i ich związek z prowadzoną działalnością gospo darczą. Także wtedy, gdy przekazywane są próbki i prezenty o małej wartości. A to oznacza dodatkowe prace i konieczność analizy każdego przypadku indywidualnie. Obecnie przez próbkę rozumie się identyfikowalny jako próbka egzemplarz towaru, który pozwala na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci. Od 1 kwietnia br. obowiązuje też nowa definicja próbki. Obecnie przez próbkę rozumie się identyfikowalny jako próbka egzemplarz towaru, który pozwala na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci. Przy czym przekazanie takiej próbki musi mieć na celu wyłącznie promocję sprzedaży danego towaru i jednocześnie nie będzie służyło zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego. Chyba że zaspokojenie tych potrzeb stanowi nieodłączny element promocji sprzedaży towaru, przez co będzie skłaniać odbiorcę do jego zakupu. Niestety, już pojawiły się wątpliwości, jak w praktyce należy rozumieć sformułowanie identyfikowalny. Czy należy skupić się na specjalnym oznaczeniu towaru, czy też decydujące znaczenie będzie miała sama okoliczność i cel przekazania. W tym miejscu warto odwołać się do orzecznictwa Trybu nału Sprawiedliwości UE. W sprawie C-581/08 EMI Croup Ltd. Trybunał wskazał, że prawo krajowe nie może ograni czać tego pojęcia w sposób ogólny jedynie do egzem plarzy okazowych mają cych postać inną niż prze znaczona do sprzedaży lub jedynie do pierwszego z serii jednakowych egzemplarzy okazowych przekazywanych przez podatnika na rzecz tego samego odbiorcy bez uwzględniania charakteru przedstawianego produktu oraz okoliczności gospodar czych właściwych dla każdej czynności przekazania egzemplarzy okazowych. Ponadto, jak wskazał sąd, ilość wydawanego towaru nie może mieć decydującego znacze nia dla możliwości uznania go za próbkę dla celów podatku VAT. W świetle ww. orzeczenia wydaje się więc, że rezygnacja przez ustawo dawcę z dotychczasowego warunku niewielkiej ilości towaru jest słuszna, niemniej kontrowersje rodzi inne wprowadzone pojęcie identyfikowalny. Reasumując, ostatnie nowelizacje należy ocenić pozytywnie. Mimo że część zmian zwłaszcza te szerzej omówione powyżej nie spełnia oczekiwań podatników. Większość wprowadzonych rozwiązań nie tylko likwiduje dotychczasowe wątpliwości interpretacyjne czy eliminuje niezgodność polskich regulacji z przepisami UE, ale może być przyczynkiem do stworzenia podwalin pod bardziej konkurencyjną polską gospodarkę. Niestety, zdecydowanie negatywnie należy ocenić tempo i moment wprowadzania zmian. Stosunkowo krótkie vacatio legis oraz znaczna ilość i brak przejrzystości przepisów przejściowych powodują, że biznesowy odbiór ostatnich zmian nie jest całkiem pozytywny.
Zarządzanie Edyta Olko Dyrektor Operacyjny, Sanpro Job Service e.olko@impel.pl Czy praca tymczasowa to tylko elastyczne dopasowanie kadry do potrzeb przedsiębiorców? Pomimo kryzysu, spowolnienia gospodarczego w strefie euro praca tymczasowa należy do najbardziej dynamicznie rozwijających się usług na rynku, co potwierdza przygotowany przez Eurociett i UNI Global Union Europe raport opublikowany w grudniu 2012 roku. Raport pokazuje, jak dużą rolę odgrywają agencje zatrudnienia na rynku pracy i w gospodarce tych krajów. Poprzez tę formę zatrudnienia w Europie w ciągu ostatnich dwóch lat rozpoczęło pracę 40 60% pracowników bezrobotnych. W Polsce nie odnotowaliśmy tak dużej popularności tej formy aktywizacji rynku w porównaniu z krajami Europy Zachodniej. Jednym z powodów takiej sytuacji może być fakt uregulowania prawnego tej usługi dopiero 10 lat temu. Dla porównania w krajach Beneluksu uregulowanie to nastąpiło w latach 50. gdzie ta forma objęła większą część rynku pracy niż w Polsce. Świadomość ta przenoszona jest na nasz rynek przez przedsiębiorstwa zagraniczne, które bez obaw sięgają po tego typu rozwiązania dla swoich firm. 18
Zarządzanie świadczenia, poprawę sytuacji materialnej, a dla przedsiębiorców narzędziem stymulującym rozwój, innowacyjność, konkurencyjność, potrzebna jest zmiana mentalności i spojrzenia na pracę tymczasową. Dla gospodarki i rynku pracy jest to szansa na obniżenie postępującego poziomu Z czego to wynika? Czy praca tymczasowa to tylko antidotum, doraźne działanie? Czy może raczej nowy sposób kształtowania nie tylko polityki personalnej przedsiębiorstw, ale również strategii zarządzania zmiennym budżetem zatrudnienia w organizacji? Budżetem, który zwłaszcza w czasach kryzysu, spadku zamówień w wielu branżach gospodarki ulega bardzo dynamicznym wahaniom. Dlatego w Polsce powinna być kontynuowana otwarta dyskusja kształtująca świadomość grup społecznych (pracowników, związków zawodowych) oraz samych przedsiębiorców. Celem dialogu powinno być podkreślenie faktu, iż gospodarka, rynek i jego zmienne otoczenie (w Polsce i na świecie) nie zagwarantuje nam stabilności, a dopuszczenie narzędzi, form prawnych i zarządczych, które pozwolą nam się z tym zmierzyć, jest nieuniknione. Aby usługa pracy tymczasowej stała się dla pracowników nie przekleństwem, a szansą na zatrudnienie, zdobycie dobezrobocia i ubóstwa wśród niektórych grup społecznych. Dla przedsiębiorców współpraca z profesjonalną Agencją Pracy Tymczasowej to szansa na pozyskanie świadomego partnera biznesowego, wyposażonego w wiedzę i narzędzia, by pozyskać i skutecznie zarządzać potencjałem, Najważniejszą rolą skutecznej i wiarygodnej agencji zatrudnienia jest wskazanie i wypracowanie ze swoim klientem rozwiązań, narzędzi, które będą dopasowane do cyklu produkcyjnego i kultury organizacyjnej na każdym jej poziomie. mobilnością i elastycznością pracowników kierowanych do ich przedsiębiorstw. Najważniejszą rolą skutecznej i wiarygodnej agencji zatrudnienia jest wskazanie i wypracowanie ze swoim klientem rozwiązań, narzędzi, które będą dopasowane do cyklu produkcyjnego i kultury organizacyjnej na każdym jej poziomie. Istotnym czynnikiem jest prowadzenie sprzężonych działań przez oba podmioty w obszarze personalnym (systemy motywacyjne, lojalnościowe), w obszarze polityki wynagradzania i zatrudniania (wypracowywanie systemów premiowych, programów będących gwarantami ciągu zatrudnienia) w odniesieniu do lokalnego rynku pracy, a także portfela klientów agencji, którzy charakteryzują się podobną dynamiką produkcji. Kolejnym bardzo istotnym obszarem pozwalającym obu partnerom i pracownikom na wypracowanie poczucia przynależności i lojalności jest obszar kultury organizacyjnej. Sprzężenie w tym aspekcie winno odbywać się poprzez stworzenie odpowiedniej polityki komunikacji i informacji zarówno na terenie przedsiębiorstwa, jak i aktywności wśród społeczności lokalnych. Tak przygotowane działania i współpraca pozwalają podmiotom uczestniczącym w tym procesie na zbudowanie partnerstwa oraz świadome i umiejętne wykorzystanie usługi, jaką jest praca tymczasowa. Jest ona nie tylko elastycznym dopasowaniem kadry do potrzeb przedsiębiorców, ale służy przede wszystkim poprawie koniunktury przedsiębiorstw, pobudzeniu rynku pracy poprzez aktywizację bezrobotnych i budowaniu świadomości społecznej w warunkach dużej niestabilności gospodarek światowych. 19
Zarządzanie Paweł Wika Dyrektor Sprzedaży, Impel Business Solutions p.wika@impel.pl Śmieciowe kalkulacje To oczywiste, że mądre i odpowiedzialne zarządzanie przedsiębiorstwem skutkuje jego rozwojem. Rozwój pojedynczego przedsiębiorstwa sprzyja zaś powstawaniu nowych miejsc pracy, przyczyniając się do stymulacji rozwoju gospodarczego całego kraju sytuacja, której wszyscy powinni dopingować. Czy faktycznie tak jest? Czy pozorna i nieprzemyślana troska o los pracowników nie przekłada się negatywnie na dynamikę rozwoju przedsiębiorstw, a co za tym idzie, nie hamuje powstawania nowych miejsc pracy? ZZałóżmy, że statystyczny przedsiębiorca osiąga sukces, w którego efekcie postanawia uruchomić nowe miejsce pracy. Potencjalny pracodawca dokładnie analizuje swoją sytuację finansową, zna aktualną koniunkturę i ostrożnie planuje przyszłość. Podejmuje świadomą decyzję o wysokości środków, które może przeznaczyć na miesięczne wynagrodzenie nowego pracownika. Odpowiedzialnie kalkuluje swoje koszty, prognozuje przychody, zakłada określoną ostrożną rentowność i stwierdza, iż aby jego interes w ogóle miał sens, na wynagrodzenie pracownika, który otrzyma nowe stanowisko, może w sumie przeznaczyć miesięcznie nie więcej niż 2500 zł. Nie jest to efektem konsekwentnej polityki HR tego przedsiębiorcy, nie odnosi się on, podejmując tę decyzję, do posiadanego regulaminu wynagradzania i przyjętych stopni zaszeregownia. Pracodawca jest absolutnie świadom, iż pracownik dobrze wynagrodzony daje z siebie więcej. Ten uczciwy i mądry przedsiębiorca traktuje zadowolenie swoich pracowników jako jeden z elementów czerpania radości z własnej przedsiębiorczości. Chce dla pracownika jak najlepiej, ale kalkulacje są bezlitosne 2500 zł to wszystko, co może przeznaczyć na jednego pracownika miesięcznie. Przyjęta w ten sposób wartość nie zagraża stabilności przedsiębiorstwa, gwarantuje bezpieczeństwo właściciela firmy i co najważniejsze nie stanowi zagrożenia dla pozostałych miejsc pracy. W efekcie przeprowadzonego procesu rekrutacji No dobrze, dochodzi do spotkania pomyślmy, co potencjalnego pracownika z ewentualnym zrobić odpowiada możemy z tym pracodawcą. Omówiony świadomy zostaje zakres obowiązków, przedyskutowane pracownik. zostają oczekiwania pracodawcy i strony przechodzą do rozmowy o wynagrodzeniu. Pracodawca, w dobrej wierze, informuje pracownika o budżecie, który może przeznaczyć na jego pracę. Wyobraźmy sobie rozmowę: Pula wynosi 2500 zł, to wszystko, na co dziś moja firma może sobie pozwolić informuje uczciwy pracodawca. 20