Uwagi zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE 1

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 22/12/2010 r. K(2010)9713 SG-Greffe (2010) D/21366 Urząd Komunikacji Elektronicznej ul. Kasprzaka 18/ Warszawa Polska Do wiadomości: Pani Anna Streżyńska Prezes Faks: Szanowna Pani! Dotyczy: Decyzja Komisji w sprawie PL/2010/1162: usługa zakańczania połączeń głosowych w poszczególnych sieciach łączności ruchomej świadczona przez 4 nowych operatorów w Polsce (CenterNet, Cyfrowy Polsat, Mobyland oraz Sferia) Uwagi zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE 1 I. PROCEDURA Dnia 26 listopada 2010 r. Komisja zarejestrowała pod numerem PL/2010/1162 zgłoszenie przekazane przez polski krajowy organ regulacyjny Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes UKE) dotyczące rynku hurtowej usługi zakańczania połączeń głosowych w poszczególnych sieciach łączności ruchomej świadczonej przez 4 nowych operatorów w Polsce (CenterNet, Cyfrowy Polsat, Mobyland oraz Sferia) 2. Równolegle z konsultacjami unijnymi, prowadzonymi zgodnie z art. 7 dyrektywy ramowej, odbywają się konsultacje krajowe 3, przy czym termin zakończenia konsultacji Dyrektywa 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa), Dz.U. L 108 z , s. 33. Rynek 7 wymieniony w zaleceniu Komisji z dnia 17 grudnia 2007 r. w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante zgodnie z dyrektywą 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej, Dz.U. L 344 z , s. 65. Zgodnie z art. 6 dyrektywy ramowej. Commission européenne/europese Commissie, 1049 Bruxelles/Brussel, BELGIQUE/BELGA - Tel

2 unijnych wyznaczono na dzień 3 stycznia 2011 r. W dniu 7 grudnia 2010 r. Komisja wysłała do Prezesa UKE wniosek o udzielenie informacji. Odpowiedź otrzymano w dniu 10 grudnia 2010 r. Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej pozostałe krajowe organy regulacyjne oraz Komisja mogą przedstawić danemu krajowemu organowi regulacyjnemu uwagi na temat zgłoszonych projektów środków. II. OPIS PROJEKTU ŚRODKA II.1. Kontekst II.1.1. Obecni operatorzy sieci łączności ruchomej W 2006 r. 4 i 2009 r. 5 (w trakcie drugiego przeglądu) Prezes UKE wskazał trzech operatorów (Polkomtel S.A., Polską Telefonię Cyfrową Sp. z o.o (PTC) i Polską Telefonię Komórkową Sp. z o.o. (PTK) jako operatorów posiadających znaczącą pozycję na rynku hurtowej usługi zakańczania połączeń głosowych w poszczególnych sieciach łączności ruchomej i nałożył względem nich środki naprawcze, w tym obowiązek kontroli cen. Zgodnie z powyższym Prezes UKE określa co roku stawki za zakańczanie połączeń, w oparciu o faktyczne koszty ponoszone przez operatorów. W kolejnym zgłoszeniu 6 Prezes UKE zaproponował, aby od dnia 1 stycznia 2010 r. określony uprzednio poziom stawek za zakańczanie połączeń w sieciach łączności ruchomej (0,1677 PLN, ok. 0,04 EUR) nadal obowiązywał dla trzech największych operatorów sieci łączności ruchomej. W przekazanych uwagach Komisja podkreśliła konieczność regulacji stawek za zakańczanie połączeń w sposób odzwierciedlający efektywne koszty oraz zwróciła się do Prezesa UKE o uwzględnienie Zalecenia Komisji w sprawie stawek za zakańczanie połączeń 7. Komisja zwróciła się również do polskiego organu regulacyjnego o określenie poziomu stawek za zakańczanie połączeń na okres po 2010 r. z wystarczającym wyprzedzeniem pozwalającym na zapewnienie uczestnikom rynku przejrzystości i pewności prawa. II.1.2. P4 (nowy operator sieci łączności ruchomej) W 2008 r. 8 Prezes UKE wskazał kolejnego operatora sieci łączności ruchomej P4 jako operatora posiadającego znaczącą pozycję na rynku i nałożył na niego obowiązki regulacyjne tj. zapewnienie dostępu, niedyskryminacji i przejrzystości oraz zakaz stosowania zawyżonych cen. W październiku 2009 r. polski organ regulacyjny zgłosił Komisji projekt decyzji 9, w którym zaproponowano harmonogram obniżania stawek dla P4 w kierunku stawek symetrycznych od dnia 1 stycznia 2014 r. Komisja zwróciła się do Prezesa UKE o zmianę metod kontroli cen i marży dopuszczalnej dla P4 oraz o Sprawa PL/2006/0379. Sprawa PL/2009/0904. Sprawa PL/2009/0991. Zalecenie Komisji 2009/396/WE z dnia 7 maja 2009 r. w sprawie uregulowań dotyczących stawek za zakańczanie połączeń w sieciach stacjonarnych i ruchomych (zalecenie w sprawie zakańczania połączeń) Dz.U. L 124 z , s. 67. Sprawa PL/2008/0794. Sprawa PL/2009/

3 ustanowienie nowego harmonogramu obniżania stawek, którego efektem miały być niższe stawki za zakańczanie połączeń w sieci ruchomej P4, uwzględniające fakt, iż operator ten powinien z czasem stać się efektywny. II.1.3. CenterNet, Cyfrowy Polsat, Mobyland oraz Sferia (kolejni nowi operatorzy) CenterNet, Mobyland oraz Cyfrowy Polsat niedawno rozpoczęły działalność na rynku łączności ruchomej (odpowiednio w maju 2009 r., w sierpniu 2009 r. i w czerwcu 2008 r.), natomiast Sferia jeszcze nie rozpoczęła działalności na tym rynku. Wszyscy powyżsi operatorzy budują własną infrastrukturę i świadczą (lub zamierzają wkrótce świadczyć) usługi detaliczne oparte na umowach handlowych o roaming krajowy zawarte z jednym z obecnych operatorów sieci łączności ruchomej. Do tej pory stawki za zakańczanie połączeń regulowano na podstawie indywidualnych decyzji, wydawanych w przypadku braku możliwości zawarcia umów handlowych między 4 operatorami sieci łączności ruchomej i dowolnym operatorem, który chciał łączyć się z sieciami operatorów sieci łączności ruchomej i zakańczać połączenia w tych sieciach. Początkowo Prezes UKE nie zgłaszał takich indywidualnych decyzji na mocy art. 7 dyrektywy ramowej, ponieważ uznał, że nie było to wymagane; w czerwcu 2009 r. Prezes UKE zmienił podejście i zgłosił decyzje dotyczące rozstrzygnięcia sporów, w których określono poziomy stawek za zakańczanie połączeń 10. Dnia 30 listopada 2009 r. Prezes UKE zgłosił decyzję określającą CenterNet jako operatora posiadającego znaczącą pozycję na rynku i nałożył na niego obowiązek kontroli cen (zakaz stosowania zawyżonych cen). W związku z uwagami Komisji Prezes UKE postanowił nie przyjąć powyższego środka, ale przeprowadzić dalsze konsultacje na szczeblu krajowym i ponownie zgłosić swoją decyzję dotyczącą CenterNet w momencie konsultacji stawek za zakańczanie połączeń pozostałych nowych operatorów sieci łączności ruchomej. II.2. Definicja rynku Z uwagi na brak substytucyjności popytu i podaży, Prezes UKE definiuje przedmiotowy rynek jako zakańczanie połączeń głosowych w poszczególnych sieciach łączności ruchomej CenterNet, Cyfrowy Polsat, Mobyland oraz Sferia, niezależnie od pochodzenia połączenia. Zasięg geograficzny rynku pokrywa się z zasięgiem geograficznym sieci, włączając w to obszary objęte usługami roamingu krajowego. II.3. Ustalenia dotyczące znaczącej pozycji rynkowej Na podstawie analizy rynku Prezes UKE stwierdza, że wszyscy czterej operatorzy posiadają znaczącą pozycję na swoich rynkach. Główne kryteria, które doprowadziły Prezesa UKE do tej konkluzji, obejmują: (i) udziały w rynku, (ii) kontrolowanie infrastruktury, której nie da się łatwo powielić, (iii) łatwy lub uprzywilejowany dostęp do rynków kapitałowych i zasobów finansowych, (iv) pionowe zintegrowanie, (v) brak potencjalnej konkurencji oraz (vi) bariery dla wejścia na rynek i rozwoju. II.4. Obowiązki regulacyjne Aby rozwiązać problemy związane z konkurencją, Prezes UKE zamierza nałożyć 10 Zob. np. sprawa PL/2010/1027, w której UKE zgłosił indywidualne rozstrzygnięcie sporu dotyczące jeszcze jednego nowego operatora sieci łączności ruchomej AERO2. 3

4 następujące obowiązki regulacyjne: zapewnienie dostępu do i użytkowanie elementów sieci oraz związanych z nią udogodnień oraz zapewnienie interoperacyjności usług; niedyskryminacja; obowiązek przejrzystości, polegający na publikowaniu informacji dotyczących specyfikacji technicznych, danych dotyczących sieci, urządzeń telekomunikacyjnych, charakterystyki sieci, warunków świadczenia usług oraz odpowiednich opłat; kontrola cen: zakaz stosowania zawyżonych cen. W odniesieniu do kontroli cen Prezes UKE nie określił w zgłoszonych środkach dokładnych poziomów stawek za zakańczanie połączeń dla czterech przedmiotowych operatorów, ale określił, co rozumie pod pojęciem nienadmiernych cen: opłaty nie wyższe niż obliczone przez Prezesa UKE i opublikowane na jego stronie internetowej w formie stanowiska Prezesa UKE dotyczącego stawek za zakańczanie połączeń. Dnia 10 listopada 2009 r. Prezes UKE opublikował nowe podejście do określania stawek za zakańczanie połączeń dla sieci nowych operatorów. Stanowisko to zawiera szczegółowe wyjaśnienia, obliczenia oraz poziomy stawek za zakańczanie połączeń oraz ich harmonogram zmierzający do uzyskania symetrii. W odpowiedzi na prośbę o udzielenie informacji Prezes UKE potwierdził, że zamierza przyjąć kolejne decyzje, w których szczegółowo określi stawki za zakańczanie połączeń czterech przedmiotowych operatorów, a także że skonsultuje te decyzje na szczeblu krajowym i unijnym. Na koniec Komisja odnotowuje, że Prezes UKE proponuje nałożenie standardowych obowiązków regulacyjnych, w tym kontroli cen w formie zakazu stosowania zawyżonych cen. W projektach decyzji Prezes UKE stwierdza jednak, że nakłada zakaz stosowania zawyżonych cen na mocy art. 8 ust. 3 dyrektywy o dostępie jako obowiązek regulacyjny odmienny od obowiązków określonych w art dyrektywy o dostępie i nakładany w wyjątkowych okolicznościach. III. UWAGI Na podstawie przekazanego przez Prezesa UKE zgłoszenia i informacji dodatkowych Komisja przedstawia następujące uwagi 11 : Konieczność nałożenia obowiązku ustalania cen w zależności od ponoszonych kosztów na mocy art. 13 dyrektywy o dostępie Komisja odnotowuje, że Prezes UKE zamierza nałożyć na CenterNet, Cyfrowy Polsat, Mobyland oraz Sferię obowiązek zakazujący stosowania zawyżonych opłat hurtowych za zakańczanie połączeń w sieci ruchomej. W związku z tym należy podkreślić, że w świetle możliwości i motywacji operatorów zakańczających połączenia do ustalania cen znacznie powyżej kosztów, wprowadzanie zasady określania cen w zależności od ponoszonych kosztów uważa się 12 za najbardziej właściwy sposób zwalczania tej praktyki w Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej. Zob. np. sprawy IT/2007/0659, ES/2008/

5 perspektywie średniookresowej. Komisja przyznaje, że wprowadzenie regulacyjnego modelu kosztów dla mniejszych operatorów można uznać za niewspółmierne obciążenie. W związku z tym w celu określenia kosztów ponoszonych przez tych operatorów można stosować metody alternatywne, np. podejście opisane w stanowisku Prezesa UKE (dostępnym wyłącznie na stronie internetowej UKE), w którym stawki za zakańczanie połączeń czterech przedmiotowych nowych operatorów są oparte na danych dotyczących kosztów innego nowego operatora (P4). W związku z powyższym Komisja zwraca się do Prezesa UKE o nałożenie na CenterNet, Cyfrowy Polsat, Mobyland oraz Sferię obowiązku ustalania cen w zależności od ponoszonych kosztów oraz o określenie szczegółów w planowanych decyzjach dotyczących poziomu stawek za zakańczanie połączeń czterech przedmiotowych operatorów. W tym kontekście Komisja podkreśla, że obowiązki kontroli kosztów oraz ustalania cen w zależności od ponoszonych kosztów nakłada się na mocy art. 13 dyrektywy o dostępie i normalnie nie stanowią one obowiązków wyjątkowych określonych w art. 8 ust. 3 dyrektywy o dostępie. Asymetrie stawek nowych operatorów za zakańczanie połączeń Komisja zwraca się do Prezesa UKE o dokładną ocenę poziomu i trwałości asymetrii stawek nowych operatorów za zakańczanie połączeń w planowanych decyzjach dotyczących poziomu i szczegółów stawek za zakańczanie połączeń. Jak stwierdzono w Zaleceniu w sprawie zakańczania połączeń, w okresie przejściowym, zanim osiągną minimalną skalę efektywności, nowi operatorzy na rynkach łączności ruchomej mogą ponosić wyższe koszty jednostkowe. W okresie trwającym maksymalnie cztery lata krajowe organy regulacyjne po stwierdzeniu, że na rynku detalicznym istnieją przeszkody utrudniające wejście na rynek i ekspansję mogą zezwolić nowym operatorom na odzyskanie kosztów przyrostowych przewyższających koszty standardowego operatora. Po tym okresie przejściowym stawki wszystkich operatorów za zakańczanie połączeń powinny być symetryczne i dostosowane do kosztów efektywnego operatora zgodnie z Zaleceniem w sprawie zakańczania połączeń. Zgodnie z art. 7 ust. 5 dyrektywy ramowej Prezes UKE uwzględnia przede wszystkim uwagi innych krajowych organów regulacyjnych oraz Komisji i może przyjąć proponowane odpowiednie projekty środków, a w przypadku ich przyjęcia powiadamia o tym Komisję. Stanowisko Komisji w sprawie tego konkretnego powiadomienia pozostaje bez uszczerbku dla jej ewentualnego stanowiska wobec innych powiadomień dotyczących projektów środków. Zgodnie z pkt 15 zalecenia 2008/850/WE 13 Komisja opublikuje niniejszy dokument na swojej stronie internetowej. Komisja nie uważa zawartych w niniejszym dokumencie 13 Zalecenie Komisji 2008/850/WE z dnia 15 października 2008 r. w sprawie notyfikacji, terminów i konsultacji przewidzianych w art. 7 dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej, Dz.U. L 301 z , s

6 informacji za poufne. Prezes UKE może poinformować Komisję 14 w ciągu trzech dni roboczych od otrzymania niniejszego dokumentu, czy uważa, że zgodnie z unijnymi i krajowymi przepisami dotyczącymi tajemnicy handlowej niniejszy dokument zawiera informacje poufne, które należałoby usunąć przed publikacją 15. Każdy taki wniosek powinien być uzasadniony. Z poważaniem W imieniu Komisji Robert Madelin Dyrektor Generalny Wniosek powinien zostać wysłany pocztą elektroniczną na adres: INFSO-COMP- ARTICLE7@ec.europa.eu lub faksem na numer: Przed upływem tego trzydniowego okresu Komisja może podać wyniki swojej oceny do wiadomości publicznej. 6