Warszawa 11.02.2015 Dr n.med. Tomasz Kmieć Klinika Neurologii IP Centrum Zdrowia Dziecka Warszawa Al.Dzieci Polskich 20 22 815 7405, f. 22 815 7402,t.kmiec@czd.pl Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie Neurologii dziecięcej za rok 2014 I. Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w zakresie danej dziedziny medycyny, farmacji, pielęgniarstwa, innej dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia na obszarze województwa, w tym: dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej: zabezpieczenie opieki zdrowotnej w zakresie Neurologii dziecięcej jest identyczne jak w roku ubiegłym. Nadal za mała jest liczba placówek w zakresie Neurologii Dziecięcej. 1. Nadal wydaje się jest niewystarczająca jest liczba łóżek szpitalnych; w dwóch jednostkach szpitalnych w Klinice Neurologii i Epileptologii w Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka (liczba łóżek została zmniejszona do 25 łóżek) i w Klinice Neurologii i Zaburzeń Snu Instytut Matki i Dziecka (liczba łóżek pozostaje taka sama 22), które mają zapewnić pełną opieką neurologiczną na terenie województwa. Liczba łóżek łącznie w czterech szpitalach w rejestrze ZOZ wynosi 70. Pozostałe 2 Oddziały zarejestrowane w MCZP jako oddziały Neurologii Dziecięcej nie spełniają norm, a są to: Oddział Neurochirurgii i Pododdział Neurologii w Szpitalu przy ul. Niekłańskiej (łóżek 10) posiada obecnie 3 specjalistów neurologów dziecięcych na pełnym etacie, co poprawiło znacznie realizację świadczeń zdrowotnych w zakresie neurologii dziecięcej. Zlikwidowano od stycznia 2014r Oddział Neurologii w Dziekanowie Leśnym (dotychczas łóżek 8) 3 lekarze neurolodzy dziecięcy dysponują kilkoma łóżkami pediatrycznymi, gdyż szpital nie posiada możliwości wykonania badania neuroobrazowego TK na terenie szpitala, i realizują tylko procedury pediatryczne NFZ. 1
Pododdział Neurologii Dziecięcej Chorób Mięśni w Klinice Neurologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego przy ul. Banacha ma łóżek 9 posiada 2 neurologów dziecięcych na pełnym etacie i 1 na pół etatu. Pod koniec roku 2012 utworzono Oddział Neurologii i Pediatrii w Samodzielnym Publicznym Dziecięcym Szpitalu Klinicznym WUM przy ul. Marszałkowskiej 24 z 13 łóżkami i zatrudnionymi 3 neurologami dziecięcymi. Umowa w zakresie neurologii dziecięcej z NFZ realizowana była od 21.01.2013r. Liczba łączna łóżek w pięciu szpitalach wynosi w rejestrze ZOZ 79. Realnie łączna liczba łóżek szpitalnych wynosi 84. 2. Okres oczekiwania na przyjęcie do oddziałów neurologicznych szpitalnych nadal wynosi średnio od 2 do 3 miesięcy. Dodatkowo jest to związane z ograniczeniem możliwości wykonywania badania rezonansu magnetycznego w znieczuleniu ogólnym z uwagi na dużą liczbę małych pacjentów z chorobami układu nerwowego, wymagających często badania kontrolnego 3. Dostępność do świadczeń zdrowotnych pozostaje taka jak w 2011r. Przy tej samej liczbie zatrudnionych specjalistów. W poradniach specjalistycznych, które nie są rozmieszczone zbyt równomiernie, czas oczekiwania na pierwszorazową wizytę wynosi nadal ok. 3-4 m-ce, podobnie jest z terminami na wizytę kontrolną z dalszym wydłużeniem okresu oczekiwania. ocena rozmieszczenia podmiotów leczniczych : nie uległa zmianie, ale nadal za mała jest liczba placówek w zakresie Neurologii dziecięcej i nie są rozmieszczone równomiernie. ocena zabezpieczenia kadr medycznych w reprezentowanej dziedzinie, w tym ocena prawidłowości rozmieszczenia specjalistów na terenie województwa: W Klinice Neurologii IP Centrum Zdrowia Dziecka jest zatrudnionych 10 neurologów, a w Klinice Neurologii Instytutu Matki i Dziecka z 7 neurologów. W Oddziale Neurologii w Szpitalu w Dziekanowie Leśnym pracuje 2 neurologów, a w Oddziale Neurologii w szpitalu przy ul. Niekłańskiej 3 neurologów dziecięcych, gdyż przyjęto w 2013r ponownie do pracy 2 neurologów w Pododdziale Neurologii oraz dwóch lekarzy pediatrów, którzy rozpoczęli specjalizację w zakresie Neurologii dziecięcej. W Pododdziale Neurologii Dziecięcej Kliniki Neurologii w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym przy ul. Banacha, zatrudnionych jest 2 neurologów dziecięcych na pełnym etacie i jeden na pół etatu. 2
W Oddziale Neurologii i Pediatrii w samodzielnym Publicznym Dziecięcym Szpitalu Klinicznym WUM przy ulicy Marszałkowskiej 24 zatrudnionych jest 3 neurologów dziecięcych. Oczekiwanie do przyjęcia do oddziałów szpitalnych Neurologii wynosi od 2 do 3 m-cy, z wyjątkiem przyjęć w trybie nagłym. ocena zabezpieczenia kadry pielęgniarskiej: zadawalające. jednostki, które należy restruktyzować : Pracownie EEG stanowią zbyt małą liczbę do potrzeb mała liczba aparatów EEG i techników wykonujących badanie EEG. W 2013r. w Klinice Neurologii i Epileptologii IPCZD można było wykonywać badania EEG w nocy, co bywa konieczne u dzieci z oporną padaczką i napadami nie padaczkowymi. Pracownie EMG są tylko dwie, w tym tylko pracownia EMG w IPCZD wykonuje badania od 1 m-ca życia do 18 rż. mało jest techników i lekarzy neurologów wykonujących to badanie (lekarz Specjalista neurolog dziecięcy przeszedł na emeryturę i nie ma przedłużonego kontraktu na dalsze zatrudnienie). Druga pracownia EMG wykonuje badania w Pododdziale Neurologii Dziecięcej w Klinice Neurologii WUM przy ul. Banacha. Należy w przyszłości oddzielić Pododdział Neurologii Dziecięcej przy ul. Niekłańskiej od Oddziału Neurochirurgii po ponownym pozyskaniu i zatrudnieniu 3 neurologów dziecięcych. ocena kontraktowania świadczeń opieki zdrowotnej: Leczenie ambulatoryjne: w roku 2013 w porównaniu z 2012r. zwiększyła się liczba nowych pacjentów oraz porad ze świadczeniami w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej udzielanych w 39 Poradniach Neurologicznych w tym 25 publicznych i w 14 niepublicznych. Liczba zatrudnionych lekarzy neurologów dziecięcych wynosi ponad 83 w tym lekarzy powyżej 50rż jest 60 (72%).. Wartość zakontraktowanych usług i procedur była mniejsza od wartości wykonanych porad, zanotowano więc nad wykonania. Leczenie szpitalne: W roku 2014 w porównaniem z rokiem 2013 wzrosła liczba hospitalizacji we wszystkich 2 Klinikach i 2 Oddziałach Neurologii Dziecięcej. Zrealizowano zaplanowane kontrakty i świadczenia z nadwyżką wykonania. 3
Realizacja świadczeń w zakresie Neurologii dziecięcej wg grup JGP sprawozdawanych przez świadczeniodawców w 50% obejmowała diagnostykę i leczenie padaczki. II. Nadzór nad szkoleniem kadr medycznych 1. Ocena potrzeb szkoleniowych na najbliższą przyszłość. Biorąc pod uwagę pod uwagę fakt wejścia w wiek emerytalny, szczególnie kobiet, które stanowią ok. 90% lekarzy neurologów dziecięcych, potrzeba wg danych statystycznych, potrzeba nadal co najmniej 10 neurologów dziecięcych. Brakuje neurologów dziecięcych w powiatach gostynińskim, sierpeckim, żuromińskim. W wieku 51-60 lat jest obecnie 18 neurologów dziecięcych, w wieku 31-50 lat jest 42 neurologów dziecięcych. Według danych za rok 2012 uzyskanych z Okręgowej Izby lekarskiej w Warszawie łącznie w województwie mazowieckim jest czynnych zawodowo 85 neurologów dziecięcych (aż 36 lekarzy jest w wieku 61 i więcej lat, gdzie kobiety stanowią 90%). Według informacji z OIL w Warszawie w okresie od 31.12.2013r do 31.12.2014 dyplom specjalizacji z dziedziny Neurologii dziecięcej dostarczyło 2 lekarzy. W informacji z Wydziału Zdrowia Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego z 07.01.2014r.- w trakcie szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie neurologii dziecięcej jest 12 lekarzy, zakończyło specjalizację 2 lekarzy, tytuł specjalisty uzyskało 2 lekarzy, szkolenie specjalizacyjne w 2014r. zakończyły 2 osoby. W 2014r. 4 osób rozpoczęło specjalizację w neurologii dziecięcej w ramach miejsc poza rezydenckich. Liczba miejsc akredytacyjnych wynosiła 4 w tym (do decyzji konsultanta) 1 było rezydenckie, które są systematycznie uwalniane po egzaminach specjalizacyjnych. Liczba jednostek akredytowanych wynosi 17, dla dwóch ośrodków akredytowanych w zakresie Neurologii dziecięcej: Instytut Matki i Dziecka 4 miejsca i Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka 13 miejsc. Wystąpiono o zwiększenie o 3 miejsca akredytacyjne w Instytucie Matki i Dziecka. W okresie od 2006 do 2013r 18 lekarzy zdało egzamin specjalizacyjny w dziedzinie neurologii dziecięcej, w tym 13 lekarzy w okresie 2010 do 2013r. 2. Przeprowadzanie kontroli podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych dotyczącej realizacji kształcenia i doskonalenia zawodowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących 4
inne zawody medyczne lub inne zawody mające zastosowanie w ochronie zdrowia, w zakresie wynikającym z programów kształcenia: wykaz kontrolowanych jednostek, wnioski z kontroli, zalecenia pokontrolne. Nie przeprowadzano żadnej kontroli. Klinika Neurologii i Epileptologii Instytutu Pomnika Centrum Zdrowia Dziecka pełni nadal całodobowe dyżury dla województwa mazowieckiego. Lekarze Kliniki Neurologii IPCZD nadal wyrażają zgodę na opt-outy. Pozostałe Oddziały Neurologii Dziecięcej nie pełnią dyżurów całodobowych. W Klinice Neurologii Instytutu Matki i Dziecka praca odbywa się w systemie zmianowym. 1. Opiniowanie wniosków jednostek ubiegających się o wpisanie ich na prowadzoną przez ministra właściwego do spraw zdrowia listę jednostek organizacyjnych uprawnionych do prowadzenia specjalizacji: liczba zaopiniowanych wniosków, uwagi. nie było. 2. Wydawanie na podstawie kontroli opinii o spełnianiu przez jednostkę uprawnioną warunków do prowadzenia stażu podyplomowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących inne zawody medyczne, a także opinii dotyczącej sposobu realizacji stażu lub specjalizacji oraz poziomu udzielanych świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące zawód medyczny zatrudnione w tym podmiocie leczniczym: Nie było. III. Kontrola podmiotów wykonujących działalność leczniczą 1. Przeprowadzanie kontroli: liczba placówek nazwa i adres kontrolowanych podmiotów 2. Przeprowadzanie wizytacji: liczba wizytowanych placówek nazwa i adres jednostek wizytowanych. 3. Ocena kontrolowanych/wizytowanych podmiotów (z podkreśleniem jednostek, w których wystąpiły poważne uchybienia), w tym ocena: dostępności do świadczeń zabezpieczenia w sprzęt medyczny i diagnostycznych poziomu udzielanych świadczeń kwalifikacji personelu medycznego. 5
4. Informowanie organów administracji rządowej, podmiotów, które utworzyły podmioty lecznicze, oddziałów wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Rzecznika Praw Pacjenta o uchybieniach stwierdzonych w wyniku kontroli: wykaz informowanych podmiotów, rodzaj stwierdzonych uchybień. 5. Występowanie z wnioskiem do okręgowych rad właściwych samorządów zawodowych o przeprowadzenie kontroli jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące dany zawód medyczny: liczba wniosków, uwagi. Nie przeprowadzono żadnej kontroli podmiotów wykonujących działalność leczniczą gdyż nie było takiej konieczności. IV. Udzielone opinie i konsultacje 1. Wydawanie opinii dotyczących: kandydatów na ordynatorów oddziałów szpitalnych oraz udział w komisjach konkursowych : likwidacji lub powstania nowego oddziału szpitalnego, przychodni specjalistycznej, pracowni diagnostycznej, apteki spełniania przez podmiot wykonujący działalność leczniczy warunków do udzielania świadczeń zdrowotnych w danej dziedzinie medycyny (liczba wydanych opinii, uwagi) stosowanego postępowania diagnostycznego, leczniczego i pielęgnacyjnego w zakresie jego zgodności z aktualnym stanem wiedzy, z uwzględnieniem dostępności metod i środków (liczba i rodzaj wydanych opinii) wyrobów medycznych, wyposażenia wyrobów medycznych, wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, wyposażenia wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro oraz aktywnych wyrobów medycznych do implantacji innych. 2. Konsultacje przypadków problemowych. Nie udzielono pozostałych opinii i konsultacji. V. Prognozowanie potrzeb zdrowotnych populacji. W związku z dużym przyrostem naturalnym w ostatnich latach i większą liczbą małych dzieci zwiększa się stopniowo zapotrzebowanie na świadczenia zdrowotne ambulatoryjne i szpitalne w dziedzinie Neurologii dziecięcej na terenie województwa mazowieckiego. Świadczy o tym wzrost świadczeń ambulatoryjnych i hospitalizacji, a także utrzymujący się dość długi okres oczekiwania na wizyty pierwszorazowe i kolejne wizyty kontrolne, a także 6
na przyjęcie na hospitalizację do Oddziałów Neurologii dziecięcej o stałej niewystarczającej liczbie łóżek. Z tego względu powinno się zwiększyć liczbę personelu specjalistycznego wspomagającego terapię dziecka z chorobami układu nerwowego, która jest stale za mała. Tylko dwa oddziały Neurologii dziecięcej o łącznej liczbie 47 łóżek w IP Centrum Zdrowia Dziecka i Instytucie Matki i Dziecka, wyposażone w pełną procedurę diagnostycznoleczniczą są nadal niewystarczające dla potrzeb zdrowotnych województwa mazowieckiego liczącego 5,2 mln ludności. VI. Podsumowanie ogólnej sytuacji w zakresie danej dziedziny medycyny, farmacji, pielęgniarstwa, innej dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia na terenie województwa (uwagi, problemy, wnioski). Należy nadal stopniowo poprawić dostępność do świadczeń zdrowotnych realizowanych w Oddziałach szpitalnych, aby skrócić zbyt długi okres oczekiwania na hospitalizację. Bardzo ważnym problemem jest poprawa dostępności do udzielania świadczeń zdrowotnych w poradniach publicznych poprzez zwiększenie liczby zatrudnionych lekarzy neurologów dziecięcych, poprzez zachęcanie lekarzy kandydatów do wyboru tej specjalności. Nadal za mała jest liczba łóżek szpitalnych dla dzieci z chorobami układu nerwowego. Konieczny jest udział konsultanta wojewódzkiego w opiniowaniu likwidowania i otwierania nowych oddziałów Neurologii dziecięcej. W dniu 29.04.2014r. zmarł Prof.dr Roman Michałowicz współtwórca specjalizacji Neurologii dziecięcej w Polsce. Chciałbym podziękować wszystkim Pracownikom poradni, oddziałów, pracowni specjalistycznych za ofiarną, uciążliwą pracę, w leczeniu chorób układu nerwowego u dzieci, którzy mimo braków kadrowych wypełniają bardzo dobrze swoje obowiązki i spełniają wszystkie wymagania pacjentów i NFZ. Nowym konsultantem wojewódzkim w dziedzinie Neurologii dziecięcej została od 01.10.2014r. Pani Dr.med. Krystyna Szymańska Konsultant wojewódzki w dziedzinie neurologii dziecięcej Dr n.med. Tomasz Kmieć 7