KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, 20.07.2006 SG-Greffe (2006) D/204095 Pani Anna Streżyńska Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej ul. Kasprzaka 18/20 01-211 Warszawa Polska Fax: + 48 22 53 49 253 Szanowna Pani, Dotyczy: PL/2006/0381 - hurtowe zakańczanie połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej operatora zasiedziałego w Polsce Wycofanie poważnych wątpliwości I. PRZEBIEG POSTĘPOWANIA W dniu 28 kwietnia 2006 roku Komisja zarejestrowała pod numerem PL/2006/0381 notyfikację polskiego organu regulacyjnego, Urzędu Komunikacji Elektronicznej ( UKE ), dotyczącą hurtowego rynku zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Telekomunikacji Polskiej S.A. ( TP ) w Polsce. Konsultacje krajowe 1 w sprawie tego rynku rozpoczęły się w dniu 27 kwietnia 2006 roku i zakończyły w dniu 29 maja 2006 roku. Zgodnie z art. 7 ust. 4 dyrektywy ramowej, w dniu 24 maja 2006 roku Komisja poinformowała Prezesa UKE, że ma poważne wątpliwości odnośnie do zgodności notyfikowanego projektu decyzji z przepisami prawa wspólnotowego. W dniu 1 czerwca 2006 roku Komisja opublikowała na swojej stronie internetowej ogłoszenie zapraszające zainteresowane strony do przedłożenia w ciągu pięciu dni roboczych uwag wobec listu Komisji zawierającego poważne wątpliwości. Żadna strona nie przedstawiła swoich uwag. Prezes UKE przedłożył swoje spostrzeżenia w dniu 9 czerwca 2006 roku. W dniu 26 czerwca 2006 roku Prezes UKE dokonał modyfikacji notyfikowanego projektu decyzji. 1 Zgodnie z art. 6 Dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 roku w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej ( dyrektywa ramowa ), Dz. WE L 108, 24.4.2002, str. 33. Commission européenne, B-1049 Bruxelles / Europese Commissie, B-1049 Brussel - Belgium. Telephone: (32-2) 299 11 11.
II. OPIS PROJEKTU DECYZJI II.1. Definicja rynku Notyfikacja obejmuje hurtowy rynek zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej TP, stanowiący część rynku 9 w Zaleceniu Komisji Europejskiej w sprawie rynków właściwych ( Zalecenie ) 2. Zakańczanie połączeń jest zdefiniowane jako usługa hurtowa dostarczana przez operatorów sieci, zapewniająca kierowanie ruchu przychodzącego z punktu styku z innym operatorem do stałej lokalizacji zakończenia w swej sieci. W początkowo notyfikowanym projekcie decyzji Prezes UKE zamierzał włączyć do właściwego rynku produktowego zakańczanie połączeń: z abonentami poszczególnych stacjonarnych publicznych sieci telefonicznych, do niegeograficznej numeracji dostępu do usług sieci inteligentnych, w tym usług audioteksowych (0-80X, 0-70X, 0-400, 0-300), do niegeograficznych numerów abonenckich usług specjalnych (AUS). Prezes UKE wyjaśnił, że zakańczanie połączeń komutowanego dostępu do sieci Internet nie wchodzi w zakres rynku właściwego. Zgodnie ze stanowiskiem Prezesa UKE właściwy rynek geograficzny odpowiada obszarowi geograficznemu sieci stacjonarnej TP. W zawierającym poważne wątpliwości liście z dnia 24 maja 2006 roku Komisja wskazała na fakt, ze istnieją różne warunki konkurencyjne pomiędzy zakańczaniem połączeń do numerów geograficznych a zakańczaniem połączeń do numerów niegeograficznych używanych przez usługodawców. Jest tak dlatego, ponieważ w drugim przypadku użytkownik końcowy nie wybiera numeru osoby, której obojętna jest płacona przez stronę dzwoniącą opłata za zakańczanie połączenia. Wybór operatora zakańczającego połączenie i wynikająca z tego cena będą miały wpływ na przychody wywoływanego usługodawcy; tak więc, w odróżnieniu od typowego rynku zakańczania połączeń, strona do której się dzwoni jest zarówno świadoma, jak i wrażliwa na cenę za zakańczanie połączenia. W przypadku połączeń do usługodawców, usługodawca może zakupić zakańczanie połączeń od jakiegokolwiek operatora sieciowego i ma możliwość zmiany operatora w celu zwiększenia swoich zysków i/lub zmniejszenia kosztów. Operator zakańczający połączenie jest zatem poddany ograniczeniom ze strony konkurencji: w przypadku próby nałożenia zbyt wysokich stawek za zakańczanie połączeń, usługodawca może przenieść się do sieci innego operatora, a operator zakańczający połączenia utraci przychody związane z połączeniami wykonywanymi do tego usługodawcy. W swojej analizie rynku Prezes UKE nie odniósł się do tej kwestii. Komisja wyraziła zatem poważne wątpliwości, czy Prezes UKE przedstawił dostateczne dowody uzasadniające wniosek, że zakańczanie połączeń do używanych przez usługodawców numerów niegeograficznych stanowi część rynku właściwego zakańczania połączeń koniec-koniec w 2 Zalecenie Komisji Europejskiej 2003/311/EC z dnia 11 lutego 2003 roku w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante zgodnie z dyrektywą ramową, Dz. WE L 114, 8.5.2003, str. 45. Rynek 9 Zalecenia obejmuje zakańczanie połączeń we wszystkich publicznych sieciach stacjonarnych w danym państwie (przy czym zakańczanie w każdej poszczególnej sieci stanowi odrębny właściwy rynek produktowy). 2
publicznej sieci stacjonarnej TP, oraz że TP jest operatorem o znaczącej pozycji rynkowej w odniesieniu do świadczenia tych usług. Po otrzymaniu listu zawierającego poważne wątpliwości, Prezes UKE poinformował Komisję w dniu 26 czerwca 2006 roku o swoim postanowieniu dotyczącym modyfikacji notyfikowanego projektu decyzji. i wycofaniu z zakresu definicji rynku produktowego oraz z proponowanych obowiązków regulacyjnych zakańczania połączeń do następujących numerów niegeograficznych używanych przez usługodawców: a) do numeracji dostępu do usług sieci inteligentnych, w tym usług audioteksowych (0-300, 0-400, 0-70X, 0-80X), b) do numerów abonenckich usług specjalnych (AUS) 3. II.2. Stwierdzenie znaczącej pozycji rynkowej Na podstawie analizy rynku Prezes UKE zamierza wyznaczyć TP operatorem posiadającym znaczącą pozycję na rynku właściwym. Obecnie działają również inni operatorzy świadczący usługę hurtowego zakańczania połączeń w swych stacjonarnych sieciach w Polsce. Zdaniem Prezesa UKE każdy operator sieci ma pozycję monopolistyczną na rynku zakańczania połączeń w swej sieci, ponieważ jest jedynym dostawcą tej usługi. Obecna analiza dotyczy jedynie rynku zakańczania połączeń w sieci TP. W odpowiedzi na zapytanie Komisji Prezes UKE potwierdził, że w najbliższej przyszłości zamierza dokonać analizy oraz notyfikacji zgodnie z dyrektywą ramową także pozostałych rynków właściwych. Prezes UKE uznał, że TP posiada znaczącą pozycję rynkową na rynku właściwym głównie na podstawie jej pozycji monopolistycznej na rynku zakańczania połączeń w swej sieci oraz niskiego poziomu równoważącej siły nabywczej. II. 3. Obowiązki regulacyjne Prezes UKE proponuje nałożyć na TP następujące obowiązki: (i) uwzględniania uzasadnionych wniosków o dostęp telekomunikacyjny do, oraz użytkowanie, elementów sieci oraz udogodnień towarzyszących, (ii) niedyskryminacji, (iii) przejrzystości, polegający na publikacji informacji potrzebnych do przygotowania przez zainteresowanych operatorów wniosku w sprawie zapewnienia dostępu telekomunikacyjnego, a także na obowiązku opracowania oraz publikacji ramowej oferty o dostępie telekomunikacyjnym, (iv) rozdzielności księgowej, (v) kontroli cen. W odniesieniu do obowiązku kontroli cen, TP będzie obowiązana do kalkulacji stawek za zakańczanie połączeń zgodnie z modelem długookresowych kosztów przyrostowych (Long 3 Za wyjątkiem zakańczania połączeń do numerów alarmowych (99X, 98X, 112 - przydzielonych służbom ustawowo powołanym do niesienia pomocy) oraz zakańczania połączeń do numeru AUS Usługi Biura Numerów TP (118 XXX), realizowanych przez TP w ramach wykonywania zobowiązań nałożonych ustawą Prawo telekomunikacyjne. 3
Run Incremental Cost - LRIC ) i, po akceptacji tej kalkulacji przez niezależnego audytora 4, ustalenia opłat uwzględniających zwrot uzasadnionych kosztów. Do zatwierdzenia przez audytora poprawności kalkulacji TP będzie zobowiązana do wyznaczania opłat w oparciu o ponoszone koszty. W odpowiedzi na zapytanie Komisji Prezes UKE wyjaśnił, że może weryfikować poziom tych opłat przy użyciu porównania ze stawkami stosowanymi na innych rynkach 5 lub innych metod 6. III. OCENA W liście zawierającym poważne wątpliwości Komisja uznała, ze Prezes UKE nie przedstawił dostatecznych dowodów uzasadniających włączenie zakańczania połączeń do używanych przez usługodawców numerów niegeograficznych w zakres rynku znaczącego. Komisja zatem była zaniepokojona tym, że zaproponowany przez Prezesa UKE projekt decyzji nie był zgodny z prawem wspólnotowym, a w szczególności z celami zawartymi w art. 8 dyrektywy ramowej, w związku z art. 10 i art. 82 Traktatu oraz art. 14 do 16 dyrektywy ramowej. Zgodnie z art. 7 ust. 3 oraz ust. 4 dyrektywy ramowej Komisja może wycofać swoje poważne wątpliwości w ciągu 2 miesięcy od przesłania listu je zawierającego, oraz przedstawić danemu krajowemu organowi regulacyjnemu swoje uwagi dotyczące notyfikowanego projektu decyzji. Komisja zbadała przedstawioną przez UKE w dniu 26 czerwca 2006 roku modyfikację notyfikacji, i nie żywi poważnych wątpliwości wobec projektu decyzji w jego zmienionej formie. Wniosek ten jest oparty na wyłączeniu z obecnego projektu decyzji zakańczania połączeń do numerów niegeograficznych używanych przez usługodawców. Komisja nie zajmuje stanowiska wobec dalszych informacji, które UKE może przedstawić w późniejszym okresie po ewentualnej ponownej analizie warunków konkurencyjnych świadczenia usługi zakańczania połączeń na numery niegeograficzne używane przez usługodawców, a które mogą uzasadnić stwierdzenie, że usługi te, wobec szczególnych warunków rynkowych w Polsce, powinny zostać poddane regulacji. Komisja przedstawia następującą uwagę w stosunku do obowiązków regulacyjnych nałożonych na zmodyfikowany zakres rynku: Kontrola cen przed zatwierdzeniem kalkulacji kosztów LRIC Komisja zauważa, że Prezes UKE nie określił wyraźnie w projekcie decyzji, na podstawie jakich kryteriów będzie weryfikować stosowność zaproponowanych przez TP opłat za zakańczanie połączeń przed zatwierdzeniem przez niezależnego audytora opartej na LRIC kalkulacji kosztów. To podejście nie zapewnia uczestnikom rynku odpowiedniej przejrzystości i pewności prawnej, w szczególności dlatego, że nie jest 4 TP wprowadziła opartą na LRIC kalkulację kosztów, która w 2005 roku została zweryfikowana przez audytora; jednak Prezes UKE uznał opinię audytora za niezadowalającą. 5 Prezes UKE stwierdził, że przy porównaniu z innymi rynkami weźmie pod uwagę strukturę rynku i odniesie się do państw bardziej zaawansowanych we wprowadzaniu prokonkurenycjnych rozwiązań, gdzie od długiego czasu działa efektywny, wystawiony na działanie konkurencji operator. Prezes UKE może na przykład odnieść się do państw obecnych w Unii Europejskiej przed dniem 1 maja 2004 roku lub do tych państw, które osiągnęły najlepsze efekty w zapewnieniu dostępu do danej usługi; zatem różne państwa członkowskie mogą zostać wybrane dla porównania opłat za różne formy dostępu telekomunikacyjnego. 6 Na przykład: cena detaliczna minus, model bottom-up lub metoda najlepszej bieżącej praktyki. 4
przewidziany termin, w którym prowadzona przez operatora o pozycji znaczącej, oparta na LRIC, kalkulacja kosztów musi zostać zatwierdzona. Komisja zatem zachęca Prezesa UKE do wyjaśnienia w ostatecznie podjętej decyzji jakiej metody weryfikacji użyje dla zaaprobowania zaproponowanych przez operatora o pozycji znaczącej opłat za zakańczanie połączeń przed definitywnym zatwierdzeniem kalkulacji kosztów. Metoda weryfikacji użyta przez Prezesa UKE w okresie przejściowym powinna zapewnić, że operator o pozycji znaczącej bezzwłocznie zaoferuje hurtowe usługi zakańczania połączeń po cenach pozwalających na rozwój konkurencji. Prezes UKE może w szczególności rozważyć do czasu zaaprobowania cen opartych na LRIC nałożenie regulacji cen opartej na metodzie cena detaliczna minus. Zgodnie z art. 7 ust. 5 dyrektywy ramowej Prezes UKE powinien zwrócić szczególną uwagę na opinie innych krajowych organów regulacyjnych oraz Komisji, i będzie mógł przyjąć projektowaną decyzję oraz, w przypadku jej przyjęcia, powinien powiadomić o niej Komisję. Stanowisko Komisji wobec tej konkretnej notyfikacji nie przesądza o stanowisku, jakie może ona zająć wobec innych notyfikowanych projektowanych środków. Zgodnie z punktem 12 Zalecenia 2003/561/WE 7 Komisja opublikuje ten dokument na swojej stronie internetowej. Zdaniem Komisji nie zawiera on informacji poufnych. W przypadku, gdyby w opinii Prezesa UKE zgodnie z wymogami prawa wspólnotowego i krajowego dotyczącymi tajemnicy przedsiębiorcy dokument ten zawierał informacje poufne, które powinny być usunięte przed publikacją, należy powiadomić o tym Komisję w ciągu trzech dni roboczych po otrzymaniu niniejszego dokumentu 8. Wniosek taki powinien zostać uzasadniony. Z poważaniem, w imieniu Komisji, Neelie Kroes Członek Komisji 7 Zalecenie Komisji 2003/561/WE z dnia 23 czerwca 2003 roku w sprawie notyfikacji, terminów oraz konsultacji przewidzianych w art. 7 dyrektywy 2002/21/WE, Dz. WE L 190, 30.7.2003, str. 13. 8 Wniosek powinien zostać przesłany na adres: INFSO-COMP-ARTICLE7@cec.eu.int lub fax: +32.2.298.87.82. 5