Vectra S.A. Aleja Zwycięstwa Gdynia

Transkrypt

1 PREZES URZĘDU KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ Warszawa, dnia 28 października 2008 r. Anna StreŜyńska DART-SMP /08 (10 ) Vectra S.A. Aleja Zwycięstwa Gdynia DECYZJA Na podstawie art. 24 ust. 1 w związku z art. 25, art. 34, art. 36 oraz art. 37 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2004 r., nr 171, poz z późn. zm., zwanej dalej ustawą Prawo telekomunikacyjne lub PT) i 2 pkt 2 i 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 października 2004 r. w sprawie określenia rynków właściwych podlegających analizie przez Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty (Dz. U. z 2004 r., nr 242, poz. 2420, zwanego dalej rozporządzeniem Ministra Infrastruktury lub Rozporządzeniem) oraz w związku z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2006 r., nr 12, poz. 66), art. 4 i art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o przekształceniach i zmianach w podziale zadań i kompetencji organów państwowych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2005 r., nr 267, poz. 2258), art. 206 ust. 1 i art. 206 ust. 2a ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r., nr 98, poz. 1071, z późn. zm., zwanej dalej równieŝ kpa): I. ustalam, Ŝe na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry S.A. zgodnym z obszarem sieci, w której następuje zakończenie połączenia, nie występuje skuteczna konkurencja; II. wyznaczam Vectrę S.A. jako przedsiębiorcę telekomunikacyjnego zajmującego znaczącą pozycję na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry S.A., zgodnym z obszarem sieci, w której następuje zakończenie połączenia; III. nakładam na Vectrę S.A. następujące obowiązki regulacyjne:

2 1. obowiązek, o którym mowa w art. 34 ustawy Prawo telekomunikacyjne, polegający na uwzględnianiu uzasadnionych wniosków przedsiębiorców telekomunikacyjnych o zapewnienie im dostępu telekomunikacyjnego, w tym uŝytkowania elementów sieci oraz udogodnień towarzyszących, w zakresie świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry S.A., poprzez: a) zapewnienie elementów sieci telekomunikacyjnej niezbędnych do korzystania z usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry S.A., b) przyznawanie dostępu do interfejsów protokołów lub innych kluczowych technologii niezbędnych dla interoperacyjności usług, c) zapewnienie infrastruktury telekomunikacyjnej niezbędnej do korzystania z usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry S.A., d) zapewnienie funkcji sieci niezbędnych do zapewnienia pełnej interoperacyjności usług, e) zapewnienie połączenia sieci lub urządzeń telekomunikacyjnych oraz udogodnień z nimi związanych niezbędnych dla korzystania z usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry S.A., f) prowadzenie w dobrej wierze negocjacji w sprawie dostępu telekomunikacyjnego w zakresie usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry S.A., oraz utrzymywaniu uprzednio ustanowionego dostępu telekomunikacyjnego w tym zakresie; 2. obowiązek, o którym mowa w art. 36 ustawy Prawo telekomunikacyjne, polegający na równym traktowaniu przedsiębiorców telekomunikacyjnych co do dostępu telekomunikacyjnego w zakresie usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry S.A., w szczególności przez oferowanie jednakowych warunków w porównywalnych okolicznościach, a takŝe oferowanie usług oraz udostępnianie informacji na warunkach nie gorszych od stosowanych w ramach własnego przedsiębiorstwa lub w stosunkach z podmiotami zaleŝnymi; 3. obowiązek, o którym mowa w art. 37 ustawy Prawo telekomunikacyjne, polegający na ogłaszaniu informacji w sprawach zapewnienia dostępu telekomunikacyjnego w zakresie świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry S.A., dotyczących specyfikacji technicznych sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, charakterystyki sieci, zasad i warunków świadczenia usług oraz korzystania z sieci, a takŝe opłat, przy czym: - zakres ogłaszanych informacji obejmuje wszystkie informacje dotyczące specyfikacji technicznych sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, charakterystyki sieci, zasad i warunków świadczenia usług oraz korzystania z sieci a takŝe opłat, niezbędne do przygotowania przez zainteresowanych przedsiębiorców telekomunikacyjnych wniosku w sprawie zapewnienia dostępu telekomunikacyjnego w zakresie usługi 2

3 zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry S.A., - publikacja wskazanych powyŝej informacji nastąpi w formie elektronicznej na oficjalnej stronie internetowej Vectry S.A., - informacje naleŝy ogłosić niezwłocznie, nie później jednak niŝ w terminie 3 (trzech) miesięcy od dnia doręczenia niniejszej decyzji, a w przypadku zmiany zakresu bądź treści publikowanej informacji naleŝy ją ogłosić niezwłocznie, nie później jednak niŝ w terminie 1 (jednego) tygodnia od wprowadzonej zmiany; IV. Decyzja niniejsza podlega natychmiastowemu wykonaniu stosownie do art. 206 ust. 2 i ust. 2a ustawy Prawo telekomunikacyjne. UZASADNIENIE 1. Przebieg postępowania w sprawie ustalenia, czy na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry S.A., zgodnym z obszarem sieci, w której następuje zakończenie połączenia, występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej oraz nałoŝenia obowiązków regulacyjnych przewidzianych w ustawie Prawo telekomunikacyjne 1. Postanowieniem z dnia 20 grudnia 2004 r. (znak: DRT-WAI /04(1)) Prezes Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty, zwany dalej Prezesem URTiP, na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne wszczął z urzędu postępowanie w sprawie ustalenia, czy na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych występuje skuteczna konkurencja. 2. Pismem z dnia 13 września 2007 r., znak: DRT-WAI /04(2), Vectra S.A., zwana dalej Vectrą lub Spółką, została wezwana do przekazania szczegółowych informacji dotyczących usług świadczonych w ramach współpracy międzyoperatorskiej z jednoczesnym wskazaniem, w jaki sposób rozumiana jest definicja usługi zakańczania połączeń we własnej sieci telekomunikacyjnej, a takŝe do przekazania opisu posiadanej przez Vectrę infrastruktury telekomunikacyjnej wykorzystywanej do świadczenia usług telekomunikacyjnych na rzecz uŝytkowników końcowych, zgodnie z przekazanymi parametrami, wraz z dokumentacją finansową za rok 2006 oraz kopiami umów o współpracy zawartych z innymi przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania przedmiotowego pisma. Z uwagi na prośbę Vectry, wyraŝoną w piśmie z dnia 26 września 2007 r. (omyłkowo podana została data 26 września 2006 r.; wpływ do Urzędu Komunikacji Elektronicznej, zwanego dalej Urzędem, nastąpił dnia 3 października 2007 r.), pismem z dnia 5 października 2007 r., znak: DRT-WAI /04(4), Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (zwany dalej równieŝ Prezesem UKE lub Regulatorem) poinformował o przedłuŝeniu ww. terminu do przedłoŝenia Ŝądanych danych do dnia 15 października 2007 r. Pismem z dnia 12 października 2006 r., które wpłynęło do Urzędu dnia 19 października 2007 r., Vectra podała Ŝądanie w piśmie z dnia 13 września 2007 r. informacje. 3

4 3. Z uwagi na fakt, iŝ przedmiotowe postępowanie nie zostało zakończone do dnia 9 lutego 2006 r. tj. do dnia wejścia w Ŝycie ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego, pismem z dnia 14 maja 2008 r. Prezes UKE powiadomił Vectrę, iŝ zgodnie z art. 3 ust. 2 ww. ustawy, postępowanie w sprawie ustalenia, czy na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń zgodnym z obszarem stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry występuje skuteczna konkurencja, stało się z mocy prawa postępowaniem w sprawie ustalenia, czy na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń zgodnym z obszarem stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia Vectry jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnego zajmującego znacząca pozycję na tym rynku oraz nałoŝenia na Vectrę obowiązków regulacyjnych przewidzianych w PT. 4. Pismem z dnia 14 maja 2008 r., znak: DART-SMP /08(2), Prezes UKE powiadomił Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zwanego dalej Prezesem UOKiK, o rozpoczęciu postępowania konsultacyjnego w sprawie ustalenia, Ŝe na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry, zgodnym z obszarem sieci, w której następuje zakończenie połączenia, nie występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia Vectry jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnego zajmującego znaczącą pozycję na tym rynku i nałoŝenia na tego przedsiębiorcę obowiązków regulacyjnych. 5. W dniu 14 maja 2008 r. Prezes UKE notyfikował Komisji Europejskiej (zwanej dalej równieŝ Komisją lub KE; rejestracja pod numerem PL/2008/0776) projekt decyzji Prezesa UKE w sprawie ustalenia, Ŝe na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń zgodnym z obszarem stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry, nie występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia Vectry jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnego zajmującego znaczącą pozycję na tym rynku i nałoŝenia na tego przedsiębiorcę obowiązków regulacyjnych. 6. W dniach 14 maja 13 czerwca 2008 r. Prezes UKE, na podstawie obwieszczenia z dnia 28 kwietnia 2008 r., przeprowadził postępowanie konsultacyjne dotyczące ww. projektu decyzji, w ramach którego wpłynęło jedno stanowiska konsultacyjne, wyraŝone przez Vectrę w piśmie z dnia 12 czerwca 2008 r. Główny zarzut podniesiony przez Spółkę dotyczył faktu, iŝ Vectra jest dostawcą usług (zgodnie z wpisem do rejestru działalności przedsiębiorców telekomunikacyjnych), nie zaś operatorem, zatem nakładanie na Vectrę obowiązków jako na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, który nie jest operatorem jest, zdaniem Spółki, bezzasadne. Odnosząc się do zarzutu Spółki, naleŝy zwrócić uwagę na następujące fakty. Po pierwsze Spółka w piśmie z dnia 12 października 2006 r. (sygnatura akt: DRT-WAI /04 (5)) wskazała, iŝ osiąga przychody ze świadczenia usługi zakańczania połączeń w sieci Vectra, podała takŝe liczbę minut (za lata 2005 oraz 2006) połączeń zakańczanych w sieci Spółki. W tym samym piśmie Spółka przedstawiła opis i schemat własnej sieci (ze szczegółowym rozróŝnieniem na elementy własnej infrastruktury, z których korzysta) poniŝszy rysunek (rysunek zastrzeŝony). 4

5 Wykres 1. Schemat sieci Vectra (rysunek zastrzeŝony) Źródło: Pismo Vectry z dnia 12 października 2006 r. Z powyŝszego rysunku jasno wynika, iŝ Spółka posiada punkty styku sieci z innymi przedsiębiorcami, a takŝe abonentów tzw. usług POTS, PSTN i ISDN. W ww. piśmie Spółka stwierdza równieŝ iŝ Świadczy usługi zakańczania połączeń we własnej sieci telekomunikacyjnej dla operatorów (dane zastrzeŝone). Prezes UKE znajduje się równieŝ w posiadaniu umów o połączeniu sieci zawartych pomiędzy Vectrą a (dane zastrzeŝone) oraz pomiędzy Vectrą a (dane zastrzeŝone), w których to strony określiły m.in. stawki za zakańczanie połączeń w sieci Vectra S.A. Ponadto naleŝy równieŝ zaznaczyć, iŝ Spółka ma przydzieloną numerację abonencką w sieci PSTN, co jednoznacznie wskazuje na fakt, iŝ Vectra posiada własnych abonentów, którzy mają moŝliwość inicjowania połączeń a takŝe otrzymywania połączeń od innych abonentów. PowyŜsze fakty wyraźnie wskazują, Ŝe Vectra S.A. świadczy usługi zakańczania we własnej sieci, a zatem jak najbardziej zasadne jest nałoŝenie obowiązków regulacyjnych na Vectrę S.A. 7. Dnia 17 czerwca 2008 r. Prezes UKE otrzymał od Komisji Europejskiej pismo z dnia 13 czerwca 2008 r., znak: SG-Greffe (2008) D/203846, dotyczące dokonanej notyfikacji i zawierające uwagi przedstawione zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (Dz. WE L 108, ), zwanej dalej dyrektywą ramową. W piśmie tym Komisja Europejska przypomniała swoje uwagi wyraŝone wobec wcześniejszych notyfikacji i wezwała Prezesa UKE do dokładnego monitorowania rozwoju stosowanych przez operatorów alternatywnych stawek za zakańczanie połączeń oraz, jeśli to konieczne, do interwencji i nałoŝenia efektywnej regulacji cen takŝe na operatorów alternatywnych. Komisja nadmieniła, Ŝe najwłaściwszym sposobem osiągnięcia efektywnie uregulowanych stawek za zakańczanie połączeń byłoby oparcie ich kalkulacji na modelu kosztowym, biorącym pod uwagę konieczność osiągnięcia przez operatorów alternatywnych efektywności w pewnym okresie. W związku z obecnie podjętymi pracami w ramach Europejskiej Grupy Regulatorów oraz przez Komisję, zmierzającymi do osiągnięcia spójnej metody kalkulacji kosztów dla regulacji zakańczania połączeń, Komisja wezwała Prezesa UKE do ponownego rozwaŝenia swojej analizy niezwłocznie po ustaleniu spójnego podejścia na poziomie europejskim. 8. W dniu 31 lipca 2008 r., w związku z zakończeniem postępowania konsultacyjnego i konsolidacyjnego, Prezes UKE pismem znak: DART-SMP /08(5) przekazał Prezesowi UOKiK projekt decyzji ustalającej, Ŝe na krajowym rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry nie występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia Vectry jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnego zajmującego znaczącą pozycję na tym rynku i nałoŝenia na tego przedsiębiorcę obowiązków regulacyjnych 5

6 przewidzianych w ustawie Prawo telekomunikacyjne, z prośbą o zajęcie przez Prezesa UOKIK stanowiska w tej sprawie stosownie do art kpa. Kolejnym pismem z dnia 31 lipca 2008 r., znak: DART-SMP /08(6) Prezes UKE powiadomił Vectrę, Ŝe w dniu 31 lipca 2008 r. projekt rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie został przekazany Prezesowi UOKiK celem zajęcia stanowiska. 9. Pismem z dnia 4 sierpnia 2008 r., które wpłynęło do Urzędu dnia 7 sierpnia 2008 r., Vectra przekazała swoje stanowisko w niniejszej sprawie, którego główna teza wskazywała, Ŝe mimo przedstawienia Prezesowi UKE danych w tym zakresie, Vectra faktycznie nie świadczy usługi zakańczania połączeń do swoich abonentów, z uwagi na fakt, Ŝe w kaŝdym przypadku za realizację połączeń na numery abonentów Vectry odpowiadają inni operatorzy (Exatel S.A., Telekomunikacja Kolejowa Sp. z o.o., GTS Energis Sp. z o.o.). Jednocześnie Vectra powołała się na odpowiednie postanowienia w umowach zawartych z wymienionymi operatorami. 10. W dniu 14 sierpnia 2008 r. Prezes UKE otrzymał postanowienie Prezesa UOKiK z dnia 12 sierpnia 2008 r., znak: DOK /08/KF, w którym Prezes UOKiK stwierdził, co następuje: I. Na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry, zgodnym z obszarem sieci, w której następuje zakończenie połączenia nie występuje skuteczna konkurencja; II. Vectra posiada pozycję znaczącą na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry, zgodnie z obszarem sieci, w której następuje zakończenie połączenia; IV. Zasadne jest nałoŝenie na Vectrę obowiązków regulacyjnych określonych w art. 34, 36 i 37 ustawy Prawo telekomunikacyjne. Prezes UOKiK stwierdził w ww. postanowieniu, iŝ nałoŝone przez Prezesa UKE obowiązki spełniają wymogi ustawowe w zakresie adekwatności, proporcjonalności oraz uwzględniają cele ustawy Prawo telekomunikacyjne. Powinny one, zdaniem Prezesa UOKiK, ułatwić prowadzenie działalności operatorom, którzy będą chcieli skorzystać z usług oferowanych przez Vectrę na analizowanym rynku hurtowym. Operatorom zostanie bowiem zapewniony równy dostęp do sieci i usług świadczonych przez Spółkę. Jednocześnie Prezes UOKiK zauwaŝył, iŝ w związku z faktem zróŝnicowania przez Prezesa UKE obowiązków nałoŝonych w analogicznej sytuacji na Vectrę i Telekomunikację Polską S.A. (...) wobec zastosowanej regulacji niezbędna jest prowadzona w sposób ciągły, uwaŝna obserwacja sytuacji panującej na analizowanym rynku. Vectra moŝe bowiem, w opinii Prezesa UOKIK, podjąć próbę wykorzystania faktu nałoŝenia na Telekomunikację Polską S.A. określonych obowiązków, które jednocześnie nie zostały nałoŝone na Vectrę, dotyczących przede wszystkim sposobu ustalania opłat za świadczone usługi. Ewentualnie wystąpienie sytuacji tego rodzaju powinno skłonić Prezesa UKE do podjęcia szybkiej interwencji na rynku poprzez np. rozszerzenie katalogu nałoŝonych na Vectrę obowiązków. 6

7 11. Pismem z dnia 19 sierpnia 2008 r., znak: DART-SMP /08(9), Vectra na podstawie art kpa została zawiadomiona o zakończeniu postępowania dowodowego w niniejszej sprawie oraz o moŝliwości zapoznania się z materiałem dowodowym i wypowiedzenia się co do zebranych materiałów i dowodów. 12. Dnia 28 sierpnia 2008 r. Vectra skorzystała z moŝliwości zapoznania się z materiałem dowodowym (przejrzenie akt sprawy przez uprawnionych reprezentantów Vectry w Urzędzie). Biorąc pod uwagę ustalony stan faktyczny Prezes UKE zwaŝył, co następuje. Zgodnie z przepisem art. 24 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne, jeŝeli Prezes UKE ustali, Ŝe na rynku właściwym nie występuje skuteczna konkurencja, wyznacza przedsiębiorcę lub przedsiębiorców telekomunikacyjnych o znaczącej pozycji na rynku właściwym oraz nakłada obowiązki regulacyjne przewidziane w ustawie. Zgodnie z definicją, określoną w art. 24 ust. 2 ustawy Prawo telekomunikacyjne, znaczącą pozycję rynkową zajmuje przedsiębiorca telekomunikacyjny, który na rynku właściwym samodzielnie posiada pozycję ekonomiczną odpowiadającą dominacji w rozumieniu przepisów prawa wspólnotowego. Kryteriami stosowanymi przez Prezesa UKE przy ocenie pozycji znaczącej przedsiębiorcy telekomunikacyjnego na rynku właściwym są, w szczególności: 1) udział przedsiębiorcy w rynku właściwym, 2) brak technicznej i ekonomicznej zasadności budowy alternatywnej infrastruktury telekomunikacyjnej, 3) istnienie przewagi technologicznej przedsiębiorcy, 4) brak albo niewielki poziom równowaŝącej siły nabywczej, 5) łatwy bądź uprzywilejowany dostęp przedsiębiorcy do rynków kapitałowych bądź zasobów finansowych, 6) ekonomie skali, 7) ekonomie zakresu, 8) pionowe zintegrowanie przedsiębiorcy, 9) poziom rozwoju sieci dystrybucji i sprzedaŝy przedsiębiorcy, 10) brak potencjalnej konkurencji, 11) istnienie barier dla dalszego rozwoju przedsiębiorcy oraz rynku właściwego, 12) istnienie barier wejścia na rynek właściwy, 14) moŝliwość stosowania mechanizmów odwetowych (art. 24 ust.3 ustawy Prawo telekomunikacyjne). Jednocześnie naleŝy mieć na względzie, Ŝe zgodnie z art. 24 ust. 6 ustawy Prawo telekomunikacyjne, uznanie przedsiębiorcy za posiadającego znaczącą pozycję rynkową moŝe nastąpić na podstawie wyników oceny kryteriów, o których mowa wyŝej, przy czym kryteria te nie muszą być spełnione łącznie. Stosownie do normy art. 25 ust. 2 ustawy Prawo telekomunikacyjne, decyzje dotyczące wyznaczenia przedsiębiorcy lub przedsiębiorców o znaczącej pozycji na rynku właściwym lub nałoŝenia obowiązków regulacyjnych określonych w ustawie są wydawane przez Prezesa UKE w porozumieniu z Prezesem UOKiK. W przedmiotowych decyzjach Prezes UKE nakłada, utrzymuje, zmienia lub znosi jeden lub więcej obowiązków regulacyjnych, o których mowa w art. 34, art , 7

8 art. 42, art i art. 72 ust. 3 ustawy Prawo telekomunikacyjne, biorąc pod uwagę adekwatność danego obowiązku do zidentyfikowanego problemu, proporcjonalność oraz cele określone w art. 1 ust. 2 ustawy Prawo telekomunikacyjne, jakimi jest stworzenie warunków dla: 1) wspierania równoprawnej i skutecznej konkurencji w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych, 2) rozwoju i wykorzystania nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej, 3) zapewnienia ładu w gospodarce numeracją, częstotliwościami oraz zasobami orbitalnymi, 4) zapewnienia uŝytkownikom maksymalnych korzyści w zakresie róŝnorodności, ceny i jakości usług telekomunikacyjnych, 5) zapewnienia neutralności technologicznej. z uwzględnieniem art. 1 ust. 3 ustawy Prawo telekomunikacyjne tj. biorąc pod uwagę, Ŝe przepisy ustawy nie naruszają przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów oraz przepisów ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2004 r., nr 253, poz. 2531, z późn. zm.). 2. Definicja rynku właściwego 2.1. Prawne podstawy dla analizy rynków właściwych Przez rynek właściwy rozumie się zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331, z późn. zm., zwanej dalej ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów), do której odsyła art. 21 ust. 2 ustawy Prawo telekomunikacyjne, rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty, oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące róŝnice cen i koszty transportu, panują zbliŝone warunki konkurencji. Rynki właściwe podlegające analizie i regulacji przez Prezesa UKE, określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw łączności. W dniu 25 października 2004 r. Minister Infrastruktury, działając na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne, wydał rozporządzenie w sprawie określenia rynków właściwych podlegających analizie przez Prezesa URTiP, w którym wymienił rynki podlegające analizie. Jednym z nich jest odnoszący się do wyrobów i usług telekomunikacyjnych koniecznych dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych do świadczenia usług na rzecz uŝytkowników końcowych rynek świadczenia usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych ( 2 pkt 2 rozporządzenia), który został określony jako rynek zgodny z obszarem sieci, w której następuje zakończenie połączenia ( 4 rozporządzenia). Wytyczne Komisji Europejskiej 2002/C165/03 w sprawie analizy rynku i oceny znaczącej pozycji rynkowej zgodnie z ramami regulacyjnymi Wspólnoty dotyczącymi sieci i usług łączności elektronicznej (Dz. U. C165/6 z 2002 r.) zwane dalej Wytycznymi 1, którymi, zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy Prawo 1 markets/en1_2003_497.pdf 8

9 telekomunikacyjne, powinien kierować się Prezes UKE przy analizie rynków właściwych i ustalaniu pozycji znaczącej przewidują, iŝ na mocy nowych ram regulacyjnych, rynki, które mają być regulowane, definiuje się zgodnie z zasadami europejskiego prawa konkurencji, tak, jak zostały one przedstawione przez Komisję w zaleceniu dotyczącym właściwych rynków produktów i usług zgodnie z art. 15 ust. 1 dyrektywy ramowej 2. W dniu 17 grudnia 2007 r. Komisja Europejska wydała Zalecenie 2007/879/WE 3 w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante (Dz. U. L344/65 z 2007 r.) zwane dalej Zaleceniem. NaleŜy zauwaŝyć, iŝ jest to kolejne zalecenie Komisji dotyczące właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante. Pierwsze Zalecenie Komisji z dnia 11 lutego 2003 r. 4. w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante równieŝ obejmowało rynek świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej. Jakkolwiek rynek właściwy został określony w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury, to w akcie tym brak jest wskazania szczegółowego zakresu produktowego tego rynku. Mając na względzie powyŝsze, Prezes UKE uznał za celowe przeanalizowanie w szczególności, jakie usługi i produkty wchodzą w skład rynku właściwego, jak równieŝ odniesienie się do wskazanego w rozporządzeniu zasięgu analizowanego rynku właściwego Rynek produktowy Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej przedstawionym w Nocie Wyjaśniającej do Zalecenia Komisji z dnia 11 lutego 2003 r. (nr 2003/311/WE) w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante zgodnie z Dyrektywą 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej 5 zwaną dalej Notą wyjaśniającą - Punktem wyjścia dla definicji i określenia rynków jest scharakteryzowanie rynków detalicznych w perspektywie czasowej z uwzględnieniem substytucji po stronie popytu i po stronie podaŝy. Po scharakteryzowaniu i określeniu rynków detalicznych, czyli rynków, na których odbywa się gra podaŝy i popytu uŝytkowników końcowych, naleŝy określić właściwe rynki hurtowe, czyli rynki, na których odbywa się gra popytu i podaŝy produktów dla osób trzecich zaopatrujących uŝytkowników końcowych. 6 NaleŜy zauwaŝyć, iŝ takie samo stanowisko zawiera projekt nowej noty wyjaśniającej do Zalecenia Komisji z dnia 17 grudnia 2007 r. 7 2 Wytyczne Komisji (pkt 1.1.4) :cs,339344:cs,338805:cs,285453:cs,284839:cs,284084:cs,283943:cs,&pos=8&page=8&nbl=132 &pgs=10&hwords= 5 relevant_markets/en1_2003_497.pdf 6 Nota wyjaśniająca (ust. 3.1.) 7 ecomm/library/proposals/ index_en.htm 9

10 Mając powyŝsze na uwadze, Prezes UKE przed określeniem zakresu produktowego rynku hurtowego zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry, przeanalizował odpowiadający mu rynek na szczeblu detalicznym. Analiza ta ustaliła, które produkty oferowane na rynku detalicznym są powiązane z rynkiem zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Rynek produktowy na szczeblu detalicznym Zgodnie z art. 2 pkt 26 ustawy Prawo telekomunikacyjne, połączeniem telefonicznym jest połączenie ustanowione za pomocą publicznie dostępnej usługi telefonicznej, pozwalającej na dwukierunkową łączność w czasie rzeczywistym. Publicznie dostępną usługą telefoniczną, zgodnie z art. 2 pkt 30 ustawy Prawo telekomunikacyjne, jest natomiast usługa telekomunikacyjna, która jest dostępna dla ogółu uŝytkowników, w celu inicjowania i odbierania połączeń krajowych i międzynarodowych oraz uzyskania dostępu do słuŝb ustawowo powołanych do niesienia pomocy, za pomocą numeru lub numerów ustalonych w krajowym lub międzynarodowym planie numeracji telefonicznej. Usługa połączeń telefonicznych zakłada więc zarówno inicjowanie, jak i odbieranie połączeń telefonicznych. KaŜdy uŝytkownik końcowy powinien więc mieć m.in. moŝliwość odbierania połączeń telefonicznych, realizowanych przez róŝnych przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Odpowiednikiem hurtowej usługi zakańczania połączeń są zatem na rynku detalicznym wszystkie te połączenia telefoniczne zainicjowane przez uŝytkowników końcowych, dla realizacji których wymagane jest zakończenie połączeń z wywoływanymi lokalizacjami lub abonentami w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej. Będą to więc połączenia telefoniczne: - rozpoczynane i zakańczane w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej, w tym połączenia lokalne, strefowe, międzystrefowe i międzynarodowe, - rozpoczynane w ruchomych publicznych sieciach telefonicznych i zakańczane w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej, - komutowane (wdzwaniane) do sieci Internet, - do numeracji dostępu do usług sieci inteligentnych, - do numerów abonenckich usług specjalnych (AUS). KaŜdy z ww. rodzajów połączeń wiąŝe się z zakończeniem połączenia w lokalizacji stacjonarnej (stałym adresie), przyporządkowanej określonej sieci stacjonarnej naleŝącej do operatora telekomunikacyjnego (z wyjątkiem połączeń kierowanych do numerów niegeograficznych). NaleŜy zauwaŝyć, iŝ w Polsce, podobnie jak w Europie w ramach systemu rozliczania usług telekomunikacyjnych obowiązuje zasada dzwoniący płaci (ang. calling party pays ). Oznacza to, iŝ brak jest presji ze strony abonentów, do których wykonywane są połączenia, by operator, do którego sieci są przyłączeni, obniŝał swoje stawki za zakańczanie połączeń przychodzących z sieci innych operatorów. PowyŜszy mechanizm jest jeszcze wzmocniony przez fakt, iŝ brak jest moŝliwości technicznych, które pozwoliłyby na zakończenie połączenia w sieci danego operatora, przez inny podmiot, niŝ ten, w którego sieci następuje zakończenie połączenia. 10

11 W ten sposób, popyt na rynku hurtowym, jest całkowicie uzaleŝniony od popytu na rynku detalicznym, na którym uŝytkownicy zainteresowani są moŝliwościami skontaktowania się z konkretnymi abonentami w danej sieci stacjonarnej. W ten sposób nie istnieje inna moŝliwość dla strony popytowej na poziomie hurtowym, jak tylko zakupienie usługi zakańczania połączeń od operatora abonenta wywoływanego. Technologie świadczenia usług na rynku detalicznym Świadczenie usługi połączeń telefonicznych w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej zapewnione jest dzięki połączeniu telekomunikacyjnego urządzenia końcowego uŝytkownika, zainstalowanego w jego lokalu, z siecią operatora za pomocą systemu dostępu i utrzymaniu w gotowości takiego połączenia. Do realizacji usług połączeń telefonicznych za pośrednictwem łączy analogowych i cyfrowych wykorzystywane są jako medium transmisyjne: - kable miedziane, - kable światłowodowe, - łącza bezprzewodowe Rynek produktowy na poziomie hurtowym Główne elementy niezbędne do świadczenia omówionych wyŝej detalicznych usług telefonicznych, to rozpoczęcie połączeń, przekazywanie (tranzyt) połączeń oraz zakończenie połączeń. Stosownie do tego, w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury zostały wyodrębnione trzy rynki hurtowe zapewniające realizację połączeń w publicznej stacjonarnej sieci na poziomie hurtowym, tj. rynek rozpoczynania, rynek zakańczania i rynek tranzytu połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej. Rynkiem hurtowym, wymienionym w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury, podlegającym analizie w niniejszej decyzji, jest rynek świadczenia usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych. Zakup usługi zakańczania połączeń telefonicznych w sieciach stacjonarnych pozwala przedsiębiorcom telekomunikacyjnym realizować połączenia telefoniczne pomiędzy róŝnymi adresami (numerami), w tym przede wszystkim pomiędzy uŝytkownikami róŝnych sieci telekomunikacyjnych. Dzięki zakupowi tej usługi moŝliwe jest dotarcie przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego do uŝytkowników końcowych poszczególnych operatorów telekomunikacyjnych. Zakańczanie połączeń jest więc usługą oferowaną przez operatorów telekomunikacyjnych, posiadających sieć telefoniczną z przydzieloną pulą numerów geograficznych i niegeograficznych (strona podaŝowa rynku). Klientami (kupującymi) tworzącymi popyt na tym rynku są ci wszyscy przedsiębiorcy telekomunikacyjni działający na rynku, którzy świadczą uŝytkownikom końcowym usługi połączeń telefonicznych. 11

12 Zakańczanie połączeń telefonicznych moŝliwe jest poprzez zakup u operatora, posiadającego stacjonarną publiczną sieć telefoniczną, określonej ilości minut bądź pojemności połączeń zakończonych w tej sieci. Realizacja usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych polega zaś na tym, Ŝe operator sieci stacjonarnej, w której zakańczane jest połączenie telefoniczne, kieruje połączenie od miejsca styku z dostawcą, świadczącym usługę połączeń telefonicznych, do miejsca stałej lokalizacji zakończenia w swojej sieci. Obrazuje to poniŝszy schemat. Wykres 2. Schemat usługi zakańczania połączeń Rozpoczynanie połączeń Tranzyt połączeń Zakańczanie połączeń Międzyoperatorski punkt styku Szkieletowa sieć telefoniczna Międzyoperatorski punkt styku Sieć telefoniczna Sieć telefoniczna UŜytkownik inicjujący połączenie Miejsce przyłączenia uŝytkownika (LSU / RSU) Miejsce przyłączenia uŝytkownika (LSU / RSU) UŜytkownik odbierający połączenie Uwzględniając powyŝsze, naleŝy stwierdzić, Ŝe rynek zakańczania połączeń w poszczególnych sieciach stacjonarnych moŝe obejmować następujące usługi (produkty): usługi zakańczania połączeń telefonicznych (inicjowanych zarówno w sieci stacjonarnej, jak i w sieci ruchomej), kierowanych do abonentów poszczególnych stacjonarnych publicznych sieci telefonicznych Usługa ta pozwala zapewnić uŝytkownikom końcowym przedsiębiorców telekomunikacyjnych realizację połączeń telefonicznych do abonentów poszczególnych publicznych stacjonarnych sieci telefonicznych. Świadcząc usługę zakańczania połączeń telefonicznych operator stacjonarnej sieci dostępowej, przyjmuje połączenie od przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, który zakupuje od niego usługę zakańczania połączeń i przekazuje połączenie abonentowi przyłączonemu do jego sieci (zakańcza połączenie). W zaleŝności od przyjętego modelu rozliczeń, stawki za realizację połączeń telefonicznych będą uzaleŝnione od ilości zaangaŝowanych w przesył sygnału elementów sieci (np. central tranzytowych) czy długości dróg teletransmisyjnych. usługi zakańczania połączeń do numerów sieci teleinformatycznych (NDSI) 12

13 Usługa ta pozwala przedsiębiorcom telekomunikacyjnym oferować uŝytkownikom końcowym usługi wdzwanianego dostępu do sieci Internet na numery dostępne w innych sieciach telefonicznych. Świadcząc usługę zakańczania połączeń do numerów sieci teleinformatycznych operator stacjonarnej sieci dostępowej, przyjmuje połączenie od przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, który zakupuje od niego usługę zakańczania połączeń i realizuje połączenie do sieci teleinformatycznej. W tym przypadku równieŝ stawki za realizację połączeń do numerów sieci teleinformatycznych - w zaleŝności od przyjętego modelu rozliczeń - będą uzaleŝnione od ilości elementów sieci zaangaŝowanych w przesył sygnału, (np. central tranzytowych) czy długości dróg teletransmisyjnych. usługi zakańczania połączeń do numeracji dostępu do usług sieci inteligentnych (0-80X) Usługa ta pozwala zapewnić uŝytkownikom końcowym przedsiębiorców telekomunikacyjnych połączenia do numeracji dostępu do usług sieci inteligentnych i korzystanie ze świadczonych tam usług informacyjnych wykonywanych przez operatora danej sieci, jak i inne podmioty mające dostęp do jego sieci (dostawcy usług o wartości dodanej). Świadcząc usługę zakańczania połączeń do numeracji dostępu do usług sieci inteligentnych (m.in.: 0-800, 0-801), operator sieci dostępowej, w której te numery funkcjonują, przyjmuje połączenie od przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, który zakupuje od niego usługę zakańczania połączeń. Następnie operator sieci dostępowej zakańcza połączenia do tych właśnie numerów. NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe operator sieci dostępowej, któremu przydzielono numerację dostępu do usług sieci inteligentnych, moŝe obsługiwać je samodzielnie bądź robią to przedsiębiorcy, którzy poprzez ten numer świadczą usługi o wartości dodanej. W zaleŝności od przyjętego modelu rozliczeń, stawki za realizację połączeń, będą uzaleŝnione od ilości zaangaŝowanych w przesył sygnału elementów sieci (np. central tranzytowych) czy długości dróg teletransmisyjnych. usługi zakańczania połączeń do numeracji dostępu do usług audioteksowych w sieciach inteligentnych (m.in.: 0-70X, 0-400, 0-300) Usługa ta pozwala zapewnić uŝytkownikom końcowym przedsiębiorców telekomunikacyjnych połączenia do numeracji dostępu do usług audioteksowych sieci inteligentnych (0-70X, 0-400, 0-300), świadczonych zarówno przez operatora danej sieci, jak i inne podmioty mające dostęp do jego sieci (dostawcy usług o wartości dodanej). Świadcząc usługę zakańczania połączeń do numeracji dostępu do usług audioteksowych sieci inteligentnych, operator sieci dostępowej, w której te numery funkcjonują, przyjmuje połączenia od przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, który zakupuje od niego usługę zakańczania połączeń. Następnie operator sieci dostępowej zakańcza połączenia do tych właśnie numerów. 13

14 NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe operator sieci dostępowej, któremu przydzielono numerację dostępu do usług audioteksowych sieci inteligentnych, moŝe obsługiwać je samodzielnie bądź robią to inni przedsiębiorcy, którzy poprzez ten numer świadczą usługi o wartości dodanej. W zaleŝności od przyjętego modelu rozliczeń, stawki za realizację połączeń, będą uzaleŝnione od ilości zaangaŝowanych w przesył sygnału elementów sieci (np. central tranzytowych) czy długości dróg teletransmisyjnych. usługi zakańczania połączeń do numerów AUS Usługa ta pozwala zapewnić uŝytkownikom końcowym przedsiębiorców telekomunikacyjnych połączenia do numerów AUS, w tym co jest bardzo istotne do numerów alarmowych. Numery AUS to numery abonenckich usług specjalnych, które przydzielane są w numeracji skróconej. AUS polegają na udzielaniu róŝnych informacji, przyjmowaniu zleceń oraz przyjmowaniu wywołań alarmowych dotyczących wypadków i innych zagroŝeń. Uwzględniając powyŝsze w ramach tych numerów wyróŝniamy: 3-cyfrowe numery alarmowe (policja, straŝ poŝarna, pogotowie ratunkowe itp.), 4-cyfrowe numery, za pośrednictwem których przyjmowane są zlecenia lub udzielane róŝnego typu informacje (usługi Radio Taxi, usługi udzielania informacji handlowych) oraz numery 6-cyfowe, przeznaczone do świadczenia usług biura numerów. Świadcząc usługę zakańczania połączeń do numerów AUS, operator sieci dostępowej, w której te numery funkcjonują, przyjmuje połączenie od operatora, który zakupuje od niego usługę zakańczania połączeń i przekazuje połączenie do tego numeru funkcjonującego w jego sieci (zakańcza połączenie). NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe operator telekomunikacyjny, któremu przydzielono numery AUS, obsługuje je samodzielnie bądź robią to przedsiębiorcy, którzy poprzez ten numer świadczą róŝne usługi o charakterze handlowym. W skład rynku produktowego zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych (w tym w sieci Vectry) nie wchodzą zakończenia połączeń do numerów sieci informatycznych (NDSI), do numerów niegeograficznych (w analizowanym zakresie) i do numerów abonenckich usług specjalnych AUS (z wyjątkiem numerów abonenckich usług specjalnych, które są numerami alarmowymi: 99X, 98X, 112, przydzielonymi słuŝbom ustawowo powołanym do niesienia pomocy), gdyŝ w przypadku usług realizowanych poprzez te numery nie mamy do czynienia ze stałą lokalizacją zakończenia w sieci danego operatora. PowyŜsze skutkuje tym, Ŝe istnieją róŝne warunki konkurencyjne pomiędzy zakańczaniem połączeń do numerów geograficznych, a zakańczaniem połączeń do ww. grup numerów niegeograficznych uŝywanych przez usługodawców. Wybór operatora zakańczającego połączenie i wynikająca z tego cena będą miały wpływ na przychody wywoływanego usługodawcy, tak więc w odróŝnieniu od typowego rynku zakańczania połączeń 14

15 strona, do której się dzwoni, jest zarówno świadoma jak i wraŝliwa na cenę usługi zakańczania połączeń. W przypadku połączeń do usługodawców, usługodawca moŝe zakupić zakańczanie połączeń od jakiegokolwiek operatora sieciowego i ma moŝliwość zmiany operatora w celu zwiększenia swoich zysków i/lub zmniejszenia kosztów. Operator zakańczający połączenie jest zatem poddany ograniczeniom ze strony konkurencji: w przypadku próby nałoŝenia zbyt wysokich stawek za zakańczanie połączeń, usługodawca moŝe przenieść się do sieci innego operatora, a operator zakańczający połączenia utraci przychody związane z połączeniami wykonywanymi do tego usługodawcy. PowyŜsza sytuacja nie odnosi się jedynie do usług zakańczania połączeń do numerów abonenckich usług specjalnych (AUS), które są numerami alarmowymi: 99X, 98X, 112, przydzielonymi słuŝbom ustawowo powołanym do niesienia pomocy. Włączenie do analizowanego rynku powyŝszych usług wynika bezpośrednio z art. 77 ust. 1 PT, który mówi, iŝ dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych jest obowiązany zapewnić uŝytkownikom końcowym swojej sieci, w tym korzystającym z aparatów publicznych, bezpłatne połączenie z numerami alarmowymi. Ponadto art. 77 ust. 2 PT wyraźnie stwierdza, iŝ dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych jest obowiązany zapewnić kierowanie połączeń do numerów alarmowych właściwych terytorialnie jednostek ustawowo powołanych do niesienia pomocy. Fakt, iŝ Telekomunikacja Polska (zwana dalej równieŝ TP S.A.) przez wiele lat była operatorem narodowym spowodował, iŝ umowy na świadczenie i realizację połączeń kierowanych na numery alarmowe podpisywane były głównie pomiędzy TP S.A. a słuŝbami ustawowo powołanymi do niesienia pomocy. W związku z powyŝszym połączenia do numerów alarmowych inicjowane w sieci operatorów alternatywnych są w większości przypadków zakańczane przez TP S.A. w jej własnej sieci. Nie zawsze jednak tak się dzieje i niektórzy operatorzy alternatywni sami świadczą usługę zakańczania połączeń na numery alarmowe. NaleŜy zaznaczyć, iŝ po stronie operatorów alternatywnych, w tym po stronie Vectry, istnieje techniczna moŝliwość zakańczania połączeń na numery alarmowe w ich własnej sieci, Prezes UKE postanowił włączyć w zakres rynku produktowego niniejsze usługi. Podsumowując, Prezes UKE uznał, Ŝe z punktu widzenia produktowego rynek właściwy na poziomie hurtowym składa się z usług zakańczania: połączeń telefonicznych, kierowanych do abonentów poszczególnych stacjonarnych publicznych sieci telefonicznych, połączeń do numerów alarmowych (99X, 98X, 112 przydzielonych słuŝbom ustawowo powołanym do niesienia pomocy) NaleŜy przy tym wskazać, Ŝe powyŝsze kategorie połączeń mogą być realizowane w oparciu o łącza analogowe i cyfrowe, przy uŝyciu następujących mediów transmisyjnych: - kabli miedzianych, - kabli światłowodowych, - łączy bezprzewodowych. 15

16 2.3. Geograficzny rynek właściwy Zgodnie z Wytycznymi właściwy rynek geograficzny obejmuje obszar, na którym dane przedsiębiorstwa są zaangaŝowane w proces popytu i podaŝy właściwych produktów i usług, na którym to obszarze warunki konkurencji są podobne lub wystarczająco jednorodne i który to obszar moŝna odróŝnić od obszarów sąsiadujących, gdzie przewaŝające warunki konkurencji są znacząco róŝne. Definicja rynku geograficznego nie wymaga tego, by warunki konkurencji pomiędzy handlowcami lub dostawcami usług były doskonale jednorodne. Wystarczy, gdy będą one podobne lub dostatecznie jednorodne, a zatem tylko te obszary, na których warunki konkurencji są niejednorodne nie mogą stanowić jednego rynku. 8. Podobną definicję rynku geograficznego zawiera ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów, do której odsyła art. 21 ust. 2 ustawy Prawo telekomunikacyjne, o której była juŝ mowa w punkcie 2.1. niniejszej decyzji. Hurtowy rynek świadczenia usługi zakańczania połączeń ze względu na swe właściwości będzie posiadał szczególny wymiar i charakter. Specyficzny sposób definiowania tego rynku akcentują zarówno Minister Infrastruktury w rozporządzeniu, jak i Komisja Europejska w Zaleceniu, gdzie mówi się o zakańczaniu połączeń w poszczególnych publicznych sieciach telefonicznych w stałej lokalizacji. Tak więc zasięg analizowanego rynku naleŝy odnosić do obszaru poszczególnych stacjonarnych sieci telefonicznych, w których następuje zakończenie połączenia. Podyktowane jest to zasadniczo dwoma elementami: brakiem substytucji po stronie podaŝy dla usługi zakańczania połączeń w poszczególnych sieciach stacjonarnych (w praktyce jest mało realne, aby lokalizacje stacjonarne podłączone do jednej sieci były jednocześnie podłączone do drugiej). Komisja podkreśla, Ŝe kluczowym aspektem będącym bodźcem do podniesienia opłat za zakończenie połączenia [wskazującym na brak substytucji dla tego typu usługi - przyp. Prezesa UKE] jest fakt, Ŝe nie ma technicznej alternatywy zakończenia połączenia (innej niŝ przez operatora sieci, której abonentem jest odbiorca połączenia) oraz Ŝe w zasadzie dzwoniący pokrywa w całości opłatę za rozmowę 9. RównieŜ w projekcie noty wyjaśniającej do Zalecenia z dnia 17 grudnia 2007 r. Komisja zauwaŝa Ŝe, naleŝy ocenić moŝliwości substytucyjności popytu i podaŝy, która mogłaby ograniczyć ustalenie opłat za zakańczanie połączenia w danej sieci. Gdyby wszystkie (lub przynajmniej znacząca ich liczba) lokalizacje stacjonarne lub abonenci w danym obszarze geograficznym byli połączeni za pomocą dwóch lub więcej sieci, wówczas istniałyby alternatywne moŝliwości zakańczania połączeń z danymi lokalizacjami. Inne potencjalne źródła substytucji podaŝy mogłyby się pojawić, gdyby było technicznie moŝliwe, Ŝeby połączenia z danymi lokalizacjami lub uŝytkownikami końcowymi były zakańczane przez inne przedsiębiorstwo niŝ to, które obsługuje sieć w danej lokalizacji. Obecnie nie jest moŝliwa taka substytucja podaŝy. Opłaty za zakańczanie na rynkach hurtowych w danej sieci mogą być ograniczone przez substytucję popytu, jednak obecnie nie ma moŝliwości substytucji popytu na rynkach hurtowych Wytyczne (pkt 56) 9 Nota wyjaśniająca (pkt ) 10 projekt Noty wyjaśniającej (pkt 4.2) 16

17 PowyŜsze odnosi się równieŝ do usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych na terenie Polski. W kaŝdym przypadku, uŝytkownik końcowy inicjujący połączenie, płacąc cenę detaliczną za to połączenie, pokrywa równieŝ opłatę za jego zakończenie w sieci danego operatora. Z tych względów na co zwraca się uwagę w Zaleceniu Komisji właściwym rynkiem powinno być zakończenie połączeń w sieciach indywidualnych, tj. w sieciach poszczególnych operatorów. Mamy tu więc do czynienia z sytuacją, w której kaŝdy operator stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej jest jedynym dostawcą usługi zakańczania połączeń we własnej sieci. Oznacza to, Ŝe tylko w obszarze sieci konkretnego operatora moŝna mówić o jednorodnej usłudze zakańczania połączeń. Lokalizacja stacjonarna jest bowiem ściśle związana z siecią danego operatora. Przyłączenie uŝytkownika końcowego do sieci operatora powoduje, Ŝe tylko on uzyskuje techniczną moŝliwość zakańczania połączeń kierowanych do lokalizacji (numerów) funkcjonujących w jego sieci. Tak więc to zasięg poszczególnych stacjonarnych publicznych sieci telefonicznych decyduje o zakresie dostępności usługi zakańczania połączeń dla dostawców usług zainteresowanych jej kupnem. Warunki zakupu tej usługi mogą więc róŝnić się w zaleŝności od wielkości sieci i jej poziomu technologicznego. Wreszcie to operator danej sieci będzie decydował o stawce międzyoperatorskiej za świadczenie tej usługi. Z tych względów Prezes UKE uznaje za zasadne wyodrębnienie tylu rynków właściwych zakańczania połączeń, ile funkcjonuje dostarczanych przez poszczególnych operatorów stacjonarnych publicznych sieci telefonicznych. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę co podkreśla się takŝe w Wytycznych Komisji Ŝe: w sektorze łączności elektronicznej zasięg geograficzny właściwego rynku tradycyjnie był determinowany poprzez odniesienie się do dwóch głównych kryteriów: (a) obszaru objętego zasięgiem sieci oraz (b) występowaniem prawnych i innych instrumentów regulacyjnych. 11 Uwzględniając te dwa kryteria, naleŝy zatem wyodrębniać w odniesieniu do usługi zakańczania połączeń tyle rynków właściwych, ile funkcjonuje odrębnych stacjonarnych publicznych sieci telefonicznych. W analizowanej sprawie istnieje więc rynek właściwy, który w ujęciu geograficznym będzie zgodny z obszarem stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry, w której następuje zakończenie połączenia (zgodnie z 2 pkt 2 i 4 Rozporządzenia). 3. Struktura podmiotowa rynku właściwego Analizując strukturę podmiotową rynku zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych, naleŝy podkreślić, iŝ jest to rynek usług powiązanych z dostarczaniem sieci telekomunikacyjnej. Tylko operatorzy telekomunikacyjni, posiadający publiczną stacjonarną telefoniczną sieć 11 Wytyczne (pkt 59) 17

18 dostępową i przyłączonych do niej uŝytkowników końcowych mogą świadczyć usługę zakańczania połączeń. Dysponują oni bowiem adresami zakończeń w swoich sieciach stacjonarnych. W efekcie, w obszarze sieci kaŝdego takiego operatora co wykazano wyŝej istnieje odrębny rynek hurtowych usług zakańczania połączeń. Przedmiotem niniejszej decyzji jest analiza rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń zgodnego z obszarem stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Vectry Działalność Vectry na rynku detalicznym Vectra rozpoczęła działalność telekomunikacyjną w 1991 r. jako operator sieci Telewizji Kablowej w Słupsku, Olsztynie i Wrocławiu. Obecnie Vectra jest drugim pod względem liczby abonentów operatorem telekomunikacyjnym świadczącym usługi dostępu do mediów elektronicznych, w tym usługi triple play polegającej na świadczeniu usługi dostępu do telewizji, Internetu i telefonu przez jedno gniazdko abonenckie. Wg informacji (stan na styczeń 2008 r.) zawartych na stronie internetowej przedsiębiorcy sieć Telewizji Kablowej Spółki (zwanej dalej siecią TVK) obejmuje swoim zasięgiem 115 miast i dociera do 645 tys. klientów. Spółka naleŝy do grupy kapitałowej określanej jako Grupa Vectra, w skład której wchodzą następujące spółki: - Vectra; - Vectra Inwestycje S.A.; - Vectra Technologie S.A. Zgodnie z informacjami przedstawionymi przez Spółkę w formularzu sprawozdawczym liczba abonentów Vectry korzystających z usług telefonii stacjonarnej na koniec 2007 r. wyniosła: (dane zastrzeŝone). Z informacji znajdujących się na stronie Spółki wynika, iŝ wg stanu na dzień 13 marca 2008 r., Spółka posiadała abonentów telefonii stacjonarnej. 12 Zgodnie z informacjami zawartymi w formularzach sprawozdawczych, Vectra nie oferuje usług klientom biznesowym (przedsiębiorcom) Opis infrastruktury telekomunikacyjnej Vectry KaŜdy przedsiębiorca telekomunikacyjny do świadczenia usług telekomunikacyjnych wykorzystuje infrastrukturę techniczną, która jest jego własnością lub jest dzierŝawiona od innego operatora w celu świadczenia usług telekomunikacyjnych. Zasięg oferowanych usług telekomunikacyjnych, jak równieŝ rodzaj świadczonych usług zaleŝy od wielkości sieci. Najbardziej rozbudowaną sieć telekomunikacyjną posiadają operatorzy, którzy oferują róŝnorodne usługi telekomunikacyjne (połączenia głosowe, dostęp do sieci Internet, transmisję danych i inne) na duŝym obszarze np. na obszarze całego kraju. 12 Źródło: 18