PL/2009/ hurtowe zakończenie połączenia głosowego w poszczególnych sieciach telefonii komórkowej w Polsce

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, SG-Greffe (2009) D/2752 Pani Anna Streżyńska Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej ul. Kasprzaka 18/ Warszawa Polska Fax: Szanowna Pani, Dotyczy PL/2009/ hurtowe zakończenie połączenia głosowego w poszczególnych sieciach telefonii komórkowej w Polsce Uwagi przedstawione zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE 1 I. PRZEBIEG POSTĘPOWANIA W dniu 15 kwietnia 2009 roku Komisja zarejestrowała pod numerem PL/2009/0904 notyfikację polskiego organu regulacyjnego, Urzędu Komunikacji Elektronicznej ( UKE ), dotyczącą hurtowego rynku zakończenia połączenia głosowego w poszczególnych sieciach telefonii komórkowej w Polsce 2. Notyfikacja dotyczy drugiego przeglądu tego rynku hurtowego. Konsultacje krajowe 3 toczą się równolegle z konsultacjami wspólnotowymi, prowadzonymi zgodnie z art. 7 dyrektywy ramowej, natomiast termin zakończenia obydwu konsultacji upływa w dniu 15 maja 2009 roku. W dniu 24 kwietnia 2009 roku Komisja Europejska wystąpiła do Prezesa UKE z formalnym zapytaniem. Odpowiedź została otrzymana w dniu 29 kwietnia 2009 roku. 1 Dyrektywa 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 roku w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej ( dyrektywa ramowa ), Dz. WE L 108, , str Rynek ten odpowiada rynkowi 7 Zalecenia Komisji Europejskiej z dnia 17 grudnia 2007 roku w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante zgodnie z dyrektywą 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 roku w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej, Dz. WE L 344, , str Zgodnie z art. 6 dyrektywy ramowej. Commission européenne, B-1049 Bruxelles / Europese Commissie, B-1049 Brussel - Belgium. Telephone: (32-2)

2 Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej krajowe organy regulacyjne w innych Państwach Członkowskich oraz Komisja mogą przedstawić danemu krajowemu organowi regulacyjnemu swoje uwagi dotyczące notyfikowanego projektu decyzji. II. OPIS PROJEKTU DECYZJI II.1. Pierwsza runda notyfikacji Pierwsza runda przeglądu hurtowych rynków zakańczania połączeń głosowych w poszczególnych sieciach telefonii komórkowej została notyfikowana i oceniona przez Komisję w ramach sprawy PL/2006/0379. W decyzjach tych Prezes UKE zidentyfikował trzech operatorów sieci ruchomych ( MNO ) jako posiadających znaczące pozycje rynkowe (SMP): (1) Polkomtel SA (Polkomtel), (2) Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. (PT Cyfrowa), (3) Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. (PTK). Prezes UKE nałożył następujące obowiązki: przejrzystości, niedyskryminacji, dostępu do sieci oraz kontroli cen (ceny oparte o ponoszone koszty). Komisja, w swoim liście z uwagami, ustaliła, że obowiązek kontroli cen nie był dostatecznie precyzyjny i wezwała Prezesa UKE do nałożenia obowiązku kalkulacji kosztów, w celu ocenienia, czy model zorientowanych przyszłościowo długookresowych kosztów przyrostowych (ang.: FL LRIC) nie byłby najbardziej odpowiednim modelem kalkulacji kosztów (szczególnie z punktu widzenia taryf oraz potencjalnych nadmiernych kosztów i nieefektywności operatorów sieci ruchomych), a także do określenia takiego modelu w ostatecznie podjętej decyzji. W przypadku, gdyby tymczasowa regulacja cen byłaby konieczna, Komisja zaleciła porównanie z innymi, starannie wybranymi, krajami. Następnie Komisja wezwała Prezesa UKE do opublikowania oferty ramowej i obowiązku rozdzielności księgowej. II.2. Definicja rynku Notyfikowany projekt decyzji dotyczy drugiego przeglądu hurtowych rynkow zakańczania połączeń głosowych w poszczególnych sieciach telefonii komórkowych. Prezes UKE stwierdza, że hurtowe zakańczanie połączeń głosowych przez MNO, niezależnie od miejsca rozpoczęcia połączenia (sieć stacjonarna lub ruchoma) należy do właściwego rynku produktowego. Prezes UKE przeanalizował usługi hurtowego zakańczania połączeń głosowych świadczone przez trzech zasiedziałych MNO 4 i w związku z tym zidentyfikował trzy rynki właściwe: (1) hurtowe zakończenie połączenia głosowego świadczone przez Polkomtel S.A., (2) hurtowe zakończenie połączenia głosowego świadczone przez PT Cyfrową, (3) hurtowe zakańczanie połączenia głosowego świadczone przez PTK W odniesieniu do geograficznego zakresu powyższych rynków, Prezes UKE uważa, że obszar każdej sieci ruchomej stanowi odrębny rynek właściwy. 4 Pierwszy przegląd rynku dla operatorów debiutujących na rynku, tj. dla czwartego MNO oraz operatora MVNO został notyfikowany Komisji pod numerami sprawy PL/2008/0794 oraz PL/2008/

3 II. 3. Stwierdzenie znaczącej pozycji rynkowej Prezes UKE dochodzi do wniosku, że każdy MNO powinien zostać wyznaczony jako przedsiębiorca posiadający znaczącą pozycję rynkową w obrębie własnego rynku zakańczania połączeń głosowych. Dochodząc do powyższego wniosku, Prezes UKE wziął pod uwagę następujące kryteria: udziały w rynku 5, kontrola nad trudną do powielenia infrastrukturą telekomunikacyjną, przewaga technologiczna, brak lub niski poziom równoważącej siły nabywczej, łatwy bądź uprzywilejowany dostęp przedsiębiorcy do rynków kapitałowych bądź zasobów finansowych, korzyści skali i zakresu, pionowa integracja przedsiębiorcy, rozwój sieci dystrybucji i sprzedaży, brak potencjalnej konkurencji oraz bariery wejścia na rynek. II.4. Obowiązki regulacyjne Prezes UKE proponuje nałożenie na operatorów o znaczącej pozycji rynkowej następujących obowiązków: (i) dostęp telekomunikacyjny, (ii) niedyskryminacji, (iii) przejrzystości, (iv) kontroli cen. W ramach obowiązku kontroli cen wszyscy trzej operatorzy o znaczącej pozycji rynkowej będą zobowiązani do wyznaczania stosownych stawek za zakańczanie połączeń ("MTR") w oparciu o ponoszone koszty. W odpowiedzi na formalne zapytanie, Prezes UKE wyjaśnił, że może weryfikować poziom tych opłat przy użyciu porównania ze stawkami stosowanymi na innych rynkach 6 lub odmiennych metod 7. Obecnie, w przypadku trzech operatorów zasiedziałych stosowana jest następująca ścieżka dojścia stawek MTR (tzw. glide-path): od od od do od MTR (PLN/min. i euro/min) 0,40 PLN (0,088euro) 0,3387 PLN (0,075 euro) 0,2162 PLN (0,047 euro) 0,1677 PLN (0,037 euro) 1 ~ 4,5 PLN W swojej odpowiedzi na formalne zapytanie Komisji, Prezes UKE poinformował, że powyższe stawki są wynikiem serii decyzji Regulatora wydanych 26 kwietnia 2007 roku, 1 maja 2007 roku, 30 września 2008 roku oraz 22 października 2008 roku. Poziomy opłat za zakańczanie połączeń, ustalone w tych decyzjach, były oparte na przeciętnych stawkach obowiązujących w innych państwach członkowskich 8 lub na uwzględnieniu pewnych państw wybranych przez Prezesa UKE. Niestety żadna z tych decyzji nie została notyfikowana do Komisji w ramach konsultacji wspólnotowych. 5 Każdy operator ma w sposób naturalny pozycję monopolistyczną w swojej sieci. 6 Prezes UKE, w swojej notyfikacji, stwierdził, że nie jest zobowiązany do przygotowania jednej, uniwersalnej metody porównawczej z powodu dużej dynamiki rynków telekomunikacyjnych. Prezes UKE stwierdził, że zamierza odnosić się do najbardziej pro-konkurencyjnych rozwiązań w innych państwach członkowskich, mierząc konkurencyjność na właściwych rynkach liczbą operatorów, tj. co najmniej dwóch aktywnych operatorów. 7 Włączając w to price cap, cenę detaliczną minus, zorientowanie kosztowe/księgowość regulacyjną. 8 Publikowanych regularnie przez Europejską Grupę Regulatorów (ang. ERG) na stronie 3

4 W niniejszej notyfikacji Prezes UKE również nie uważa za stosowne konsultować na poziomie wspólnotowym poziomu stawek,który zostanie zdefiniowany w późniejszym czasie 9, ponownie w ramach odrębnej decyzji administracyjnej. Prezes UKE uważa, iz jest zobowiązany jedynie do notyfikowania projektów decyzji nakładających obowiązki regulacyjne (np. obowiązek stosowania opłat w oparciu o ponoszone koszty). Zdaniem Prezesa UKE, ustalanie konkretnych stawek za zakańczanie połączeń nie stanowi nowego środka zaradczego, lecz jedynie wskazuje, w jaki sposób implementować poprzednio nałożony obowiązek. III. UWAGI Na podstawie notyfikacji oraz dodatkowych informacji przedłożonych przez Prezesa UKE, Komisja przedstawia następujące uwagi: Konieczność regulowania stawek za zakańczanie połączeń zorientowanych kosztowo Komisja przypomina Prezesowi UKE, że w wielu przypadkach wyrażała swoje stanowisko, iż stawki za zakańczanie połączeń powinny być ustalane w oparciu o koszty, które byłyby ponoszone przez efektywnego operatora, świadczącego stosowne usługi 10. Mając na względzie wagę efektywnej i spójnej regulacji stawek za zakańczanie połączeń w UE oraz uwzględniając ustalenie kosztów operatora efektywnego, Komisja, w dniu 7 maja 2009 roku, przyjęła Zalecenie w sprawie uregulowań dotyczących stawek za zakańczanie połączeń w sieciach stacjonarynch i ruchomych w UE, które rekomenduje regulatorom wdrożenie, do końca 2012 roku, metodologii długookresowych kosztów przyrostowych (LRIC) dla ustalania stawek za zakańczanie połączeń. Na tej podstawie Komisja podkreśla, że metodologia wybrana przez Prezesa UKE, tj. ceny w oparciu o ponoszone koszty, nie promuje wydajności i dlatego może byc uważana jedynie za tymczasowy środek, o krótkiej żywotności. W związku z tym, Komisja wzywa Prezesa UKE by - podczas przeglądu właściwego rynku - zastosował się do podejścia kosztowego rekomendowanego przez Komisję, tak, aby stawki za zakańczanie połączeń, ustalone według metodologii wskazanej w wyżej wymienionym Zaleceniu, zostały wprowadzone od 31 grudnia 2012 roku. Komisja potwierdza, że w okresie przejściowym, równolegle z budową modelu kosztowego w zgodzie z ww. Zaleceniem, Prezes UKE mógłby użyć alternatywnych metod kontroli cen, takich jak weryfikowanie kosztów w oparciu o porównanie z innymi państwami. Jednakże metody te powinny być użyte w sposób, który służyłby promocji wydajnej i zrównoważonej konkurencji oraz maksymalizacji korzyści dla konsumentów. Na tej podstawie Komisja uważa, że jeśli Prezes UKE decyduje się na nałożenie regulacji cenowej opartej o porównanie z innymi państwami, powinien on ostrożnie wybrać obiektywne kryteria oraz wyczerpująco uzasadnić powody, dla których uważa, że rynki właściwe w tych państwach są najodpowiedniejsze jako podstawa porównawcza, biorąc pod uwagę różnice pomiędzy warunkami na rynkach porównywalnych i na rynku polskim. 9 Zgodnie z odpowiedzią Prezesa UKE na formalne zapytanie Komisji, stawki za zakańczanie połączeń powinny być ustalone nie później niż w terminie 120 dni kalendarzowych od zakończenia ostatniego zakończonego roku obrotowego. 10 Zob.np. PL/2009/0903, UK/2006/0498, FR/2007/0669, IT/2008/0802, PL/2008/0814, BG/2009/0865 4

5 Potrzeba przejrzystości i spójności w notyfikowaniu środków naprawczych w ramach procedury konsultacji wspólnotowych Komisja zauważa, że Prezes UKE począwszy od pierwszej rundy analiz rynkowych w roku regulował rynki właściwe poprzez ustalanie nowych stawek za zakańczanie połączeń na podstawie decyzji, które nie były ani przedmiotem konsultacji wspólnotowych, ani krajowych. Komisja, oceniając decyzje regulacyjne notyfikowane na podstawie artykułu 7 dyrektywy ramowej, w wielu sprawach 12 wyraziła pogląd, że zorientowane kosztowo pułapy cenowe (price caps), ścieżki dojścia stawek MTR czy stawki interkonektowe ustalone w jakikolwiek sposób, stanowią obowiązki regulacyjne odnoszące się do artykułu 16 dyrektywy ramowej i mają wpływ na handel między państwami członkowskimi. W zawiązku z tym te projekty decyzji należy notyfikować na podstawie art. 7 ust. 3 w związku z motywem 15 dyrektywy ramowej. Następnie, na podstawie ram regulacyjnych, a w szczególności art. 6 dyrektywy ramowej, ważne jest, aby regulatorzy krajowi konsultowali wszystkie zainteresowane strony w sprawie proponowanych projektów decyzji i brali pod uwagę ich uwagi przed ostatecznym wydaniem decyzji. Ponadto, w celu zapewnienia, aby decyzje na szczeblu państwowym nie miały negatywnego wpływu na wspólny rynek lub inne cele Traktatu, krajowe organy regulacyjne powinny także notyfikować pewne decyzje Komisji i innym krajowym organom regulacyjnym, aby dać im możliwość zgłoszenia uwag. Tym samym należy przypomnieć, że również według Zalecenia Komisji 2008/850/WE 13, poziomy cen, zmiany metodyki stosowanej przy obliczaniu kosztów lub cen, jak również określenie ścieżek dojścia stawek MTR są traktowane jako istotne zmiany charakteru lub zakresu środków naprawczych, mające znaczący wpływ na rynek i powinny być w związku z tym notyfikowane w ramach standardowej procedury notyfikacyjnej. Mając na uwadze powyższe, Komisja podkreśla obowiązek Prezesa UKE do notyfikowania, na podstawie art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej, jakichkolwiek przyszłych projektów decyzji w sprawie obowiązku kontroli cen, który obejmowałby, w sposób przejrzysty i spójny, metodologię ustalania stawek za zakańczanie połączeń oraz wynikające z niej stawki. W tym kontekście Komisja zauważa, że następny i ostatni krok w obecnie nałożonej ścieżce dojścia stawek MTR przewidziany został na 1 lipca 2009 roku. W związku z tym Komisja wzywa Prezesa UKE do zdefiniowania następnych etapów obniżek cen z odpowiednim wyprzedzeniem, w celu zapewnienia pewności prawnej i dostatecznej przejrzystości dla operatorów i konsultowania tych etapów także na poziomie wspólnotowym. Komisja informuje Prezesa UKE, że w przypadku braku konsultacji wspólnotowych, na podstawie art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej, dotyczących projektów decyzji obejmujących odpowiednie szczegóły przewidzianych obowiązków, takich jak konkretne stawki za zakańczanie połączeń, Komisja rozważy skorzystanie ze swoich uprawnień zgodnie z art. 226 TWE w odniesieniu do niewłaściwego stosowania art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej. 11 Notyfikowane i ocenione przez Komisję pod numerem sprawy PL/2006/0379, SG-Greffe(2006)D/ Zob. np. PL/209/0903, IE/2005/0216, DE/2008/0813, UK/2008/ Zob. motyw 14 zalecenia Komisji 2008/850/WE z dnia 15 października 2008 r. w sprawie notyfikacji, terminów i konsultacji przewidzianych w art. 7 dyrektywy ramowej, Dz.U. L 301 z , s

6 Zgodnie z art. 7 ust. 5 dyrektywy ramowej Prezes UKE powinien zwrócić szczególną uwagę na opinie innych krajowych organów regulacyjnych oraz Komisji, i będzie mógł przyjąć projektowaną decyzję oraz, w przypadku jej przyjęcia, powinien powiadomić o niej Komisję. Stanowisko Komisji wobec tej konkretnej notyfikacji nie przesądza o stanowisku, jakie może ona zająć wobec innych notyfikowanych projektowanych środków. Zgodnie z punktem 15 Zalecenia 2008/850/WE 14 Komisja opublikuje ten dokument na swojej stronie internetowej. Zdaniem Komisji nie zawiera on informacji poufnych. W przypadku, gdyby w opinii Prezesa UKE zgodnie z wymogami prawa wspólnotowego i krajowego dotyczącymi tajemnicy przedsiębiorcy dokument ten zawierał informacje poufne, które powinny być usunięte przed publikacją, należy powiadomić 15 o tym Komisję w ciągu trzech dni roboczych po otrzymaniu niniejszego dokumentu 16. Wniosek taki powinien zostać uzasadniony. Z poważaniem, w imieniu Komisji, Fabio Colasanti Dyrektor Generalny 14 Zalecenie Komisji 2008/850/WE z dnia 15 października 2008 roku w sprawie notyfikacji, terminów oraz konsultacji przewidzianych w art. 7 dyrektywy 2002/21/WE, Dz. WE L 301, , str Wniosek powinien zostać przesłany na adres: INFSO-COMP-ARTICLE7@ec.europa.eu lub fax: Komisja może podać wynik swojej oceny do wiadomości publicznej przed upływem tego trzydniowego okresu. 6