Wycena przedsiębiorstw Wykład 1
Podstawowe elementy zarządzania wartością Tworzenie wartości Pomiar wartości Apropriacja wartości dr hab. inż. Karolina Mazur, prof. UZ
POWSZECHNE KRAJOWE ZASADY WYCENY (PKZW) KRAJOWY STANDARD WYCENY SPECJALISTYCZNY KSWS OGÓLNE ZASADY WYCENY PRZEDSIEBIORSTW
Cele wyceny 1. Kupno lub sprzedaż 2. Postępowania układowego, upadłościowego lub likwidacji 3. Łączenie lub podział przedsiębiorstw 4. Podwyższania kapitału lub umarzania akcji i udziałów 5. Określenie wartości aktywów posiadanych przez fundusze 6. Postępowanie cywilnoprawne 7. Cele podatkowe 8. Sprawozdawczość finansowa 9. Weryfikacja zdolności kredytowej i zabezpieczenia kredytu 10. Ubezpieczenie 11. Odszkodowanie 12. Kontrola wartości kapitału zaangażowanego przez właściciela w przedsiębiorstwo 13. Inne (ze stosownym wyjaśnieniem)
Cele wyceny Niezbędne jest wskazanie celu wyceny przedsiębiorstwa, który wpływa na: wybór standardu wartości, wybór stosowanych metod wyceny Cel wyceny jest uzależniony od funkcji jaką ma pełnić dana wycena
Funkcje wyceny Funkcja doradcza (decyzyjna): w związku z zamierzonymi transakcjami kapitałowymi oraz innymi decyzjami zarządczymi Funkcja argumentacyjna: dostarczenie informacji które mogą wzmacniać siłę przetargową w negocjacjach Funkcja mediacyjna: w przypadku transakcji kapitałowych, w których opinie stron na temat wartości są rozbieżne Funkcja zabezpieczająca.: w celu zabezpieczenia się przed negatywnymi skutkami sporów na tle wartości. Funkcja informacyjna: dostarczenie informacji dla potrzeb zarządzania przedsiębiorstwem.
Przedmiot wyceny Przedmiotem wyceny w rozumieniu Standardu jest wycena: przedsiębiorstwa zorganizowanej części przedsiębiorstwa udziałów w jego kapitale własnym.
Standardy wartości Standard wartości określa strony rzeczywistej lub hipotetycznej transakcji oraz warunki jej zawierania. Standard wartości definiuje poszukiwaną w procesie wyceny kategorię wartości. Przesłanki wyboru standardu: cel wyceny uwarunkowania prawne uwarunkowania metodyczne stan przedmiotu wyceny przyjęte założenia i ograniczenia
Godziwa wartość rynkowa (ang. Fair Market Value) Założenia: w transakcji biorą udział typowy hipotetyczny kupujący i typowy hipotetyczny sprzedający, kupujący i sprzedający są zainteresowani przeprowadzeniem transakcji i niedziałający pod przymusem (nakazem) wyceniający ma odpowiedni zasób informacji nt. stron transakcji kupujący i sprzedający posiadają odpowiedni zasób wiedzy nt. przedmiotu wyceny wartość wyznaczona jest akceptowana przez kupującego i sprzedającego
Wartość sprawiedliwa (ang. Fair Value) Założenia: w transakcji bierze udział konkretny, niekoniecznie zainteresowany przeprowadzeniem transakcji kupujący w transakcji bierze udział konkretny, niezainteresowany przeprowadzeniem transakcji sprzedający kupujący lub sprzedający muszą działać pod przymusem (nakazem) wyznaczona wartość powinna być sprawiedliwa z punktu widzenia sprzedającego z uwzględnieniem faktu, że nie ma on możliwości utrzymania (zatrzymania) przedmiotu wyceny
Założenia: Wartość inwestycyjna (ang. Investment Value) wartość przedmiotu wyceny dla konkretnego inwestora (właściciela) uwzględnia się jego indywidualne wymagania i oczekiwania odnośnie przedmiotu wyceny
Założenia: Wartość wewnętrzna (ang. Intrinsic Value) wartość nie jest oszacowana w związku z konkretną transakcją, wyceniający nie bierze pod uwagę, kim jest zleceniodawca i odbiorca wyceny, wyceniający opiera się na wszystkich informacjach nt. przedmiotu wyceny oraz czynnikach zewnętrznych mających wpływ na jego obecną i przyszłą sytuację ekonomiczno-finansową.
Podstawowe założenia wyceny 1. Założenie kontynuacji działalności 2. Założenie likwidacji działalności w sytuacji nieprzymusowej 3. Założenie likwidacji działalności w sytuacji przymusowej 4. Założenie likwidacji zbędnych aktywów
Podejścia w wycenie przedsiębiorstw 1. Podejście majątkowe 2. Podejście dochodowe 3. Podejście porównawcze
Podejście majątkowe (ang. Asset-Based Approach) wyznaczają wartość przedsiębiorstwa poprzez wartość jego aktywów pomniejszonych o pasywa obce oparte są na wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów obcych. Nie uwzględniają synergii pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa, W wycenie należy uwzględnić aktywa oraz zobowiązania pozabilansowe Rodzaje: metoda wartości skorygowanych aktywów netto (ang. Adjusted Net Asset Method) metoda wartości likwidacyjnej (ang. Liqudation Value Metod) metoda wartości odtworzeniowej (ang. Replacement Value Metod). W przypadku przyjęcia założenia likwidacji działalności stosowana jest metoda wartości likwidacyjnej
Podejście dochodowe (ang. Income Approach) wyznaczają wartość przedsiębiorstwa w oparciu o strumienie przyszłych dochodów ekonomicznych zdyskontowanych oczekiwaną stopą zwrotu
Typy metod dochodowych metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych DCF (ang. Discounted Cash Flows) oparta na: przepływach przynależnych właścicielom - FCFE (ang. Free Cash Flows to Equity) przepływach przynależnych wszystkim stronom finansującym: właścicielom i wierzycielom - FCFF (ang. Free Cash Flows to Firm) metoda zdyskontowanych zysków (ang. Discounted Future Earnings Method) metoda zdyskontowanych dywidend (ang. Discounted Dividends Method)
Podejście porównawcze (ang. Market Approach) określenie wartości przez porównanie z innymi podmiotami bazuje na cenach transakcyjnych podstawowe zagadnienie: jest wybór przedsiębiorstw porównywalnych oraz mnożników porównawczych przedsiębiorstwa porównywalne powinny należeć do tego samego sektora, jego części lub sektorów pokrewnych mnożniki opierają się na kluczowych wielkościach ekonomicznofinansowych; rodzaje: 1. Mnożniki oparte na wartości rynkowej pochodzące z transakcji z rynku publicznego lub transakcji prywatnych 2. Mnożniki oparte na wartości całego przedsiębiorstwa 3. Mnożniki oparte na charakterystycznych dla danego sektora wielkościach wycena oparta na mnożnikach sektorowych nie może stanowić jedynej metody wyceny.
Dyskonta i premie stosowane ze względu na zróżnicowane skutki przeniesienia na nowego właściciela udziałów kapitałowych zastosowanie premii lub dyskonta wymaga określenia i zdefiniowania wartości bazowej dyskonta i premie to narzędzia, które służą do ilościowego określenia korekty wartości w stosunku do wartości bazowej wyceniający powinien rozważyć, czy należy dokonać korekt wartości związanych z poziomem płynności, brakiem kontroli, czy wielkością przedsiębiorstwa.