PREZES URZĘDU KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ Anna Streżyńska Warszawa, dnia 26 kwietnia 2007 r. DRTD-SMP /06 (20)

Transkrypt

1 PREZES URZĘDU KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ Anna Streżyńska Warszawa, dnia 26 kwietnia 2007 r. DRTD-SMP /06 (20) Netia S.A. ul. Poleczki Warszawa DECYZJA Na podstawie art. 24 ust. 1 w związku z art. 25 ust. 2 i 4, art. 34, art. 36 oraz art. 37 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz z późn. zm.) i 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 października 2004 r. w sprawie określenia rynków właściwych podlegających analizie przez Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty (Dz. U. Nr 242, poz. 2420), zwanego dalej rozporządzeniem Ministra Infrastruktury oraz w związku z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2006 r. Nr 12, poz. 66), art. 4 i art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o przekształceniach i zmianach w podziale zadań i kompetencji organów państwowych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2258), art. 206 ust. 1 i art. 206 ust. 2a ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz art Kodeksu postępowania administracyjnego: I. ustalam, że na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netii S.A. z siedzibą w Warszawie (zwanej dalej Netia S.A. oraz Spółką ), zgodnym z obszarem sieci, w której następuje zakończenie połączenia, nie występuje skuteczna konkurencja; II. wyznaczam Netię S.A. jako przedsiębiorcę telekomunikacyjnego zajmującego znaczącą pozycję na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej spółki Netia S.A., zgodnym z obszarem sieci, w której następuje zakończenie połączenia; III. nakładam na spółkę Netia S.A. następujące obowiązki regulacyjne: 1. obowiązek, o którym mowa w art. 34 ustawy Prawo telekomunikacyjne, polegający na uwzględnianiu uzasadnionych wniosków przedsiębiorców telekomunikacyjnych o zapewnienie im dostępu telekomunikacyjnego, w tym użytkowania elementów sieci oraz udogodnień towarzyszących, w zakresie świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netia S.A., poprzez:

2 a) zapewnienie elementów sieci telekomunikacyjnej niezbędnych do korzystania z usług zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netia S.A., b) przyznawanie dostępu do interfejsów lub protokołów niezbędnych dla interoperacyjności usług, c) zapewnienie infrastruktury telekomunikacyjnej niezbędnej do korzystania z usług zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netia S.A., d) zapewnienie funkcji sieci niezbędnych do zapewnienia pełnej interoperacyjności usług, e) zapewnienie połączenia sieci lub urządzeń telekomunikacyjnych oraz udogodnień z nimi związanych niezbędnych dla korzystania z usług zakańczania połączeń połączenia w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netia S.A., f) prowadzenie w dobrej wierze negocjacji w sprawie dostępu telekomunikacyjnego w zakresie usług zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netia S.A. oraz utrzymywaniu uprzednio ustanowionego dostępu telekomunikacyjnego w tym zakresie; 2. obowiązek, o którym mowa w art. 36 ustawy Prawo telekomunikacyjne, polegający na równym traktowaniu przedsiębiorców telekomunikacyjnych w zakresie dostępu telekomunikacyjnego w zakresie usług zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej spółki Netia S.A., w szczególności przez oferowanie jednakowych warunków w porównywalnych okolicznościach, a także oferowaniu usług oraz udostępnianiu informacji na warunkach nie gorszych od stosowanych w ramach własnego przedsiębiorstwa lub w stosunkach z podmiotami zależnymi; 3. obowiązek, o którym mowa w art. 37 ustawy Prawo telekomunikacyjne, polegający na ogłaszaniu informacji w sprawach zapewnienia dostępu telekomunikacyjnego w zakresie świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netia S.A., dotyczących specyfikacji technicznych sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, charakterystyki sieci, zasad i warunków świadczenia usług oraz korzystania z sieci, a także opłat, przy czym: - zakres ogłaszanych informacji obejmuje wszystkie informacje dotyczące specyfikacji technicznych sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, charakterystyki sieci, zasad i warunków świadczenia usług oraz korzystania z sieci a także opłat, niezbędne do przygotowania przez zainteresowanych przedsiębiorców telekomunikacyjnych wniosku w sprawie zapewnienia dostępu telekomunikacyjnego w zakresie usług zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netia S.A., - publikacja wskazanych powyżej informacji nastąpi w formie elektronicznej na oficjalnej stronie internetowej (www) Netii S.A., IV. - informacje należy ogłosić niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie trzech miesięcy od dnia doręczenia niniejszej decyzji, a w przypadku zmiany zakresu bądź treści publikowanej informacji należy ją ogłosić niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 1 tygodnia od wprowadzonej zmiany; Decyzja niniejsza podlega natychmiastowemu wykonaniu stosownie do art. 206 ust.2 i ust. 2a ustawy Prawo telekomunikacyjne. 2

3 UZASADNIENIE Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o przekształceniach i zmianach w podziale zadań i kompetencji organów państwowych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji (Dz. U z 2005 r. Nr 267, poz. 2258), do zakresu działania Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (zwanego dalej Prezesem UKE albo Regulatorem) przeszły dotychczasowe zadania i kompetencje Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty (zwanego również Prezesem URTiP). Z kolei zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy, sprawy wszczęte przez Prezesa URTiP w zakresie zadań przejmowanych przez Prezesa UKE i niezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy toczą się przed Prezesem UKE według przepisów ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne Dz. U. Nr 171, poz z późn. zm. (zwana dalej: ustawą Prawo telekomunikacyjne oraz PT). Ponadto, w dniu 9 lutego 2006 r. weszła w życie ustawa z dnia 29 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2006 r. Nr 12, poz. 66) i stan prawny ustalony wskazaną ustawą został uwzględniony w niniejszej decyzji. 1. Implementacja procedury regulacji ex ante do polskiego porządku prawnego Podstawowe zasady i reguły nowego reżimu regulacyjnego dla rynku usług i sieci łączności elektronicznej, w tym również procedurę regulacji ex ante określa przede wszystkim dyrektywa 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa). Mając na uwadze postanowienia dyrektywy ramowej, Komisja Europejska wydała: Zalecenie Komisji Europejskiej 2003/311/W z dnia 11 lutego 2003 r. w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante (OJ L114/45 z 2003 r.) zwane dalej Zaleceniem wskazujące na przesłanki uzasadniające poddanie rynku właściwego regulacji ex ante, a także określające listę rynków produktów i usług sektora łączności elektronicznej, których cechy mogą uzasadniać wprowadzenie regulacji ex ante; Notę wyjaśniającą do Zalecenia Komisji Europejskiej w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante zgodnie z Dyrektywą 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych Ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej ( nes/relevant_markets/en1_2003_497.pdf.) zwaną dalej Notą wyjaśniającą; Wytyczne Komisji Europejskiej 2002/C165/03 w sprawie analizy rynku i oceny znaczącej pozycji rynkowej zgodnie z ramami regulacyjnymi Wspólnoty dotyczącymi sieci i usług łączności elektronicznej (OJ C165/6 z 2002 r.) zwane dalej Wytycznymi skupiające się przede wszystkim na kwestiach związanych z definiowaniem rynków, ich analizą pod kątem występowania podmiotów o znaczącej pozycji rynkowej, a także procedurach konsultacyjnych. Zgodnie z art. 15 dyrektywy ramowej, po przeprowadzeniu publicznej konsultacji oraz konsultacji z krajowymi organami regulacyjnymi (NRA), Komisja Europejska przyjęła Zalecenie określające rynki produktów i usług sektora łączności elektronicznej, których cechy mogą usprawiedliwiać nałożenie obowiązków regulacyjnych, określonych w dyrektywach szczegółowych. Rynki te zostały określone zgodnie z przepisami prawa konkurencji. 3

4 Jednocześnie Komisja opublikowała Wytyczne dotyczące analizy rynku i oceny znaczącej pozycji rynkowej. Mając na uwadze treść Zalecenia i Wytycznych NRA mają definiować rynki właściwe zgodnie z zasadami konkurencji i stosownie do okoliczności występujących w danym państwie (możliwe jest również zdefiniowanie rynków spoza Zalecenia Komisji, po uzyskaniu jej zgody), a w szczególności mają definiować rynki geograficzne w obrębie danego terytorium. Art. 16 dyrektywy ramowej stanowi, że niezwłocznie po wydaniu Zalecenia lub jego zmian, NRA są zobowiązane do przeprowadzenia analizy odnośnych rynków. Analiza ta powinna zostać przeprowadzona w miarę potrzeb we współpracy z organem ds. konkurencji. Jeżeli wyniki analizy wskażą, że na rynku występuje skuteczna konkurencja, wtedy NRA nie będzie nakładał obowiązków regulacyjnych, a istniejące zostaną zniesione. Jeżeli wyniki analizy określą, iż dany rynek nie jest skutecznie konkurencyjny, wtedy NRA wskaże przedsiębiorcę lub przedsiębiorców posiadających znaczącą pozycję rynkową oraz nałoży lub zmieni istniejące obowiązki regulacyjne. Jednocześnie dyrektywa ramowa przewiduje, że dla rozstrzygnięć związanych z nałożeniem obowiązków regulacyjnych należy zastosować mechanizm konsultacji określony w art. 6 dyrektywy, a także mechanizm odnoszący się do konsolidacji wewnętrznego rynku w zakresie łączności elektronicznej, wskazany w art. 7 dyrektywy ramowej. Wskazana powyżej procedura regulacji ex ante została zaimplementowana do polskiego porządku prawnego. Ustawa Prawo telekomunikacyjne przewiduje następujący tryb regulacji rynku: a) wydanie rozporządzenia ministra właściwego do spraw łączności w sprawie określenia rynków właściwych podlegających analizie przez Prezesa UKE (art. 22 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne); b) wszczęcie i przeprowadzenie przez Prezesa UKE postępowania w sprawie określenia, czy na rynku właściwym, określonym w rozporządzeniu, występuje skuteczna konkurencja (art. 23 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne); c) w przypadku stwierdzenia występowania na rynku skutecznej konkurencji wydanie przez Prezesa UKE postanowienia w sprawie stwierdzenia, że na analizowanym rynku występuje skuteczna konkurencja (art. 23 ust. 3 ustawy Prawo telekomunikacyjne); d) w przypadku ustalenia, że na rynku właściwym nie występuje skuteczna konkurencja przygotowanie przez Prezesa UKE decyzji wyznaczającej przedsiębiorcę lub przedsiębiorców telekomunikacyjnych o znaczącej pozycji na rynku właściwym oraz nakładającej obowiązki regulacyjne przewidziane w ustawie (art. 24 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne); e) poddanie projektu rozstrzygnięcia w sprawie wyznaczenia podmiotu lub podmiotów o znaczącej pozycji rynkowej i nałożenia określonych obowiązków regulacyjnych postępowaniu konsultacyjnemu oraz konsolidacyjnemu (art. 15 i art. 18 ustawy Prawo telekomunikacyjne); f) wydanie postanowienia przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów - zwanego dalej Prezesem UOKiK w sprawie przyjętego przez Prezesa UKE projektu rozstrzygnięcia w kwestii ustalenia skutecznej konkurencji, wyznaczenia podmiotu lub podmiotów o znaczącej pozycji rynkowej oraz nałożenia obowiązków regulacyjnych w trybie art. 106 Kodeksu postępowania administracyjnego; g) wydanie decyzji w sprawie ustalenia czy na rynku właściwym występuje skuteczna konkurencja, wyznaczającej podmiot o znaczącej pozycji rynkowej oraz nakładającej obowiązki regulacyjne (art. 25 ust. 2 ustawy Prawo telekomunikacyjne). 4

5 Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy tj. przed dniem 9 lutego 2006 r. postępowania w sprawie ustalenia czy na rynku właściwym występuje skuteczna konkurencja, stają się postępowaniami w sprawie ustalenia czy na rynku właściwym występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia przedsiębiorcy lub przedsiębiorców telekomunikacyjnych o znaczącej pozycji na rynku właściwym oraz nałożenia obowiązków regulacyjnych przewidzianych w ustawie Prawo telekomunikacyjne. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że niniejsza decyzja stanowi realizację etapów procesu regulacyjnego wskazanych w punktach a g. 2. Przebieg postępowania w sprawie ustalenia, czy na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej spółki Netia S.A. z siedzibą w Warszawie, zgodnym z obszarem sieci, w której następuje zakończenie połączenia występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej oraz nałożenia obowiązków regulacyjnych przewidzianych w ustawie 1. Pismem z dnia 20 grudnia 2004 r. (znak: DRT-WAI /04(1)) Prezes URTiP na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne wszczął z urzędu postępowanie sprawie ustalenia, czy na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych występuje skuteczna konkurencja. 2. Przedmiotowe postępowanie nie zostało zakończone do dnia 9 lutego 2006 r. 3. Wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego, tj. z dniem 9 lutego 2006 r., postępowanie w sprawie ustalenia, czy na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych występuje skuteczna konkurencja, stało się z mocy prawa postępowaniem w sprawie ustalenia, czy na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia przedsiębiorcy lub przedsiębiorców telekomunikacyjnych o znaczącej pozycji na tym rynku właściwych oraz nałożenia obowiązków regulacyjnych. 4. Pismem z dnia 18 września 2006 r., Prezes UKE powiadomił Netię S.A. z siedzibą w Warszawie o rozszerzeniu postępowania, stosownie do powołanego wyżej art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz Kodeks postępowania cywilnego. 5. W związku z prowadzonym postępowaniem zwrócono się do operatorów telefonii stacjonarnej o wypełnienie formularzy informacyjnych. Dane i informacje przekazane przez wskazanych operatorów były następnie w odpowiedzi na kolejne pisma Regulatora uzupełniane i doprecyzowane. Do analizy użyto także informacji udostępnianych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych na oficjalnych stronach internetowych. 5

6 6. Pismem z dnia 18 września 2006 r. Prezes UKE powiadomił Prezesa UOKiK o rozpoczęciu postępowania konsultacyjnego w sprawie ustalenia, że na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netii S.A. z siedzibą w Warszawie, zgodnym z obszarem sieci, w której następuje zakończenie połączenia nie występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia Netii S.A. jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnego zajmującego znaczącą pozycję na tym rynku i nałożenia na tego przedsiębiorcę obowiązków regulacyjnych. 7. W dniu 19 września 2006 r. Komisja Europejska zarejestrowała pod numerem PL/2006/00502 notyfikację Urzędu Komunikacji Elektronicznej dotyczącą projektu decyzji Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w sprawie ustalenia, że na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń zgodnym z obszarem stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netii S.A. nie występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia Netii S.A. jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnego zajmującego znaczącą pozycję na tym rynku i nałożenia na tego przedsiębiorcę obowiązków regulacyjnych. 8. W dniach 18 września 18 października 2006 r. Prezes UKE przeprowadził postępowanie konsultacyjne w sprawie ustalenia, że na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń zgodnym z obszarem stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netii S.A. z siedzibą w Warszawie nie występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia Netii S.A. jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnego zajmującego znaczącą pozycję na tym rynku i nałożenia na tego przedsiębiorcę obowiązków regulacyjnych. W ramach ww. postępowania konsultacyjnego do Prezesa UKE wpłynęły: 3 opinie złożone przez: TP S.A. i Krajową Izbę Gospodarczą Elektroniki i Telekomunikacji (stanowisko ogólne) oraz przez Krajową Izbę Gospodarczą Elektroniki i Telekomunikacji działającą w imieniu Netii S.A. 9. W dniu 28 września 2006 r. Komisja Europejska zwróciła się do Prezesa UKE z pytaniami dotyczącymi przedmiotowego postępowania. W dniu 4 października 2006 r. Prezes UKE przekazał Komisji Europejskiej dodatkowe informacje. 10. W dniu 18 października 2006 r. Komisja Europejska przekazała swoje stanowisko w przedmiotowej sprawie, które opublikowała na swojej stronie internetowej w dniu 25 października 2006 r. W ww. stanowisku Komisja stwierdziła, iż w zakresie nałożenia na operatorów alternatywnych (w tym Netii S.A.) obowiązku kontroli cen bierze pod uwagę powody, dla których Prezes UKE nie uważa za stosowne nałożenie tej regulacji na operatorów alternatywnych z uwagi na istniejące warunki rynkowe. Jednakże Komisja Europejska wezwała Prezesa UKE do dokładnego monitorowania rozwoju stosowanych przez operatorów alternatywnych stawek za zakańczanie połączeń. Komisja podkreśliła, że jeśli nie nastąpi spodziewana tendencja do dalszych obniżek cen lub jeśli zwiększy się poziom asymetrii w stosunku do stawek TP S.A. za zakańczanie połączeń, Prezes UKE powinien interweniować i nałożyć efektywną regulację cen również na operatorów alternatywnych. 11. W dniu 6 listopada 2006 roku do Urzędu Komunikacji Elektronicznej wpłynęło stanowisko Netii S.A. w sprawie postępowania dotyczącego ustalenia, że rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netii S.A. z siedzibą w Warszawie, zgodnym z obszarem sieci, w której następuje zakończenie połączenia, nie występuje skuteczna konkurencja, wyznaczeniem Netii S.A. 6

7 jako przedsiębiorcy zajmującego znaczącą pozycję na tym rynku i nałożeniem na tego przedsiębiorcę obowiązków regulacyjnych. Spółka w stanowisku podniosła, iż nie ma podstaw do stwierdzenia, że na analizowanym przez Prezesa UKE rynku nie występuje skuteczna konkurencja. Zdaniem Spółki Prezes UKE ograniczył się jedynie do stwierdzenia, że na analizowanym rynku nie występuje skuteczna konkurencja, z uwagi na posiadanie przez Netię S.A. 100% udziału w rynku. Spółka podniosła, iż ustalenie to nie jest prawdziwe, gdyż przedmiotowa usługa może być zakupiona przez zainteresowanego operatora od innego operatora niż operator wywoływany. Ponadto, zdaniem Spółki Prezes UKE wyciągnął niewłaściwe wnioski co do kryterium równoważącej siły nabywczej. Prezes UKE pragnie pokreślić, iż w uzasadnieniu do projektu decyzji wyjaśnił i uzasadnił w sposób spójny i logiczny, opierając się na argumentach merytorycznych i całokształcie materiału dowodowego w sprawie powody dokonanego rozstrzygnięcia. Punkt 5 projektu decyzji jest poświęcony problematyce braku (niewystępowania) skutecznej konkurencji na rynku właściwym. W punkcie 6 natomiast przeanalizowanych zostało wiele kryteriów służących ocenie pozycji znaczącej Netii S.A. na analizowanym rynku. Prezes UKE wskazał w projekcie decyzji, iż ponieważ po stronie podażowej na szczeblu hurtowym nie ma możliwości nabycia usługi zakańczania połączenia od innego podmiotu niż ten, w którego sieci połączenie jest zakańczane, oznacza to, iż operator kontrolujący (dostarczający) daną sieć jest jedynym dostawcą usługi zakańczania połączeń w swojej sieci. W związku z tym każdy operator sieci (w tym Netia S.A.) posiada z uwagi na brak substytucji podaży dla tego rodzaju usługi 100% udziałów w rynku zakańczania połączeń. Zdaniem Prezesa UKE udziały każdego operatora na tak oznaczonym rynku są niezmienne od lat, albowiem od początku prowadzenia działalności telekomunikacyjnej na rynku zakańczania połączeń każdy operator jest na nim naturalnym monopolistą. Co więcej, z uwagi na brak technologii, mogącej zmienić opisaną wyżej sytuację, należy stwierdzić, że w perspektywie najbliższych dwóch lat nie pojawi się substytucja dla usługi zakańczania połączeń świadczonej przez operatora danej sieci. Powyższe oznacza, że Netia S.A. działa na analizowanym rynku w sposób niezależny od konkurentów i kontrahentów. Prezes UKE pragnie również zaznaczyć, iż sam fakt posiadania 100% udziału w analizowanym rynku jest wystarczającą przesłanką przemawiającą za posiadaniem przez operatora pozycji znaczącej. Jednakże, aby wnioski wywiedzione na podstawie tego kryterium były poparte szerszym materiałem, dokonał analizy innych kryteriów występowania znaczącej pozycji rynkowej, w tym równoważącej siły nabywczej. Prezes UKE stwierdził w projekcie decyzji, iż z punktu widzenia istnienia równoważącej siły nabywczej istotne jest, aby w rękach kupującego znajdowało się przynajmniej ostateczne narzędzie wywierania nacisku w postaci posiadania możliwości zmiany dostawcy usługi zakańczania połączeń. Na przedmiotowym rynku takiej możliwości nie ma, gdyż tylko operator władający daną siecią jest w stanie zakańczać w niej połączenia. A więc siła nabywcza danego przedsiębiorcy sprowadza się do posiadania przez niego możliwości zrezygnowania z usługi zakańczania połączeń w sieci danego operatora, które to zrezygnowanie jest jednoznaczne z całkowitym wyjściem z rynku zakańczania połączeń w sieci tego operatora. Natomiast występowanie konkurencji miałoby miejsce 7

8 dopiero wtedy, kiedy przedsiębiorca miałby możliwość wyboru kontrahenta bez opuszczania rynku. Kolejnym zarzutem podniesionym przez Netię S.A. w stanowisku była kwestia braku proporcjonalności obowiązków regulacyjnych przewidzianych w ustawie do problemów zidentyfikowanych na analizowanym rynku. Netia S.A. stwierdziła, iż jest zobowiązana wobec abonentów zapewnić im komunikację koniec-koniec, wobec czego, nie mogą odmawiać zawierania umów o zakańczaniu połączeń we własnych sieciach. Prezes UKE pragnie zaznaczyć, iż obowiązki wskazane w decyzji zostały wyselekcjonowane w taki sposób, aby stanowić jak najmniejsze obciążenie dla Spółki i jednocześnie być optymalnym rozwiązaniem dla zidentyfikowanych na rynku problemów konkurencji. Niezrozumiałe jest dla Prezesa UKE dlaczego Netia S.A. powołuje się na nieadekwatność obowiązków regulacyjnych, w szczególności obowiązku dostępu z art. 34 PT. Jeżeli do tej pory zobowiązana była zapewnić komunikację koniec-koniec ze względu na uwarunkowania rynkowe, sytuacja ta nie ulegnie zmianie. Konieczność łączenia sieci i zobowiązanie do zapewnienia abonentom komunikacji koniec-koniec zostaną jedynie wzmocnione prawnie poprzez nałożenie obowiązku z art. 34 PT w indywidualnych decyzjach. Netia S.A. w swoim stanowisku stwierdziła, iż w związku z nałożonymi regulacjami konieczne może być budowanie punktów styku, na każdy uzasadniony wniosek innego operatora, co jest bardzo kosztochłonne i może mieć bezpośredni związek z nieopłacalnością działalności biznesowej operatorów. Prezes UKE pragnie zauważyć, iż obowiązek regulacyjny z art. 34 PT nakłada konieczność łączenia sieci w celu zakańczania połączeń, ale nie reguluje on w jaki sposób w przypadku konieczności budowy punktu styku rozdzielane byłyby koszty takiego przedsięwzięcia. Jest oczywiste, iż jeżeli istnieje rzeczywista konieczność i opłacalność budowy nowego punktu styku, to ustalenie kosztów ponoszonych przez obie strony leży w zakresie wzajemnych negocjacji handlowych. Jeżeli konieczność taka nie istnieje to obie strony mogą skorzystać z innych rozwiązań w celu zapewnienia komunikacji konieckoniec jakie oferuje im rynek telekomunikacyjny (jak np. kierowanie ruchu do operatora, który posiada punkty styku zarówno z pierwszym jak i z drugim przedsiębiorcą czy dzierżawa łączy) Ponadto Prezes UKE pragnie podkreślić, iż na otwartym i konkurencyjnym rynku nie powinno być żadnych ograniczeń, które mogłyby uniemożliwiać przedsiębiorcom negocjowanie między sobą rozwiązań dotyczących dostępu i łączenia sieci, z uwzględnieniem norm dotyczących konkurencji. Przedsiębiorcy otrzymujący wnioski o dostęp lub łączenie sieci powinni w zasadzie zawierać takie umowy na zasadach komercyjnych i negocjować je w dobrej wierze. Dlatego też Prezes UKE nałożył w decyzji obowiązek polegający na uwzględnianiu uzasadnionych wniosków przedsiębiorców telekomunikacyjnych o zapewnienie im dostępu telekomunikacyjnego. Należy podkreślić, że nałożenie obowiązku w takim brzmieniu oznacza, iż istnieją możliwości odrzucania wniosków w sytuacji uznania, iż nie są one uzasadnione. Przesłanki, którymi ma kierować się Prezes UKE przy ocenie zasadności tych wniosków 8

9 określone zostały w art. 35 PT a przedmiotowa decyzja w żaden sposób nie ogranicza możliwości stosowania tego przepisu. Kolejnym zarzutem Netii S.A. była kwestia nieadekwatności obowiązku niedyskryminacji o którym mowa w art. 36 ustawy Prawo telekomunikacyjne. Prezes UKE pragnie zaznaczyć, iż celem regulacyjnym nałożenia na Spółkę obowiązku z art. 36 PT jest stworzenie warunków dla wspierania równoprawnej i skutecznej konkurencji w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych a także zapewnienie niedyskryminujących warunków dostępu telekomunikacyjnego oraz połączalności użytkowników końcowych. Ogólny obowiązek niedyskryminacji wymaga, aby strony trzecie były traktowane nie mniej korzystnie niż inni kontrahenci znajdujący się w podobnej sytuacji kontraktowej oraz oddziały wewnętrzne operatora. W tej sytuacji w celu zrównania szans walki o klienta detalicznego wymagać należy, aby Netia S.A. świadczyła usługi międzyoperatorskie po takich stawkach, jakie uznaje za słuszne i prawidłowe do wyliczenia własnych cen detalicznych. Prezes UKE pragnie wskazać, iż zakres obowiązków nakładanych na operatorów alternatywnych jest znacząco węższy niż zakres obowiązków nakładanych na tożsamym rynku właściwym na TP S.A. Prezes UKE dostrzegając znaczącą asymetrię w sile rynkowej pomiędzy TP S.A. a operatorami alternatywnymi zdawał sobie doskonale sprawę z faktu, iż obowiązki nakładane na te podmioty nie mogą być takie same. W efekcie obowiązki nałożone na operatorów alternatywnych są znacząco lżejsze od obowiązku nałożonych na rynku właściwym na TP S.A. Spółka zwraca również uwagę na fakt, iż wydanie decyzji w zaproponowanym kształcie może rodzic wątpliwości, co do obowiązku powstania obowiązku zapewnienia abonentom możliwości wyboru dostawcy usług zgodnie z art. 72 ust. 1 PT. Prezes UKE odniósł się to tego zarzutu w części dotyczącej obowiązków regulacyjnych. (punkt 7.5.). 12. W dniu 23 listopada 2006 r. na stronach Urzędu zostały opublikowane niezastrzeżone stanowiska uczestników postępowania konsultacyjnego. 13. W dniu 5 lutego 2007 r. na stronach internetowych Urzędu został opublikowany Komentarz do uwag i opinii zgłoszonych w trakcie postępowania konsultacyjnego 29 projektów decyzji w sprawie stwierdzenia, że na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w poszczególnych 29 stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych operatorów alternatywnych, zgodnych z obszarem sieci w której następuje zakończenie połączenia nie występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia tych przedsiębiorców jako przedsiębiorców telekomunikacyjnych zajmujących znaczącą pozycję na tym rynku oraz nałożenia obowiązków regulacyjnych. 14. W dniu 7 grudnia 2006 roku KIGEiT złożyła wniosek o dopuszczeniu do udziału w postępowaniu w sprawie ustalenia, że na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń zgodnym z obszarem stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netii S.A. z siedzibą w Warszawie, nie występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia Netii S.A. jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnego zajmującego znaczącą pozycję na tym rynku i nałożenia na tego przedsiębiorcę obowiązków regulacyjnych. Prezes UKE w dniu 29 9

10 grudnia 2006 r. wydał postanowienie dopuszczające KIGEiT do udziału w powyższym postępowaniu. 15. W dniu 6 lutego 2007 r. Prezes UKE przekazał Prezesowi UOKiK (pismo nr DRTD - SMP /06 (11)) decyzję ustalającą, że na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń zgodnym z obszarem stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netii S.A. z siedzibą w Warszawie nie występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia Netii S.A. jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnego zajmującego znaczącą pozycję na tym rynku i nałożenia na tego przedsiębiorcę obowiązków regulacyjnych określonych w art. 34, 36, 37 ustawy Prawo telekomunikacyjne. 16. Pismem z dnia 6 lutego 2007 r. (numer: DRTD - SMP /06 (12)) Prezes UKE powiadomił spółkę Netia S.A. o przekazaniu w dniu 6 lutego 2007 r. (numer: DRTD - SMP /06 (11)) projektu rozstrzygnięcia Prezesowi UOKiK, celem zajęcia przez Prezesa UOKiK stanowiska. 17. Pismem z dnia 5 lutego 2007 r. Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji przekazała stanowisko uczestnika postępowania w sprawie ustalenia, że na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń zgodnym z obszarem stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netia S.A. z siedzibą w Warszawie, nie występuje skuteczna konkurencja, wyznaczenia spółki Netia S.A. jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnego zajmującego znaczącą pozycję na tym rynku i nałożenia na tego przedsiębiorcę obowiązków regulacyjnych. Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji podniosła w piśmie, iż przedmiotowy projekt decyzji nie jest uzasadniony w świetle istniejących okoliczności rynkowych. Zdaniem Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji skutki jakie mogą wyniknąć z ustalenia znaczącej pozycji Netii S.A. na właściwym rynku nie będą sprzyjały skutecznej konkurencji, a nawet uwzględniając stan rozwoju rynków usług telekomunikacyjnych w Polsce mogą uniemożliwić albo utrudnić jej istnienie. Prezes UKE pragnie ponownie zaznaczyć, iż w uzasadnieniu do projektu decyzji wyjaśnił i uzasadnił powody dokonanego rozstrzygnięcia. Punkt 5 projektu decyzji dotyczy niewystępowania skutecznej konkurencji na rynku właściwym. W punkcie 6 natomiast przeanalizowano kryteria służące ocenie pozycji znaczącej przedsiębiorców telekomunikacyjnych działających na analizowanym rynku. Jak zostało wskazane w projekcie decyzji, rynki świadczenia usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych sieciach telefonicznych są rynkami specyficznymi. Mamy tu bowiem do czynienia z sytuacją, w której każdy operator stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej jest jedynym dostawcą usługi zakańczania połączeń we własnej sieci. Oznacza to, że tylko w obszarze sieci konkretnego operatora można mówić o jednorodnej usłudze zakańczania połączeń. Lokalizacja stacjonarna jest bowiem ściśle związana z siecią danego operatora. Przyłączenie użytkownika końcowego do sieci operatora powoduje, że tylko on uzyskuje techniczną możliwość zakańczania połączeń kierowanych do lokalizacji (numerów) funkcjonujących w jego sieci. Oznacza to, że każdy operator jest monopolistą w zakresie zakańczania połączeń we własnej sieci. Oznacza to również, że analizowani przedsiębiorcy telekomunikacyjni działają w sposób niezależny od konkurentów i kontrahentów. Taka siła rynkowa zapewnia im bowiem swobodę przy 10

11 podejmowaniu działań, nie licząc się z otoczeniem rynkowym (konkurentami i kontrahentami). Tak silna pozycja oznacza, że powyższy rynek nie jest skutecznie konkurencyjny. W związku z powyższym bezzasadnym wydaje się być twierdzenie, że rozstrzygnięcie Prezesa UKE doprowadzi do ograniczenia konkurencji. Ponadto Krajowa Izba Elektroniki i Telekomunikacji wskazała, iż w projektowanej decyzji obowiązki regulacyjne mają charakter nieproporcjonalny i nieadekwatny do zidentyfikowanych (zdaniem Krajowej Izby Elektroniki i Telekomunikacji potencjalnych i rzekomych) problemów. W tym zakresie m.in. istnieje problem z zastosowaniem art. 72 ustawy Prawo telekomunikacyjne. Prezes UKE pragnie zaznaczyć, iż obowiązki wskazane w Decyzji zostały wyselekcjonowane w taki sposób, aby stanowić jak najmniejsze obciążenie dla Spółki i jednocześnie być optymalnym rozwiązaniem dla zidentyfikowanych na rynku problemów konkurencji. Ponadto Prezes UKE pragnie wskazać, iż zakres obowiązków nakładanych na operatorów alternatywnych jest znacząco węższy niż zakres obowiązków nakładanych na tożsamym rynku właściwym na TP S.A. Prezes UKE dostrzegając znaczącą asymetrię w sile rynkowej pomiędzy TP S.A. a operatorami alternatywnymi zdawał sobie doskonale sprawę z faktu, iż obowiązki nakładane na te podmioty nie mogą być takie same. W efekcie obowiązki nałożone na operatorów alternatywnych są znacząco lżejsze od obowiązku nałożonych na rynku właściwym na TP S.A. Prezes UKE odniósł się to tego problemu z zastosowaniem art. 72 ustawy Prawo telekomunikacyjne w części dotyczącej obowiązków regulacyjnych ( punkt 7.5.). Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji wskazała na przykłady europejskiej praktyki, i stwierdza, że obowiązki regulacyjne nakładane na alternatywnych przedsiębiorców w tym na Netię S.A. powinny być ograniczone do obowiązku zapewnienia dostępu na uzasadniony wniosek. Takie podejście zaprezentowało wielu europejskich regulatorów (Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji wskazuje na przykład Danii, Hiszpanii, Portugalii i Łotwy. Zdaniem Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji przykłady te są adekwatne przede wszystkim w Polsce, gdzie faktycznie nie ma problemu z dostępem do sieci operatorów alternatywnych. Nałożenie innych obowiązków niż obowiązek przejrzystości byłoby krzywdzącym i niesprawiedliwym obciążeniem skoro udziały rynkowe operatorów alternatywnych na rynkach detalicznych są nieistotne w porównaniu do udziału operatora zasiedziałego. Ponadto w opinii Krajowej izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji przeciwko nałożeniu obowiązku niedyskryminacji przemawiają następujące okoliczności: a) jak do tej pory współpraca międzyoperatorska z operatorami alternatywnymi jest na wczesnym etapie rozwoju rynku; b) nie ma tendencji do odmawiania przez operatorów alternatywnych zapewnienia dostępu do własnej sieci; c) obowiązek niedyskryminacji mógłby zredukować siłę konkurencyjną małych operatorów. Prezes UKE pragnie zauważyć, iż już odniósł się powyżej do zarzutów Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji. Tym samym Prezes UKE stwierdza, iż w jego opinii nałożone obowiązki są adekwatne i proporcjonalne wobec zidentyfikowanych problemów na rynku właściwym. Ponadto Prezes UKE nie widzi konieczności kierowania się rozwiązaniami w krajach europejskich wskazanych przez Krajową Izbę Gospodarczą Elektroniki i Telekomunikacji. Prezes UKE podkreśla, iż Komisja Europejska podzieliła stanowisko Prezesa UKE i zaakceptowała przedstawione projekty decyzji, zgłaszając jednocześnie uwagę co do braku nałożenia przez Prezesa UKE obowiązku kontroli cen. 11

12 Jednakże zdaniem Komisji, w obecnej sytuacji może nie być konieczne nakładanie na operatorów alternatywnych obowiązku kontroli cen. W związku z powyższym Komisja wezwała Prezesa UKE do dokładnego monitorowania rozwoju stosowanych przez operatorów alternatywnych stawek za zakańczanie połączeń. Krajowa Izba Elektroniki i Telekomunikacji podkreśliła ponadto, iż w Polsce faktycznie dopiero tworzy się konkurencja, a operatorzy alternatywni działają stosunkowo krótko. Ponadto Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji wskazała, iż Prezes UKE w projekcie decyzji odwołał się do potencjalnych problemów. W opinii Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji istota tego rynku opiera się na zapewnieniu zakańczania każdego połączenia przez operatora obsługującego abonenta wywołanego. Z tego punktu widzenia zaproponowane obowiązki mają charakter nieproporcjonalne do zidentyfikowanego problemu. Z uwagi na powyższe Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji wnosiła w piśmie o modyfikację zaproponowanych obowiązków przez zachowanie jedynie obowiązku, o którym mowa w art. 34 ustawy Prawo telekomunikacyjne. Prezes UKE niejednokrotnie w swoich stanowiskach podkreślał również, iż zdaje sobie sprawę, iż operatorzy alternatywni są przedsiębiorcami, którzy działają na rynku stosunkowo krótko oraz, że istnieje znacząca asymetria w sile rynkowej pomiędzy operatorami alternatywnymi a TP S.A. Jednakże, zdaniem Prezesa UKE nie zmienia to faktu, iż analizowani przedsiębiorcy telekomunikacyjni posiadają znaczącą pozycję rynkową na rynku zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telekomunikacyjnych. Jak zostało już to wskazane powyżej sposób rozumowania i podejście Prezesa UKE w kwestii nałożenia obowiązków regulacyjnych w decyzjach jest konsekwencją zidentyfikowania problemów na poszczególnych rynkach świadczenia usługi zakańczania połączeń (po przeprowadzonych analizach). Zdaniem Prezesa UKE zachowanie jedynie obowiązku w projekcie decyzji, o którym mowa w art. 34 ustawy Prawo telekomunikacyjne, jest zbyt daleko idące. Prezes UKE musi zastosować interwencję regulacyjną i nie może odstąpić od nakładania obowiązków regulacyjnych z art. 36 oraz art. 37 ustawy Prawo telekomunikacyjne. Jak zostało już wskazane powyżej obowiązki te są adekwatne do zidentyfikowanych problemów. 18. W dniu 26 lutego 2007 r. Prezes UKE otrzymał Postanowienie Prezesa UOKiK z dnia 20 lutego 2007 r. (sygn.: DOK /07/MKK) w sprawie rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń zgodnego z obszarem stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej spółki Netia S.A. z siedzibą w Warszawie. Prezes UOKiK stwierdził w tym postanowieniu, iż: a) na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netia S.A. z siedzibą w Warszawie, zgodnym z obszarem stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej, w którym następuje zakończenie połączenia nie występuje skuteczna konkurencja; b) Netia S.A. z siedzibą w Warszawie posiada pozycję znaczącą na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Netia S.A. z siedzibą w Warszawie, zgodnym z obszarem stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej, w którym następuje zakończenie połączenia; 12

13 c) zasadne jest nałożenie na Netia S.A. z siedzibą w Warszawie obowiązków regulacyjnych określonych w art. 34, 36, 37 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne. 19. Pismem z dnia 28 lutego 2007 r. Prezes UKE powiadomił spółkę Netia S.A. o zakończeniu postępowania dowodowego oraz o możliwości zapoznania się w dniach 5-9 marca 2007 r. z materiałem dowodowym zebranym w aktach postępowania i złożenia ostatecznego stanowiska w sprawie do dnia 16 marca 2007 r. Spółka nie skorzystała z przysługującego jej prawa do zapoznania się z materiałem dowodowym zebranym w aktach postępowania. 20. W dniu 20 marca 2007 roku do Prezesa UKE wpłynęło stanowisko KIGEiT (sygn. KIGEiT/275/03/2007), w którym Izba wyraziła szereg wątpliwości co do zakresu, rozumienia i wykonania określonych obowiązków regulacyjnych nałożonych w przedmiotowej decyzji przez Prezesa UKE. W przekonaniu KIGEiT może wystąpić sytuacja, w której operatorzy będą zmuszeni do składania wniosków o wyjaśnienie tych wątpliwości. Następnie KIGEiT zwróciła uwagę na poniższe kwestie. W opinii KIGEiT powstały wątpliwości co do treści dwóch elementów obowiązku zapewnienia dostępu tj.: - obowiązek zapewnienia elementów sieci telekomunikacyjnej niezbędnych do korzystania z usług zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej - obowiązek zapewnienia infrastruktury telekomunikacyjnej niezbędnej do korzystania z usług zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci. Zdaniem KIGEiT oba te elementy wzajemnie dublują się i właściwe jest, aby Prezes UKE zastosował tylko element zapewnienia infrastruktury na cele połączenia sieci. Prezes UKE pragnie jedynie zauważyć, iż poza arbitralnym stwierdzeniem, że obowiązek zapewnienia elementów sieci jest zbędny Izba nie przedstawiła żadnej szczegółowej argumentacji, która uzasadniałaby przyjęcie takiego podejścia. Prezes UKE pragnie zauważyć, iż skoro oba te elementy znalazły się w treści szeroko pojętego obowiązku dostępu to z pewnością jest to wynik intencji ustawodawcy, który chciał wyodrębnić oba te elementy jako usługi, które się nie powtarzają, ale uzupełniają. Prezes UKE pragnie jednocześnie zauważyć, iż podobne rozróżnienie znalazło się w art. 12 Dyrektywy 2002/19/WE o dostępie, dlatego też zarzut KIGEiT o nie do końca właściwej transpozycji tych obowiązków jest niezasadny. KIGEiT przywołała pewne rozbieżności, które występują pomiędzy treścią obowiązków w decyzji, a ich treścią wynikającą z Ustawy. Tak np. obowiązek zapewnienia infrastruktury telekomunikacyjnej zawarty w decyzji jest uboższy o element zapewnienia kolokacji oraz innych form wspólnego korzystania z budynków, który to element znajduje się w art. 34. ust. 2 pkt. 5 ustawy PT. Także zawężeniu w decyzji uległ obowiązek zapewnienia dostępu do interfejsów lub protokołów niezbędnych dla interoperacyjności usług oraz funkcji sieci niezbędnych do zapewnienia pełnej interoperacyjności usług. Prezes UKE pragnie zaznaczyć, iż nakładając obowiązki na operatorów alternatywnych funkcjonujących na rynku zakańczania połączeń w stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych starał się w taki sposób skonstruować ich treść, aby stanowiły one jak najmniejsze obciążenie dla operatorów. Dlatego też między innymi zrezygnował z niektórych elementów znajdujących się w ustawie, gdyż uznał, iż w tym konkretnym 13

14 przypadku nie są one konieczne do tego, aby zapewniona została usługa świadczona na rynku właściwym. W opinii Prezesa UKE ich nałożenie mogłoby stanowić niewspółmierny do realnych możliwości ciężar dla operatorów alternatywnych. KIGEiT podniosła kwestię niejasności fragmentu treści obowiązku niedyskryminacji mówiącego, iż przedsiębiorca telekomunikacyjny jest zobowiązany do udostępniania informacji na warunkach nie gorszych od stosowanych w ramach własnego przedsiębiorstwa lub w stosunkach z podmiotami zależnymi. W przekonaniu Prezesa UKE kwestia ta wydaje się oczywista i zrozumiała. Można bowiem hipotetycznie wyobrazić sobie sytuację, w której przedsiębiorca telekomunikacyjny potrzebuje dodatkowych informacji nie objętych zakresem obowiązku przejrzystości realizowanego w postaci informacji znajdujących się na oficjalnej stronie internetowej danego przedsiębiorcy, który zajmuje pozycję znacząca na przedmiotowym rynku. W szczególności te dodatkowe informacje mogą dotyczyć doprecyzowania istotnej kwestii bądź uzyskania bardziej szczegółowych wyjaśnień. Pod warunkiem oczywiście, iż wnioskowane informacje nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa wydaje się zasadnym, aby były one udostępniane na rzecz podmiotu wnioskującego na takich samych zasadach na jakich przepływ informacji odbywa się bądź w ramach tego samego przedsiębiorstwa bądź pomiędzy tym przedsiębiorstwem, a pomiotami od niego zależnymi. Powyższe oznacza że, ani zakres tych informacji, ani termin ich uzyskania przez podmiot wnioskujący nie powinny zasadniczo odbiegać od standardów wypracowanych w ramach wewnętrznej struktury danego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego i stosowanych przez niego w codziennej praktyce. Izba wskazała także na dodatkowe przeszkody przy realizacji obowiązku niedyskryminacji. W opinii KIGEiT dotychczas operatorzy nie byli zobowiązani do oferowania warunków stosowanych w ramach własnego przedsiębiorstwa innym przedsiębiorcom. Ponieważ może zdarzyć się, że będą to operatorzy, w których w ramach grupy nie były zawierane transakcje, to trudno będzie ustalić ich warunki. Żądanie przeniesienia takich warunków do relacji z innymi przedsiębiorcami wymaga uprzednio ustalenia tych warunków wewnętrznych. Niejasny dla KIGEiT jest również zakres zastosowania zasady niedyskryminacji. Decyzja nakazuje wykonywanie obowiązku polegającego na równym traktowaniu przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Warunek ten jest wprowadzony w sytuacji, gdy każdy z operatorów ma wiele zawartych umów interkonektowych na różnych warunkach z różnych okresów, według różnych metod rozliczeniowych. Zastana sytuacja z zasady uniemożliwia równe traktowanie, gdyż warunki rozliczeń za zakańczanie połączeń są zróżnicowane. Zdaniem KIGEiT wyjaśnienia wymaga, w jaki sposób stosować zasadę niedyskryminacji tj. czy przedsiębiorca ma samodzielnie inicjować ujednolicanie warunków, czy powinien czekać na wnioski zainteresowanych operatorów, czy też zasada ta odnosi się tylko do umów zwartych po wydaniu decyzji. Prezes UKE podkreśla, iż postanowienia przedmiotowej decyzji obowiązują od momentu jej wydania. Operator nie musi renegocjować wszystkich umów zawartych przed okresem obowiązywania decyzji, jednakże to na operatorze, na którego został nałożony ten obowiązek, spoczywa odpowiedzialność ustalania jednolitych standardów dla tych przedsiębiorców, którzy będą występować z wnioskiem o dostęp telekomunikacyjny. Natomiast w sytuacji, w której do tej pory nie były zawierane transakcje w ramach własnego przedsiębiorstwa, przedsiębiorca na którego zostały nałożone obowiązki regulacyjne z zakresu dostępu telekomunikacyjnego będzie zobowiązany do ustalenia 14

15 odpowiednich standardów, które można by uznać za adekwatne do obowiązywania w relacjach w wewnętrznej strukturze przedsiębiorcy. KIGEiT zgłosiła także uwagi co do zakresu obowiązku publikacji/ogłaszania informacji w sprawach zapewniania dostępu telekomunikacyjnego w zakresie świadczenia usługi zakańczania połączeń w sieci telefonicznej dotyczących specyfikacji technicznych sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, charakterystyki sieci, zasad i warunków świadczenia usług oraz korzystania z sieci, a także opłat. W opinii KiGEiT sformułowanie wszystkie informacje dotyczące specyfikacji technicznych sieci i urządzeń telekomunikacyjnych jest bardzo ogólne i w tak ogólnym sformułowaniu w specyfikacji może zabraknąć jakiegoś elementu, które wnioskujący operator uzna ze swego punktu widzenia za niezbędny. W przekonaniu Prezesa UKE użycie słowa wszystkich jest gwarantem tego, iż sytuacja, o której wspomniała KIGEiT nie wystąpi. Wyklucza ono bowiem sytuacje, w których specyfikacja dotyczy tylko niektórych, bądź wybranych elementów. KiGEiT podniosła również, iż może wystąpić sytuacja, w której zabraknie jakiegoś elementu uznanego przez danego operatora za niezbędny ze swego punktu widzenia. Prezes UKE pragnie zauważyć, iż operator, który funkcjonuje na rynku i zawierał oraz zawiera umowy o połączeniu sieci powinien w oparciu o taką praktykę powinien posiadać wiedzę na temat wszystkich tych elementów, które są konieczne do tego, aby połączyć sieci w celu zapewnienia usługi zakończenia połączenia. Izba wyraziła wątpliwości co do tego, czy opłaty jakie oferuje operator mają odzwierciedlać rzeczywiste opłaty, które ponoszą już inni operatorzy z nim współpracujący, czy ma to być propozycja podlegająca dalszym negocjacjom. KIGEIT zwrócił się również o wyjaśnienie kwestii, czy ostatecznie wynegocjowana opłata przez operatora wnioskującego, jeśli będzie niższa od oferowanej opłaty, ma być upubliczniona. W przekonaniu Prezesa UKE to przedsiębiorca telekomunikacyjny zajmujący pozycję znaczącą ma zadecydować jakie opłaty będą przedmiotem publicznej oferty ogłaszanej na stronach internetowych przedsiębiorcy w wyniku realizacji nałożonego obowiązku publikacji i ogłaszania informacji w ramach zapewnienia dostępu. Kwestia tego, czy są to opłaty już funkcjonujące, czy może opłaty, które dopiero zostaną ustalone przez przedsiębiorcę powinna stanowić indywidualną decyzję operatora. Opłaty te mogą podlegać dalszym negocjacjom, z uwagi na to, iż Prezes UKE wyraźnie stwierdza w decyzji, iż.w celu zrównania szans walki o klienta detalicznego wymagać należy, aby przedsiębiorca [...] świadczył usługi międzyoperatorskie po takich stawkach, jakie uznaje za słuszne i prawidłowe do wyliczenia własnych cen detalicznych. Zasadniczym wymogiem wobec przedsiębiorcy telekomunikacyjnego jest wynikająca z obowiązku niedyskryminacji konieczność oferowania jednakowych warunków w porównywalnych okolicznościach. Natomiast to, czy końcowa opłata będzie wyższa, niższa bądź równa ofercie początkowej zależy tylko i wyłącznie od treści porozumienia do jakiego dojdzie pomiędzy podmiotami. Wydaje się także, iż nie ma konieczności, aby końcowa opłata nawet jeśli będzie niższa od oferowanej była upubliczniona. W przekonaniu Prezesa UKE najważniejsze jest, aby przedsiębiorca telekomunikacyjny udostępniał pozostałym podmiotom na rynku czytelną, ujednoliconą dla wszystkich ofertę zawierającą między innymi wysokość opłat. 15

16 Niemniej jednak Prezes UKE pragnie zwrócić uwagę na możliwość kontroli realizacji nałożonych obowiązków regulacyjnych przewidzianą w art. 6 PT. 3. Definicja rynku właściwego 3.1. Prawne podstawy dla analizy rynków właściwych Przez rynek właściwy rozumie się zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów - Dz. U. Nr 50, poz. 331 (zwanej dalej: ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów), do której odsyła art. 21 ust. 2 ustawy Prawo telekomunikacyjne, rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty, oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji. Rynki właściwe podlegające analizie i regulacji przez Prezesa UKE, określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw łączności. W dniu 25 października 2004 r. Minister Infrastruktury, działając na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne, wydał stosowne rozporządzenie, w którym wymienił rynki, podlegające analizie. Jednym z nich jest odnoszący się do wyrobów i usług telekomunikacyjnych koniecznych dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych do świadczenia usług na rzecz użytkowników końcowych [szczebel hurtowy] rynek świadczenia usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych ( 2 pkt 2 rozporządzenia). Wytyczne, którymi zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy Prawo telekomunikacyjne, powinien kierować się Prezes UKE przy analizie rynków właściwych i ustalania pozycji znaczącej przewidują, iż na mocy nowych ram regulacyjnych, rynki które mają być regulowane, definiuje się zgodnie z zasadami europejskiego prawa konkurencji, tak jak zostały one przedstawione przez Komisję w Zaleceniu dotyczącym właściwych rynków produktów i usług. 1 Jakkolwiek rynek właściwy został określony w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury, to w akcie tym brak jest wskazania szczegółowego zakresu produktowego tego rynku. Mając na względzie powyższe, Prezes UKE uznał za celowe przeanalizowanie w szczególności, jakie usługi i produkty wchodzą w skład rynku właściwego, jak również odniesienie się do wskazanego w rozporządzeniu rynku geograficznego Rynek produktowy na szczeblu detalicznym Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej Punktem wyjścia dla definicji i określenia rynków jest scharakteryzowanie rynków detalicznych w perspektywie czasowej z uwzględnieniem substytucji po stronie popytu i po stronie podaży. Po scharakteryzowaniu i określeniu rynków detalicznych, czyli rynków, na których odbywa się gra podaży i popytu użytkowników końcowych, należy określić właściwe rynki hurtowe, czyli rynki, na których odbywa się gra popytu i podaży produktów dla osób trzecich zaopatrujących użytkowników końcowych. 2 1 Wytyczne Komisji (pkt 1.1.4) 2 Nota wyjaśniająca do Zalecenia Komisji (ust. 3.1.) 16