Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Transkrypt

1 Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia Finansowa Dr Marta Karbowa Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 16 października 2014 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

2 Racjonalny stosunek do pieniędzy pieniądze nie budzą moich,,niezdrowych emocji, nie,,przewróciły mi w głowie unikam rozrzutności; nie żyję ponad stan; nie zaciągam długów, których nie mogę spłacić chcę dobrze zarabiać, ale nie za wszelką cenę stan posiadania nie decyduje o moim poczuciu własnej wartości, o moim nastroju, relacjach z innymi etc. traktuję pieniądze jako środek umożliwiający satysfakcjonujące życie, wspierający moje pasje i cele życiowe, ale nie są one dla mnie celem samym w sobie potrafię oszczędzać i rozsądnie gospodarować posiadanym budżetem jestem zdolny/a do umiejętnego inwestowania pieniędzy wiem, jak cieszyć się pieniędzmi i tym,co dzięki nim staje się możliwe w moim systemie wartości pieniądze nie odgrywają kluczowej roli; nie przedkładam ich np. nad zdrowie czy relacje z bliskimi.

3 Nieracjonalny stosunek do pieniędzy,,awantura o kasę uważam, że pieniądze psują ludzi, są źródłem zła na świecie,,nadmierne bogactwo świadczy o chciwości zarabianie/wydawanie pieniędzy poprawia mi humor zakupoholizm wizja pomnażania posiadanych pieniędzy spędza mi sen z powiek stan portfela świadczy o wartości człowieka,,dusigrosz to moje drugie imię źle się czuję, kiedy inni zarabiają więcej ode mnie cieszy mnie każdy zarobiony grosz

4 Jaki masz stosunek do pieniędzy? Powiedziałabym, że taki, jak do kogoś, za kim tęsknię, a kto mnie wyraźnie unika. (Musierowicz, Szósta klepka)

5 Pieniądze a uczucia "Pieniądz uwikłany jest w coś więcej, niż tylko ekonomia, gra rynkowa. To nie tylko siła nabywcza i realna wartość dóbr. Zachowania ludzi wobec pieniędzy bywają inne, niż nakazuje rachunek ekonomiczny i, z punktu widzenia tej nauki, kompletnie nieracjonalne (Przybyszewski, 2008). Źródło:

6 Nieracjonalność Gra-ultimatum Wyobraź sobie, że znalazłeś/aś 100zł Kwestia niesprawiedliwego podziału Znalazca dzieli początkowo 10 zł w stosunku 8:2, a następnie 100zł również w stosunku 8:2 Odszkodowanie a strata Rozwiązywanie zadania a widok pieniędzy - eksperyment Pieniądze pobudzają ośrodek przyjemności w mózgu Podwyżka a lubienie pieniędzy Sposób postępowania z pieniędzmi a łatwość/trudność ich zarobienia Źródło: Przybyszewski, 2008

7 Perspektywa psychoanalityczna Faza analna i jej związek z dawaniem i braniem (Freud, 1908/1959) Odniesienie fazy analnej do zachowań związanych z akumulacją dóbr i oszczędzaniem (Fenichel, 1945) Pieniądz jako obiekt-symbol, który jest przedmiotem projekcji naszych wierzeń i przekonań (Trachtman, 1999) Zawiść i wdzięczność w teorii M. Klein (1957) Źródło: Gąsiorowska, 2008

8 Postawa wobec pieniędzy,,ogół względnie trwałych dyspozycji do oceniania pieniędzy i emocjonalnego reagowania na nie, oraz towarzyszących im względnie trwałych przekonań o naturze i własnościach pieniędzy oraz względnie trwałych dyspozycji do określonego rodzaju zachowania związanego z pieniędzmi (Gąsiorowska, 2008, s.48).

9 Co przekazujemy dzieciom nt. pieniędzy? To, co myślimy o pieniądzach To, jakie emocje wzbudzają w nas pieniądze To, co robimy z pieniędzmi

10 Style wydawania pieniędzy Zaciskanie pasa Łatwość wydawania pieniędzy Gospodarność Źródło: Krawczyk, Makuch, Michalczewska, 2013

11 Oszczędzanie Umiejętność oszczędzania jako zdolność odraczania gratyfikacji Kształtowana w dzieciństwie, pozostaje stosunkowo niezmienna od okresu dorastania Style wychowawcze i modelowanie jako źródła zdolności do odraczania gratyfikacji Źródło: Trzcińska, 2012

12 Indywidualne determinanty oszczędzania u młodzieży (Trzcińska, 2012) Orientacja temporalna Temperament Samokontrola Oszczędzanie Cechy osobowości Optymizm

13 Bibliografia Gąsiorowska, A. (2008). Różnice indywidualne jako determinanty postaw wobec pieniędzy. Krawczyk, A., Makuch, M., Michalczewska, M. (2013). Style wydawania pieniędzy (online). Trzcińska, A. (2012). Socjalizacja ekonomiczna i cechy indywidualne jako determinanty postaw oraz zachowań oszczędnościowych młodzieży.

14 Dziękuję za uwagę