SGGW Oszczędzanie pieniędzy PSYCHOLOGIA FINANSOWA 30.11.2013 Przygotowały: Katarzyna Witkowska Paulina Zadroga Emilia Woźnica ZAPRASZAMY
Agenda: 1. Oszczędzanie - Definicja - Majątek - Wartośd netto - Kapitał 2. Motywy oszczędzania Należnośd Przyszłośd Altruizm Bezpieczeostwo Oszczędzanie jako skutek, nie przyczyna 2. Motywy inwestowania Pragmatyzm Hedonizm 4. Źródła oszczędzania 5. Funkcje oszczędzania 6. Teorie oszczędzania - Teorie Georga Katona - Współczesne teorie oszczędzania - Najważniejsze psychologiczne idee
Bibliografia: 1. T. Tyszka Psychologia ekonomiczna GWP cz.2 rozdział 18 2. Grażyna Wąsowicz-Kuryło (2008) Psychologia finansowa. O pieniądzach w życiu człowieka Warszawa Wyd. Difin str. 138-142
Oszczędzanie Oszczędzanie pojawiło się w tym momencie, gdy człowiek zaczął poświęcad czas na robienie rzeczy pozwalających na przyszłą konsumpcję, a nie tylko służących bezpośredniej konsumpcji Alfred Marshall (1890)
Definicja oszczędności Nieskonsumowana częśd dochodów jednostek, gospodarstw domowych, podmiotów gospodarczych lub paostwa, ulokowana w instytucjach bankowo-depozytowych, papierach wartościowych, funduszach emerytalnych, inwestycyjnych, polisach ubezpieczeniowych itp., w formie np. gotówki przechowywanej w domu, lokaty bankowej, obligacji, polis ubezpieczeniowych, kruszcu
Akt lub proces oszczędzania prowadzi do powstania oszczędności, które można określid jako: majątek wartośd netto kapitał
Majątek Wszystkie środki mające wartośd pieniężną lub wartośd wymienną.
Wartość netto Często używana miara zamożności gospodarstw domowych, to wartośd aktywów minus zadłużenie.
Kapitał to wartośd wszystkich zakumulowanych dóbr, w szczególności dóbr używanych do wytworzenia innych dóbr.
Źródła oszczędzania źródłem oszczędności tworzonych przez gospodarstwa domowe są ich dochody (głównie płace), pomniejszone o wydatki konsumpcyjne i podatki netto, obciążające te gospodarstwa. z nagromadzonych poprzednio oszczędności
Funkcje oszczędzania zabezpieczenie przyszłości zabezpieczenie przed kradzieżą, zniszczeniem zabezpieczenie przed pochopnymi wydatkami poufnośd wkładów
Motywy oszczędzania Niezależnośd Przyszłośd Altruizm Bezpieczeostwo
Niezależność Oszczędzam ponieważ: W sprawach finansowych mogę liczyd tylko na siebie Posiadanie oszczędności daje mi poczucie niezależności/ bezpieczeostwa/pewności siebie. Lubię: Mied zabezpieczenie na czarną godzinę.
Przyszłość Chcę w przyszłości czerpad z nich korzyści. Chcę uniknąd życia w biedzie na starośd. Lubię mied oszczędności.
Pieniądze są poszukiwane i cenione, nie tylko ze względu na siłę nabywczą, ale także ze względu na to, że stanowią symbol osiągnięd, sukcesu, docenienia czyjegoś wkładu przez społeczeostwo. (Scitovsky, 1986)
Altruizm Chcę zapewnid moim dzieciom dobry start finansowy. Chcę po sobie zostawid pieniądze moim bliskim, gdy mnie już nie będzie. Hipoteza wymiany spadkowej. Sam kiedyś dostałem spadek.
Bezpieczeostwo Brak oszczędności budzi we mnie niepokój. Lubię mied zapas umożliwiający wywiązywanie się z zobowiązao finansowych. Dwa wymiary bezpieczeostwa: pieniądze na nieprzewidziane wydatki i troska o starośd.
W motywach ważny jest horyzont czasowy, który jest różny dla każdego z nich. Do oszczędzania niezbędna jest silna wola i samokontrola.
Oszczędzanie jako skutek, nie przyczyna Zbyt duże wydatki i podjęta decyzja o ich kontrolowaniu Założenie rachunku oszczędnościowego. Zwiększenie dochodów.
Motywy inwestowania Pragmatyzm Hedonizm
Pragmatyzm Pieniądze nie powinny leżed w kącie tylko zarabiad. Czasem mam nadwyżki pieniędzy i nie chcę by się marnowały. Chcę w przyszłości czerpad z nich korzyści. Chcę mied zabezpieczenie finansowe w przyszłości Liczę na zysk.
Hedonizm Sprawia mi to przyjemnośd. Dostarcza mi to dreszczyku emocji. Czuję się bardziej atrakcyjną osobą. Jest to sprawdzian moich umiejętności w sprawach finansowych. Nabieram pewności siebie. Lubię ryzyko i wyzwania.
Teorie oszczędzania wydawanie pieniędzy Thomas Robert Malthusa John Maynard Keynes
George Katona Zauważył on, że poziom oszczędności zależy nie tylko od możliwości oszczędzania, ale także od chęci ludzi - wskaźnik opinii konsumenckich. Zakładał też, że oszczędności zależą zarówno od możliwości jak i od skłonności do oszczędzania.
Badacz wyróżnił 3 sposoby oszczędzania: Oszczędzanie kontraktowe Oszczędzanie dobrowolne Oszczędzanie resztowe
Współczesna teoria oszczędzania Hipoteza cyklu życia wg Modiglianiego i Ando Dochód B Oszczędzanie Oszczędzanie ujemne X A C Oszczędzanie ujemne D Y Stały dochód Śmierć Wiek w latach
Najważniejsze psychologiczne idee 1. Powszechne pragnienie efektywnej akumulacji i poprawy życia, 2. Zakładana ważnośd zapobiegliwości i nawyków oszczędzania, 3. Samokontrola i siła woli jako determinanty zapobiegliwości, 4. Niepewnośd przyszłości i rola oczekiwao, 5. Selektywna percepcja i ograniczone możliwości poznawcze, 6. Horyzont czasowy lub postawa wobec przyszłości.
SGGW DZIĘKUJEMY